ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 15.08.2021

Просмотров: 1703

Скачиваний: 2

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

Үшінші сатысы. Нашақорлықтың үшінші сатысы өте сирек кездеседі,, себебі. Көп жағдайда нашақорлар оған дейінгі жағдайда көз жумады, Қатты азып-тозу немесе жүдеу , апатия және астения науқастарда еңбекке қабілеттік мүлдем нашарлайды. Қызығушылық тек наркотикқа ғана сақталады, бірақ оған деген ағзаның толеранттылығы немесе төзімділігі төмендейді .Ас қабылдау және өз-өзіне қызмет көрсету үшін наркотик қабылдау керек болатындай жағдайға жетеді.Көп жағдай каллапстар орын алады.Нашақорлықтың соңғы сатылырында полиневриттік көріністер сипатталатын Корсаков типті амнестикалық синдром көруге болады.Ағымда болып жатқан жағдайды есте сақтай алмау , уақыт бірлігінде адасу,псевдореминисценция сияқты көріністер орын алады.

Емі .Нашақорлықты емдеу бірнеше сатылардан тұрады: абстиненциялық синдромды тежеу,нашаға деген тартымдылықты төмендету , психологиялық тұрақтылықты қалыптастыру және жетілдіру терапия ,Көмек сұраудың алғашқы кезінен бастап емдеу процесстері стоционарда жағдайында 1,5-2 ай шамасында тұрақты , үзіліссіз жүргізілуі тиіс.

Дозасын шамадан тыс қолданған кезде дамитын сопорозды және коматозды жағдайлар мен тыныс алу бұзылыстары қабаттаса , тамыр ішіне апиидтік препараттардың антогонисті налорфин енгізеді.Брбитураттардың антоганистті –бемегридті құю сонымен қатар тыныс алу стимуляторларын қолдануға болады.Дезинтоксикация жалпы әдістермен жүргізіледі.

Абстиненті синдромды тежеу адреноблокаторлар мен тыныштандыратын препараттар көмегімен жүргізіледі: клофелин, пирроксан, нейролептиктер, (кеулептин, сонапакс , тизерцин)транквлизаторлар(диазепам, фенозепам) нормотипиктер( карбомезапин) ,ұйықтатқыш заттарды беру.

Емдеудің екінші этапы-психикалық тәуелділікті жоюға бағытталған.Ең негізгі мақсат және әдіс-психотерапияның әртүрлі әдістері.Индивидуалды және топтық методикалық қолданылады.

3 этап-Қолданушы терапия.Психотерапияның қайталамалы сеанстары, жалпы күшейтуші терапия жүзеге асырылады.

Аурудың жазылуы және емнің нәтижесі бірнеше факторға тәуелді.Науқас адамның өзіндік ниеті, емдеуге деген бет-бұрысы,емнің уақытылы басталуы, оның белсенділігі, реалибитациялық кең спектрлігі –осының бәрі өз әсерін тигізеді.

30 билет.

1 ЖҮКЕ ЖҮЙЕСІНІҢ ЭКСТРОПЕРОМИДЫ ЖҮЕСЫНЫҢ АУҚЫМДЫ ЗАҚЫМДАЛУЫМЕН ДЕГЕНЕРАТИВТІ ТҰҚЫМ ҚУАЛАУ АУРУЛАРЫ Жіктелуі.Эпидемиологиясы.Клиникасы,диагностикасы,емі.

Паркинсон ауруы және паркисонизм.

П. синдромы қозғалыстың баяулауы мен бұлшық ет региттілігімен тыныштықтағы тремормен көрінеді. Ауру 100 000 адам ишинен 60-140 адамда кездеседі. Стстистикаға сенсек 60 жаска дейингилерде 1%, одан жогарыларда 5% кездеседи. Еркектер әйелге қарағанда жиі аурады.

Этиология және патогенез: ауру негізінде қара субстанциядағы (нигростриарлық нейрондар) нейрондардың азаюымен және онда Леви денешіктерінің пайда болуымен жүреді. Жәнеде экстрапирамидалық жүйеде медиатор дофамин алмасуының бұзылыстарынан дамиды. Оның негізгі өндірілетін жері қара субстанция. Қауіп факторы болып тұқым қуалауға бейімділік (аутосомды доминатты), егде және кәрі жас.


Ж ж жедел және созылмалы инфекциялық аурулары кезінде

Жедел және созылмалы ми қан айн.бұзылыстарында

Жүйке жүйесінің ісіктері мен жарақаттары

Дәрілік интоксикация әсерінен (аминазин,трифтазин)

Клиникасы: негізінде акинетико регидті синдром немесе гипертониялық гипокинетикалық синдроммен жүреді. Бұл олиго,брадикинезия, бұлшық ет ригидтілігі және тремор триадасымен көрінеді. Басы, денесі ішке қарай бүгілген, қолы шынтақ буынында жартылай бүгілген, тізесі жартылай түгілген. Гипо н\е амимия. Сөйлеуі жәй, монотонды, сөзінің ізін жұтып қояды. Н\с қысқа қадымдап жүреді ж\е қол мен аяқ үйлесімдігі бұзылған (ахейрокинез). Ретто, латеро, пропульсиялар байқалады. Антагонист бұлшықет тонусы жоғарылағандықтан симптом зубчатого колеса байқалады. Симптом воздушной подушки оң болады. Тыныштық жағдайында күшейеді тремор: қол аяқ, бет бұлшық еттері, бас, төменгі жақ, тіл. Кейде саусақтарымен тиын санап отырғандай қозғалыс жасайды.

Психикасы жағынан: қызығушылығының,эмоцияның, ойлау қабілетінің (брадифрения) төмендеуі,бір ойдан екінші ойға ауысунының баяулауы (брадипсихия). Вегетативті бұзылыстарына:гиперсаливация, терінің майлануы, гипергидроз, қол аяқтың дистальды бөлігінің трофикасының бұзылулары.

Қай симптомның анық көрінуіне байланысты: ригидтті брадикинетикалық, дірілдеу ригидтті, дірілдеу формаларын ажыратады. Ауру прогрессиялауға бейім болады. Бастапқыда бір жақты болса дами келе екі жақты да болуы мүмкін.

Диагностикасы: инструментальды және лаб.зерттеу әдісі ештене бермейді. Тек анамнезінен ғана біле аламыз. КТ базальды ганглилердегі қан айналымның төмендегенін көрсетеді. Позитронды эмиссиондытомография стриатумда метаболизмнің төмендегенін көрсетеді.

Емі:

дофамин рец.агонсттері (бромкриптин,амантадин), моноаминодаза ингибиторы (селегилин),

антихолинэстераза (циклодол), дофамин препараттары леводопа

Гентингтон Хореясы үдемелі хореялық гиперкинезбен және деменциямен жүретін тұқымқуалаушы дегенеративті ауру болып табылады. Жиілігі 100 000 адамга 2-7 жағдайдан келеді. Ауру аутосомды доминатты түрде тұқым қуалайды. Бұл ауру негізінде гентингтин белогын синтездеуге жауапты CAG генінің қайталап экспансиялануы жатыр. Қалыптыда 10-35 қайталану болады, ал ауру п.б. 36-200 дейін қайталанады. Осыдан клеткаға улы зат полиглутамин түзіледі.

Клиникалық көрінісі: 30 және одан жоғары жастан бастап дамиды. Алғашқы симптомы интеллектуальды бұзылыс,кейінінен деменция дамиды. Хореялық гиперкинездер: әр түрлі бұлшықет топтарында ретсіз қозғалыстар дамиды. Мақсатсыз, хаосты қозғалыс п.б.ол қалыпты қозғалысқа кедергі келтіреді. Мысалы: н\р жүріп келе жатып отырып қалады, қадамдары кең болады. Сөйлеу қиындайды. Дыбыс байламдырының гиперкинезі салдарынан еркінен тыс айғайлар п.б. даусы қарлығады.


Психикалық бұзылыстарына: зейінің төмендеуі, өзіне деген сыни көзқарастың төмендеуі, тежелу, сандырақ, деменция жатады.

Диагностика: отягощенный семейный анамнез

ЭЭГ ми биоэлектрлік активтілігінің диффузды бұзылысы,

КТ мен МРТ да ми затының атрофиясын көреміз

Емі:гиперкинеді басу үшін дофамин антагонисттерін. Нейролептиктер галоперидол,пимозид.

Торсионды дистония бұлшықет тонусының өзгеруімен, дене және аяқ қол бұлшықеттерінің еріксіз тоникалық жиырылуымен көрінеді. Идиопатиялық (аутосомды доминатты ж\е рецессивті тұқым қуалайтын) және симптоматиялық (гепатоцеребральды дистрофияда, гентингтон хореясында, бас ми ісіктерінде, энцефалиттерде, балалар церебральды параличінде) торсионды дистония типтерін ажыратады.

Клиникасы:15 жасқа дейін ақырындап басталады. Балалық шақ кезінде жүрісінің бұзылысы, спастикалық қисық мойын кедеседі. Синергист және антагонист бұлшықеттің қатынасы бұзылуына байланысты н\а бұлшықеттің тоникалық жиырылуы байқалады: денеде, мойында, жамбаста,аяқ қолдарда. Саусақтарда атетоз байқалады. Н\с өзіне ыңғайсыз қалыпта тұрып қалады. Ауру өрши келе дистониялар тұрақты болып қалады, белдік лордоз күшейе түседі.

Емі:симптоматикалық, нейролептиктер (галоперидол),антиконвульсанттар (карбамазепин), бұлшықет тонусын төмендету үшін леводопа. Локальды дистония кезінде локальды ботулотоксин препараттарын енгізеді.


Гепатоцеребральды дистрофия (Вильсон Коновалов ауруы )

Созылмалы прогрессиялайтын тұқымқуалаушылық дегенеративті ауру. Жиілігі 100 000 адамга 2-3 жағдай. Церулоплазмин ферментінің синтезінің бұзылысымен, соның салдарынан мыстың тіндерде жиналып қалуымен көрінеді.

Клиникалық көрінісі: н\а бұлшықет ригидтілігімен, әр түрлі гиперкинездер, псевдобульбарлы симптомдар, интеллекттің төмендеуімен, бауыр бұзылыстарымен және қасаң қабық өзгерісімен көрінеді. Экстрапирамидалық өзгерістер: дене, аяқ қол, жұтқыншақ бұлшықеттерінің ригидтілігімен көрінеді, соның салдарынан жүрісінің бұзылысы, жұтынудың бұзылысы, сөйлеу бұзылыстарымен көрінеді. Тремор, атетоз,торсиондық дистония болады. Клиникалық формалары:

Абдоминальды формасы

Ерте аритмогиперкинетикалық формасы

Дірілді ригидті формасы

Ригидті формасы

Экстрапирамидті кортикальды формасы


Диагностика: клиникасы, қасаң қабықтық симптом Кайзер Флейшер.

Лаб.зерттеу: церулоплазмин мөлшерінің төмендеуі,гиперпротейнемия, гиперкупрурия,гипераминоацидурия,

Молекулялы генетикалық зерттеу

Емі:мақсаты ағзадағы артық мысты шығарып тастау.

Ол үшін тиол препараттарын: унитол, декаптол береміз. D пеницилламин өмір бойы. Цинк преп.қолданады мыстың сіңірілуін тоқтату үшін.

Симптоматикалық ем ретінде диазепам, нейролептиктер.

Мысқа бай тағамдарды шектеу (бауыр, шоколад, устрица)


2 Үлкен жастағы психоздар.Сенильді психоз.Клиникасының және емдеу принципінің заңдылығы.


Ағзаның қартаюы оның барлық биологиялық және психологиялық функцияларының өзгеруімен жүреді.

Эмоциональді көріністер жасқа байланысты түрлерін өзгертеді. Эмоциональді тұрақсыздық, үрей дамиды.

65 жастан жоғары адамдарда әртүрлі дәрежедегі психикалық бұзылыстар 30-35 % құрайды, оның ішіне психоздар мен ақыл кемдігі 3-5 % құрайды. Физикалық әлсіздік, соматикалық жайсыздық қандайда бір қатерлі, дауасы жоқ өлімге алып келетін аурудың бар екендігі жөнінде ой тудырады.

Психикалық бұзылыстардың айқын формалары психоз түрінде көрінеді

  • Кәрілік алды (инволюциялық меланхолия және инволюциялық параноид)

  • Кәрілік жас психоз

Инволюциялық меланхолия – жиі кездесетін психоз түріне жатады

  • Үреймен жүретін депрессия

  • Науқкастар жабырқаулы күйде

  • Үрейшіл

Меланхолиялық ступордың клиникалық көрінісі катотониялықтан ерекшеленеді

  • Бет-әлпеті қайғы-мұнды бейнелейді

  • Беттерінде іркіліп қалған мұң маскасы болады

  • Бұл кезде мутизм бақыланбайды

  • Дұрыс жауап алуға болады

  • Өзін-өзі кінәлау , өзін-өзі кемсіту сандырақ тән

  • Туысқанының өліміне өзін кінәлайды , ертерек дәрігерге көрсетпедім деп өзін кінәлі санайды

Инволюциялық параноид – бұл психоз жүйеленген сандырақ идеялар дамуымен сипатталады . Сандырақтар қарапайым өмірдегі нақты оқиғаларға қатысты және қияли , фантастикалық сипатта болмады .

Науқастар үйінде жоқ кезінде көршілері үйіне келіп , бір заттарын алып кететінін айтады . Кейде айтқандары шындыққа ұқсап , айналасындағыларын шатастырады . Сандырақтық күйзелістермен қатар галлюцинаторлы көріністер жиі байқалады . Шу , дауыстар естиді . Ипохондриялық сезімдер болады , денесінін әр бөлігінде жағымсыз сезімдердін п.б айтады. Бул кезде аффективті бузылыстар жане сандырак ойлар узак сакталады .

Сенильді психоз

Ақыл кемістігі күшейген кездегі көрінетін психоз/ы білінеді.Атрофиялық процесстер мида басым болады.Бұл кезде самайда төбеде ми мөлшері кішірейіп,нерв кл/ры өле бастайды.

Сенильді ақыл кемістігі –бұл жасқа байланысты қалыпты өзгерістер өмірінің табиғи сақталуы емес , патологияның болуы.70-75 жаста,жиі әйелдерде дамиды.

Ауру адам сараң,ұрысқақ,ұсақ-түйекшіл болады.

Естің төмендеуінің әсерінен амнезиялық шатасу болады.Ауру адам қайда екенін білмей,айналасындағылар мен жақындарын танымайды.

Психикалық қызметтің ыдырауы,күшейген кезде амнезиялық афазия болып,айналадағы заттарды танымайды,есік орнына шкафқа кіреді.

Ақыл кеміс/ң делириозды түрі-сананың бұзылуы тәрізді болады.

Ақыл кеміс/ң конфабуляторлы түрі-атеросклероз ауруы қосылып,асқынғанда дамиды.

  • Көтеріңкі күй

  • Жайбарақаттық

  • Тез қимыл

  • Тынымсыз әбіргершілік

Емдеу принципі

  • Электротырысулық терапия

  • Галлюцинаторлы-параноидты формасында-инсулинді-шокты терапия қолдану нәтижелі болады

  • Соңғы кезде психотропты д/к зат/р қолд/да

  • Психомоторлы қозу жағдайында –нейролептиктер(седативті ней-р)

  • Депрессивті күй-ң алд.алу үшін-Литий тұздары кеңінен қолд.ды

  • Рациональды психотерапия және әлеуметтік реабилитация маңызының үлкен көмегі бар.


3 Апиын тобының наркотиктерінің жіктелуі. Апиынды қабылдау жолдары

Опиатты заттарға табиғи алколоидты заттар жатады.Олар морфин ,кодеин, омнопон , пантопон; Полистимуляциялық заттар, олар героин және синтетикалық ауырсынуды басатын заттар олар промедол, фентанил, метадон жатады.

Кейбір опиатты заттарды медициналық практикада қолданылады(морфин, промедол, фентанил қолданылады)ауырсынуды басу үшін, (кодеин) жөтелді басу үшін, (имодиум) ішектердің маторикасын төмендету үшін қолданылады.Барлық опиатты заттар наркотикалық әсер көрсетпейді.

Жедел интоксикация. Беру жолы тамыр ішілік. Бірақта тері асты инъекциясы, инголяция және шегу арқылы да берілуі мүмкін. Опиаттардың наркотикалық әсері бәрінде бірдей.Олардың айырмашылығын абстинентті синдромның пайда болу ағымына және тәуелділіктің ағымына байланысты . Бірден бетінің қызаруы ,ыстық толқынның бүкіл денеден өтуін сезіну,иенемен тесу сезімі, бет терісінің қышуы байқалады.Естенулар болуы мүмкін .

Морфиннің аз мөлшерінен(5-10г) ақ , психологиялық прцестердің өзгеруі байқалады.Эйфория ,фантазия өрістейді,қабылдаудың жоғарлауы,ақыл-оймен және физикалық тұрғыда орындалатын қызметтерді жеңіл түрдегі иллюзиямен орындайды.Назарының концентрациясы , кандай да бір қажеттілікке сұраныстың төмендеуі ,қозғалыс белсенділігі төмендеуі байқалады.Өздерінің қалауымен наркомандар қобалжуын аыстыра алады.Науқас өзінің қобалжуын голлюцинаторлы жағдайда өткізеді.10-15мин.тан кейін жағымсыз сезім жойылады.Қиялшыл фантазиялар ,эйфория ,мінезіне сөйлеуіне критиканың төмендеуі болады.Бірак ол сұқбаттасуға да, және белсенді қимылға да әуестік танытпайды, жағымды күйімен жеке қалғанды ұнатады.Есі анық болады.Дозасын шектен тыс қолданған (передозировка) жағдайда сопор немес кома дамиды.Қарағанда көз қарашығы кеңеймейді және тарылмайды , қан қысымы төмендейді,бұлшықет рефлекстері төмендейді.Масаю бірнеше сағатқа созылады, әлсіздікпен ұйқышылдық ауысады.Дозасын шектен тыс қолданғанда дем алу бұзылады , дем алу параличі дамуы мумкін.

Тәуелділіксіз қолдану . Алғашқы құю наркомандардың арасында немесе солардың көмегімен жасалынады.Қолданудың бастапқы мотивациясы зерігу ,эйфория іздеу.Жастарды нашақорлыққа итермелейтін басты себептердің бірі делинквенті және қылмыстық топтар.

Нашақорлықтың сатылары. Бірінші сатысы. Нашақорлық 5-10 қайта егуден дамиды.Ол психикалық тәуелділіктен пайда болды.Егу өмірдің басты маңызына айналады.Өздері көк тамырға егулерді жасайды.Соматикалық өзгерістер айқын көрінбейді: тәбеттің төмендуі,іші кебу , көру өткірлігінің төмендеуі.Нашақорлықты күшпен егуден бас тартса, нашақорлыққа әуестік болғанын болғанын байқаймыз.Депресивті-дисфориялық көңіл-күй болады.Толеранттылықтың өсуі , 2-3ретке дейін дозлық көбеюі.Шынтақ буынында көк тамырлардың өлі еттенуі пайда болады.