Файл: З. Г. Мурзагулова атындаЫ даналы жоары медициналы колледжі бм курсты Жмыс таырып.docx

З.Г.МУРЗАГУЛОВА АТЫНДАҒЫ «ДАНАЛЫҚ» ЖОҒАРЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ» БМ

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС


Тақырып: «Алғашқы медициналық – санитарлық көмек деңгейінде ерте жастағы балаларға патронаждық қызмет көрсетудің әмбебап прогрессивті моделі»
Мамандығы: 09130100 «Мейіргер ісі»

Біліктілігі: 5АВ09130101 «Мейіргер ісінің қолданбалы бакалавры»

Орындаған: Сагадиева А.Т.

Жетекші: Бекбергенова Д.С.

Астана

Мазмұны

Кіріспе.............................................................................................................................3
Бөлім І. Әдебиетке шолу.

Тарау 1. Қазақстан Республикасында педиатриялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартын бекіту туралы бұйырық.....................................................5

Тарау 2. Патронаж қызметі: мәні мен мақсаты.......................................................... 9

Бөлім ІІ. Алғашқы медициналық – санитарлық көмек деңгейінде ерте жастағы балаларға патронаждық қызмет көрсетудің әмбебап прогрессивті моделі.

Тарау 1. Зерттеу әдістері мен материалдары.............................................................11

Тарау 2. Ерте жастағы балаларға патронаждық қызмет көрседудің әмбебап прогрессивті моделі.....................................................................................................12

Қорытынды...................................................................................................................18

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі...............................................................................20

Кіріспе
Жұмыстың өзектілігі. Жыл сайын Қазақстанда 400 мыңға жуық сәби дүниеге келеді. Өмірінің алғашқы айларында жаңа туған нәресте үнемі бақылауды және дұрыс күтімді қажет етеді. Бұл үшін медициналық ұйымдарда патронаждық қызмет жұмыс істейді,нәрестені үйге шығарғаннан кейін оны бірден емхананың учаскелік медбикесі өз бақылауына алады.Жаңа туған нірестелердің патронажы аурудың алдын алу,ата-аналарды баланың үйлесімді дамуы үшін оған дұрыс күтім жасауға үйрету мақсатында перзентханадан шыққаннан кейін үйдегі кішкентай пациентті белсенді бақылау жүйесі. Айта кету қажет, анасы мен баласы ауруханадан тәулік бойы медициналық бақылау үшін медициналық көрсеткіштер болмаған кезде және қанағаттанарлық жағдайда ғана шығарылады. Бала үйге шығарылғаннан кейін перзенхана ол туралы ақпаратты одан әрі бақылау үшін нақты тұратын жері бойынша емханаға береді. Ережеге сәйкес, медбике алғаш рет кішкентай пациентке ауруханадан шыққаннан 1-3 күннен кешікпей баруы керек. Перинатальды және туа біткен патология белгілері бар шала туылған нәрестелерді шығарылған күні бірден қарауға тиісті.

---

Мемлекеттік денсаулық сақтауды дамытудың 2016-2019 жылдарға арналған «Денсаулық » бағдарламасы аясында Қазақстан Республикасында денсаулық сақтау көрсеткіштерін, балалардың дамуы мен әл-ауқатын жақсартуға бағытталған алғашқы медициналық-санитарлық көмекті патронаждың әмбебап прогрессивті моделі енгізілуде.

Әмбебап прогресивті моделінің өзектілігі: Қазақстанда ЮНИСЕФ әзірлеген және жүкті әйелдер мен балалы отбасыларға қызмет көрсету сапасын арттыруға бағытталған патронаждық қызметтің жаңа әмбебап прогрессивті моделін енгізу балалардың денсаулығын, дамуы мен әл-ауқатын жақсарту үшін қызмет көрсетудің ұсынылған алгоритмінің көмегімен басталады. Патронаждық қызмет бұл патронаж медбикесінің ерте жастағы балаларға, оның ішінде босанғанға дейінгі кезеңге үйге бару жүйесі. Отбасымен күнделікті өмір сүру ортасында кездесу медбикеге проблемаларды түсінуге және бағалауға, оларды жою туралы шешім қабылдауға немесе тәуеклдерді азайтуға мүмкіндік береді.

Патронаждық дәстүрлі мақсаты белгіленген уақытта қабылдауға келмеген жүкті әйелдің денсаулық жағдайын анықтау қажеттілігі болды. Бұл жағдайда медбике жүкті әйелмен сөйлескен кезде оның жалпы жағдайы қандай екенін біледі, мұқият тексеруден өтеді, қан қысымын өлшейді. Жүктіліктің үлкен кезеңдерінде ол іштің шеңберін және жатыр түбінің биіктігін өлшеп, ұрықтың жағдайын анықтайды. Жүктіліктің қалыпты дамуынан ауытқулардың жоқтығына көз жеткізгеннен кейін медбике келесі емханаға келу мерзімін анықтайды. Патронаждың тағы бір себебі әйелдің дәрігердің тағайындауларын дұрыс орындағанына көз жеткізу немесе қосымша зерттеулер жүргізу, жүкті әйелді босануды өздігінен жеңілдету туралы хабардар ету қажеттілігі, бұл олардың сәтті босануының маңызды сәттерінің бірі.

Курстық жұмыстың мақсаты – Алғашқы медициналық – санитарлық көмек деңгейінде ерте жастағы балаларға патронаждық қызмет көрсетудің әмбебап прогрессивті моделін талдау.

Негізгі міндеттері:

1. Зерттелетін мәселе бойынша әдебиеттерді зерттеу.

2. Осы мәселе бойынша зерттеулер мен нәтижелерге талдау жүргізу.

3. Қорытынды жасаңыз және осы тақырып бойынша мейірбикелік ұсыныстар жасау.

Зерттеу нысаны. ерте жастағы балаларға патронаждық қызмет көрсетудің әмбебап прогрессивті моделі.

Зерттеу пәні: Алғашқы медициналық – санитарлық көмек деңгейінде ерте жастағы балаларға патронаждық қызмет көрсетудің әмбебап прогрессивті моделі

---

Бөлім І. Әдебиетке шолу.

Тарау 1. Қазақстан Республикасында педиатриялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты
Жоба медициналық көмек көрсетудің барлық деңгейлерінде 18 жасқа толмаған балалардың аурушаңдығының, мүгедектігі мен өлім-жітімінің алдын алу, төмендету бойынша шаралар жүргізуді көздейді.

Сонымен, педиатриялық көмек көрсететін медициналық ұйымдар қызметінің негізгі міндеттері мен бағыттары:

Балаларға, оның ішінде жаңа туған нәрестелерге дәрігерге дейінгі, білікті, мамандандырылған медициналық көмек және жоғары технологиялық медициналық қызметтер көрсету;

Медициналық көмектің қолжетімділігі мен медициналық қызметтердің сапасын қамтамасыз ететін іс-шараларды өткізу;

• 
  БЖАЫҚ қағидаттарын сақтау;
  
• 
  Балаларға медициналық оңалту жүргізу;
  
• 
  Профилактикалық көмек көрсету:
  
• 
  Жүкті әйелдердің патронажы;
  
• 
  Салауатты өмір салтын қалыптастыру және насихаттау, тиімді және дұрыс тамақтану бойынша ұсыныстар;
  
• 
  Баланың заңды өкілдерімен күтім мәселелері, аурулардың қауіпті белгілері және қауіп төндіретін жай-күйлер бойынша ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын жүргізу;
  
• 
  Табиғи емізу мен лактацияны қолдау, алты айға дейінгі балаларды тек қана емізу және екі жасқа дейін емізуді жалғастыру тәжірибесі бойынша кеңес беру;
  
• 
  Скринингтік зерттеулер жүргізу;
  
• 
  Баланы ерте жастан дамыту мәселелері бойынша консультация беру;
  
• 
  Медициналық профилактикалық тексерулер;
  
• 
  Вакцинация жүргізу;
  
• 
  Динамикалық бақылау;
  
• 
  Балаларды, соның ішінде жаңа туған нәрестелерді патронаждау.
  

Сонымен қатар сырқаттанушылықтың алдын алу және оны төмендету, әлеуметтік мәні бар аурулардың, оның ішінде онкологиялық немесе гематологиялық, B және C гепатиттерінің, АИТВ инфекциясы мен туберкулездің ерте нысандарын анықтау бойынша, сондай-ақ балалар ауруларының, мүгедектігі мен өлім-жітімінің қауіп факторларын анықтау бойынша іс-шаралар жүргізу.

МСАК ұйымдары келесі шараларды жүргізеді:

• 
  Консультациялық, диагностикалық, емдеу-профилактикалық көмек, динамикалық бақылау;
  
• 
  Патронаждық қызметтің әмбебап-прогрессивті моделіне сәйкес жүкті әйелдерге, жаңа туған нәрестелерге және ерте жастағы балаларға патронаждар және белсенді болу;
  
• 
  Профилактикалық егулердің мерзімдеріне сәйкес вакцинацияны жоспарлау, ұйымдастыру және жүргізу;
  
• 
  Көрсетілімдер болған кезде балаларды бейінді мамандарға консультацияға жіберу;
  
• 
  Жіті және созылмалы ауруларды анықтау, шұғыл және жоспарлы емдеу іс-шараларын уақтылы жүргізу;
  
• 
  Көрсетілімдер болған кезде балаларды тәуліктік стационарға, күндізгі стационарға жіберу және үйде стационарды ұйымдастыру;
  
• 
  Диспансерлік есепте тұрған созылмалы аурулары бар балаларды динамикалық бақылау, емдеу және сауықтыру;
  
• 
  Балаларды қалпына келтіру емі және медициналық оңалту;
  
• 
  Жаңа туған нәрестелер мен ерте жастағы балалардың скринингін жүргізу;
  
• 
  Мектепке дейінгі немесе мектеп мекемелеріне түсер алдында балаларды сауықтыруды ұйымдастыру;
  
• 
  Ата-аналармен және отбасы мүшелерімен немесе заңды өкілдерімен тиімді тамақтану, балалар ауруларының алдын алу және салауатты өмір салтын қалыптастыру мәселелері бойынша ақпараттық жұмыс.
  

---

Кесте 1 - Жүкті әйелдер мен 5 жасқа дейінгі балалар патронажының әмбебап-прогрессивті моделінің (мейіргер ісі маманының үйге патронаждық баруы)

Ұсынылатын қызмет түрі	Қызмет алушылар	Мерзімі	Үй жағдайында қабылдауды орындаушы
Жан-жақты қызмет көрсету пакеті	Барлық жүкті әйелдер	1.Жүктіліктің 12-аптасына дейін немесе бірінші келуі кезінде. 2.Жүктіліктің 32-аптасында	Патронажды орындайтын мейіргер
	Барлық нәрестелермен 3 жасқа дейінгі балалар	1. Перзентханадан шыққаннан кейін алғашқы 3 күнде 2. жасы 7-күндік 3. 1-2 айлық 4. 3 айлық 5. 6 айлық 6. 12 айлық 7. 18 айлық 8. 24 айлық 9. 36 айлық	Патронажды орындайтын мейіргер ісінің маманы
Прогрессивті қызмет көрсету пакеті	Қауіп тобындағы жүкті әйелдер	Жеке жоспарға сәйкес	Патронажды орындайтын мейіргер ісінің мамандары,әлеуметтік қызметкер
	Қауіп тобындағы нәрестелер мен 5 жасқа дейінгі балалар	Жеке жоспарға сәйкес	Патронажды орындайтын мейіргер ісінің мамандары,әлеуметтік қызметкер, жалпы практика дәрігері/педиатр-баланың жеке қажетсінуіне байланысты белгіленеді

Кесте 2 - Патронаждық бақылау іс-шараларының жеке жоспары

Ұйым:

Учаскесінің № Мейіргер ісі мамандарының Т.А.Ә.

Отбасымен жұмыс жүргізетін әлеументтік қызметкердің Т.А.Ә.

Жоспарды іске асыруды бастау күні:

Жоспарды іске асыруды аяқтау күні:

Отбасының мекенжайы:

Баланың (балалардың) жеке деректері:

Баланың аты

Баланың тегі

Туған күні (немесе күтілетін туған күні)

Жынысы

ә □

е □

ә □

е □

Отбасының мүшелері,балалармен қоса,отбасын дамытуды жоспарлау барысына тартылғандар(ата-аналар/қамқоршылары,туыстары,отбасының басқа мүшелері):

Т.А.Ә.

Балаға кім болып келеді

Байланысу деректері:

1

2

3

Отбасын дамытуды жоспарлаубарысына тартылған мемлекттік органдардың,ҮЕҰ,жергілікті әлеуметтік қызметтердің өкілдері:

Т.А.Ә.

Ұйым:

Байланысу деректері:

1

2

3

Отбасының жеке жоспарын жасау(шаралар,орындалу мерзімі):

№

Мақсат:іс-қимыл, іс-шаралар

Жауапты тұлға/ Ұйым

Мерзімдері

Орындалғаны туралы белгі

1

Мысалдарды қосыңыз

-----/------------ күні/айы/жылы

□ Орындалды □ Орындалған жоқ

2

-----/------------ күні/айы/жылы

□ Орындалды □ Орындалған жоқ

Қолдары :

Ата-анасының/ қамқоршысының Т.А.Ә.

Қолы

Күні

---

Тарау 2. Патронаж қызметі: мәні мен мақсаты

Жыл сайын Қазақстанда 400 мыңға жуық сәби дүниеге келеді. Өмірінің алғашқы айларында жаңа туған нәресте үнемі бақылауды және дұрыс күтімді қажет етеді. Бұл үшін медициналық ұйымдарда патронаждық қызмет жұмыс істейді, нәрестені үйге шығарғаннан кейін оны бірден емхананың учаскелік медбикесі өз бақылауына алады. 18 жасқа дейінгі балалар медициналық сақтандыру жүйесінде азаматтардың жеңілдікті санатына кіреді, сондықтан оларға туғаннан бастап кәмелеттік жасқа толғанға дейін барлық медициналық көмек мемлекет есебінен тегін көрсетіледі.

Жаңа туған нәрестелердің патронажы – аурудың алдын алу, ата-аналарды баланың үйлесімді дамуы үшін оған дұрыс күтім жасауға үйрету мақсатында перзентханадан шыққаннан кейін үйдегі кішкентай пациентті белсенді бақылау жүйесі. Айта кету қажет, анасы мен баласы ауруханадан тәулік бойы медициналық бақылау үшін медициналық көрсеткіштер болмаған кезде және қанағаттанарлық жағдайда ғана шығарылады. Бала үйге шығарылғаннан кейін перзентхана ол туралы ақпаратты одан әрі бақылау үшін нақты тұратын жері бойынша емханаға береді.

Ереж­еге сәйкес, медбике алғаш рет кіш­кен­тай пациентке ауруханадан шыққаннан кейін 1-3 күннен кешікпей баруы керек. Перинатальды және туа біткен патология белгілері бар шала туылған нәрестелерді шығарылған күні бірден қарауға тиісті. Егер бұл күн демалыс немесе мереке күндеріне түссе, мұндай нәрестелерге кезекші педиатр-дә­рі­гер барады.

Балалар учаскелік медбикесі балаға өмірі­нің бірінші айында әр 7 күн сайын 28 күн толғанға дейін барады. Содан кейін ол анасы мен баласын бір айлық жасында емханаға алғашқы тексеруге шақырады.

2022 жылы 8 айдың ішінде медбикенің жаңа туған нәрестеге үйге патронаждық бару қызметі 1,5 млн-нан астам рет көрсетілді.

Балаға бірінші рет барған кезде медбике ата-анасымен танысады, төлқұжат мәліметтерін, сондай-ақ баланың барлық деректерін жазады, сонымен қатар анаға денсаулығына байланысты сұрақтар қояды, ана мен баланы хаттама бойынша тексереді. Медбикенің міндеті: ана мен баланың денсаулығы туралы сұрау (шағымдар, сүт бездерінің жағдайы, физикалық бел­сен­ділік, тамақтану, ұйқы, контрацепция); ананың көңіл күйін бағамдау, үй ортасының қауіпсіздігін және жаңа туған нәрестенің қажеттіліктеріне бағам жасау; ананы сәбиге күтім жасау ережелері, бала емізу принциптері, температуралық режімді сақтаудың маңыздылығы, бала күтіміне отбасының қатысуын хабардар ету, кеңес беру және үйрету; баланы тексеру және қауіпті белгілер анықталған жағдайда дереу учаскелік дәрігерге хабарлау; отбасына дереу медициналық ұйымға жүгінуді қажет ететін аурудың қауіпті белгілерін үйрету, бұл – тамақтану проблемалары, жаңа туған нәрестенің белсенділігінің төмендеуі, минутына 60-тан астам тыныс алудың жиілеуі, тыныс алудың қиындауы, қызба немесе температураның төмендеуі, құрысулар, қалтырау және басқалар; вакциналау мерзімі туралы хабарлау; баланың өміріне, денсаулығына, қауіпсіздігіне және дамуына қауіп төндіретін әлеуметтік қатер­лерге бастапқы бағалау жүргізу және оны анықтаған жағдайда амбулаторлық-емханалық көмек көрсететін емхананың әлеумет­тік қызметкеріне хабарлау; қосымша көмекке мұқтаж балаларды анықтау және олар үшін жеке баруды жоспарлау (туу кезінде дене салмағы төмен балалар, АИТВ жұқтырған аналардан туған немесе ауырған балалар).

---