Файл: Бл мж ust kz сайтында жасалынан. стаз тілегі ылымидістемелік орталыыны сайтыныны мж блімінде кезкелген пн, кезкелген сынып бойынша мжны дидактикалы материалымен бірге жктеп ала аласыз. Ол шін сілтеме арылы тііз.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 03.12.2023

Просмотров: 73

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.


Сабақ №19

Мектеп:




Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:




Сынып:

Қатысқан оқушы саны:

Қатыспаған оқушы саны:




Сабақтың тақырыбы

Комбинаториканың негізгі ұғымдары мен ережелері (қосу және көбейту ережелері)




Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

9.3.1.1 комбинаториканың ережелерін білу (қосу және көбейту ережелері);

9.3.1.2 cанның факториалы анықтамасын білу;




Сабақтың мақсаты:

Комбинаториканың қарапайым бөлімдері /Орналастырулар, алмастырулар және терулер /ұғымдарының формулаларын қолданып есеп шығара білу. 




Сабақ барысы




Сабақтың кезеңі

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

5 минут

Ұйымдастыру сәті

Оқушылармен амандасу, түгендеу.Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

«Белгісіз басшы» әдісі
Бір қатысушы сыртқа шығарылып, сол кезде басқалары іштерінен біреуін басшы етіп сайлайды. Басшының міндеті сырттан келген адамға білдірмей, бір қимыл көрсетуі керек, қалғандары сол қимылды бірдей қайталауы керек. Сырттан келген адам кімнің басқарып тұрғанын табу керек. Егер тапса немесе бірнеше қимыл ауысқанға дейін таба алмаса, басқа адаммен ауысады.

Үйге тапсырмасын тексеру:


Психологиялық ахуалға берілген тапсырманы орындайды.






Негізгі бөлім

10 минут

жаңа тақырыпты оқушыларға жинақтау үшін жаңа материалдарға байланысты ресурстар беру, өз бетерінше дайындық жасату

1-. А3100 есептейік. А1003= = = =98*99*100=

=9702*100=970200 Ж:A3100=970200;

А.│n элементтен жасалған алмастырулар деп n элементтен алынған n-нен жасалған орналастырулар айтады.

Алмастыру Pn n-берілген элементтер саны.

P n=n!

2-. Бес орындыққа бес адамды отырғызу қанша тәсілмен шешіледі?

Шешуі: P5=5!=1*2*3*4*5=120 Ж:120 тәсіл

А.│n элементтен алынған m элементтен құралған терулер деп бір-бірінен тек құрамымен ғана ерекшеленетін m элементтерден туратын комбинациялар тобы аталады.

Белгілеуі: Сnm – мұндағы m,n –натурал сандар, n- берілген элементтер саны, m-әрбір топқа кіретін элементтер саны.m
С =

Бұл формуладан келесі формулаларды алуға болады.

Anm = Cnm * Pm ; Pm =

n € N, m € N, m≤n.

Алмастырулар мен факториал формулаларын түрлендіріп мына формуланы алуға болады

Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, өзара ұжымдық талқылау жасағаннан кейін мұғалім оқушыларға сабақтың тақырыбы, мақсатымен таныстырады.


.


Дескриптор

Қосымша ақпарат көздерін пайдалана отырып тексереді

Шығарылған есептердің дұрыстығын бақылайды

Тапсырмалардың нәтижесін тексеру

Шығарылған есептердің жақсы үлгілерін көрсетеді




Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау

Оқулық, жұмыс дәптері

Кітап, дәптер, қалам суреттері бейнеленген қима қағаздар топтамасы

ДК экраны

Оқулықпен жұмыс

25 минут

1-есеп. Сыныпта 16 ұл бала бар. Олардың 14-і бос уақытында футбол ойнағанды ұнатады, 9-ы шахмат ойнағанды ұнатады. Бұл ойындарға сыныптағы барлық ұл балалар қатысады. Сыныптағы неше оқушы бос уақытында футбол ойнағанды да, шахмат ойнағанды да ұнатады?

Шешуі: Бос уақытында футбол ойнағанды ұнататын сыныптағы ұлдардың жиыны - A, n(A)=14. Бос уақытында шахмат ойнағанды ұнататын сыныптағы ұлдардың жиыны - B, n(B)=9.

1)14 + 9 = 23 - бос уақытында футбол ойнағанды ұнататын және шахмат ойнағанды ұнататын сыныптағы ұлдар саны.

2)23 - 16 = 7 - бос уақытында футбол ойнағанды да, шахмат ойнағанды да ұнататын сыныптағы ұлдар саны.

Сыныптағы футбол ойнағанды да, шахмат ойнағанды да ұнататын ұлдар жиыны C болсын, онда 

n(C)=7. Демек, C жиыны  A және B жиындарының қиылысу жиыны, себебі мұндағы әрбір ұл бала A жиынына да, B жиынына да тиісті (ортақ).


Дескриптор

Айнымалыларды енгізеді

Есептің шарты мен белгісіз арасындағы тәуелділікті орнатады

Теңдеу құрады

Теңдеулер жүйесін шешеді

Жауапты негіздейді




Жұлдызша арқылы бір-бірін бағалау.




Үлестірмелі қағаздар

Соңы

5 минут





Сабақ №

Мектеп: Садовое ауылының ЖОББМ




Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Токен К.




Сынып:

Қатысқан оқушы саны:

Қатыспаған оқушы саны:




Сабақтың тақырыбы

Ньютон биномы және оның қасиеттері.





Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

9.3.1.6 Ньютон биномы формуласын және оның қасиеттерін білу және қолдану;




Сабақтың мақсаты:

Биномдық коэффициент ұғымымен, Ньютон биномының қосылғыштарға жіктелген формуласымен, оның қасиеттерімен толық танысуларына ықпал ету..

Бином формуласын пайдаланып есеп шығару дағдыларын қалыптаструға жағдай жасау




Сабақ барысы




Сабақтың кезеңі

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

5 минут

Ұйымдастыру сәті

Оқушылармен амандасу, түгендеу.Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

«Үйге тапсырмасын тексеру.


Психологиялық ахуалға берілген тапсырманы орындайды.






Негізгі бөлім

10 минут

ІБұл таблица Паскаль үшбұрышы деп аталады. Мұнда «бүйір қабырғалары» ылғи бірліктерден құралған, басқа сандар өзінің екі «иығындағы» сандардықосудан (мысалы, 10=4+6, 6=3+3.....) шыққан. Әржол (а+b)= нің белгілі бір дәрежесіне сәйкес. 

Таблицаны көрсетілген ереже бойынша одан әр іқұрастыра беруге болады. 

Алгебра курсынан қысқаша көбейту формулалары, оның ішінде екімүшенің қосындысының квадраты мен кубы, яғни 
(x+a)²=x²+2ax+a², (x+a)³=x³+ 3ax²+3a²x+a³ 
белгілі. 
Егер осы екімүшенің қосындысын кезкелген натурал дәрежеге шығару формуласы қажет болса, онда оны жоғарыдағы формулалардың көмегімен қорытып шығаруға болады.
Мысалы, екімүшенің қосындысының төртінші дәрежесін есептейтін формуланы қорытып шығару үшін екімүшенің қосындысының кубының формуласымен көпмүшені көпмүшеге көбейту ережесін қолданамыз. 
Сонда, (x+a)4 =(x+a)³·(x+a)=(x³+3ax²+3a²x+a³)(x+a)=х4 +4ax³+6a²x²+4a³x+a4
Екімүшенің қосындысын n-дәрежеге шығару келесі формуламен анықталады:




Осыформула ^ Ньютонбиномыныңформуласы депаталады.
Бином сөзіфранцузтіліненаударғанда «алгебралықекімүше» ұғымынбілдіреді. 
Анықтама. Ньютонбиномыныңформуласындағыкоэффициенттерді биномдықкоэффициент депатаймыз.
(2) формуланықысқашакелесітеңдеуменберугеболады:

Ньютонбиномынқолдануғамысалқарастырайық. 
Жоғарыдажазылғанбарлыққасиеттердіанықтауүшін (x+a)5, (x+a)6 биномдардықосылғыштарғажіктейік.
(x+a)6 = x6 +5a ·x4 +5·4/1·2 a²x³+5·4·3/1·2·3 a³x²+5·4·3·2/1·2·3·4 a4x+xº5·4·3·2·1/1·2·3·4·5 a5·xº= x5+5ax4 +10a²x³+10a³x4 +5a4x+a5. 
Сонда (x+a)4 = x+5a·x4 +10a²x³+10a³x²+5a4 +a5. 
(x+a)6 = x6 +6ax5 +15a²x4 +20a³x3+15a4 ·x² +6a5 x+a6.


Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, өзара ұжымдық талқылау жасағаннан кейін мұғалім оқушыларға сабақтың тақырыбы, мақсатымен таныстырады.


.


Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау

Оқулық, жұмыс дәптері

Кітап, дәптер, қалам суреттері бейнеленген қима қағаздар топтамасы

ДК экраны

Оқулықпен жұмыс

25 минут

1.

(x+7)7 биномын қосылғыштарға жіктеу керек.

(x+7)7= + + + + + + = = x7+7ax6+ a2x5+ a3x+ a4x3+ a5x2+7a6x+a7= x7+7ax6+21a2x5+70a3x4+ +70a4x3+21a5x2+7a6x+a7;

2.

жіктелуінің ең үлкен мүшесін табу керек.

= = ·25·55= =11·13·2·17·19·105=314925·105.

Сабақты_қорытындылап,_беркіту'>Сабақты қорытындылап, беркіту:

  • Биномдық коэффициент деген ұғым қалай пайда болды?

  • Не себепті биномдық коэффициенттер жіктелудің алғашқы мүшелерінде өспелі, ал соңғы мүшелерінде кемімелі сандар болып келеді?

  • Биномның орта мүшелері деп қандай мүшелерін атайды?

  • Комбинаторика мен Ньютон биномының байланысы бар ма?

  • Терулердіңқасиеті Ньютон биномында қолданыла ма? Жауабын негіздеңдер.

Дескриптор

Қосымша ақпарат көздерін пайдалана отырып тексереді

Шығарылған есептердің дұрыстығын бақылайды

Тапсырмалардың нәтижесін тексеру

Шығарылған есептердің жақсы үлгілерін көрсетеді

Қосымша ақпарат көздерін пайдалана отырып тексереді




Жұлдызша арқылы бір-бірін бағалау.




Үлестірмелі қағаздар

Соңы

5 минут

Сабақты бекіту Рефлексия

Үйге тапсырма: №

Сабақты пысықтау тапсырмаларын орындау.







Кері байланыс

Рефлексия




Оқушыларға

«Допты лақтыр» кері байланыс парағы таратылады. Оқушылар өздері белгілейді.


«Допты лақтыр» әдісі

Кері байланыс парағы.




Сабақ

23-24

Мектеп:




Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:




Сынып:

Қатысқан оқушы саны:

Қатыспаған оқушы саны:




Сабақтың тақырыбы

Ньютон биномы және оның қасиеттері





Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

  • 9.3.1.6.Ньютон биномы формуласын және оның қасиеттерін білу және қолдану;




Сабақтың мақсаты:

  • санның факториалы ұғымын біледі және оны есептей алады;

  • «теру» ұғымдарын және оларды сәйкесінше есептейтін формулаларды біледі;

  • Паскаль үшбұрышын құруды түсінеді;




Сабақ барысы




Сабақтың кезеңі

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

5 минут

Ұйымдастыру сәті

Оқушылармен амандасу, түгендеу.Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

Шаттық шеңбері арқылы оқушыларға бір – біріне тілек айтқыза отырып, жайлы ахуал ұйымдастыру

Үйге тапсырмасын тексеру:


Психологиялық ахуалға берілген тапсырманы орындайды.





Негізгі бөлім

10 минут

  1. Білімді өзектендіру:

    1. Қайталау сұрақтары:

  1. Орналастырулар санын есептеу үшін комбинаториканың қандай формуласымен табады?

  2. Алмастырулар санын есептеу үшін комбинаториканың қандай формуласымен табады?

  3. Қайталанбайтын терулер санын есептеу үшін комбинаториканың қандай формуласымен табады?

М: Үлестірме қағаздар арқылы оқушылыарды топтарға біріктіру.

1 топ: (a+b) екімүшесін 0 дәрежеден 4-дәрежеге(қоса есептегенде) шығару формуласын, ал екінші топ -ке дейінгі қайталанбайтын теру санын сәйкестендіруін табу арқылы бірігеді.

М: Оқушылар назарын (a+b) екімүшесінің 4-дәрежедегі коэффициеттері -ке дейінгі қайталанбайтын теру санына тең екендігіне аудару мен сабақтың тақырыбының осы теңдікке байланыстылығын және (a+b) екімүшесінің п-дәрежедегі коэффициеттері қайталанбайтын теру санымен есептелетіннін түсіндіру.


«Сиқырлы сандықша»әдісі арқылы өткен тақырыппен жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой қозғау сұрақтарын ұжымдық талқылау. Оқушыларға жалпылама төмендегі сұрақтар және жаттығу түрлері беріледі. Әр оқушы өз оймен бөліседі.

Өзгенің пікірін толықтырады.




ҚБ: Мұғалім мадақтауы «Керемет!», «Жарайсыздар!», «Өте тамаша!»,т.с.с.


Үлестірмелі қағаздар

Оқулықпен жұмыс

25 минут

Т: Тапсырма1.

(a+b) екімүшесін 0 дәрежеден 6-дәрежеге (қоса есептегенде) шығару формуласын жаза отырып, олардың қатарына үшбұрыш түрінде коэффициенттерін теріп жазыңыздар. 5 және 6 дәрежесінің коэффици-енттерін үшбұрыш түрінде жазылған коэффициенттерден қалай табуға болатынын ойлаңыздар.



Тапсырма2.

Ньютон биномын қолданып екімүшенің дәрежесін көпмүше түрінде беріңіздер:

а) ; б) ; в) .

Тапсырма3.

Ньютон биномын қолданып екімүшенің дәрежесін көпмүше түрінде беріңіздер:
I-деңгей: ;

IІ-деңгей: ; ;

IІІ-деңгей: ; ;

Бағалау кртитериі

Дескриптор

Кез келген есептерді шығару тәсілдерін мен анықтамаларды пайдаланады

Қосымша ақпарат көздерін пайдалана отырып тексереді

Шығарылған есептердің дұрыстығын бақылайды

Тапсырмалардың нәтижесін тексеру

Шығарылған есептердің жақсы үлгілерін көрсетеді







Оқушылар назарын «Паскаль үшбұрышы» деп аталатын, алынған үшбұрыштың салыну ерекшелігіне аударыңыз және оқушыларға оны салудың заңдылығын анықтауды ұсыныңыз.

Биномдық коэффициенттерді анықтауда Паскаль үшбұрышының қалай қолданылатынын көрсетіңіз.

Ньютон Биномы формуласын жалпы түрін беру.