Файл: Х азіргі заман тарихы пні бойынша емтихан сратары Бірінші дниежзілік соыстан кейінгі Версаль жйесін хронологиялы тртіпте тсіндірііз.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 26.10.2023
Просмотров: 237
Скачиваний: 2
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
1936 жылы қарашада Жапония Германиямен Антикоминтерн пактісіне қол қойып, Гитлердің одақтасы болды. Ал 1937 жылдың жазында Жапон Квантун армиясы Қытайға басып кірді. Евых қимылдарының басталуы Жапония экономикасын әскери рельстерге ауыстыруды, милитаристік көңіл-күйдің күрт өсуін және биліктің авторитаризмінің күшеюін білдірді. Ірі корпорациялар жұмыс күші, ресурстар, бағалар мен жалақы нарығын реттеуді өз қолдарына алды, енді олар мемлекеттік тапсырыстарды кім және қандай шарттармен алатынын анықтады. Еуропа елдеріндегі сияқты экономикада да "дирижистік" әдістер басым болды.
"Жаңа саяси құрылымның" құрылысы Императордың айналасында жиналуға шақырған реакциялық және ұлтшыл ұйым "таққа көмек көрсету қауымдастығының" ықпалын кеңейтуді көздеді. Үгіт-насихат құралдары синтоизм (ресми мемлекеттік дін) және самурайдың Ар-намыс кодексі болды. Жапония Азиядағы ықпал ету саласын әскери кеңейтуге және "ұлы Шығыс Азия Бірлескен өркендеу саласын"құруға бет бұрды.
Бірінші дүниежүзілік соғыс Германия үшін ауыр сынақтар әкелді. Жалпы адам шығыны 7,5 миллион адамды құрады (тұтқындар мен жаралылармен бірге). Қаза тапқандар саны 2,7 млн адамға жетті. Негізгі дақылдардың жалпы алымы 35-50% - ға азайды. 1916 жылдан бастап Германияда халықтың көп бөлігі аштыққа ұшырады. 1918 жылы 9 қарашада Германияда революция басталды. Неміс императоры құлатылды. Билік социалистерге өтті. 1919 жылы 31 Шілдеде Веймарда Германиядағы парламенттік республиканың принциптерін белгілейтін конституция қабылданды. 1919 жылы 28 маусымда Германия Бейбіт Версаль келісіміне қол қойды. Келісім бойынша Германия барлық колонияларынан айырылды: Эльзас пен Лотарингия Францияға берілді; Шлезвиг - Дания бөлігі; Познань, Пруссия, Силезия және Померания бөлігі - Польша; Мемель - Литва. Германия 132 миллиард маркаға үлкен өтемақы төлеуге міндеттенді. 5 мың паровоз, 150 мың вагон, 140 мың сиыр тәркіленді. Келесі он жылда Германия жеңімпаз елдерге көмір, құрылыс материалдары, химиялық заттар, мал жеткізуі керек еді. Келісім Германияны қарусыздандыруды көздеді. Оның әскери - теңіз күштері батып кетті, авиацияға тыйым салынды. Рейннің сол жағалауы-Франция басып алды.
Қалпына келтіру кезеңінің басында Германияның ұлттық кірісі 1913 жылғы ұлттық кірістің шамамен 50 % құрады. экономикалық хаос 1924 жылға дейін жалғасты. дағдарыстың шыңы 1923 жылы болды.құлдырау өнеркәсіпте де, ауыл шаруашылығында да байқалды. Инфляция астрономиялық өлшемдерге ие болды. 1923 жылдың қаңтарында Алтын марканың құны 11 мың қағаз болды, ал күзде қағаз ақшасы мүлдем құнсызданған. Инфляцияны қарыздан босатылған юнкерлер мен гроссбауэрлер пайдаланды. Олар несие берушілерге 18 миллиард марканы қағаз ақшамен төледі. 1923 жылы жұмысшылардың 25 % - работы жұмыс болмады. 1920-1922 жылдардағы жалақы өмір сүру құнын 40-50% жабды. Бавария мен Гамбургте көтерілістер болды, оларды Армия басып тастады. Нәтижесінде жеңімпаз елдер жеңілдіктер жасауға мәжбүр болды.
1923 жылы 1 қыркүйекте Доус жоспары күшіне енді, ол бойынша Германия өнеркәсібінің дамуына шектеулер алынып тасталды,өтемақы төлемдері жылына 1-1, 75 миллиард алтын маркалары мөлшерінде белгіленді, ал төлем көздері жаппай сұранысқа ие тауарларға баждар мен салықтар, неміс теміржолдарының кірістерінен аударымдар және өнеркәсіптен қосымша салықтар анықталды. 1929 жылы Доус жоспары Юнг жоспарымен ауыстырылды, оған сәйкес өтемақылардың жалпы көлемі 114 миллиард маркаға дейін төмендеді, төлем мерзімі 37 жылға созылды, ал төлемдердің жалғыз көзі мемлекеттік бюджет пен теміржолдың кірісі болды. 1924-1929 жылдары Германия экономикасы тұрақтанды. Осы кезеңде шетелдік инвестициялар сомасы 21 млрд маркаға жетті, ал өтемақы төлеу - инвестициялардың 10,2 млрд.70% АҚШ-тан келді. 1929 жылға қарай өнеркәсіптік өндіріс көлемі соғысқа дейінгі 13% - дан асып, еңбек өнімділігінің өсуі 40% -. құрады. Синтетикалық бензин мен синтетикалық Жібек өндірісі игерілді. 1929-1933 жылдардағы әлемдік экономикалық дағдарыс Германия экономикасына ерекше әсер етті. 1932 жылы өнеркәсіптік өндіріс 40,2% - ға қысқарды. 18 мың Юнкер шаруашылығының 13 мыңы банкроттықтың алдында тұрды. 1932 жылы жұмыссыздар саны 7,5 млн адамды құрады. Нақты жалақы 25-40% - ға төмендеді. 1932 жылы маусымда Лозаннадағы одақтастар конференциясы барлық өтемақыларды 3 миллиард маркаға дейін төмендетіп, оларды 15 жылға кейінге қалдырды. 1933 жылы 30 Қаңтарда Германия канцлері болды ұлттық социалистердің жетекшісі Адольф Гитлер. Германияның фашистік Үкіметінің экономикалық саясатының негізгі мазмұны милитаризация болды.
Соғыс аралық кезеңде Италияда тоталитарлық сипаттағы саяси режим қалыптасуда. Саяси салада ұлттық фашистік партия мен оның жетекшісі Бенито Муссолинидің монополиясы орнады. Италиядағы фашистік режим Германиядағы Үшінші Рейхтің нацистік режиміне ұқсас болды. Белгілі бір қайшылықтарға қарамастан, ақыр соңында Германия мен Италия одақ құрып, екінші дүниежүзілік соғыс кезінде бірлесіп әрекет етеді. 1919-Бенито Муссолини 1921 жылы Ұлттық фашистік партияға айналған итальяндық күрес одағын құрды. ХХ ғасырдың басында Муссолини Социалистік көзқарастарды ұстанды, үгіт-насихат, журналистика, қоғамдық жұмыстармен, ереуілдер мен манифесттерді ұйымдастырумен айналысты, соғысқа қарсы болды. Алайда, Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде ол өзінің көзқарасын өзгертті, социалистермен қарым-қатынасын үзді және Италияның ұлттық мүдделерін Қарулы қорғауды жақтады. Итальяндық күрес одағы социалистермен және коммунистермен күресу үшін құрылды, олар ереуілдер мен
фабрикаларды басып алды, бұл Муссолини Италияға қауіп төндірді деп санайды. Муссолини және оның қозғалысы тез танымал болды.
27 қазан – 30 қазан 1922-Римге жорық. Фашистік партия мүшелері мен қара жейделердің (партиялық әскерилендірілген бөлімшелер) отрядтары Рим бағытында жүріп, өз жолында қалаларды алып, биліктің толықтығын фашистердің қолына беруді талап етеді. Король Виктор-Эммануэль II қысымға мойынсұнуға мәжбүр болды және Муссолиниді премьер-министр етіп тағайындады, содан кейін елде тоталитарлық режим қалыптаса бастады.
1928-бір партиялық жүйенің ресми құрылуы. Бірақ бұған дейін де фашистердің саяси қарсыластары (ең алдымен коммунистер) қамауға алынып, өлтірілді, парламенттік сайлау тоқтатылды және елде саяси бәсекелестік болған жоқ.
1935-1936-Италия-Эфиопия соғысы. Эфиопия итальяндық колонияға айналды.
1939-Албанияны жаулап алу.
11. Молотов – Риббентроп пактісі және құпия хаттаманың негізгі мәнін ашып көрсетіңіз
80 жылға жуық өз құпиялылығымен барша әлемді таңқардырған және 2-ші джс бастамасының бір себебіне айналған Германия мен Кеңестік одақ арасындағы шабуыл жасаспау туралы келісімі адамзатты таңқалдыруда.
Молотов-Риббентроп пактісі 1939 жылы 23 тамызда Германия мен Кеңестік Одақтың арасында жасалғн болатын.
КСРО мен Германия арасындағы шабуыл жасаспаудың басты себептерінің бірі КСрО тарапынан Германиямен компромиске келіп, соғыс қатерінен сақтау болып табылады. Негізінен КСРО Германиямен келісім жасаспастан 1 күн бұрын Англия және Франциямен келісімге келісуге тырысқан болатын, бірақ бұл кездесу өз нәтижесін бермегенсін 1939 жылы 23 тамызда, барша адамзат тарихында ауыр қайғы-қасірет алып келген 2-ші джс басталуына 8 күн бұрын жасалды. Екі тарап та бұл пактіден өздерінің көздегені болды.
КСРО тарапы Латвия, Эстония, Финляндия, Бессарабия және Поляк мемлекеттері құрамына кірген шығыс жерлерін көздесе, Германияны Литва мен Батыс Польша қызықтырған болатын.
Кеңес-Герман келісімі КСРО мен Жапония арасындағы Халхин-Голе шайқасында қол жеткізілген болатын. Келісім бойынша қандай жағдай болмасын екі мемлекет бір-біріне шабуыл жасаспау және бейтараптық ұстау басты міндет болып саналды.
Осылайша, 1939 жылы жасалған Молотов-Риббентроп пактісі алғашында 10 жылға жоспарланды және іске асырылған болатын. Бірақ, Германия тарапынан 1941 жылы бұл келісім бұзылып, Кеңестік одаққа шабуыл жасаған болатын.
Германия 1939 жылы 1 қыркүйекте Польшаға шабуыл жасауымен 2 джс басталған болатын, сонымен қатар тура сол жылы 17 қвркүйекте Кеңес Одағы да Польшага өз әскерін кіргізген болатын. Көбіне Молотов-Риббентров атымен танымал келісімді кейде “нацистік-кеңестік келісім” енді бір жерде “Гитлер-Сталин пактісі” деп аталады. Жалпы, пактіге келер болсақ “Молотов-Риббентров пактісі” атауы екі тараптың да сыртқы істер министірлерінің есімдерімен аталған. Сонымен қатар, жалпы пакт екі бөлімнен тұрады. Олар “ашық” және “жабық” бөліктері.
Ашық бөлігінде бір барлығымыз білетіндей мемлекеттердің бір-біріне шабуыл жасаспау, қауіп төндірген мемлекеттермен байланыс орнатпау
, қолдау көрсетпеу секілді қарапайым шарт болып табылады. Ал, құпия бөлігінде Шығыс Еуропаға ықпалын анвқтайтын протокол туралы келісім жасасқан. Нақтырақ ацтар болсақ, Эстония, Латвия, Бессарабия кеңестік одаққа өтсе, екі мемлекетті де қызықтырған Польша ортасынан екіге бөлінген болатын.
Негізгі пакт 7 бөліктен тұрады. Олар:
-
Екі уағдаласушы тарап бір біріне қатысты кез келген зорлвқ зомбылықтан, кез келген агрессивті әрекеттен және кез-келген шабуылдан аулақ болу. -
Егер уағдаласушы тараптың бірі үшінші держава тарапынан соғыс қимылдарының обьектісіне айналған жағдайда екінші уағдаласушы тарап бұл державаны қандай да бір нысанда қолдамайтын болдв. -
Уағдаласушы тараптар болашақта ортақ мүдделерді талқылау үшін хабарда болуы. -
Уағдаласушы тараптардың ешқайсысы қарсы бағытталған державалар тобвнда қатыспау. -
Кандайда бір жандал туындағанба бейбіт шешу немесе комитет құру. -
Шарт 10 жылға жасасады, уақыты біткен жағдайда келісіммен тағы 5 жылға созылады. -
Шарт қысқа мерзімде ратификацияланады және Берлин қаласында қол қоцылады және орыс тілінде түпнұсқасы.
Ал, енді құпия бөлігіне келер болсақ, екі тарап та қол қою барысында Шығыс Еуропадағы өз мүдделерін ажырату мәселесін қатаң құпия тәртіппен талқылайды. Нәтижесінде:
-
Балтық елдері ( Финляндия, Эстания, Латвия, Литва) құрамына кіретін облыстардың аумақтық саяси қайта құруылуы жағдайында Литваның солтүстік шекарасы бір мезгілде Германия мен КСРО мемлекеттерінің ортвқ шекарасы болып табылады. Сонымен қатар, Литваның Вильна облысына қатысты мүдделерін екі тарап та мойындайды. -
Поляк мемлекетінің құрамына кіретін облыстарды аумақтвқ-саяси қайты құрылуы жағдайында Германия мен КСРО мүдделері салаларының шекарасы Нарева, Висла және Сана өзендерінің блйымен өтеді.
Герман-Кеңес пактісінің соңына келер болсақ. Жалпы, Гитлер Герман-Кеңес арасындағы шабуыл жасаспау келісімін уақытша тактика ретінде қарадя және 10 жыл уақытқа созылған болатын. Германияның басты мақсаты КСРОны басып алу болды, бірақ алдымен Польша, Франция мен Британияның тізе бүктірген болатын. Ал Кеңестік Одаққа келер болсақ, Германияның агрессиясынан уақытша сақтанып, екі фронтта ойнауына мүмкіндік берген болатын. Молотов-Рибентров пактісінің соңғы нүстесі болған Германияның КСРОны басып алуды көздеген “Бараросса” жоспары болды.
-
«Қырғи қабақ соғыс» түсінігі және оның себептерін айқындаңыз