Файл: Задачи пропедевтики внутренних болезней. Основные понятия (этиология, патогенез, симптом, синдром, диагноз). Этика и деонтология медицинской сестры.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 30.11.2023
Просмотров: 152
Скачиваний: 2
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
/1010-1011/.
Бүйрек және несеп шығару жолдарының патологиясымен
пациенттерді тексеру схемасы
Шағымы:
1. беттің ісінуі
2. бел аймағында ауырсыну
3. несеп бөлудің бұзылыстары
4. дене қызудың көтерілуі
5. бас ауру
6. Диурездің азаюы
7. Терінің құрғақтығы , қышуы
8. Жүрек айну, құсу
9. Көрудің нашарлауы
Ауру анамнезі:
1. қауіпті факторлар
2. инфекция ошақтары
3. аурудың даму себептері
4. аурудың басталуы, салқын тиюмен байланысы
5. аурудың дамуы
6. жүргізілген зерттеулердің мәліметі
7. емді жүргізу
Науқасты тікелей тексеру
Пальпация
1. бүйректер
2. несеп ағар бойынша
3. ісінулерді анықтау
Перкуссия
1. пастернацкий
симптомы
2. қуыстарда сұйықтық
болуы
Лабораторлы және аспапты зерттеу әдістері
Аспапты
Бүйрек Р графиясы, экскреторлы,
пиелография
Хромоцистоскопия
Ультрадыбыспен зерттеу
Сканерлеу
Компьютерлі томография
Бүйректердің биопсиясы
ЭКГ
Көз түбін зерттеу
Лабораторлы
1. Жалпы қан анализі
2. Қанды биохимиялық
зерттеу,электролиттер,
ақуыз,креатинин, мочевина, шумақ
сузүі ж/е т.б
3. Несепті зерттеу: жалпы анализ,Нечипоренко, Зимницкий, Аддис-Каковский
- 1 2 3 4 5 6
Инструментальные методы исследования при патологии мочевыделительной системы. Правила подготовки.
Зәр шығару жүйесінің патологиясын аспаптық зерттеу әдістері. Дайындық ережелері.
Шолу рентгенографиясы бүйректің мөлшері мен орналасуы, конкременттердің көлеңкесінің болуы туралы түсінік береді. Рентгенография бүйректің туа біткен жетіспеушілігін, бүйректің орналасу аномалиясын анықтауға мүмкіндік береді. Екі бүйректің ұлғаюымен гидронефроз, бүйрек поликистозы, амилоидоз немесе миелома ауруы және лимфома туралы ойлану керек. Екі бүйректің мөлшерінің азаюы, мысалы гломерулонефриттің соңғы сатысында байқалуы мүмкін. Бүйректің бір жақты ұлғаюы ісік, киста, гидронефрозды, ал атрофиялық пиелонефриттің төмендеуін көрсетуі мүмкін. Жақында бұл зерттеу әдісі бүйректің ультрадыбыстық зерттеуімен көбірек алмастырылды.
Экскреторлық (көктамыр ішілік) урография контрасты затты көктамыр ішіне енгізгеннен кейін бүйректің көлеңкелерін мен зәр шығару жолдарын көруге болады. Бұл әдіс бүйректің мөлшері мен орналасуын, олардың функционалды қабілетін бағалауға мүмкіндік береді.
Пиелография– бүйректі рентген арқылы тексерудің бір әдісі. Мұнда бүйрек қуысына және оның үлкен, кіші тостағаншаларына контрасты сұйық зат жіберіп рентгенография жасайды. Несеп органдарының ішкі жағы (тостағаншалар, бүйрек қуысы, несеп жолы, қуық) . Ол сондай-ақ бүйрек функциясының бұзылуына немесе рентгендік контрастты заттарға аллергияға байланысты экскреторлық урографияны орындау мүмкін болмаған жағдайларда жүзеге асырылады.
Қалыпты КТ зерттеу кезінде бүйректердің үш деңгейін: жоғарғы полюсін, қақпалар денгейін және төменгі полюсін саралайды. КТ — зерттеу диаметрі 2 см және одан үлкенірек ісікті анықтауға мүмкіңдік береді.Бүйрекке тас бітуі ауруының нақты КТ көрінісі болады. Тостағаншаларда, шүмекшеде немесе несепағарда барынша тығыз құрылымдар анықталады.
Ультрадыбыстық зерттеу бүйректің мөлшерін, орналасуын және олардың құрылымын анықтауға мүмкіндік береді, ал көп позициялы зерттеулер шыныаяқ-жамбас жүйесінің және 23 бүйректің контурларының жағдайын бағалауға мүмкіндік береді. Клиникалық тәжірибеде ультрадыбыстық зерттеу поликистоз және бүйрек ісіктері, гидронефроз, сұйықтықтың жақын жиналуы немесе ішілік қан кету, конкременттердің болуы, простата аденомасы және басқа да ауруларды диагностикалау үшін тиімді қолданылады.
Бүйрек биопсиясы гломерулонефриттің әртүрлі нұсқаларын өмірлік гистологиялық диагностикалауға мүмкіндік береді, бүйрек ауруының табиғатын анықтауға, сонымен қатар емдеу нәтижелерін бағалауға және бүйрек зақымдануының қайтымдылығы мен дамуын болжауға мүмкіндік береді. Бүйрек биопсиясына қарсы көрсетілімдер: - қан ұюының бұзылуы, - ауыр АГ; - болжамды биопсия орнында инфекция.
-
Анатомо-физиологические особенности органов кроветворения и системы крови и их функции. Основные жалобы при заболеваниях органов кроветворения и системы крови. Характеристика и детализация жалоб.
Қан түзу мүшелері мен қан жүйесінің анатомиялық-физиологиялық ерекшеліктері және олардың қызметі. Қан түзу мүшелерінің және қан жүйесінің аурулары кезіндегі негізгі шағымдар. Шағымдардың сипаттамасы және егжей-тегжейлері.
Қан – ашық қызыл түсті сұйықтық, ол тұйық тамырлар жүйесінде айналады және дәнекер ұлпасының бір түрі болады. Органихмде 5 л қан болады.
Қан плазмадан (55%) – жасуша аралық заттың сұйықтығы мен форменді элементтерден (45%) – эротроцит, лейкоцит және қан (тромбоцит) пластинкаларынан тұрады.
Қалыпты жағдайда адамның қан мөлшері дене салмағының 1/13-тен 1/20-ға дейін. Қанның түсі ондағы оксигемоглобиннің құрамына байланысты. Қанның үлес салмағы ерлерде 1060 және әйелдерде 1056. Қан реакциясы сәл сілтілі және 7,35 (38ºС) құрайды.
Қанның сұйық бөлігі, плазма 90% судан тұрады. Оның тығыз заттары ақуыздар (альбуминдер, глобулиндер, фибриноген), қант, холестерин, азот өнімдері және т.б. фибриногеннен айырылған плазма Сарысу деп аталады. Плазма мен форма элементтерінің арақатынасы ауытқуларға ұшырайды, бірақ жалпы гематокрит ерлерде 40-48%, әйелдерде 36-42% құрайды.
Гемопоэтикалық жүйеге гемопоэз және қан кету процестері жүретін органдар және қанның өзі оның барлық жасушалық элементтері, химиялық заттар және плазмасы бар. Гемопоэз органдарына сүйек кемігі, лимфа түйіндері және көкбауыр жатады.
Гемопоэз орны:
Эмбрион: сарысы қабығы, хорион, бауыр , көкбауыр, қызыл сүйек кемігі, тимус безі, лимфа түйіндері.
Туғаннан кейін: сүйек кемігі.
Жас: ұзын және жалпақ сүйектер (бас сүйек, омыртқалар, қабырғалар, стернум, жамбас сүйектері).
Ересектер: жалпақ сүйектер және ұзын сүйектердің проксимальды ұштары.
2.Сүйек кемігінде-қан жасушаларының көпшілігі шығарылады
Лимфа түйіндерінде, тимуста және көкбауырда лимфоциттердің көпшілігі шығарылады
Бауыр, көкбауыр және сүйек кемігі-темір қоймасы
Бүйрек-эритропоэтин өндіреді
Бауыр-тромбопоэтин
Эндотелий, қабыну жасушалары-көптеген гемопоэз стимуляторларын шығарады
Лимфа түйіндерінде лимфоциттер – түйінсіз лейкоциттерге жататын жасушалар (агранулоциттер) шығарылады.Гемопоэтикалық жүйенің аурулары бар науқастардың шағымдары әртүрлі. Көптеген жағдайларда науқастар жалпы сипаттағы шағымдарды ұсынады: әлсіздік, шаршау, тәбеттің төмендеуі, бас ауруы, бас айналу, әлсіздік, жүрек соғысы, тыныс алу. Кейбір ауруларда науқастар қызыл иектің қан кетуіне, мұрыннан қан кетуге, қанды құсу мен қанды нәжіске, жатырдан қан кетуге, теріде әртүрлі мөлшерде қан кетулердің пайда болуына шағымданады. Кейбір жағдайларда науқастар терінің қышуына, қатты терлеуге және температураның жоғарылауына шағымданады. Ерекше шағым тілдің ұшындағы жану сезімі болуы мүмкін. Кейде дәмнің бұрмалануы байқалады-науқаста бор, саз, көмір жегісі келіп турады.
-
Особенности расспроса при заболеваниях органов кроветворения и системы крови.
Қан түзу мүшелері мен қан жүйесі аурулары кезіндегі сауалнаманың ерекшеліктері.
Анамнезді жинау кезінде науқастан қан түзу жүйесіндегі өзгерістердің себебі болуы мүмкін өткен ауруларды, әсіресе жұқпалы ауруларды сұрау керек. Безгек, туберкулез, мерез сияқты инфекциялар ерекше маңызға ие. Сондай-ақ инфекцияның созылмалы ошақтарын анықтау маңызды: тонзиллит, синусит, отит медиасы, холецистит және басқалар. Гемопоэтикалық жүйе ауруларының пайда болуында гельминтикалық инвазиялардың үлкен маңызы болуы мүмкін. Сондай-ақ науқастан анемияның дамуының себебі болуы мүмкін қан кетудің (мұрыннан, жатырдан, асқазан-ішек жолынан) болғаны туралы сұрау керек. Сондай-ақ белгілі бір дәрі-дәрмектерді, мысалы, пирамидонды, сульфа препараттарын, метилтиоурацилді ұзақ уақыт қолдану сүйек кемігінің қызметін тежеуге және қандағы ақ және қызыл қан жасушаларының санының төмендеуіне әкелуі мүмкін екенін есте ұстаған жөн. . Науқастың диетасының сипатына назар аудару ұсынылады (тағамдағы ақуыз мен витаминдердің болмауы). Кәсіби тарихты алу маңызды. Кейбір химиялық заттармен (бензол, мышьяк, фосфор, қорғасын), сондай-ақ рентген сәулелерімен жұмыс істегендіктен, радиоактивті изотоптар кейбір жағдайларда қан түзу жүйесіне зақым келтіруі мүмкін. Тексеру. Науқасты тексерген кезде, ең алдымен, терінің түсіне және көрінетін шырышты қабаттарға назар аудару керек. Қандағы эритроциттер мен гемоглобин санының төмендеуімен (анемия) тері мен шырышты қабаттар бозарып кетеді. Анемияның кейбір түрлерінде терінің бозаруы сарғаюмен біріктіріледі. Қандағы гемоглобин мен эритроциттер мөлшерінің жоғарылауымен (полицитемия және эритремия) тері қара қызыл, кейде көкшіл реңкке ие болады. Гемопоэтикалық жүйенің бірқатар аурулары кезінде теріде әртүрлі мөлшердегі және әртүрлі локализациядағы қан кетулер пайда болуы мүмкін. Ұсақ нүктелі қан құйылулар – петехиялар және қан дақтары түріндегі теріде одан әрі кеңейген қан құйылулар байқалады, олар кейіннен көгеруге айналады. Қан кетулер ауыз қуысының шырышты қабатында, қызыл иекте және көздің конъюнктивасында да кездеседі. Ауыз қуысын тексерген кезде қызыл иектің (ісіну, босаңсу, қан кету), тілдің (тілдің қызаруы, жарықтар, афтозды бөртпелер, кейде атрофияланған сопақшалары бар тегіс жылтыр тіл), ауыз қуысының шырышты қабаты, бадамша бездерінің жағдайына назар аудару керек. . Қан түзу жүйесінің ауыр зақымдануында (лейкемия, агранулоцитоз) ауыз қуысында және бадамша бездерде некротикалық өзгерістер дамиды. Пальпация. Қан түзу жүйесінің бірқатар аурулары лимфоидты тіннің гиперплазиясы нәтижесінде лимфа түйіндерінің бірнеше рет ұлғаюымен бірге жүреді. Пальпация кезінде мойын, супраклавикулярлы, аксиларлы, шап және басқа лимфа түйіндерінің ұлғаюын анықтауға болады. Түйіндер қатты немесе жұмсақ эластикалық консистенциялы, пальпацияда жылжымалы. Кейде олар бір-бірімен және қоршаған тіндермен бірге өсіп, тығыз конгломераттарды құрайды. Іш қуысын пальпациялағанда жиі бауыр мен көкбауырдың ұлғаюы анықталады. Кейбір ауруларда (созылмалы лейкоз, гемолитикалық анемия) көкбауыр орасан зор мөлшерге жетеді, тығыз, беті тегіс, жиегі дөңгелектенеді. Басқа органдар мен жүйелердегі өзгерістер. Анемияда тахикардия, жүрек тондарының жоғарылауы және жүрек ұшында функционалды систолалық шудың пайда болуы жиі байқалады. Асқазанның мазмұнын зерттегенде кейде анемияның кейбір түрлерінің дамуында шешуші рөл атқаратын ахилия анықталады. Зәр анализі әдетте басқа қан кетулермен бірге гематурияны көрсетуі мүмкін.
-
Анатомо-физиологические особенности строения эндокринной системы. Железы внутренней и смешанной секреции. Функции эндокринной системы. Основные жалобы при заболеваниях органов эндокринной системы. Характеристика и детализация жалоб.
Эндокриндік жүйе құрылысының анатомиялық-физиологиялық ерекшеліктері. Ішкі секреция және аралас секреция бездері. Эндокриндік жүйенің қызметі. Эндокриндік жүйе аурулары кезіндегі негізгі шағымдар. Шағымдардың сипаттамасы және егжей-тегжейлері.
Эндокриндік жүйе — ағзаның гуморальды реттелуінде маңызды рөл атқарады. Бұл жерде гуморальды реттелу дегеніміз — қанның құрамындағы гормондар және минералдық заттардың әсерлері арқылы организм қызметінің реттелуі. Ол ағзаның ішкі ортасына арнаулы биологиялық белсенді заттарды бөліп шығарады. Ішкі секреция бездері шығарған заттар гормон деп аталады. Бездер бөлген гормондар қанның ағысымен ішкі мүшелерге және мүшелер жүйелеріне келіп, олардың жұмысына әсер етеді.
Организмде бездерді үш топқа бөледі:
Сыртқы секреция бездері (бауыр, сілекей, ұйқы және ішек бездері);
Ішкі секреция бездері (гипофиз, эпифиз, қалқанша без, қалқанша маңы бездері, тимус, бүйрек үсті бездері); 3. Аралас секреция бездері (жыныс бездері, ұйқы безі).
Эндокриндік жүйенің қызметі
Ағзаның гуморальды реттелуіне қатысады және барлық мүшелер мен жүйелердің қызметін бақылайды.
Ішкі тұрақтылықты, яғни, гомеостазды қамтамасыз етеді.
Жүйке және иммундық жүйелермен қосыла отырып:
өсуді;
ағзаның дамуын;
жыныстық жетілуін және репродуктивті қызметін;
энергияны сақтауды бақылап қамтамасыз етеді.
Жүйке жүйесімен бірігіп гормондар:
эмоционалды реакциялардың;
адамның психикалық мансабынның қамтамасыз етілуіне қатысады.
Эндокринді бездер (гормондар) организмнің сұйық ішкі ортасына (қан, лимфа, ұлпа сұйығы) бөлетін бездер. Бұл бездер тек секрет бөлетін соңғы бөлімдерден тұрады, шығару өзектері болмайды және қан тамырларына өте бай келеді. Эндокринді бездер (ішкі секреция бездері): орталық және шеткі эндокринді бездер болып екіге бөлінеді. Орталық эндокринді бездерге: гипоталамус, гипофиз және элифиз, ал шеткі эндокринді бездерге: қалқанша, қалқанша маңы, бүйрекүсті бездері жатады. Бұлардан басқа организмде қосарлана қызмет атқаратын аралас бездер де болады. Оларға: жынысбездері, ұйқы безі, плацента және тимус (айырша без) жатады. Эндокринді бездер гормондары организмнің сұйық ішкі ортасы арқылы дене мүшелерінің дамуы мен қызметін, олардағы зат алмасу деңгейін гуморальды реттеуге қатысады.[1]