Файл: Жиынты баалауа арналан дістемелік нсаулытар Биология.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 30.11.2023
Просмотров: 146
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Бөлімше Өкпе мен ұлпадағы газалмасу.
Тыныс алу және тыныс шығару механизмі
Өкпенің тіршілік сыйымдылығы.
Оқыту мақсаттары 8.1.4.1 өкпе мен ұлпадағы газ алмасу механизмдерін
сипаттау
8.1.4.2 тыныс алу және тыныс шығару механизмін
түсіндіру
8.1.4.3 өкпенің тіршілік сыйымдылығын анықтау және
қалыпты жағдайдағы және дененің физикалық жүктемесі
кезіндегі тыныс алудың минуттық көлемін анықтау
Бағалау критерийі Білім алушы
• Өкпе мен ұлпадағы газ алмасу механизмдерін
түсіндіреді
• Тыныс алу және тыныс шығару механизмін сипаттайды • Өкпенің тіршілік сыйымдылығын анықтайды
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
Орындау уақыты 15 минут
Тапсырма
1 (i). Ұлпалық газ алмасу себептерін белгілеңіз.
-
ұлпа сұйықтығы мен қанның арасындағы оттегі мен көмірқышқыл газының концентрациясының айырмашылығында -
ұлпа сұйықтығы мен қанның құрамындағы гемоглобиннің санының айырмашылығында -
қылтамырлардағы қан жылдамдығының аздығы -
артерия қан тамырларының қан жылдамдығының жоғары болуы
-
Тыныс алу және тыныс шығару кезінде жүретін процестердің реттілігін анықтаңыз. 1. Өкпе көлемі ұлғаяды және онда ауаның қысымы азаяды
2. Көкет пен қабырғааралық бұлшықетте жиырылады
3. Сыртқы ауаның өкпеде қозғалуы жүзеге асады
4. Ауаның бөлігі өкпеден шығады
5. Тыныс алу бұлшықеттері босаңсиды
6. Кеуде қуысы көлемі кішірейеді
7. Өкпе сығылады
8. Кеуде қуысы көлемі ұлғаяды
Тыныс алғанда:
Тыныс шығарғанда:
-
Карта тапсырма.
-
Өкпенің тіршілік сыйымдылығы дегеніміз не, анықтама беріңіз.
24
-
Өкпенің тіршілік сыйымдылығын қалай анықтайды,түсіндіріңіз.
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
-
Адамның салауатты өмір сүру салтын ұстануда өкпенің тіршілік сыйымдылығының байланысы қандай,түсіндіріңіз. Кестені пайдаланыңыз.
Спортшы | ӨТС көрсеткіші,мл |
Баскетболшы | 4200 |
Жеңіл атлетик | 4300 |
Жүзгіш | 4900 |
Ескекші | 5500 |
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
Бағалау критерийі | Тапсырма | Дескриптор | Балл | |
| № | | | |
| Білім алушы | | | |
Өкпе мен ұлпадағы газ | 1(i) | ұлпалық газ алмасу себептерін түсіндіреді; | 1 | |
алмасу механизмдерін | | | | |
(iі) | тыныс алу және тыныс шығару кезінде | 4 | | |
түсіндіреді. | | |||
Тыныс алу және тыныс | | жүретін процестердің реттілігін | | |
шығару механизмін | | анықтайды; | | |
сипаттайды. | | | | |
| | | | |
Өкпенің тіршілік | 2(i) | өкпенің тіршілік сыйымдылығының | 2 | |
сыйымдылығын | | анықтамасын жазады; | | |
анықтайды. | | | | |
(iі) | өкпенің тіршілік сыйымдылығын қалай | 2 | | |
| | анықтауға болатындығын түсіндіре алады; | | |
| | | | |
| (iіі) | спортшылардың өкпесінің тіршілік | 6 | |
| | сыйымдылықтарын білу арқылы салауатты | | |
| | өмір салтын ұстану қағидасын түсіндіреді. | | |
Жалпы балл саны | | | 15 | |
25
«Тыныс алу » бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні __________________________________________
Бағалау критерийі | | Оқу жетістіктерінің деңгейі | |
| Төмен | Орташа | Жоғары |
Өкпе мен ұлпадағы газ | Өкпе мен ұлпадағы газ алмасу | Ұлпалық газ алмасу себептерін | Өкпе мен ұлпадағы газ алмасу |
алмасу механизмдерін | механизмдерін түсіндіруде | түсіндіруде қателіктер жібереді. | механизмдерін түсіндіреді. |
түсіндіреді. | қиналады. | | |
| | | |
Тыныс алу және тыныс | Тыныс алу және тыныс шығару | Тыныс алу \ тыныс шығару кезінде | Тыныс алу және тыныс шығару |
шығару механизмін | механизмін сипаттауда | жүретін процестердің реттілігін | механизмін сипаттайды. |
сипаттайды. | қиналады. | анықтауда қателіктер жібереді. | |
Өкпенің тіршілік | Өкпенің тіршілік | Өкпенің тіршілік сыйымдылығының | Өкпенің тіршілік сыйымдылығын |
сыйымдылығын | сыйымдылығын анықтауда | анықтамасын жазуда \ тіршілік | анықтайды. |
анықтайды. | қиналады. | сыйымдылығын анықтауда \ | |
| | спортшылардың өкпесінің тіршілік | |
| | сыйымдылықтарын білу арқылы | |
| | салауатты өмір салтын ұстану | |
| | қағидасын түсіндіруде қателіктер | |
| | жібереді. | |
| | | |
26
3 – тоқсан
«Бөліп шығару» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше Адамның зәр шығару мүшелері.
Бүйректің құрылымдық бірлігі.
Терінің құрылысы мен қызметі.
Тері ауруларының алдын алу.
Оқыту мақсаттары 8.1.5.1 адамның зәр шығару жүйесі мүшелерінің
құрылысы мен қызметін сипаттау
8.1.5.2 бүйректің құрылымдық бөліктерін танып білу
8.1.5.3 терінің құрылысы мен оның бөліп шығарудағы
маңызын сипаттау
8.1.5.4 тері ауруларының алдын алу шараларын түсіндіру
Бағалау критерийі Білім алушы
• Адамның зәр шығару жүйесі мүшелерінің
құрылысы мен қызметін сипаттайды
• Бүйректің құрылымдық бөліктерін анықтайды
• Терінің құрылысы мен оның бөліп шығарудағы
маңызын сипаттайды
• Тері ауруларының алдын алу шараларын
сипаттайды
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1(i) Суретте көрсетілген зәршығару мүшелерінің реттілігін анықтаңыз.
-
бүйрек, қуық, несепағар, нефрон -
қуық, несепағар, нефрон,бүйрек -
несепағар, нефрон, бүйрек, қуық -
нефрон, бүйрек, несепағар, қуық
27
(ii). Бүйрек және нефрон құрылысының құрылымдарын атаңыз.
Бүйрек құрылымы:
1.____________________________________________________________________________
2.____________________________________________________________________________
3.____________________________________________________________________________
4.____________________________________________________________________________
5.____________________________________________________________________________
Нефрон құрылымы:
А.____________________________________________________________________________
B.____________________________________________________________________________
C.____________________________________________________________________________