ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

Ш.ЕСЕНОВ атындағы КАСПИЙ ТЕХНОЛОГИЯЛАР ЖӘНЕ ИНЖИНИРИНГ УНИВЕРСИТЕТІ
«Инжиниринг» факультеті

КУРСТЫҚ ЖОБА

Тақырыбы: Орталықтан тепкіш сорғының жұмыс дөңгелегінің технологиялық процесін әзірлеу

6В07109 – Машина жасау БББ

Жетекші: __________________ Булекбаева Г.Ж.

Орындаған: __________________ Куанышалиева А.Н.

АҚТАУ 2022

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ................................................................................................................3

1 ЖАЛПЫ БӨЛІМ...................................................................................................4

1.1 Орталықтан тепкіш сорғы ЦН 1000-180 қызметтік мақсаты.........................4

1.2 Өндіріс түрін және жұмыс режимін анықтау...................................................6

2 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ...............................................................................8

2.1 Өнімді механикалық өңдеудің технологиялық талдауы................................8

2.2 Дайындаманы алу әдісін таңдау......................................................................10

2.3 Бөлшектің негізгі өлшемді тізбектерін талдау..............................................10

2.4 Бөлшектердің өңдеу бағытын құру.................................................................14

2.5 Жабдықты, құрылғыларды және құралдарды таңдау...................................16

2.6 Өңдеуге арналған жәрдемақыларды есептеу.................................................17

2.7 Кесу режимдерін есептеу................................................................................22

2.8 Маршруттық, операциялық және технологиялық карталарды жасау, толтыру...................................................................................................................32

2.9 Операциялар бойынша бірлік уақытты есептеу............................................32

ҚОРЫТЫНДЫ...................................................................................................36

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР....................................................................37

КІРІСПЕ

Машина жасау саласы – бұл өнеркәсіптің барлық саласына негіз болатын, жабдықпен қамтамасыз ететін, сонымен қатар ғылыми техникалық даму деңгейін көрсететін қазіргі заманғы өнеркәсіптің базалық саласы.

Машина жасаушылар одағының мәліметі бойынша, 2021 жылы машина жасау өндірісінде өндіріс көлемі 2020 жылмен салыстырғанда 24%-ға өсті. Ал әлемдік көрсеткіш бойынша машина жасау саласы 40%-ын құрайды. Соңғы деректерге сәйкес, қазіргі таңда елімізде бұл салада 3 000-нан астам кәсіпорын бар. Сол кәсіпорындарында 120 мыңнан аса адам жұмыс жасайды.

Экспорт жөнінде айтатын болсақ, қазақстандық өндірушілер өнімдерін Ресей, Қытай, Орта Азия, Еуропа елдері, Арабия деген сияқты шет елдерге тасымалдайды.

---

Менің курстық жұмысымның тақырыбы: Ортаға тепкіш сорғының жұмыс дөңгелегін механикалық өңдеудің технологиялық үдерісін анықтау. Жылдық бағдарлама 150 000 дана.

Ортаға тепкіш сорғы өз алдына әмбебап құрылғы болып табылады. Әр түрлі күрделі салалардан бастап, кәдімгі тұрмыстық қажеттілігіне дейін сумен жабдықтау жүйелері кеңінен пайдаланылады. Қазіргі заманғы нарықта бірнеше түрлі модельдермен ұсынылған осындай типті сорғыларды қолдана отырып, сұйықтықты әр түрлі тереңдіктегі ұңғымалардан сәтті шығарып, одан кейін оны құбыр арқылы едәуір қашықтыққа тасымалдауға мүмкіндік береді.

Курстық жұмыстың мақсаты – «жұмыс дөңгелегін» бөлігін механикалық өңдеудің технологиялық үдерісін жасау және сол арқылы технологиялық процестерді әзірлеу бойынша тәжірибелік дағдыларды дамыту.

Курстық жұмыс міндеттері:

• 
  Өнімнің қызметтік мақсатын және оның сипаттамасын анықтау;
  
• 
  Бөлшектер мен беттердің жеке элементтерінің функционалдық мақсатын талдау;
  
• 
  Бөліктің материалын, оның химиялық құрамын және физика-механикалық қаиеттерін талдау;
  
• 
  Шектеулі еттердің немесе бөлік элементтерінің жұмыс режимдері мен жағдайларын анықтау және оның істен шығуының мүмкін себептерін талдау;
  
• 
  Бөлік беріктігін қамтамасыз ету немесе бөліктің материалын және оны жасау технологиясын ауыстыру үшін шектеулі беттерді әрлеу.
  

Негізгі міндет – қажетті анықтамалық, техникалық әдебиеттер мен жетекші материалдарды қолдана отырып, бөлшектерді дайындаудың технологиялық үдерісін жасау кезінде әртүрлі пәндерді оқу нәтижесінде алынған теориялық білімді қолдануға дағдылану.


1 ЖАЛПЫ БӨЛІМ
1.1 Орталықтан тепкіш сорғы ЦН 1000-180 қызметтік мақсаты

ЦН 1000-180 сорғысы – ортаға тепкіш, спиральды, көлденең корпус коннекторы бар екі сатылы, білікте симмериялы орналасқан бір жақты кіру тесігінен жасақталған жұмыс дөңгелектерінен тұрады. Қатты бөлшектерінің салмағы 0,05%-дан аспайтын және өлшемі 0,2 мм-ге дейінгі, температурасы 105°С (373 К) болатын таза суды айдауға арналған жабдық. Кавитациялық қор 8 м-ге дейін. ЦН 1000-180 сорғы қондырғысы 630 кВт және 500 кВт дейінгі қуат мөлшеріндегі жалпы өнеркәсіптік электр қозғалтқыштарымен жабдықталған. Сорғы роторының тіректері пластикалық майланған дөңгелек мойынтіректер болып табылады. Білік тығыздағыштары ретінде тығыздағышпен (сальник) толтырылған механикалық тығыздағыштар қолданылады. Жарылыс немесе өртке бейімді жерлерде қолдануға болмайды.

---

Беріліс, м³/с: 1000

Ағын, м: 180

n = 1500 айн/мин

Қуат, кВт: 630

Сорғы салмағы, кг: 2200

Габаритті өлшемдері, мм: 1765х1440х1340

Орталықтан тепкіш сорғылар әртүрлі мақсаттағы сұйықтықтарды айдай үшін пайдаланылады: кәсіпорындарды техникалық сумен жабдықтауды ұйымдастыру, халықты ауыз сумен қамтамасыз ету, ауыл шаруашылығындағы объектілерді суару, автономды су құбырларымен жабдықталған жеке шаруашылықтарды тұрмыстық қажеттіліктерге су беру.

Тұтынушылар арасында орталықтан тепкіш сорғылардың танымалдығы олардың пайдалану сипаттамаларымен анықталады:

• 
  Жоғары өнімділік;
  
• 
  Сұйықтық ағынының өлшемдерінің тұрақтылығы;
  
• 
  Өз қолыңызбен техникалық қызмет көрсету мүмкіндігі;
  
• 
  Ықшам және жеңіл;
  
• 
  Жоғары пайдалану ресурсы.
  

Орталықтан тепкіш сорғы қондырғысына қойылатын талаптар МемСТ 54806-2011, 54805.2-2011, 54804.3-2011 стандарттарымен белгіленген. Орталықтан тепкіш қондырғылардың жұмыс принципі сұйық ортаны айналмалы бөліктен қуат беру арқылы жылжытуға негізделген.

Сорғы келесі тораптар мен бөлшектерден тұрады:

• 
  Қаңқасы – спиральға ұқсас сору және айдау құбырлары бар, сол арқылы сорғыға құбырлар қосылады. Сорғы қаңқасы оның барлық элементтерін бір гидравликалық машинаға қосылады;
  
• 
  Жұмыс дөңгелегі (9) – сорғы бөлшектері арасында жетекші рөл атқарады. Орталықтан тепкіш сорғының жұмыс дөңгелегі құрылымның маңызды бөлшегі болып табылады. Оның негізгі мақсаты – қуатты айналмалы біліктен сұйықтыққа беру;
  
• 
  Білік тығыздағыш жинағы;
  
• 
  Жұмыс дөңгелегі орналасқан білік (7) және ойық кілтегі (10);
  
• 
  Жетектеуші төлкелер (11);
  
• 
  Мойынтірек және тығыздағыш сақиналар (8).
  

Тығыздағыш сақиналар қаңқаны және оның қақпағын тозудан қорғайды, сонымен қатар сұйықтықтың қысым қуысынан сорғыш қуысына ағып кетуін азайтады. Бұл бөлік ауыр жағдайларда жұмыс істейді, соған сәйкес жоғары жауапкершілікке ие, нәтижесінде оған жоғары дәлдік талаптары қойылады;

• 
  Мойынтіректердің май камерасын тығыздау;
  
• 
  Камерадағы май деңгейін бақылауға арналған көз.
  

Сорғыны жинақтау кезінде (білікке саптама және ұсақ бөлшектременн жинақтау) бұл бөлшек белгілі кәсіпшіліктерінде су айдайтын сорғының дайын өнімінің құрамына кіретін жинақтау торабын – роторды (2) құрайды. Ротор сорғының нақты мақсатын орындайтын негізгі қондырғысы болып келеді. Ротор айналғанда, жұмыс дөңгелегінің қалақтарының көмегімен суды бағыттап, қозғалысқа әкеледі.

---

1-сурет. Орталықтан тепкіш сорғының роторы
Курстық жұмыстың тақырыбына сәйкес орталықтан тепкіш сорғының жұмыс дөңгелегінің материалына баса назар аударуым қажет. Берілген сызба бойынша МемСТ 1412-85 стандартымен тағайындалған СШ 21 материалы туралы зерделесек. Сұр шойын өз атауын графит қосындыларымен қаныққан, соған қатысты үзіліске тән реңк береді. Жақсы құю қасиеттері қорытпаны машина жасауда кеңінен қолдануды қамтамасыз етті. Одан жоғары беріктік пен тозуға төзімділікті қажет ететін құймалар алынады.

Маған берілген сұр шойынның негізгі қасиеттері мен химиялық құрамы МемСТ 1412-85 стандарты арқылы реттеледі. Көміртектің оңтайлы мөлшері 2,4-3,7% құрайды. Кішкене шоғырлануымен ол темірде толығымен ериді, одан бөлек оның асып кетуі қаттылық пен серпімділіктің жоғалуына әкеліп соғады. Кремний құрамы – 1,2-2,5%. Ол графиттеу үдерісіне қатысады, сонымен қатар металдың қаттылығын арттырады және оның тұтқырлығын төмендетеді. Көміртек пен кремнийдің әсері олардың жалпы шоғырлануын ескере отырып, бірге қарастырылады. Күкірт темірмен қосылып, FeS сульфидін түзеді. Мұндай қорытпаның беріктігі мен икемділік қасиеттерін төмендетеді. Күкірттің мөлшері 0,12-0,15% аспауы қажет. Марганец күкірттің зиянды әсерін кемітеді және бос темір карбидтерінің пайда болуына ықпал етеді. Оның мөлшері күкірт құрамына тікелей қатысты, сол себепті марганец мөлшері 0,5-1,1% құрайды. Фосфордың концентрациясы 0,2-0,3% аспайды. Элемент қаттылық пен тозуға төзімділікті ұлғайта отырып, фосфидті эвтектиканың қосындыларын құрайды.

СШ 21 сұр шойынының физикалық қасиеттері:

Тығыздығы:  = 7,1∙10³ кг/м³

Сызықтық шөгу:  = 1,2%

Созылу кезіндегі серпімділік модулі: E = (850...1100) * 10^-2 МПа

Беріктік шегі: _п = 240…400 МПа

СШ 21 сұр шойынының механикалық қасиеттеріне келетін болсақ, құю өндірісінде қорытпаны қолдануды қамтамасыз ететін негізгі сипаттамаларын атап өтсек:

• 
  Аздап қатаю температурасы;
  
• 
  Сұйық күйдегі жоғары сұйықтық;
  
• 
  Қабық түзуге бейімділіктің болмауы;
  
• 
  Шағын көлемді шөгу.
  

Берілген сұр шойынның механикалық қасиеті мынадай индикаторларға тәуелді:

• 
  Сұр шойынның беріктік қасиеті;
  
• 
  Үйкеліс кезінде тозуға төзімділік;
  
• 
  Тығыздау, яғни жарықтар мен тері тесігін қалыптастыруға төзімділік.
  

Созылу үшін уақытша тұрақтылығы: _в = 210 МПа, одан кем емес

Қаттылығы: НВ = 170
1.2 Өндіріс түрін және жұмыс режимін анықтау

---

Өндіріс түрін анықтау үшін біз өнімнің белгілі бір көлемін және оың салмағын қолданамыз.

Өндіріс салмағын анықтау

Бөлшектің салмағы есептеу жолымен анықталады және сызбаға сәйкес түзетіледі. СШ 21 үшін  = 7,1 г/см³. Ол үшін бөлшектердің дизайны қарапайым геометриялық пішіндерге бөлініп, олардың көлемі келесі формула бойынша анықталады:

Цилиндр үшін

(1.1)
Содан кейін жалпы көлем алгебралық қосу арқылы анықталады. Өнімнің салмағы келесі формуламен есептеледі:
(1.2)
Өнімнің көлемін анықтаймыз:









Ендігі кезекте өнімнің жалпы көлемін анықтаймыз:
(1.3)

Өнімнің салмағын есептейміз:

Жылдық шығарылымN= 150000 дана, m = 84,5 кг, өндіріс түрі – жаппай өндіріс.
Жаппай өндіріс үшін біз өндіріске бір уақытта енгізілетін партиядағы бөлшектердің санын төмендегі формула бойынша анықтаймыз:
(1.4)
Мұндағы, а – бөлшектерге қажет күндер саны, а = 5...10.

Ғ_р – жыл ішіндегі жұмыс күндерінің саны, Ғ_р = 253


2 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
2.1 Өнімді механикалық өңдеудің технологиялық талдауы

Бөлшектердің өңделу сапасын талдау:

Бөліктің геометриялық пішіні ең жеңілдетілген. Фаскалары, радиустары және қосылу сәулелері (қажет болған жағдайда) ескеріледі. Бөліктің дизайны және өлшемдік пропорциялары жеткілікті қаттылықты қамтамасыз ету үшін ең қолайлы. Өндіріс дәлдігіне қарапайым дәлдік құрылғылары арқылы қол жеткізуге болады. Өнімдердің дизайны кесу құралын кедергісіз беруге және кері тартуға мүмкіндік береді, яғни стандартты кесу жабдықтары мен құралдарын пайдалану. Бұл тұрғдан қарастырғанда, өнім «технологиялық» болып саналады.

---

Смотрите также файлы

• Министерство науки и высшего образования республики казахстан нао атырауский университет нефти и газа имени сафи утебаева.docx

• 26. Сущность гос финансов.docx

• Э жакшы Отлично.docx

• Обеспечить безопасность пострадавшему.docx

• Алгебра пнінен жылды баылау жмысы.doc