Файл: азастан республикасы ылым жне жоары білім министрлігі ш. Есенов атындаы каспий технологиялар жне инжиниринг университеті.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 02.12.2023
Просмотров: 80
Скачиваний: 2
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
.
– бұл ауысудағы орнату қатесі және алдыңғы ауысудағы жалпы кеңістіктік ауытқу (мәндер жарты қадамдық ауысу есептеулерінен алынған).
Демек, ең төменгі жәрдемақы мөлшері келесідей болады:
3. Жіңішке бұрғылау
ІТ8-де өңделген тесіктердің бетінің дәлдігі мен сапасы (4, 70-бет) бойынша анықталады:
орнатудың қателігі және олардың шамалы мөлшеріне байланысты жалпы кеңістіктік ауытқуы есептелмейді.
Сонда:
Дайындаманың аралық өлшемдерін анықтау
Ішкі беттері үшін аралық өлшемдер келесі формулалармен анықталады:
(2.19)
(2.20)
Мұндағы, және алдыңғы және орындалатын ауысуларда алынған ең үлкен шекті өлшемдер;
– алдыңғы және орындалатын ауысуларда алынатын ең кіші шекті өлшемдер;
– орындалатын өтпеде диаемтрі бойынша ең жоғары және ең төменгі (есептік) жәрдемақылар; Tdі-1 – алдыңғы ауысу мөлшеріне шақтама.
Дайындаманың диаметрін шақтама оның мәніне тең екендігіне қарай анықтаймыз (1,2 мм):
(2.21)
Аралық жәрдемақылар мен өлшемдердің барлық алынған мәндерін 3-кестеге келтіреміз.
Кесте 3 – Аралық жәрдемақылар мен өлшемдер мәндерін енгіземіз.
Дайындаманың қалған беттерінде біз сараптамалық статикалық әдісті қолдана отырып, жәрдемақылар мен шақтаманы анықтаймыз. Шақтама мен жәрдемақыларды бөлу көлеміне сәйкес ([4], 152-бет) көрсетілгендей МемСТ 1855-55 арқылы жүзеге асады. Ең үлкен габаритті өлшемі бойынша 590 мм:
2.7 Кесу режимдерін есептеу
005 токарлық операциясына кесу режимдерін есептеу-аналитикалық әдіспен анықтаймыз.
Ø96+0,35 мм саңылауды Ø105+0,035 мм-ге дейін бұрғылау.
1 ауысуда – жартылай таза бұрғылау:
([26], 2-том, 419-бет, 3-кесте) көрсетілген деректерге сәйкес, жартылай таза бұрғылау кезінде токарлық жабдықтарда қолданылатын қатты қорытпадан жасалған кескіштер: 20х20 мм кесу бөлігі үшін, кесу қимасын 100 мм ұзарту, сұр шойынды өңдеу кезінде және кесу тереңдігі үшін = 1,5 мм, беріліс S = 0,3...0,35 мм/об.
S = 0,35 мм/об беріліс мәнін қабылдаймыз.
(2.22)
Мұндағы: Т – кедергінің орташа мәні (бір құралмен өңделген t = 60 мин). Қатты қорытпаның кесу бөлігінің материалымен беріктік 30%-ға өседі ([26], 422-бет, 8-кесте), яғни:
Сұр шойынды НВ170 қаттылығымен кесу бөлігінің материалы бар кескішпен ВК6 салқындатусыз өңдеу кезінде бұрғылау кезінде 0,9 түзету коэффицентін енгізе отырып, сыртқы жарамды кесу жылдамдығы қабылданады.
Сыртқы бойлық бұрау кезінде берілісі бар өтпелі кескіштермен S ≤ 0,4 мм/об:
Cv= 292, Xv = 0,15, Yv = 0,2, m = 0,2.
Жылдамдық коэффиценті Кvкелесідей анықталады:
(2.23)
Мұндағы:
Кmν– өңделетін материалдың сапа коэффиценті;
Кnν – дайындама беті жағдайының коэффиценті;
Кuν – материалдың кескіш бөлігінің коэффиценті;
Кφν, Кφ1ν, Кrν, Кgν – кескіш параметрлерінің коэффиценті;
Кoν – өңдеу түрінің коэффиценті.
([26], 9-17 кестелері) бойынша:
Өңделетін материалдың қаттылығы НВ170...241 кезінде Кmν = 0,909, ал орташа қаттылық НВ205 қабылдаймыз.
ВК6 құралының кесу бөлігінің материалымен, ал өңделетін материал сұр шойын – СШ 21:
Кnν = 0,8 (дайындаманың қарапайым шойындық құю кезінде);
Кuν = 1,0 (сұр шойын үшін ВК6 құралын қолдану кезінде);
Кφν = 0,9 (φ = 60° кезінде);
Кoν = 1,0 (тік бағытта бұрғылау кезінде).
Кескіш әртүрлі геометриялық өлшемдерге ие:
γф = -3...-5°, γ = 12°, α = 6...10°, λ = 0°, r = 1 мм.
Сонда: Кν = 0,909 · 0,8 · 1,0 · 0,9 · 1,0 = 0,655
Осылайша:
(2.24)
Cp, Xp, Yp, npмәндерін ([26], 429-бет) кестеден аламыз.
Тангенциалды құраушы – Pz, радиалды – Py, осьтік – Px, сонда:
Pz: Cp= 92, Xp = 1,0, Yp= 0,75, np = 0;
Py: Cp= 54, Xp = 0,9, Yp= 0,75, np = 0;
Px: Cp= 46, Xp = 1,0, Yp= 0,4, np = 0.
Түзету коэффиенті:
(2.25)
Мұндағы:
Кмр – материал сапасына әсер ететін коэффицент;
Кφр, Кγр, Кλр, Кrр – геометриялық кесу күшінің әсерін есепке алатын коэффицент.
([26] 21-, 22-кесте) бойынша: Кмр = (НВ/190)np, НВ205 болған жағдайда.
Pz: Кмр = 1,031;
Py: Кмр = 1,079;
Px: Кмр = 1,063.
Кесте 4 – Берілген коэффиценььерге қатысты алынған құраушылар мәнін енгіземіз.
Кесу күшінің құраушыларын іздейміз:
Түзету коэффиценттерімен бірге:
Pz: Кр = 1,031 · 0,94 · 1,0 · 1,0 ·1,0 = 0,969;
Py: Кр = 1,079 · 0,77 · 1,0 · 1,0 ·1,0 = 0,831;
Px: Кр = 1,063 · 1,11 · 1,0 · 1,0 ·1,0 = 1,18.
Қорытынды кесу күші:
(2.26)
(2.27)
2-ауысымда – таза бұрғылау:
([2], 188-бет, 30-кесте) сәйкес НВ<220 қаттылығы бар сұр шойынды фрезерлік кескіштің материалымен бұрғылау арқылы өңдеу кезінде ВК6 фрезерлік кескіш бөліктің бұрыштары: φ = 60°, φ1 = 20°, γф = -3...-5°, γ = 12°, α = 6...10°, λ = 0°, r = 1 мм.
([2], 420-бет, 4-кесте) сәйкес дайындама бетін жартылай таза өңдеуден кейін алынған кедір-бұдырлық өлшемі Ra = 3,2 және r = 1 мм үшін, S = 0,25...0,4 мм/об.
S = 0,4 мм/об қабылдаймыз.
Қорытынды кесу күші:
3-ауысымда – жіңішке бұрғылау:
([26], 428-бет, 19-кесте) сәйкес жіңішке өңдеу нәтижесінде қол жеткізілген бетінің кедір-бұдырлығы Ra = 0,8 құралдың кесу бөлігінің материал дәрежесі ВК6, өңделіп жатқан материал – СШ 21 сұр шойынды НВ170...241 қаттылығымен өңдеу үшін беріліс S = 0,06...0,12 мм/об.
S = 0,12 мм/об қабылдаймыз.
– бұл ауысудағы орнату қатесі және алдыңғы ауысудағы жалпы кеңістіктік ауытқу (мәндер жарты қадамдық ауысу есептеулерінен алынған).
Демек, ең төменгі жәрдемақы мөлшері келесідей болады:
3. Жіңішке бұрғылау
ІТ8-де өңделген тесіктердің бетінің дәлдігі мен сапасы (4, 70-бет) бойынша анықталады:
орнатудың қателігі және олардың шамалы мөлшеріне байланысты жалпы кеңістіктік ауытқуы есептелмейді.
Сонда:
Дайындаманың аралық өлшемдерін анықтау
Ішкі беттері үшін аралық өлшемдер келесі формулалармен анықталады:
(2.19)
(2.20)
Мұндағы, және алдыңғы және орындалатын ауысуларда алынған ең үлкен шекті өлшемдер;
– алдыңғы және орындалатын ауысуларда алынатын ең кіші шекті өлшемдер;
– орындалатын өтпеде диаемтрі бойынша ең жоғары және ең төменгі (есептік) жәрдемақылар; Tdі-1 – алдыңғы ауысу мөлшеріне шақтама.
Дайындаманың диаметрін шақтама оның мәніне тең екендігіне қарай анықтаймыз (1,2 мм):
(2.21)
Аралық жәрдемақылар мен өлшемдердің барлық алынған мәндерін 3-кестеге келтіреміз.
Кесте 3 – Аралық жәрдемақылар мен өлшемдер мәндерін енгіземіз.
Дайындама түрі және технологиялық ауысулар | Өлшемдер дәлдігі | Өлшемдерге шақтама, мм | Жәрдемақы элементтері, мкм | Аралық өлшемдер, мм | Аралық жәрдемақылар, мкм | ||||||
| | | | Dmax | Dmin | Zmax | Zmin | ||||
Металл қалыпқа құю | ІТ12 | 2,4 | -- | -- | -- | -- | 103,134 | 100,734 | -- | -- | |
Жартылай таза бұрғылау | ІТ10 | 0,15 | 200 | 300 | 279,45 | 250 | 104,884 | 104,734 | 1999,995 | 874,995 | |
Таза бұрғылау | ІТ8 | 0,054 | 20 | 20 | 16,767 | 15 | 105,009 | 104,955 | 100,498 | 62,498 | |
Жіңішке бұрғылау | ІТ7 | 0,035 | 3,2 | 10 | -- | -- | 105,035 | 105,0 | 22,7 | 13,2 |
Дайындаманың қалған беттерінде біз сараптамалық статикалық әдісті қолдана отырып, жәрдемақылар мен шақтаманы анықтаймыз. Шақтама мен жәрдемақыларды бөлу көлеміне сәйкес ([4], 152-бет) көрсетілгендей МемСТ 1855-55 арқылы жүзеге асады. Ең үлкен габаритті өлшемі бойынша 590 мм:
-
Дайындаманың 2-беті 4,5±1,2 мм шақтамаға ие; -
Дайындаманың 3-беті 6,0±1,2 мм шақтамаға ие; -
Дайындаманың 4-беті 5,0±2,0 мм шақтамаға ие; -
Дайындаманың 5-беті 6,5±1,5 мм шақтамаға ие.
2.7 Кесу режимдерін есептеу
005 токарлық операциясына кесу режимдерін есептеу-аналитикалық әдіспен анықтаймыз.
Ø96+0,35 мм саңылауды Ø105+0,035 мм-ге дейін бұрғылау.
1 ауысуда – жартылай таза бұрғылау:
-
Кесу тереңдігі:
-
Беріліс:
([26], 2-том, 419-бет, 3-кесте) көрсетілген деректерге сәйкес, жартылай таза бұрғылау кезінде токарлық жабдықтарда қолданылатын қатты қорытпадан жасалған кескіштер: 20х20 мм кесу бөлігі үшін, кесу қимасын 100 мм ұзарту, сұр шойынды өңдеу кезінде және кесу тереңдігі үшін = 1,5 мм, беріліс S = 0,3...0,35 мм/об.
S = 0,35 мм/об беріліс мәнін қабылдаймыз.
-
Бұрғылау кезінде кесу жылдамдығы [2]:
(2.22)
Мұндағы: Т – кедергінің орташа мәні (бір құралмен өңделген t = 60 мин). Қатты қорытпаның кесу бөлігінің материалымен беріктік 30%-ға өседі ([26], 422-бет, 8-кесте), яғни:
Сұр шойынды НВ170 қаттылығымен кесу бөлігінің материалы бар кескішпен ВК6 салқындатусыз өңдеу кезінде бұрғылау кезінде 0,9 түзету коэффицентін енгізе отырып, сыртқы жарамды кесу жылдамдығы қабылданады.
Сыртқы бойлық бұрау кезінде берілісі бар өтпелі кескіштермен S ≤ 0,4 мм/об:
Cv= 292, Xv = 0,15, Yv = 0,2, m = 0,2.
Жылдамдық коэффиценті Кvкелесідей анықталады:
(2.23)
Мұндағы:
Кmν– өңделетін материалдың сапа коэффиценті;
Кnν – дайындама беті жағдайының коэффиценті;
Кuν – материалдың кескіш бөлігінің коэффиценті;
Кφν, Кφ1ν, Кrν, Кgν – кескіш параметрлерінің коэффиценті;
Кoν – өңдеу түрінің коэффиценті.
([26], 9-17 кестелері) бойынша:
Өңделетін материалдың қаттылығы НВ170...241 кезінде Кmν = 0,909, ал орташа қаттылық НВ205 қабылдаймыз.
ВК6 құралының кесу бөлігінің материалымен, ал өңделетін материал сұр шойын – СШ 21:
Кnν = 0,8 (дайындаманың қарапайым шойындық құю кезінде);
Кuν = 1,0 (сұр шойын үшін ВК6 құралын қолдану кезінде);
Кφν = 0,9 (φ = 60° кезінде);
Кoν = 1,0 (тік бағытта бұрғылау кезінде).
Кескіш әртүрлі геометриялық өлшемдерге ие:
γф = -3...-5°, γ = 12°, α = 6...10°, λ = 0°, r = 1 мм.
Сонда: Кν = 0,909 · 0,8 · 1,0 · 0,9 · 1,0 = 0,655
Осылайша:
-
Кесу күші Р құраушы күштерге бөлінеді:
(2.24)
Cp, Xp, Yp, npмәндерін ([26], 429-бет) кестеден аламыз.
Тангенциалды құраушы – Pz, радиалды – Py, осьтік – Px, сонда:
Pz: Cp= 92, Xp = 1,0, Yp= 0,75, np = 0;
Py: Cp= 54, Xp = 0,9, Yp= 0,75, np = 0;
Px: Cp= 46, Xp = 1,0, Yp= 0,4, np = 0.
Түзету коэффиенті:
(2.25)
Мұндағы:
Кмр – материал сапасына әсер ететін коэффицент;
Кφр, Кγр, Кλр, Кrр – геометриялық кесу күшінің әсерін есепке алатын коэффицент.
([26] 21-, 22-кесте) бойынша: Кмр = (НВ/190)np, НВ205 болған жағдайда.
Pz: Кмр = 1,031;
Py: Кмр = 1,079;
Px: Кмр = 1,063.
Кесте 4 – Берілген коэффиценььерге қатысты алынған құраушылар мәнін енгіземіз.
| φ = 60° кезінде ТВ6 | γ = 12° кезінде ТВ6 | λ = 0 кезінде ТВ6 | r = 1 мм кезінде ТВ6 |
Pz Py Px | Кφр = 0,94 Кφр = 0,74 Кφр = 1,11 | Кγр = 1,0 Кγр = 1,0 Кγр = 1,0 | Кλр = 1,0 Кλр = 1,0 Кλр = 1,0 | Кrр = 1,0 Кrр = 1,0 Кrр = 1,0 |
Кесу күшінің құраушыларын іздейміз:
Түзету коэффиценттерімен бірге:
Pz: Кр = 1,031 · 0,94 · 1,0 · 1,0 ·1,0 = 0,969;
Py: Кр = 1,079 · 0,77 · 1,0 · 1,0 ·1,0 = 0,831;
Px: Кр = 1,063 · 1,11 · 1,0 · 1,0 ·1,0 = 1,18.
Қорытынды кесу күші:
(2.26)
-
Кесу қуатын келесі формуламен есептейміз:
(2.27)
2-ауысымда – таза бұрғылау:
-
Кесу тереңдігі:
-
Беріліс:
([2], 188-бет, 30-кесте) сәйкес НВ<220 қаттылығы бар сұр шойынды фрезерлік кескіштің материалымен бұрғылау арқылы өңдеу кезінде ВК6 фрезерлік кескіш бөліктің бұрыштары: φ = 60°, φ1 = 20°, γф = -3...-5°, γ = 12°, α = 6...10°, λ = 0°, r = 1 мм.
([2], 420-бет, 4-кесте) сәйкес дайындама бетін жартылай таза өңдеуден кейін алынған кедір-бұдырлық өлшемі Ra = 3,2 және r = 1 мм үшін, S = 0,25...0,4 мм/об.
S = 0,4 мм/об қабылдаймыз.
-
Кесу жылдамдығы:
-
Кесу күші:
Қорытынды кесу күші:
-
Кесу қуаты:
3-ауысымда – жіңішке бұрғылау:
-
Кесу тереңдігі:
-
Беріліс:
([26], 428-бет, 19-кесте) сәйкес жіңішке өңдеу нәтижесінде қол жеткізілген бетінің кедір-бұдырлығы Ra = 0,8 құралдың кесу бөлігінің материал дәрежесі ВК6, өңделіп жатқан материал – СШ 21 сұр шойынды НВ170...241 қаттылығымен өңдеу үшін беріліс S = 0,06...0,12 мм/об.
S = 0,12 мм/об қабылдаймыз.
-
Кесу жылдамдығы:
-
Кесу күші: