Файл: Тас дуірі Ежелгі азастан тарихына жатпайтын тарихи деріс Ислам дініні таралуы.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 02.12.2023
Просмотров: 1322
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Жужан
Аварлардың басқаша атауы: жужан
Түрік қағанатының негізін қалаған билеуші: Бумын
Бумын елді қай кезеңде басқарды: Түрік кезеңінде
Билеуші Бумынның саяси қызметі: 552 жылы жужандарды талқандады
Қандай оқиғадан кейін Бумын Түрік қағанатының билеушісі болды: Жужандарды жеңген соң
Бумын қағанға брілген атақ:Елхан
Бумынның мұрагері: Қара-Еске
Аварларды Букрат тауы етегінде екінші рет жеңген түрік қағаны: Қара-Еске
Бумынның баласыҚара Еске қаған аварларды екінші рет жеңді: Букрат тауларында
Түріктер осы қағанның тұсында Ұлы Даланың шығыстағы қожасына айналды: Мұқан қаған
Жужандар Түрік қағанатынан түпкілікт жеңілді: Мұқан қаған кезінде
Түріктердің Ұлы Дала қожасына айналуына әкелген оқиға: Жужандардың толық жеңілуі
Қытай билеушілері Түрік қағанатына жібек матамен салық төлеп отырды: Мұқан қаған кезінде
Мұқан қағанқа салық төлеп тұрды: қытайлар
Түрік қағанатында Мұқан қағаннан кейін билікке келді. Тобо
Түрік қағанатының шығыстағы саяси ықпалы күшейген кезең: 570-580 жж
Сауда қатынасын дамыту мақсатында Иран, Византиямен байланыс орнатуға ұмтылған түрік қағаны: Иштеми
Сауда жағдайына байланысты Иран мен Византияға елшіліктер жіберіп, келіссөз жүргізген түрік қағаны:Иштеми
Билеуші мен оның саяси қызметін сәйкестендіріңіз:
1)Бумын
2)Мұқан
3)Иштеми
A) Ху елін жаулап алуға аттанды
B) Түрік қағанатының негізін салды
C) Түріктер Ұлы Даланың шығыстағы қожасына айналды
D) Елді басқаруды қайта құрып, «он тайпа» - «он-оқ бұдун» жүйесін енгізді
E) Визвнтияның Кавказдағы иеліктерін басып алды
F) Қытайлықтарды Жетісудан ығыстырып жіберді
Дұрыс жауабы:1-В, 2-С, 3-А
Түріктер қай жылы Арал теңізіне дейінгі жерлерді жаулап алды: 555жылы
Түрік қағанатының үстемдігі Солтүстік Кавказ бен Қара теңіздің солтүстік жағалауына жеткен кезең: VІғ-ң 70жылдары
Түріктер Эфталиттерді жаулап алған жыл: 563-561жж
ҮІғ ортасында Түрік қағанаты жаулап алған Эфталиттердің өмір сүрген жері: Солтүстік Үндістан мен Шығыс Түркістан аралығы
ҮІғ екінші жартысында сауда жолына байланысты дипломатиялық келісім жасаған елдер: Түрік қағанаты мен Византия
ҮІғ екінші жартысында сауда жолына байланысты Иранға қарсы одақ құрған елдер: Түрік қағанаты мен Византия
Түрік қағанаты мен Византия мемлекетінің одақтасу нәтижесі: Ұлы Жібек жолы дамуының күшеюі
Ұлы Жібек жолындағы саудаға байланысты Иранға қарсы одақ құрған елдер: Түрік қағанаты мен Византия
Түрік қағанаты мен Византия саудаға байланысты Иранға қарсы одақ құрған жыл:568ж
Түрік қағанатының ордасында болған Византия елшісі: Земарх
Түріктердің шаруашылығы: Көшпелі және жартылай көшпелі мал шаруашылығы
Түрік тілдес халықтардың тұрмыс-тіршілігі, әдет-ғұрпы, тілі туралы жазған орта ғасырлық Энциклопедист ғалым: Махмұт.Қашақари
Түрік тілдес тапалардың бір-біріне жақындығын зерттеген белгілі ғұлама: М. Қашқари
Түрік тайпаларының ерте феодалдық мемлекеттері аталды: Қағанат
«Түрік тілдері» сөздігінің авторы: Махмұт Қашқари
Түрік жазба әдебиетінің көне ескерткіштері: «Күлтегін», «Тоныкөк»
Түрік руна жазуы ескерткіштері ішіндегі ең атақтылары: Білге қаған мен Күлтегін жазуы
Түріктер отбасына шапағатын тигізеді деп табынған: Ұмай анаға
ҮІІ ғасырдың ІІ жартысында Қытай, Иран, Византия елдерімен терезесі тең өмір сүрген мемлекет: Түрік қағанаты
581ж Түрік қағанатында болған оқиға: Қағанат ішінде өзара соғыс болды
Түрік қағанатында қағанат ішінде өзара соғыс болды:581ж
Түрік қағанатының екіге бөлінген уақыты: 603ж
Түрік қағанатының екіге бөлінді: VІІ ғ. І жартысында
ҮІІғ басында екіге бөлінген қағанат: Түрік
Мерзімдер мен оқиғаларды сәйкестендіріңіз:
1.555 жыл
2.552-554 жылдар
3.545 жыл
A) Қара-Еске бастауымен түріктер Букрат тауларында аварларды екінші рет жеңеді
B) Түрік қағанаты батыс және шығыс болып, екіге бөлінді
C) Түрік қағанаты Солтүстік Кавказ бен Қара Теңіздің солтүстік жағалауына дейін үстемдік ете бастады
D) Түріктер қытаймен бейбіт қарым-қатынас орнатты
E) Түрік қағанатының өз ішінде соғыстар басталды
F) Түріктер Арал теңізіне дейін жетті
Дұрыс жауабы: 1-F. 2-A. 3-D
Мерзімдер мен оқиғаларды сәйкестендіріңіз:
1. 545 жыл
2.603 жыл
3. 581 жыл
A) Қара-Ескенің інісі Мұқан қағанның кезінде жужандар мүлде қайтып бас көтерместей болып жеңілді
B) Түрік қағанаты батыс және шығыс болып, екіге бөлінді
C) Түрік қағанаты Солтүстік Кавказ бен Қара теңіздің солтүстік жағалауында дейін үстемдік ете бастады
D) Түріктер қытаймен бейбіт қарым-қатынас орнатты
E) Түрік қағанатының өз ішінде соғыстар басталды
F) Иштеми қаған Алтайдың теріскейіндегі тайпаларды бағындырды
Дұрыс жауабы: 1-D. 2-B. 3-E
Мемлекет пен оның өмір сүрген жылдарын сәйкестендіріңіз
1.Түрік қағанаты
2. Түркеш қағанаты
3. Қарлұқ қағанаты
A) 704-756 жж.
B) 682-744 жж.
C) 756-940 жж.
D) 552-603 жж.
E) 744-840жж.
F) 603-704 жж.
Дұрыс жауабы: 1-D. 2-A. 3-C
Мәтінде берілген тайпаны тап: «Сүй патшалығы дәуіріндегі олар жөнінде «Сүй кітабында»былай деп жазылған: «Олардың ата-бабасы сиуңнулардың тұқымы, үрім бұтағы өте көп. Балқаш көлінің шығысындағы тау аңғарларын мекендеп, өсіп-өніп келеді». Балқаш көлінің оңтүстігіндегі тайпа – барлығы жеті тайпа, бәрінің өз атауы және өз әскери күші бар. «Олардың атаулары бөлек болғанымен, бәрінің ортақ атауы - ..... Олар Шығыс және Батыс Түрік қағанаттарына қарайды». Немістің шығыстанушы ғалымы Ф. Хирт осы жеті көшпелі тайпаны өзінше жіктеп, Тола тобы, Тәңіртау тобы, Алтай тобы, Соғды тобы, Арал-Каспий тобы, Пыңтосы-Каспий тобы, Қырғыз тобы деп атайды. Оның мұңдай топқа жіктеуі дұрыс емес. Бұл тайпалардың ұлан-байтақ өңірге орналасқандарына күмәндануға болмайды. Әйтеуір сол кездегі қытайлықтардың түсінігі осындай. Кейбір шетел оқымыстылары «...» дегенді Орхон ескерткішінің жазуында кездесетін «төлес» немесе ежелгі түрік тіліндегі «арба дөңгелегі» дегенді білдіретін қытайдың «теклыку» сөзінің иероглифінің оқылу дыбысы дейді. Алайда еліміздегі белгілі ғалым Үй Тиәннің анықтауынан кейін, түрік дегенді «телукудың» (түрк) оқылу дыбысы деген тоқтамға келді: Теле
Батыс Түрік қағанаты
603-704жылдар
Мәтінде баяндалған тарихи процесті анықтаңыз: «Батыстан біз мүлде басқаша суретті көреміз. Ол жақта түркіттер үркердей аз болатын. Істемихан өзімен бірге қанша нөкер ертіп кетсе де, олар бәрібір бағындырылған облыстарда теңіздің тамшысындай ғана болар-ды. Олар өзіміз түрік тектес деп атай алатын – жергілікті халық арасында, әлде сіңісіп жоғалып кетуі керек-ті, әлде өз руластарының басым көпшілігі Сүй императорының табаны астына түсіп қалғаннан кейін солардың құрбандығына шалынуы керек-ті. Бірақ бұл екеуі де емес, үшінші бір құбылыс пайда болады: Жетісу мен Шу алқаптарының, Еділ мен Кубаның төменгі жағынан,Ертіс пен Есілдің жоғарғы жағының көшпелілері Ашина әулетін адал, ақкөңілмен қарсы алды. Сол сияқты Тәрім мен Әмудария өңірі көгалды нулы аймақтарының халқы мен тіпті Гиндикуш пен Кавказ жоталарының тұрғындары да тап сондай пейіл көрсетеді. Сонымен түркіттер бұл жақта да билеушілік жағдайын сақтап қалады.»: Батыс Түрік қағанатының құрылуы
Батыс Түрік қағанатының астана (-лары): Мыңбұлақ Суяб
Батыс түрік қағанатының негізгі территориясы:
Қаратаудан Жоңғарияға дейін
Батыс Түрік қағанатының Шу өзені бойындағы астанасы: Суяб
Батыс Түрік қағанатының Солтүстік-батыс Шекарасы: Еділ, Кубань өзенінің аралығын алып жатты
Батыс Түрік қағанатының солтүстік-шығыс шекарасы: Есіл, Ертіс өзенінің аралығын алып жатты
Батыс Түрік қағандығының оңтүстік- батыс шекарасы: Тарым, Әмудария өзендеріне дейінгі Аймақты алып жатты
Батыс Түрік қағанатының астанасы: Суяб
Батыс Түрік қағанатының жазғы ордасы: Мыңбұлақ
Батыс Түрік қағанатына енген тайпалар: «Он тайпа», дулу, нушеби
ҮІІҒ «Он оқ будун» мелекетінің атауы: Батыс Түрік қағанаты
Он-оқ будун тайпалары мекендеген жер: Шығыс Қаратау мен Жоңғария аралығы
ҮІІғасырда «Он оқ будун» жүйесін енгізген қағанат: Батыс Түрік қағанаты
ҮІғ Батыс Түрік қағанатының сол қанатына енген, саны жағанан көп болған тайпа: Түргеш
Батыс Түрік қағанатында ябғу, шад, елтебер атағы кімге берілді: Қаған руынан шыққандарға
Қаған Ұрпақтарына берілетін лауазым: шад
Батыс Түрік қағанатында қағаннан кейінгі билік берілді: Ұлықтар
Орта ғасырлық билеуші қағандардың үрім-бұтақтарын атады: тегіндер
Батыс Түрік қағанатында сот істерін атқарушылар: Бұйрықтар мен тархандар
Батыс Түрік қағанатында тархандардың атқарған қызметі: Сот істері
Әлеуметтік топ пен оның қызметін сәйкестендіріңіз:
1.Бектер
2.Қара бұдындар
3.Ұлықтар
A) Қағанның орынбасарлары
B) Қағанның кеңесшілері
C) Ішкі істерді басқарушылар
D) қағаннан кейінгі билеушілер
E) Қарапайым халық
F) Жергілікті жердегі қағанның тірегі
Дұрыс жауабы: 1-F. 2-E. 3-D
Батыс Түрік қағанатындажергілікті жерлердегі қағанның негізгі тірегі: Бектер
Батыс Түрік қағанатында жасауылдарға есеп беріп отыратын адамдар: селифтер
Батыс Түрік қағанатында «Қара бұдұндар» деп кімдерд атаған: Қарапайым халықты
«Тат»сөзінің мағынасы: Құл
Түріктерде қалалардың дамуында рөлі басым болды: соғдылардың
Батыс Түрік қағанатында қалалардың дамуына басты рөл атқарғандар: Соғдылықтар
Түріктер жаппай отырықшылана бастаған мерзім: VІІғ бас кезі
Батыс Түрік қағанатының қағандары: Тардуш, Шегу, Тон
Батыс Түрк қағанатын Алғашқы кезде басқарды: Тардуш
Батыс Түрік қағанатының алғашқы қағаны:
Тардуш (Дато)
Батыс Түрік қағанатыныңбилеушілері: Тардуш (Дато), Шегу, Тон
Батыс пен Шығыс Түрік қағанатын біріктірген қаған: Тардуш (Дато)
Батыс Түрік қағанатының саяси күшейген кезі: Шегу мен Тон қаған тұсында
610-630 жылдары билік құрған Батыс Түрік қағанатының билеушілері: Шегу мен Тон
Шегу қағанның билік құрған мерзімі: 610-618жж
Шегу қағанның тұсында Батыс Түрік қағанатының шығыстағы шекарасы: Алтайға дейін жетті
Шегу қағанның тұсында Батыс Түрік қағанатының батыстағы шкарасы: Тарым өзені мен Памир Тауларына дейін жетті
Батыс Түрік қағанатында Тон қағанның билік құрған мерзімі: 618-630жж
Салық жинауға жергілікті адамдарды бекітіп , оларға «селиф» деген атақ берген қаған: Тон
Батыс Түрік қағанатында Византиямен белсенді саясат жүргізген қаған: Тон
ҮІІғ басында Батыс Түрік қағанатының одақтасы болған ел: Византия
Батыс Түрік қағанатында билік үшін талас-тартыстар басталған мерзім: 630жылы
Батыс Түрік қағанатында билік үшін талас-тартыстар осы қағаннан кейін басталды: Тон қаған
Билеуші мен оның саяси қызметін сәйкестендіріңіз:
1. Тон
2. Тардуш (Дато)
3.Шегу
A) 634 жылы нушебилердің көмегімен қағанатта билікті алған
B) Батыс Түрік қағанатының территориясы шығыста Алтайға дейін, батыста Тарым өзені мен Памир тауларына дейін жетті
C) 627 жылы Визвантияға Иранға қарсы көмек көрсету үшін әскер жіберген
D)Батыс Түрік қағанатында елді басқаруды қайта құрып, «он тайпа» - «он-оқ будун» жүйесін енгізді
E) Батыс Түрік қағанатының негізін салды
F) 704 жылы қытайлармен күресте жеңіске жетеді
Аварлардың басқаша атауы: жужан
Түрік қағанатының негізін қалаған билеуші: Бумын
Бумын елді қай кезеңде басқарды: Түрік кезеңінде
Билеуші Бумынның саяси қызметі: 552 жылы жужандарды талқандады
Қандай оқиғадан кейін Бумын Түрік қағанатының билеушісі болды: Жужандарды жеңген соң
Бумын қағанға брілген атақ:Елхан
Бумынның мұрагері: Қара-Еске
Аварларды Букрат тауы етегінде екінші рет жеңген түрік қағаны: Қара-Еске
Бумынның баласыҚара Еске қаған аварларды екінші рет жеңді: Букрат тауларында
Түріктер осы қағанның тұсында Ұлы Даланың шығыстағы қожасына айналды: Мұқан қаған
Жужандар Түрік қағанатынан түпкілікт жеңілді: Мұқан қаған кезінде
Түріктердің Ұлы Дала қожасына айналуына әкелген оқиға: Жужандардың толық жеңілуі
Қытай билеушілері Түрік қағанатына жібек матамен салық төлеп отырды: Мұқан қаған кезінде
Мұқан қағанқа салық төлеп тұрды: қытайлар
Түрік қағанатында Мұқан қағаннан кейін билікке келді. Тобо
Түрік қағанатының шығыстағы саяси ықпалы күшейген кезең: 570-580 жж
Сауда қатынасын дамыту мақсатында Иран, Византиямен байланыс орнатуға ұмтылған түрік қағаны: Иштеми
Сауда жағдайына байланысты Иран мен Византияға елшіліктер жіберіп, келіссөз жүргізген түрік қағаны:Иштеми
Билеуші мен оның саяси қызметін сәйкестендіріңіз:
1)Бумын
2)Мұқан
3)Иштеми
A) Ху елін жаулап алуға аттанды
B) Түрік қағанатының негізін салды
C) Түріктер Ұлы Даланың шығыстағы қожасына айналды
D) Елді басқаруды қайта құрып, «он тайпа» - «он-оқ бұдун» жүйесін енгізді
E) Визвнтияның Кавказдағы иеліктерін басып алды
F) Қытайлықтарды Жетісудан ығыстырып жіберді
Дұрыс жауабы:1-В, 2-С, 3-А
Түріктер қай жылы Арал теңізіне дейінгі жерлерді жаулап алды: 555жылы
Түрік қағанатының үстемдігі Солтүстік Кавказ бен Қара теңіздің солтүстік жағалауына жеткен кезең: VІғ-ң 70жылдары
Түріктер Эфталиттерді жаулап алған жыл: 563-561жж
ҮІғ ортасында Түрік қағанаты жаулап алған Эфталиттердің өмір сүрген жері: Солтүстік Үндістан мен Шығыс Түркістан аралығы
ҮІғ екінші жартысында сауда жолына байланысты дипломатиялық келісім жасаған елдер: Түрік қағанаты мен Византия
ҮІғ екінші жартысында сауда жолына байланысты Иранға қарсы одақ құрған елдер: Түрік қағанаты мен Византия
Түрік қағанаты мен Византия мемлекетінің одақтасу нәтижесі: Ұлы Жібек жолы дамуының күшеюі
Ұлы Жібек жолындағы саудаға байланысты Иранға қарсы одақ құрған елдер: Түрік қағанаты мен Византия
Түрік қағанаты мен Византия саудаға байланысты Иранға қарсы одақ құрған жыл:568ж
Түрік қағанатының ордасында болған Византия елшісі: Земарх
Түріктердің шаруашылығы: Көшпелі және жартылай көшпелі мал шаруашылығы
Түрік тілдес халықтардың тұрмыс-тіршілігі, әдет-ғұрпы, тілі туралы жазған орта ғасырлық Энциклопедист ғалым: Махмұт.Қашақари
Түрік тілдес тапалардың бір-біріне жақындығын зерттеген белгілі ғұлама: М. Қашқари
Түрік тайпаларының ерте феодалдық мемлекеттері аталды: Қағанат
«Түрік тілдері» сөздігінің авторы: Махмұт Қашқари
Түрік жазба әдебиетінің көне ескерткіштері: «Күлтегін», «Тоныкөк»
Түрік руна жазуы ескерткіштері ішіндегі ең атақтылары: Білге қаған мен Күлтегін жазуы
Түріктер отбасына шапағатын тигізеді деп табынған: Ұмай анаға
ҮІІ ғасырдың ІІ жартысында Қытай, Иран, Византия елдерімен терезесі тең өмір сүрген мемлекет: Түрік қағанаты
581ж Түрік қағанатында болған оқиға: Қағанат ішінде өзара соғыс болды
Түрік қағанатында қағанат ішінде өзара соғыс болды:581ж
Түрік қағанатының екіге бөлінген уақыты: 603ж
Түрік қағанатының екіге бөлінді: VІІ ғ. І жартысында
ҮІІғ басында екіге бөлінген қағанат: Түрік
Мерзімдер мен оқиғаларды сәйкестендіріңіз:
1.555 жыл
2.552-554 жылдар
3.545 жыл
A) Қара-Еске бастауымен түріктер Букрат тауларында аварларды екінші рет жеңеді
B) Түрік қағанаты батыс және шығыс болып, екіге бөлінді
C) Түрік қағанаты Солтүстік Кавказ бен Қара Теңіздің солтүстік жағалауына дейін үстемдік ете бастады
D) Түріктер қытаймен бейбіт қарым-қатынас орнатты
E) Түрік қағанатының өз ішінде соғыстар басталды
F) Түріктер Арал теңізіне дейін жетті
Дұрыс жауабы: 1-F. 2-A. 3-D
Мерзімдер мен оқиғаларды сәйкестендіріңіз:
1. 545 жыл
2.603 жыл
3. 581 жыл
A) Қара-Ескенің інісі Мұқан қағанның кезінде жужандар мүлде қайтып бас көтерместей болып жеңілді
B) Түрік қағанаты батыс және шығыс болып, екіге бөлінді
C) Түрік қағанаты Солтүстік Кавказ бен Қара теңіздің солтүстік жағалауында дейін үстемдік ете бастады
D) Түріктер қытаймен бейбіт қарым-қатынас орнатты
E) Түрік қағанатының өз ішінде соғыстар басталды
F) Иштеми қаған Алтайдың теріскейіндегі тайпаларды бағындырды
Дұрыс жауабы: 1-D. 2-B. 3-E
Мемлекет пен оның өмір сүрген жылдарын сәйкестендіріңіз
1.Түрік қағанаты
2. Түркеш қағанаты
3. Қарлұқ қағанаты
A) 704-756 жж.
B) 682-744 жж.
C) 756-940 жж.
D) 552-603 жж.
E) 744-840жж.
F) 603-704 жж.
Дұрыс жауабы: 1-D. 2-A. 3-C
Мәтінде берілген тайпаны тап: «Сүй патшалығы дәуіріндегі олар жөнінде «Сүй кітабында»былай деп жазылған: «Олардың ата-бабасы сиуңнулардың тұқымы, үрім бұтағы өте көп. Балқаш көлінің шығысындағы тау аңғарларын мекендеп, өсіп-өніп келеді». Балқаш көлінің оңтүстігіндегі тайпа – барлығы жеті тайпа, бәрінің өз атауы және өз әскери күші бар. «Олардың атаулары бөлек болғанымен, бәрінің ортақ атауы - ..... Олар Шығыс және Батыс Түрік қағанаттарына қарайды». Немістің шығыстанушы ғалымы Ф. Хирт осы жеті көшпелі тайпаны өзінше жіктеп, Тола тобы, Тәңіртау тобы, Алтай тобы, Соғды тобы, Арал-Каспий тобы, Пыңтосы-Каспий тобы, Қырғыз тобы деп атайды. Оның мұңдай топқа жіктеуі дұрыс емес. Бұл тайпалардың ұлан-байтақ өңірге орналасқандарына күмәндануға болмайды. Әйтеуір сол кездегі қытайлықтардың түсінігі осындай. Кейбір шетел оқымыстылары «...» дегенді Орхон ескерткішінің жазуында кездесетін «төлес» немесе ежелгі түрік тіліндегі «арба дөңгелегі» дегенді білдіретін қытайдың «теклыку» сөзінің иероглифінің оқылу дыбысы дейді. Алайда еліміздегі белгілі ғалым Үй Тиәннің анықтауынан кейін, түрік дегенді «телукудың» (түрк) оқылу дыбысы деген тоқтамға келді: Теле
Батыс Түрік қағанаты
603-704жылдар
Мәтінде баяндалған тарихи процесті анықтаңыз: «Батыстан біз мүлде басқаша суретті көреміз. Ол жақта түркіттер үркердей аз болатын. Істемихан өзімен бірге қанша нөкер ертіп кетсе де, олар бәрібір бағындырылған облыстарда теңіздің тамшысындай ғана болар-ды. Олар өзіміз түрік тектес деп атай алатын – жергілікті халық арасында, әлде сіңісіп жоғалып кетуі керек-ті, әлде өз руластарының басым көпшілігі Сүй императорының табаны астына түсіп қалғаннан кейін солардың құрбандығына шалынуы керек-ті. Бірақ бұл екеуі де емес, үшінші бір құбылыс пайда болады: Жетісу мен Шу алқаптарының, Еділ мен Кубаның төменгі жағынан,Ертіс пен Есілдің жоғарғы жағының көшпелілері Ашина әулетін адал, ақкөңілмен қарсы алды. Сол сияқты Тәрім мен Әмудария өңірі көгалды нулы аймақтарының халқы мен тіпті Гиндикуш пен Кавказ жоталарының тұрғындары да тап сондай пейіл көрсетеді. Сонымен түркіттер бұл жақта да билеушілік жағдайын сақтап қалады.»: Батыс Түрік қағанатының құрылуы
Батыс Түрік қағанатының астана (-лары): Мыңбұлақ Суяб
Батыс түрік қағанатының негізгі территориясы:
Қаратаудан Жоңғарияға дейін
Батыс Түрік қағанатының Шу өзені бойындағы астанасы: Суяб
Батыс Түрік қағанатының Солтүстік-батыс Шекарасы: Еділ, Кубань өзенінің аралығын алып жатты
Батыс Түрік қағанатының солтүстік-шығыс шекарасы: Есіл, Ертіс өзенінің аралығын алып жатты
Батыс Түрік қағандығының оңтүстік- батыс шекарасы: Тарым, Әмудария өзендеріне дейінгі Аймақты алып жатты
Батыс Түрік қағанатының астанасы: Суяб
Батыс Түрік қағанатының жазғы ордасы: Мыңбұлақ
Батыс Түрік қағанатына енген тайпалар: «Он тайпа», дулу, нушеби
ҮІІҒ «Он оқ будун» мелекетінің атауы: Батыс Түрік қағанаты
Он-оқ будун тайпалары мекендеген жер: Шығыс Қаратау мен Жоңғария аралығы
ҮІІғасырда «Он оқ будун» жүйесін енгізген қағанат: Батыс Түрік қағанаты
ҮІғ Батыс Түрік қағанатының сол қанатына енген, саны жағанан көп болған тайпа: Түргеш
Батыс Түрік қағанатында ябғу, шад, елтебер атағы кімге берілді: Қаған руынан шыққандарға
Қаған Ұрпақтарына берілетін лауазым: шад
Батыс Түрік қағанатында қағаннан кейінгі билік берілді: Ұлықтар
Орта ғасырлық билеуші қағандардың үрім-бұтақтарын атады: тегіндер
Батыс Түрік қағанатында сот істерін атқарушылар: Бұйрықтар мен тархандар
Батыс Түрік қағанатында тархандардың атқарған қызметі: Сот істері
Әлеуметтік топ пен оның қызметін сәйкестендіріңіз:
1.Бектер
2.Қара бұдындар
3.Ұлықтар
A) Қағанның орынбасарлары
B) Қағанның кеңесшілері
C) Ішкі істерді басқарушылар
D) қағаннан кейінгі билеушілер
E) Қарапайым халық
F) Жергілікті жердегі қағанның тірегі
Дұрыс жауабы: 1-F. 2-E. 3-D
Батыс Түрік қағанатындажергілікті жерлердегі қағанның негізгі тірегі: Бектер
Батыс Түрік қағанатында жасауылдарға есеп беріп отыратын адамдар: селифтер
Батыс Түрік қағанатында «Қара бұдұндар» деп кімдерд атаған: Қарапайым халықты
«Тат»сөзінің мағынасы: Құл
Түріктерде қалалардың дамуында рөлі басым болды: соғдылардың
Батыс Түрік қағанатында қалалардың дамуына басты рөл атқарғандар: Соғдылықтар
Түріктер жаппай отырықшылана бастаған мерзім: VІІғ бас кезі
Батыс Түрік қағанатының қағандары: Тардуш, Шегу, Тон
Батыс Түрк қағанатын Алғашқы кезде басқарды: Тардуш
Батыс Түрік қағанатының алғашқы қағаны:
Тардуш (Дато)
Батыс Түрік қағанатыныңбилеушілері: Тардуш (Дато), Шегу, Тон
Батыс пен Шығыс Түрік қағанатын біріктірген қаған: Тардуш (Дато)
Батыс Түрік қағанатының саяси күшейген кезі: Шегу мен Тон қаған тұсында
610-630 жылдары билік құрған Батыс Түрік қағанатының билеушілері: Шегу мен Тон
Шегу қағанның билік құрған мерзімі: 610-618жж
Шегу қағанның тұсында Батыс Түрік қағанатының шығыстағы шекарасы: Алтайға дейін жетті
Шегу қағанның тұсында Батыс Түрік қағанатының батыстағы шкарасы: Тарым өзені мен Памир Тауларына дейін жетті
Батыс Түрік қағанатында Тон қағанның билік құрған мерзімі: 618-630жж
Салық жинауға жергілікті адамдарды бекітіп , оларға «селиф» деген атақ берген қаған: Тон
Батыс Түрік қағанатында Византиямен белсенді саясат жүргізген қаған: Тон
ҮІІғ басында Батыс Түрік қағанатының одақтасы болған ел: Византия
Батыс Түрік қағанатында билік үшін талас-тартыстар басталған мерзім: 630жылы
Батыс Түрік қағанатында билік үшін талас-тартыстар осы қағаннан кейін басталды: Тон қаған
Билеуші мен оның саяси қызметін сәйкестендіріңіз:
1. Тон
2. Тардуш (Дато)
3.Шегу
A) 634 жылы нушебилердің көмегімен қағанатта билікті алған
B) Батыс Түрік қағанатының территориясы шығыста Алтайға дейін, батыста Тарым өзені мен Памир тауларына дейін жетті
C) 627 жылы Визвантияға Иранға қарсы көмек көрсету үшін әскер жіберген
D)Батыс Түрік қағанатында елді басқаруды қайта құрып, «он тайпа» - «он-оқ будун» жүйесін енгізді
E) Батыс Түрік қағанатының негізін салды
F) 704 жылы қытайлармен күресте жеңіске жетеді