Файл: 1 дегей Электрмен амтамасыз ету жйесіне анытама берііз.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 03.12.2023

Просмотров: 243

Скачиваний: 6

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

«Электрмен қамтамасыз ету» пәні бойынша емтихан жауаптары

1 - деңгей

  1. Электрмен қамтамасыз ету жүйесіне анықтама беріңіз.

Электрмен жабдықтау жүйесі-бұл әртүрлі құрылғыларды немесе жүктемелерді электр қуатымен қамтамасыз ететін электр жүйесі. Ол әдетте генератор немесе электр желісі сияқты қуат көзін және жүктеме талаптарына сәйкес электр қуатын реттейтін, тарататын және түрлендіретін әртүрлі компоненттерді қамтиды.

Қуат көзі тұрақты немесе айнымалы ток көзі болуы мүмкін және ол әдетте кернеу реттегішіне немесе трансформаторға қосылып, қажетті диапазондағы кернеудің тұрақтылығын қамтамасыз етеді. Содан кейін кернеу кабельдер мен сымдар сияқты электр өткізгіштер арқылы әртүрлі жүктемелерге бөлінеді және шамадан тыс жүктемелер мен қысқа тұйықталудан қорғау үшін сақтандырғыштар мен ажыратқыштар сияқты қорғаныс құрылғылары орнатылады.

  1. Электр станцияларының түрлерін тізімдеңіз.

Әр түрлі энергия көздерін пайдаланып электр энергиясын өндіретін электр станцияларының көп түрі бар. Міне, электр станцияларының ең көп таралған түрлері:

  • Жылу электр станциялары: бұл электр станциялары суды жылыту және турбогенераторды басқаратын бу шығару үшін көмір, мұнай немесе табиғи газ сияқты қазба отындарын жағу арқылы электр энергиясын өндіреді.

  • Атом электр станциялары: бұл электр станциялары турбогенераторды іске қосу үшін суды буға айналдыратын жылу шығару үшін ядролық реакторларды пайдаланады. Атом электр станциялары парниктік газдар шығарындыларынсыз электр энергиясын өндіреді, бірақ сонымен бірге қауіпсіздікке қауіп төндіреді.

  • Су электр станциялары: бұл электр станциялары турбогенераторды қуаттандыру үшін қозғалатын судың энергиясын пайдаланып электр энергиясын өндіреді. Мұны бөгеттер, өзен жүйелері немесе толқын энергиясы арқылы жасауға болады.

  • Жел электр станциялары: бұл қондырғылар желдің кинетикалық энергиясын электр энергиясына айналдыру арқылы электр энергиясын өндіру үшін жел турбиналарын пайдаланады.

  • Күн электр станциялары: бұл электр станциялары күн сәулесін фотоэлектрлік ұяшықтар немесе күн жылу коллекторлары арқылы электр энергиясына айналдыру арқылы электр энергиясын өндіреді.

  • Геотермалдық электр станциялары: бұл электр станциялары турбогенераторды басқаратын бу шығару үшін жер қыртысындағы жылу энергиясын пайдаланып электр энергиясын өндіреді.





  1. С және ҚС-ның «өз қажеттіліктері» ұғымына анықтама беріңіз.

Станцияның немесе қосалқы станцияның" өзіндік қажеттіліктері " ұғымы басқа жүктемелерге немесе тұтынушыларға берілмей, станцияның өзі немесе қосалқы станция тұтынатын электр энергиясының мөлшерін білдіреді.

Әрбір электр станциясы немесе қосалқы станция трансформаторлар, тарату құрылғылары және басқару жүйелері сияқты жабдықты пайдалану үшін белгілі бір электр энергиясын қажет етеді. Бұл қуатты станция немесе қосалқы станция тұтынады және оны басқа жүктемелерге беру мүмкін емес. Станция немесе қосалқы станция тұтынатын электр энергиясының мөлшері станцияның мөлшері, орнатылған жабдықтың түрі және белсенділік деңгейі сияқты факторларға байланысты өзгереді.

Электр жүйесін жобалау және жоспарлау кезінде станцияның немесе қосалқы станцияның қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін жеткілікті қуат беру үшін станцияның немесе қосалқы станцияның өз қажеттіліктерін ескеру қажет. Станцияның немесе қосалқы станцияның өзіндік қажеттіліктері жүйенің тиісті өткізу қабілеттілігі мен резервтеуімен жобалануын және оның сенімді және тиімді болуын қамтамасыз ету үшін дәл анықталуы керек.

  1. Электр және жарықтандыру жабдықтары туралы айтыңыз.

Электр және жарықтандыру жабдықтары әртүрлі қажеттіліктерді орындау үшін электрмен жабдықтау мен жарықтандыруды қамтамасыз ететін заманауи ғимараттар мен инфрақұрылымның маңызды құрамдас бөлігі болып табылады.

  • Электр жабдықтары: бұған ажыратқыштар, трансформаторлар, қосқыштар және сымдар сияқты электр қуатын тарататын және басқаратын компоненттер кіреді. Электр жабдықтарын электр бөлмелері, тарату құрылғыларының шкафтары және қалқан панельдері сияқты әртүрлі жерлерде табуға болады. Бұл компоненттер жарықтандыру, жылыту және ауаны баптау жүйелері сияқты әртүрлі жүктемелерге электр энергиясының қауіпсіз және сенімді жеткізілуін қамтамасыз етуге арналған.

  • Жарықтандыру жабдықтары: бұған электр шамдары, флуоресцентті шамдар, Жарықдиодты шамдар және жарықтандыру құрылғылары сияқты жасанды жарықтандыруды қамтамасыз ететін компоненттер кіреді. Жарықтандыру жабдықтарын кеңселер, үйлер, көшелер және қоғамдық орындар сияқты әртүрлі жерлерде табуға болады. Жарықтандыру жүйелері энергия тиімділігі, түс температурасы және жарықтық сияқты әртүрлі талаптарды ескере отырып жасалуы мүмкін. Олар сондай-ақ жұмыс жүктемесіне, күндізгі жарыққа немесе тәулік уақытына байланысты жарық деңгейін реттеу үшін сенсорлармен және басқару жүйелерімен біріктірілуі мүмкін.


Электр және жарықтандыру жабдықтары олардың қауіпсіз және сенімді жұмысын қамтамасыз ету үшін тиісті орнатуды, техникалық қызмет көрсетуді және тексеруді қажет етеді. Электр жабдықтарын білікті электриктер орнатып, күтіп ұстауы керек және жергілікті электротехникалық нормалар мен стандарттарға сәйкес келуі керек. Жарықтандыру жабдықтарын білікті жарықтандыру дизайнерлері мен монтажшылары орнатып, күтіп ұстауы керек және жарықтандыру саласындағы жергілікті нормалар мен стандарттарға сәйкес келуі керек.

  1. ЭҚ талаптарына сәйкес электр қабылдағыштардың санаттарын тізімдеңіз.

Электр қабылдағыштар электр тогының соғуын және өрт қаупін болдырмау үшін қажетті қорғаныс деңгейіне негізделген электр қауіпсіздігі талаптарына сәйкес жіктелуі мүмкін.

  • Класс 0: бұл қорғаныс жерге тұйықталмаған және олардың металл бөліктері электр тізбегінен бөлінбейтін электр қабылдағыштар. Олар әдетте шағын портативті құрылғылар сияқты төмен вольтты құрылғыларда қолданылады және электр тогының соғу қаупі жоғары.




  • Класс 1: бұл металл бөлшектерде электр зарядының жиналуын болдырмайтын және ақау болған жағдайда токтың қауіпсіз өтуін қамтамасыз ететін қорғаныс Жерге тұйықталған электр қабылдағыштары. Олар әдетте Тұрмыстық техника мен электр құралдары сияқты жоғары қорғаныс деңгейін қажет ететін қосымшаларда қолданылады.




  • Класс 2: бұл қос оқшауланған немесе күшейтілген оқшауланған электр қабылдағыштар, бұл қорғаныс жерге қосу қажеттілігін жояды. Олар әдетте медициналық жабдықтар мен электронды құрылғылар сияқты электр тогының соғуынан қорғаудың жоғары деңгейін қажет ететін қосымшаларда қолданылады.




  • Класс 3: бұл өте төмен кернеуде жұмыс істейтін, әдетте 50 вольттан немесе 120 вольттан аз тұрақты токпен жұмыс істейтін және электр тогының соғу қаупін тудырмайтын электр қабылдағыштары. Олар әдетте төмен вольтты жарықтандыру жүйелері мен деректер жабдықтары сияқты өрттен қорғаудың жоғары деңгейін қажет ететін қолданбаларда қолданылады.


Пайдаланушылардың қауіпсіздігі мен электр жүйесінің сенімділігін қамтамасыз ету үшін, мақсатты қолдану үшін тиісті қауіпсіздік талаптарына сәйкес келетін электр қабылдағыштарын таңдау маңызды.


  1. Электр жүктемелерін есептеу әдістерін тізімдеңіз.


Электр жүктемелерін есептеу «Электр жуктемелерін есептеу нұсқаулары» бойынша және ортақ қабылданған әдістемелер бойынша жүргізіледі.

«Электр жуктемелерін есептеу нұсқаулары» бүкілроссиялық ғылыми – зерттеу жобалы – конструкторлық «Тяжпромэлектропроект» институтымен жасалған. Бұл нұсқаулар толықтырылып және өзгертулер енгізіліп екінші рет 1993 жылы басылып шығарылды. Берілген құжат Қазақстан Республикасы аумағындағы тұтынушылардың электр жүктемесін есептейтін жетекші нұсқау ретінде қабылданған.

Аталған тәсіл жобалау алдындағы кезең сатысында қолданылады. Өнеркәсіп аналогтарының электр тұтыну деректері бойынша күтілетін электр жүктемесі анықталады.

Оның екі түрі бар – біріншісі өндірістік аудан бірлігіне байланысты меншікті жүктемесі бойынша, екнішісі – өнімнің бірлігіне байланысты меншікті жүктеме бойынша электр жүктемесін анықтайды.

Өндірістік аудан бірлігіне байланысты меншікті жүктемесі бойынша есептеу аз қуаттағы қабылдағыштар үлкен санымен сипатталатын немесе аудан бойына қалыпты бөлінген жағдайда ұсынылады.

Өнімнің бірлігіне байланысты меншікті жүктеме бойынша есептеу өнімнің жылдық шығарылуы, жұмыс режимі электр энергиясының шығынының жеке нормалары туралы мәлімет болған кезде жүргізіледі. Жылдық шығарылым дана, метр, тонналап өлшем бірлігінде өлшенеді. Есептелетін жүктеме бірінші тәсіл бойынша былай анықталады

  1. Электр жүктемелерін есептеу әдістерін сипаттаңыз.

Есептеу жүргізгенде қоректендіру бағытына қарсы реті қолданылады. Есептелу 1кВ жүктемеге жақын кіші басқыштан ары қарай 1 кВ-тан жоғары түйіндермен - ТП, РП, РУ және ГПП жүргізіледі.

Жоба және жұмыс жобасы сатыларындағы негізгі тәсіл – есептелетін коэффициент тәсілі, жобалану алдындағы кезеңдегі – жеке көрсеткіш тәсілі сұраны коэфиценті тәсілі.

Электр жүктемесін есептеу букіл обьектінің электр қамдандыру жүйесінің 1 кВ-қа дейін және одан жоғары желілерді құру үшін жасалады.

Электр жүктемесін есептеу негізінде кабель, өткізгіш өнімдерін, электр қондырғыларын, электр аппараттарын, релейлік қорғаныс және автоматиканы таңдау үшін есептелулер жүргізіліп электр қамдандыру жүйесінің сұлбасы жасалады.

Жүктемені есептеу кезінде барлық кернеу басқыштарында реактивті қуат компенсациясы бойынша міндетті түрде есептелулер жүргізіледі. Жүктемені есептеу реті қоректендіру бағытына қарсы.


  1. Реактивті қуатты өтеу кезінде негізгі есептеулерді анықтаңыз.

Реактивті қуаттың орнын толтыру, әдетте, коммуналдық қызметке берілетін реактивті қуаттың мөлшерін азайту үшін, электр жүйесіне конденсаторлар сияқты реактивті қуат көздерін қосуды қамтиды. Реактивті қуатты өтеуге байланысты негізгі есептеулерге мыналар жатады:

  • Қуат коэффициенті: қуат коэффициенті - бұл электр жүйесіндегі нақты қуаттың (ваттпен өлшенетін) айқын қуатқа (вольт-ампермен өлшенетін) қатынасы. Ол электр жүйесінің тиімділігін көрсетеді және әдетте ондық бөлшек немесе пайызбен көрсетіледі. Төмен қуат коэффициенті жүйенің реактивті қуатты қажеттіліктен көбірек тұтынатынын және өтемақы талап ететінін көрсетеді.

  • Реактивті қуат: реактивті қуат-индуктивті жүктемелер олардың жұмысына қажетті магнит өрістерін жасау үшін қажет қуат. Ол реактивті қуаттың (VAR) вольт-амперімен өлшенеді және жүктеме сыйымдылығына немесе индуктивті болуына байланысты әдетте оң немесе теріс мән ретінде көрсетіледі. Реактивті қуатты электр жүйесіне конденсаторларды қосу арқылы өтеуге болады, олар электр жүйесінен талап етілетін реактивті қуат мөлшерін азайту үшін қажетті реактивті қуатты қамтамасыз ете алады.

  • Сыйымдылық: сыйымдылық-бұл конденсатордың электр зарядын сақтау қабілеті және фарадпен өлшенеді (F). Конденсаторлар әдетте электр желісінен талап етілетін реактивті қуат мөлшерін азайту үшін реактивті қуат бере алатын электр жүйесіне сыйымдылық қосу арқылы реактивті қуатты өтеу үшін қолданылады. Реактивті қуаттың орнын толтыру үшін қажет сыйымдылық қуат коэффициентіне, талап етілетін реактивті қуатқа және жүйенің кернеуіне байланысты.



  • Өтемақыны есептеу: реактивті қуатты өтеу үшін қажетті сыйымдылық мөлшерін келесі формула бойынша есептеуге болады:

C = Q / (2nfV^2)

Мұндағы C-фарадтарда қажетті сыйымдылық, Q-var-да қажетті реактивті қуат, F - герцтегі жүйелік жиілік, ал V-вольттағы жүйелік кернеу.

Реактивті қуаттың орнын толтыру арқылы электр жүйесі тиімдірек жұмыс істей алады, бұл энергия шығындарын азайтуға, электр энергиясының сапасын жақсартуға және жүйенің сенімділігін арттыруға мүмкіндік береді.

  1. Компенсациялау құрылғылардың конструктивті орындалуы мен орналасуын таңдаңыз.

Конденсаторлар сияқты компенсаторлық құрылғылардың конструктивті орындалуы мен орналасуы электр жүйесінің нақты талаптары мен сипаттамаларына байланысты. Компенсаторлық құрылғылардың конструктивті орындалуы мен орналасуын таңдау кезінде ескеру қажет кейбір факторлар: