Файл: 1. Бізді заманымыза дейінгі жазу сызулар мен аыз жырлар.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 30.11.2023

Просмотров: 783

Скачиваний: 13

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
( А. Пушкин. «Евгений Онегин»)

. І.Жансүгіров мадақтаған, « бес өрлетіп, қырық қарпып, тоқсан толғап» ән салатын әнші: (Әсет)

. І.Жансүгіров «Әншіге» өлеңін арнаған: (Әсетке)

. Ілястың атақты әнші, дарынды сазгер, әйгілі ақын Әсет Найманбаевпен кездесендегі әсерлерін суреттеген өлеңі: (« Тұңғыш тоғысу»)

. Ә. Найманбаевтың шығармалар жинағы 1968 жылы кімдердің құрастырумен басылып шыққан? (Сейділда Ордалиев, Балтабай Адамбаев)

Мәди Бапиұлы

Туған жері: Қарағанды облысы, Қарқаралы ауданы;

Қаз дауысты Қазыбек бидің ұрпағы. "Арғы атам- әулие өткен ер Қазыбек".

Шығармалары:"Үшқара", "Қарқаралы","Қаракесек","Мәди","Шіркін-ай",т.б.

Айтыстары:"Әбіт пен Мәди", "Мәди мен Жуаспай".

"Қартқожа" романындағы Дәрмен тағдырынан кімнің өмірінің сарынын аңғаруға болады? (Мәди Бапиұлының)

Балуан Шолақ Баймырзаұлы (1864-1919)

Туған жері: Жамбыл облысы, Шу өңіріндегі Ақтөбе ауылы.

Шын аты - Нұрмағамбет.

Әндері: "Ғалия", "Сентябрь", "Дікілдек", "Көкшетау", "Қос алқа", "Желдірм""Қос перне", "Кенже қоңыр", "Құлан кісінес", "Ыңгантөк", "Ауылы Айыры"Сарын", "Талдыкөл", т. б.

Ол туралы С. Мұқанов "Балуан Шолақ" атты повесть жазған.

• Балуан Шолақтың шын аты: (Нұрмағамбет)

• Суырып салма ақын, сазгер, ғажап әнші, жамбасы жерге тимеген балуан.(Балуан Шолақ)

• Севр, Карон деген балуандарды жеңген алып күш иесі, әнші-ақын:(Балуан Шолақ)

• Балуан Шолақтың анасының аты (С.Мұқанов): (Қалампыр)

"Әкесі ағаштан түйін түйген шебер, анасы ерекше күш иесі болған, " – деген кімге байланысты? (Балуан Шолаққа)

• Балуан Шолақтың туған ауылы: (Жамбыл облысы, Шу ауданы, Ақтамауылы)

*** Балуан Шолақтың өз бейнесі айқын көрініс тапқан өлеңдері:(*«Сентябрь»)

• "Желдірме", "Құлан кісінес" ән-өлеңдерінің авторы: (Балуан Шолақ Баймырзаулы)

• "Кешегі сентябрьдің базарында,

Көтердім елу бір пұт кірдің тасын, " - деп жырлаған ақын: (Балуан Шолақ)

• Балуан Шолақ Баймырзаұлының өлеңдері: ("Ғалия". "Дікілдек")

*** Балуан Шолақтың өлеңдері: (***Ғалия"; ***Сентібрь")

*** Балуан Шолақтың өлеңдері: (*«Қосалқа»; *«Желдірме»; *«Қос перне»)

• Балуан Шолақтың ғашығы: ("*Ғалия")

"Көкшетау, мен қайтейін биігіңді-ей,

Бауырыңда бейқам өстім киігіңдей.

Дұшпаннан қысым көріп, үйден безіп,

Басамын қайда барып күйігімді?!" - деген өлең жолдарының айтылуына себеп болған жағдай: (Көкшетаудан қуғындалып, Жетісу жеріне ат басын
 бұрғанда)

• Балуан Шолақ поэзиясының басты ерекшелігі: (Табиғат берген ерен күшке сай банк рухтың поэзиясы)

Алматы -

• Балуан Шолақтың төменде берілген өлең жолдарына тиісті сөз:

Мен - Шолақ.



… өнер тапқан,

Үкілеп Ақбоз атқа тұмар таққан.

Басыма пұшпақ бөрік, шекемде үкі,

1стіме кидім жібек шымқай ақтан. (Он сегізде)

• Балуан Шолаққа қатысы жоқ қатар: (Айтыскерлік өнері мен аты шығып, әйгілі Сүйінбай ақынды жеңеді); (Қатыстылары: Оң қолы отқа күйіп, содан Шолақ" атанып кеткен; Күресе кетсе, өз қатарластарын жықпай қоймайды екен;

Хан тауында өмірге келгенімен, Көкшетау өңірінде өмір кешкен; Қояндының жәрменкесінде Карон деген балуанмен бәс тігіп күрескен) "Балуан Шолақ" повесінің авторы: (С. Мұқанов)
XX ғасыр әдебиеті

Таным дерек: Алғашқы газеттер- "Түркістан уәлаятының газеті" (Ташкент, 1870-1882), "Дала уәлаятының газеті" (Омбы, 1888-1892). Бұдан кейін Оралда және Ордада ағартушылық бағыттағы "Қазақстан" газеті (1911-1913), Орынбор қаласында А. Байтұрсыновтың ұйымдастыруымен "Қазақ" газеті (1913-1918), ақын-демократ М. Сералин ұйымдастырған қазақ тіліндегі тұңғыш журнал "Айқап" (1911-1915) шықты. 1913 жылы 11 газет болды. ("Қазақстан" ұлттық энциклопедия, 5-том, 324-бет).

"Айқап"- қоғамдық- саяси және әдеби журнал. Троицк қаласында айына 1 рет, кейін 2 рет шығып тұрған. Оның 88 саны 1000-2000 данамен жарық көрген.


  • Қазақ прозасының профессионалдық биік деңгейге көтерілген кезі: (XXғ)


  • Дүниежүзілік әдебиеттер байланысының жаңа белеске көтерілген уақыты (XXғ)


  • XX ғасыр басындағы әдебиеттегі бағыттар:


1.ағартушы-демократтық: М.Сералин , С.Торайғыров, С.Дөнентаев,

Ғ. Қарашұлы, т.б.

2.діни-ағартушылық:М.Көпеев,Н.Наушабаев,Ш.Жәңгіров,М.Қалтаев,

т.б.

3.төңкерісшіл-демократтық бағыт: Ә.Бөкейханов, А.Байтұрсынұлы,

М. Дулатов, С. Сейфуллин, т.б.


  • Реализмге анықтама берген адам: (М.Горкий)


  • Жаңа сипатты символ- астарға ден қою әлем әдебиетінде қай ғасырдың жаңалығы болып есептеледі? (XX ғ. II жартысы)


  • 20-30 жылдарда қазақ қаламгерлері өндіріс дамуының символы ретінде қолданған сөздер (Темір жол, зауыт, фабрика)


  • "Алаш" партиясының өкілдеріне тағылған жала: ("Халық жауы")


  • XIX ғасырдың екінші жартысында және XX ғасырдың басында қазақ халқымен тығыз әдеби байланысты болған туысқан халықтар: (Татар, қырғыз, өзбек)


  • Мұхаметжан Сералиннің XX ғ. басында әдебиеттің қандай саласын қалыптастырған? (Публицистиканы)


  • Қазақ прозасының туу, қалыптасу дәуірінде шеберлік танытқан, терең ой әкелген жазушылар:( Ж. Аймауытов, Б.Майлин, М. Әуезов)


  • "Қазақ" газеті қай жылдан шыққан? (1913 жылдан, 1918ж.дейін)


  • "Егемен Қазақстан" газетінің 1920 жылдардағы аты: ("Еңбекші қазақ")


  • Тұңғыш қазақ театрының ашылған уақыты: (1926ж)


  • 1926 жылы Қазақ театрының тұңғыш шымылдығы ашылған пьеса: ("Еңлік-Кебек")


  • Қазақ театрының туып, қалыптасуына әртіс ретінде үлес қосқан азаматтар: (Қалыбек Қуанышбаев, Серке Қожамқұлов, Елубай Өмірзақов)


  • Жұмат Шаниннің сатиралық драмасы: ("Үш бажа")


  • 30-жылдарда едәуір дамыды:(Саяси лирика)


  • 30-жылдарда пайда болған жанр:(Очерк жанры)


  • 30-жылдар әдебиетінде көрнекті орын алатын Саттар Ерубаевтың романы:("Менің құрдастырым")


  • 1920-1930 жылдар әдебиетіндегі дарынды, бірақ өмірі қысқа болған ақын қыз: (Шолпан Иманбаева)


  • Қазақстан жазушыларының I съезінің өткен жылы:(1934 жылы, 13-18.06)


  • Мәскеудегі қазақ өнерінің алғашқы онкүндігі өткізілген жылы: (1936 жыл)


  • Нұрпейіс Байғаниннің (1860-1945ж.) "Ер туралы жыр" поэмасының кейіпкері: (Нарсұтбай)


  • Сюжетін халықтың тарихи аңыздарынан алған, зарлы заман оқиғаларын суреттеген шығарма: (Иса Байзақов, (1900-1946ж.) "Ақбөпе", "Құралай сұлу")


  • Алты томдық "Қазақ әдебиетінің тарихы " кітабы қай жылдары жарық көрді? (1960-1967ж.ж.)

  • 1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   27


Жамбыл Жабаев (1846-1945)


  • 1.Жүз жыл өмір кешкен ақынды неше жүз өмірі мен шеберлігі түйіскен (М.Әуезов)


  • 2. Жамбыл- ауыз әдебиетінің кенжесі (Ғ.Мұстафин)


  • 3.Туған жері: қазіргі Жамбыл облысы, Жамбыл тауының етегі


  • 4. Алғашқы өлеңі «Шағым»


  • 5. Дастандары: «Өтеген батыр», «Сұраншы батыр»


  • Жамбыл хат танымаған 1930 жылға дейінгі өлеңдері ел аузынан және есінде қалғандарын өзінің айтуымен жазылып алынған, барлығы елудей.


  • 6. Айкүміс,Құланян, Құлмамбет, Сабас, Досмағамбет, Шашубаймен айтысқан 20 жасында атақты ақын жаныспен айтысып оны жеңеді.


  • 7.Жамбыл « Мың бір түнді» он жеті күн,»Қөреғұлын» отыз күн, отыз түн жырлаған.


  • Жырлаған дастандары: «Мұңлық зарлық», Қыз жібек», Едіге батыр, «Ерназар- Бекет», Манас жыры» « Тотының тоқсан тарауы», « Шора», «Фирдоусидің шаһнамасы» дастандары.


  • 8.Таным дерек. Өтеген батыр (1699-1903(, Шу өзені. Хан тауы Именді деген жерде туған.XVІІІ ғ. 1- жартысындажоңғар басқыншыларына қарсы күрескен батыр.


  • 9.Сұраншы батыр (1815-1864), қазақ жерлерін Қоқан басқыншылығымен азат етугеқатысқан батыр- қазақтарды қоқандықтардың езгісінен құтқарушы» (Ш. Уәлиханов)


  • 10. Құлмамбет (1826-1903) Албан руы Қызылбөрік тармағының атасынан шыққан ақын. Кемеліне келген шағында Түбек, Жанақ, бақтыбай, Сүйінбай, Майкөт, Жамбыл тәрізді ірі ақындармен өнер жарыстырған. (Жетісу энциклопедиясы 422- бет)


  • 11. Кедей отбасында дүниеге келіп, жоқшылық тұрмыстыкөп көрген ақын (Жамбыл)


  • 12.Жамбыл өмір сүрген жылдар ( 1846-1945)


  • 13. Жүз жыл жырлаған жүрек иесі ( Жамбыл)


  • 14. Жамбылдың ұстазы ( Сүйінбай) 1


  • 15 Жамбылдың өзі пірі тұтқан ақын ( Сүйінбай)


  • 16. Сүйінбай туралы естелігінде « Өлеңді тыңдаушыныңкөкейінен кетпестей етіпайт. Сенің өлеңдерің жеке адамдардың емес, бүкіл халқымыздың игілігіне айналатын болсын. Әділ сөйле, адал бол!» - деп айтқан адам (Жамбыл)


  • 17. Жамбылдың шешесінің есімі (Ұлдан)


  • 19 Жамбылдың сүйікті ұлы (Алғадай)


  • 20. Менің өмірім» деген өлеңінің авторы кім (Ж. Жабаев)


  • 21Жамбылдың «Шағым» атты өлеңіншығарған жасы (15-16жас)


  • 22. Ж. Жабаевтың 15-16 жасар шамасында шығарған өлеңі « Шағым»


  • Жасында оқудан бас тартқансуырыпсалма ақын, майталман айтыскер жырау, әрі жыршы (Жамбыл)


  • 23.» Оқымаймын моладан, Есі шығып қамдаған.


  • Бала келсе саббаққа, Жем аңдыған дорбадан» * үзінді Жамбылдың қай өлеңінен « 
    Шағым»


  • 24. « Шып шып етіп молданың, Қолындағы тобылғы, Қозғалтпайды жан- жағын, Талай дүре соғылды» - үзінді Жамбылдың қай өлеңінен (Шағым)


  • 25. «Домбырамды қолға алам, Өлең кірген түсіне.


  • Жөргегінде мен болам» - Үзінді кімнене алынған. Жамбыл)


  • 26.Жамбыл қандай мақсатпен айтқан:


  • Батаңды маған бер, әке, Тіліме менің ер, әке,


  • Домбыра алып сөйлейін, Күнде жасап мереке (


  • Мерекелі болған соң Елде болар береке (Ақындыққа түсер жолда)


  • 27. Жамбылдың «Кедей күйі» өлеңінің тақырыбы. ( Кедейлердің аянышты халі)


  • 28.Аш- жалаңаш, жоқшылықтұрмыстағы кедейдің халін бейнелеген Жамбылдың өлеңі « Кедей күйі)


  • 29. «Мәңке туралы» өлеңінің авторы (Жамбыл)


  • 30.Жамбылдың бір болстыәжуалап жазғансатиралық өлеңі: (Мәңке туралы)


  • 31. «Заңғойдың (Жанғойлық) баласы пысық келеді.


  • Мұрындары пұшық келеді- үзінді алынған Жамбылдың өлеңі (Мәңке туралы)


  • 32.Жамбылдың қазақ байларыныңжағымпаздық қылықтарын шешен шығарған өлеңі (Өстепкеде) Выставкада көрме деген сөз.


  • 33. Жамбылдың жалғызбын деп жүрмесін деген жолдау өлеңі Абайдыңбасына түскен қандай қайғыға байланысты дүниеге келген (Әбдірахман дүниеден өткенде)


  • 34.Жамбылдың Абайға жолдаған « Жалғызбын деп жүрмесін» деген жолдар өлеңі ( Көңіл айту өлеңі)


  • 35.Сәлем айт, барсаң Абайға, Сабыр болсын қалайда (Жамбыл)- деген өлең шумағының буын. Бунақ,ұйқас түрлері (8 буынды,2 бунақтықара өлең ұйқасы)


  • 36. Мынау тұрған Абайдың суреті ме? Өлең сөздің ұқсаған құдіретіне


  • Ақыл қайрат ,білімді тең ұстаған, Әр Абайдың шумағының авторы (Жамбыл)


  • 37.Жамбылдың «Артықша туған азамат» өлеңі (Толғау)


  • 38.Жамбылдың өлеңі (Кәдірбайдың төбеті)


  • 39. Жамбылдың өлеңі (Өсиет)


  • 40.Жамбылдың шығармасы(Өсиет)


  • 41.Жамбылдың «Қазақстан тойына» атты өлеңі жазылған (1924)


  • 42. Қазақ еңбекшілерінің қол жеткен жеңістерін жырлаған Ж.жабаевтың өлеңі (Замана ағымы)


  • 43. Жамбыл «Өтеген батыр» мен «Сұраншы батыр» дастандарын жазып алған (С.Аронұлы)


  • 44. Жамбылдың жас кезінде ауызша шығарып, XXғ. Бас кезінде ғана хатқа түсірілген дастаны ( Өтеген батыр)


  • 45.Қоқан хандығына қарсы күрескен ерлердің ерлігін жырлаған ақын (С.Аронұлы)


  • 46.Жетісу қазақтарының XІXғ орта тұсында Қоқан басқыншыларына қарсы күресті суреттеген Жабаевтың шығармасы (Сұраншы батыр)


  • 47.Өтеген, Сұраншы батыр туралы жазған ақын (
    Жамбыл)


  • 48.1941 ж Жамбылға Мемлекеттік сыйлық берілген шығармалары: ( Өтеген батыр, «Сұраншы батыр)


  • 49. Жамбылдың тарихи деректерді мол пайдаланған Шығармасы: (Сұраншы батыр)


  • 50»Жаудан күту жақсыны-зарыққаның салдары,»- деген нақыл сөзЖамбылдың қай шығармасында кездеседі: ( Сұраншы батыр)


  • 51. Жамбылдың отаншылжырларының ішіндегі дастандары: ( Сұраншы батыр)


  • 52.Жамбылдың «Сұраншы батыр» дастанындағы аты аталып қана кететін кейіпкер: (Рүстем батыр)


  • 53.Ж.Жабаевтың «Сұраншы батыр дастанындағы Сұраншы батырды өлтірмек болған адам: (Орман хан)


  • 54. .Ж.Жабаевтың 1941жылы жарық көрген атақты өлеңі « Ленинградтық өренім»


  • 55. Жамбылдың « Ленинградтық өренім» деп аталатын,соғыс кезіндегішығармаларыныңсипатын көрсететінөлеңі жазылған уақыт (1941(


  • 56. « Ленинградтық өренім» өлеңінің тақырыбы: (Отан қорғау)


  • 57 « Ленинградтық өренім» өлеңін жатқызуға болатын лирика ( Саяси лирика)


  • 58Жамбылдың бата түріндегі өлеңі (Аттандыру)


  • 59. Ж.ЖабаевтыңҰлы Отан соғысы тақырыбынаарналған өлеңі (Аттандыру)


  • 60. Ж.Жабаевтың Ұлы Отан соғысында мерт болған сүйікті ұлының есімі (Алғадай)


  • 61Алғадай деген баласынажоқтау жыр арнаған ақын (Жамбыл)


  • 62. Көп жайлаған жабының, Жал құйрығы сұйылар...


  • Сол сияқты Жамбылдың, Жұқарыңқы түрі бар, -деген Алғадай баласын жоқтауға арналғанжырындаақын қолданғанкөркемдегіш тәсіл. (Параллелизм)


  • 63. Жамбылдың өлеңі» (Атаның әлдейі)


  • 64.Жамбылдың « Жата алмаймын төсекте ,жаным қалай жайланад»,- деген жолдарды айтусебебі: (Соғыстың зардабын уайымдағандықтан)


  • 65.Жамбыл өлең арнағанУкрайна халқының ақыны: (Т.Шевченко)


  • Ж.Жабаевтың «Атаның әлдейі өлеңіндегі немересінің есімі: (Қуаныш)


  • Жамбылдың «Жата алмаймын төсекте , жаным қалай жайланады.»- деген жолдарды ауту себебі: (Соғыстың зардабын уайымдағандықтан)


  • Жамбылдың «Қаһар қаулап денемде, Көз жібердім мен елге.


  • Сонда елімнің түрінен Тастай болып түйілген Қаһармандық аңғардым...-деп қаһарман халықтыңжауға деген ыза кегін суреттеген өлеңі ( Ата жаумен айқастық)


  • Жайлайық деп жауларды


  • Жар салды жырау жаранға... Үзінді Жамбылдың қай өлеңінен ( Ата жаумен айқастық аллитерация)


  • Тоқсан екі жастағы Жамбылдың Кавказға сапар шегу себебі: ( Ш.Руставелидің « Жолбарыс терісін жамылған батыр» дастанының 750 жылдығына барады.)