Файл: скемен Жоары Медициналы Колледжі шж кмк оудістемелік кешен.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 04.12.2023
Просмотров: 235
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Емдеуі. Іш сүзегінің ағымы мен нәтижесі дұрыс күтімге, диетаға, антибактериальды және патогенетикалық ем жүргізу тәртібіне байланысты. Іш сүзегінің емдеуі комплексті болуы керек.
Науқасты тыныштықта, жайлы төсекте күту керек. Ауыз қуысы мен теріні күту маңызды орын алады. Төсекте жату режимін 6-7 күнге дейін сақтаған дұрыс. Ал 7-8-ші күндері науқастың отыруына рұқсат етіледі, 10-11-күндері дене қысымы тұрақтанса, жүріп-тұруға рұқсат беріледі. Науқастарға №4 және 4б, сосын 4в, 2 диета тағайындалады. Іш сүзек-парасүзек аурулары кезінде антибиотиктердің ішінен ең тиімдісі -левомицетин болып табылған. Сонымен қатар ампициллинді де пайдалану қолайлы. Левомицетинді тәулігіне 6 реттен 0,5 г белгілейді, қалыпты дене температурасының 3-ші күніне дейін, ал 3-10-шы күні - тәулігіне 4 реттен - 0,5 г. Ампициллинді 14 күннің ішінде тәулігіне 4 реттен 1г мөлшерінде пайдалану. Қоздырғыштар антибиотиктерге тұрақты болған жағдайда бактрим (бисептол) күніне 2-3 рет қолданылады, немесе нитрофуран препараттары (фуразолидон) күніне 4 реттен-0,15-0,2 г. Сонғы жылдары фторхинолондар тиімді препараттар болып табылды (пефлоксацин 0,4 г. х 2 рет, ципрофлоксацин 0,5 г. х 2 рет).
Ішектен қан кеткенде қатаң төсек режимі керек, шалқасынан 12-24 сағат бойы жатқызу. Қарынға суық басып, 10-12 сағат аралығында тамақ ішуге тиым салынып, ішетін сұйықтықтың мөлшері 500 мл дейін шектеледі.
Науқастарды ауруханадан дәрігер-инфекционистің бақылауы және рұқсаты бойынша шығарады. Қосымша ауруларды емдеу мақсатқа сәйкес жүргізіледі.
Болжамы. Іш сүзегі тұсында болатын өлім тудыратын жағдай соңғы жылдары едәуір төмендеген және ол 0,3-0,2% құрап отыр. Десек те, әлі күнге дейін болжамы әрқашан жағымды емес, тіпті жеңіл ағымында да, себебі, ауыр асқынудың дамуы мүмкін (ішектен қан кету, ішек перфорациясы және т.б.).
Алдын алу шаралары. Сүзек-парасүзек ауруларымен күрес бойынша шаралар былай бағытталуы керек: жұқпалы аурулардың көзін зиянсыз ету; берілу жолдарын қиып өту; ұжымның қарсы тұра алмауының жоғарылауы. Іш сүзек профилактикасы алдыңғы кезекте жалпы тазалық шараларына жүргізіледі: сумен жабдықтаудың сапасын жақсарту, көпшілік орынды таза ұстау, канализацияларды тазалау, шыбындармен күрес. Науқастар ауруханадан шыққаннан кейін диспансерлік бақылауда 3 ай бойы болады. Науқастың нәжісі, дәреті, өті бактериологиялық бақылаудан өтеді. Сүзек-парасүзек ауруларына қарсы иммунизация жоспарлы тәртіпте, сондай-ақ эпидемиологиялық көрсеткіштер бойынша іске асырыллады.
А және В паратифтер
А және В паратифтерінің морфологиялық, иммунологиялық, эпидемиологиялық, патогенетикалық және клиникалық көріністері іш сүзегімен ұқсас, бірақ та кейбір өзгешеліктері бар.
А паратиф қоздырғышы - Salmonella paratyphi А. Паратифтің А түрінде жасырың кезеңі іш сүзегіне қарағанда қысқа болады, оның мерзімі 8-10 күн шамасында. Ауру көбінесе жедел түрде басталады, кейде бастапқы кезеңінде тұмаумен араласып, жөтел де қосылады. Науқастарды тексергенде беті қызарып, көздің айналасы да қызарып, ерінге герпестік бөртпелер шығады. Температуралық қисықтары типті мінездеме бермей, кейде ремиттерлеуші болады. Қалтырап қозудың соңы тоңуға ауысады, сосын бірқалыпты болады. А паратифі кезінде теріге бөртпелер шығып, олар полиморфты (дақты, дақты- папулезді) болады, денеде бір мезгілде пайда болады. Бөртпелер қызарыңқырап, қызылшаға ұқсап, болмаса қанталап тұрады. Улану заңды түрде баяу жүріп, іш сүзегіндей статуста өтпейді. Қан анализінде нормацитоз, кейде лейкоцитоз, лимфомоноцитозбен кездесетіні белгілі болады. Ауырған адамдардың көпшілігінде бұл дерт орта ауыр жағдайда, кей жағдайда ауыр түрінде өтеді. Ішектен қан кетуіне, өкпенің қабынуына т.б. асқынуларына ауыспайды. А паратифінде жиі аурудың қайталануы болады.
В паратиф қоздырғышы - Salmonella paratyphi В. В паратифі кезінде жасырын кезеңі 5-10 күннен тұрады, кейде бұдан ұзақ болуы мүмкін. Ауру көбінесе жедел басталып, адам тоңып дірілдейді, бұлшық еттері ауырсынады және тер бөліне бастайды. Дерттің бастапқы кезеңінде улану жағдайымен бірге қосарланып жедел гастроэнтерит өршиді. Мұндайда дене қызуы ұзақ болмайды да, көбінесе ауытқып қайталанып тұрады. Бөртпелер дерттің бастапқы кезіңде көрінеді де, өзінің полиморфтылығымен сипатталады. Кейбір жағдайларда В паратиф дерті ауыр жағдайда өтеді. Ол іріңді менингитке, менингоэнцефалитке, септикопиемияға айналады. Қан анализінде нейтрофилді лейкоцитоз байқалады. Дерттің қайталануы (рецидивтері) мүмкін.
Протокол бойынша 2019 ж.
Зертханалық зерттеулер :
Аурудың бастапқы кезеңдерінде (ауруға дейін 5-7 күн):
· гемограмма – лейкопения (алғашқы 2-3 күні лейкоцитоз болуы мүмкін), анэозинофилия, салыстырмалы лимфоцитоз, таяқшаядролы қозғалысьынейтропения, ЭШЖ аздап артуы;
· Salmonella typhi гемокультурыасын бөлу – стерильді бөтелкесіне 5-10 мл (10-20% Раппопорт өт сорпасы немесе орта 50-100 мл) мөлшерінде қан фебрильді өсімдік кезең бойы оң мүмкін;
· О- және Н – антигендерімен Видаль реакциясы–О- антигендермен антидене 4-5 күні пайда болып, олардың деңгейлері сауығудың кезеңін азайтады. Динамикалық өсетін 1:200 оң титр саналады;
· РНГА әдісі –О- антигендеріне арнайы Salmonella typhi, "диагностикалық" титрі 1:200 және одан жоғары; жұптастырылған сарысуларын 2, 3, 4 және одан да көп есе динамикасы титрі диагностикалық мәні бар: Сарысу алғашқы қабылдау (4 күндік -5 ауру), екінші - 10-14 күн өткен соң және одан кейінгі алғашқы қан үлгісін қабылдағаннан кейін). сарысуында нақты антиденелердің титр арттыру жіті инфекциялық процесс негiзге алатын реакцияларды көрсетеді;
· ИФТ - нақты Ig М қан анықтау - ағымдағы жұқпалы процесін көрсетеді және Ig G егу антиденелердің немесе көшіп ерте сүзегімен сипатын көрсетеді;
· ПТР сарқынды және қан - ДНК Salmonella typhi анықтау.
· Аурудың (ауру 2-ші аптадан бастап) дәл уақытында
· қосымша - Salmonella typhi копро-, уро- және биликультурасын бөлу ;
· РНГА әдісі - Salmonella typhi, 1 «диагностикалық» титрі O-антигенді арнайы антиденелерді анықтау 1: 200 немесе одан жоғары; 10-14 күннен кейін, бірінші қан үлгісін қабылдағаннан кейін;
· H-бар Видал реакциясы - антигендермен. H-антиденелер - антигендер 8-10 сағат пайда болады және қалпына келтіру кейін 2-3 ай сақталады. Ұзақ уақыт бойы 1:200 оның ұлғаюы оң титр саналады.
· Айғақтар бойынша:
· скарификат қызғылт, қақырық, қоздырғышы бар СМЖ егу.
· Критерийлері диагностикалық маңыздылығы:
· H-антигені РНГА оң реакция көшіп ерте ауру көрсетеді; іш сүзегі созылмалы тасымалдаушылар Vi-антигені бар;
Аспаптық зерттеулер:
Айғақтар бойынша кеуде (ықтимал пневмотиф) рентген зерттеу әдістері;
• ЭКГ - ауыр сүзегімен миокардит алынып тастау үшін.
Маман консультациялары үшін көрсетілімдер:
· Хирургтың консультациясы - күдікті немесе ішек асқазан-ішек қан кету немесе перфорация дамығанда;
· Басқа білікті маманның консультациясы – көрсетілім бойынша.
Дәрі-дәрмексіз емдеу:
Режим - қатаң фебрильді кезең ішінде төсек және басқа 5-7 күн дене температурасы қалыпқа кейін, содан кейін төсек отыруға, және төсек шығуға және 10-12 күннен (аурудың 21 күннен ерте емес) қойылатын жүре берді.
Диета - №4 үстел (жасына бейімделген құбылып, жеңіл сіңетін және азық-түлік бекіністі болып табылады);
• метеоризм және ішек моторикасын (және т.б. қара нан, бұршақ, цитрус, ашытылған қырыққабат, картоп, тұтас сүт,) тірегі, дөрекі талшық бар азық-түлік тауарлары алынып тасталады;
• сұйық және жиі құсу симптомының қатысуымен (және т.б. төмен лактоза сүт, 3 күн йогурт, сүзбе,) түсіру (мысалы, ішек инфекциялары сияқты) тамақтану және өнімдерді немесе төмен лактоза қоспалардың өлшенеді жүктеуін асырылады, қысқаша курсы.;
• Азық-түлік, артады ішек перистальтикасының және қанығуын қоспағанда (5-6 күннен кешіктірмей, бірақ бұрын қалыпты дене температурасы) науқастың жақсартылған тәбеттің және жалпы жағдайына жүргізілген диетаны кеңейту.
NB! Кезде ішек қан, бірте-бірте кеңейтілген, сүзекпен ауыру науқастар үшін тұрақты кестеге аударылған аптаның соңына дейін 24 сағат, 10-12 сағаттан кейін, сіз суық шай ішіп алады, күні бойы гель аз мөлшерін жем, содан кейін 3-4 күн диета үшін емес.
Дәрі-дәрмекпен емдеу:
Іш сүзегі және паратифпен А емдеу, B, C, тек аурухана жұқпалы аурулар ауруханасының (инфекциялық бөлімі) жүзеге асырылады және мыналарды қамтиды: бактерияға қарсы, детоксикация, терапия және симптоматикалық емдеу .
Емдеу бактериемия және интоксикация синдромы тоқтатуыға бағытталған. Емдеу паратиф A, B және C іш сүзегі үшін бірдей болып табылады. Пациенттер нәжіс және зәрдің үш бактериологиялық тексеруден кейін жоқ болғанда, бұрынғы көрсеткіштен жиырма бір күнтізбелік күн қалыпты температурада кейін сіріндісі жүргізіледі. Нәжіс және зәрдің бактериологиялық сараптамасы антибиотиктер тоқтатқаннан кейін, содан кейін бес күн аралықпен бес күнтізбелік күн арқылы жүзеге асырылады. Сонымен қатар, себу алдында тасталуына жеті он күн ұлтабар құрамы жүзеге асырылады.
Этиотропты бактерияға қарсы терапия [4-9]:
Асқынусыз іш сүзегі және паратифті емдеу
Ауыр нысанды іш сүзегі және паратифті емдеу
Бактерияға қарсы препараттар жастық дозаларымен үздіксіз анықталған. Антибиотикті таңдағанда тіркелгі ауру ауырлығына, баланың жасына, үйлесті және асқынулардың қатысуына байланысы алынады. Егер пациентте іш сүзегі және паратиф расталып, температурасы 5 күн ішінде төмендемесе, баламалы әдістер препараттары қарастырылады.
Жұмсақ және қалыпты нысандарда және санитария үшін іш және паратифпен пайдаланылатын ауызша препараттар 14 күнде бір немесе екі дозада (осы аймақтағы сезімталдық ескере тәулігіне cefixime / кг 15-20 мг емдеу; Азитромицин 10 мг /) жеті күн бойы күнде бір рет. Ауыр нысандары мен асқынулар қатысуында (пневмония және т.б.) парентеральды антибиотиктер тағайындалады.
Цефтриаксон 50-75 мг / бір грамм күніне - бір рет, бірнеше грамм- күніне екі рет. 14 күн ем курсы. Екі немесе үш қадаммен күні / м немесе / бір Cefotaxime 50 75 мг / кг. 14 күн ем курсы.
Ципрофлоксацин ішке (алты жылдан астам бала) - тамырға 2 сағат (Ең жоғары тәуліктік доза 1,5 г) 10-15 мг / кг немесе - 7.5-10 мг / кг 2 доза (800 мг / күн максималды) бірінші жолақ препаратына төзімсіздікте пайдаланылады.
Дизентерия (ШИГЕЛЛЕЗ)
Анықтамасы. Бактериальді дизентерия (синонимі-шигеллез) - шигеллалармен шақырылатын, фекальді-оральді жұқтыру механизммен, интоксикация белгілерімен және тоқ ішектің дистальді бөлігінің зақымдалуымен, іште толғақ тәрізді ауру сезімінің пайда болуымен, шырыш және қан аралас жиі іш өтуімен, тенезмалармен сипатталатын ішек инфекцияларының аурулар тобына жататын антропонозды ауру.
Тақырыптың өзектілігі. Дизентерия дүние жүзінде кең таралған ауру, диареялық аурулардың ішінде Азия, Африка, Латын Амеркасы елдерінде елеулі орын алады. Ал экономикасы дамыған елдерде жедел ішек инфекциялар арасында дизентерия кең тараған. Бактериальді дизентерия Қазақстанда әлі де маңызды проблема болып қалып жатыр. Ішек инфекциялар тобының 50-60% дизентерияға түседі. Дизентерияның маңыздылығы оның кең таралғандығында, сырқаттанушылықтың эпидемиялық түрінде болуында, клиникасының ауыр түрінде өтуінің мүмкіншілігіне байланысты, асқынулар ретінде инфекциялық-токсикалық және гиповолемиялық шоктардың даму мүмкіншілігіне байланысты.
Тарихи мәліметтер. «Дизентерия» термині Гиппократ дәурінен бері белгілі, ол барлық ішек ауруларының 2 топқа бөлген: іш өтуімен сипатталатын диареяға және негізінен іш ауруымен ерекшелінетін дизентерия деп (грекше «des» - бұзылу, зақымдалу, «еnteron» -ішек). Ертеде дизентерия кең таралған және эпидемиялық сипатта болған. XVIII ғасырда дизентерияның пандемиясы болғанын жазып кеткен. Дизентерияның алғашқы қоздырғыштары ХІХ ғасырдың 2-ші жартысында белгілі болған. (Раевскии А.С., 1875 ж., Шентемесс Д., Видаль Ф., 1888 ж.) Кубасов П.И., 1889 ж., 1891 ж. әскери дәрігер А.В.Григорьев дизентериядан өлген адамның организімінен грам-теріс микроорганизмдердіy бөліп алып, қояндарға тәжірибе жасау арқылы олардың морфологиясын және патогенділігін зерттеді. 1889 ж. жапон ғалымы К.Шига осы қоздырғыш туралы кейбір жаңа мәлеметтер ашты.
Этиологиясы.Бактериальды дизентерияның қоздырғышы - шигелла туыстығына жататын қозғалмайтын грам-теріс микроорганизмдер. Қазіргі жіктелуі бойынша шигеллалар 4 түрге бөлінеді: 1) Sh.disеnteгіае - бұған Григорьев-Шига, Штуцер-Шмитц және Лардж-Сакс бактериялары кіреді. 2) Sh. fIexneri - бұл түрдің ішіне Sһ.newcastle кіреді, 3) Sh.boydii, 4) Sh. Sonnei. 3онне шигелласынан басқа әрбір түрі бірнеше серовардан тұрады. Шигеллалардың қабырғасының құрамына эндотоксиндер-белокті-липосахаридті комплекс кіреді. Шигеллалардың құрамында эндотоксин бар, ол интоксикация белгілерін тудырады. Шигеллалардың экзотоксин түзу қабілеттігі бар, олардың ішінде энтеротоксин және цитотоксин бар. Энтеротоксин ішек құысына су мен электролиттің түзілуіне себеп болады, ал цитотоксин ішектің эпителиальды жасушаларының мембраналарын зақымдайды. Григорьев-Шига шигелласы ең күшті токсин - нейротоксин түзеді. Шигеллалардың О- және К-антигені бар. О-антиген шигеллалардың серологиялық арнайылығын көрсетеді, К-антиген қабықшаның структурасы болып табылады. Соңғы уақытқа дейін шигеллалардың физикі-химиялық фактордың әсеріне тұрақтылығы төмен және олар сыртқы ортаға түскенде тез өледі деп есептелген. Соңғы жылдары сыртқы орта факторлары әсерінен олардың эволюциялық өзгергіштігі нәтижесінде шигелла тұрақтылығы ана-ғұрлым жоғары болғаны туралы мәлеметтер пайда болды. Кейбір жұмыстарда дизентерия бактериялардың құбыр суларда 25-30 тәулік, топырақта жыл мезгіліне орай бірнеше айлар өмірін сақтай алатындығы көрсетілген. Қоздырғыш тұрмыстық заттарда: жиһаздарда, төсек орнында, ойыншықтарда, ыдыстарда, есік тұтқасында т.б. заттарда ұзақ сақталуы мүмкін. Сондықтан, шигеллездің негізгі берілу жолы контактілі-тұрмыстық («лас қолдың ауруы» деп аталады). Шигеллалар дезинфекциялық заттар әсерінен тез тіршілігін жояды, тікелей күн сәулесінде 30 мин. дейін, ультракүлгін сәуледе 10 минутқа дейін тіршілік етеді.