Файл: 3 1 Екінші дегейлі банк First Heartland Jusan Bank А ызметі туралы.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 06.12.2023
Просмотров: 121
Скачиваний: 8
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Көмектесу үшін капиталдың минималды деңгейл. Jusan Bank-тің қаржылық көрсеткіштері:
деректері бойынша мыналар белгіленеді:
- активтер бойынша 2017 жылдан бастап 2019 жылға дейінгі кезеңде төмендеу, ал 2020 жылдан бастап өсу байқалады;
- таза активтер бойынша даму біркелкі жүрмей отыр, өсу шыңы 2019 жылға түседі. бұл оң бағаланады;
- пайда жағынан да осындай жағдай.
Алайда, 2021 жылы АТФ-банкпен бірігеді және оның нәтижелері айтарлықтай:
«АТФ Банкімен интеграция нәтижесінде Jusan Bank Қазақстанның ең ірі банктерінің бестігіне кірді. Реттеушілік есептілікке сүйене отырып, 2021 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша біріккен банктің активтері шамамен 2,7 трлн теңгені, міндеттемелер - 2,3 трлн теңгені құрады. Несие қоржыны 904,7 млрд теңгеден асты, бұл ретте төлемдердің мерзімін өткізіп алған кредиттер шамамен 20% деңгейінде қалыптасты. Жеке тұлғалардың салымдары 706,5 млрд теңгеге, заңды тұлғалар – 862 млрд теңгеге жетті. Банктің меншікті капиталы 471,4 млрд теңгені құрады. Jusan Bank-тің қаңтар-қыркүйек айларындағы таза пайдасы 19,4 млрд теңге мөлшерінде қалыптасты
[14].
Банктің кадрлық саясаты мыналарға бағытталған:
- адам ресурстарының тұрақты дамуы және оның банк бизнесінің қойылған стратегиясына сәйкестігі;
- қойылған стратегиялық мақсаттарды іске асыруға дайын кәсіби және уәждемелік әлеуетті қалыптастыру, маңызды бағдарлар ретінде адалдық, парасаттылық, персоналдың жоғары біліктілігі, жаңа инновациялық әдістер мен технологиялар саласында тұрақты өз бетінше білім алу болып табылады.
1.3 « First Heartland Jusan Bank » АҚ – ның карталар бөлімі менеджерлерінің негізгі қызметтері
Банктің атқаратын қызметерін негізінен төмендегідей топтастыруға болады:Уақытша бос ақша қаражаттарын тарту, жинақтау және оны қарыз капиталына айналдыру,кәсіпорынға, мемлекетке, жеке адамдарға несие беру, бағалы қағаздармен операция жүргізу,ақша айналымын ретеу. Банк ─ әртүрлі шаруашылық субъектілердің төлемайналымы жүретін орталық. Банк өзінің есеп айырысу жүйесі арқылы клиенттеріне айырбас, капитал және ақша айналымын жүргізуге мүмкіндік туғызады,айналымға несие құралдарын шығару. Банк клиентін тек жинаған уақытша бос ақша қаражатымен несиелеп қана қоймай, сонымен қатар депозиттік чектерді, вексельдерді шығарумен де несиелейді,экономикалық және қаржылық кеңес беру.Орындайтын айырықша қызметтеріне байланыты банктер эмиссиялық және эмиссиялық емес болып екіге бөлінеді.Эмиссиялық банк ─ ол айналысқа ақша белгілерін эмиссиялауға (шығаруға) құқығы бар, әдетте, орталық банк. Мемлекеттің Орталық банкінің негізгі мақсаты ─ айналысқа ақша бірлігін шығару, банктерге ерекше тауар ─ ақша белгіін сату және банк жүйесінің несие-есеп, эмиссиялық жұмысын басқару. Ол ─ елдің екі деңгейлі банк жүйесінің ─ жоғары деңгейіндегі банк.Мемлекеттегі басқа банктердің барлығының да ақша бірліктерін шығаруға құқы жоқ эмиссиялық емес банктер. Олар коммерциялық, инвестициялық, инновациялық, ипотекалық және т.с.с. банктер. Коммерциялық банктер клиенттерге көрсететін қызмет түрлерін үнемі ұлғайтып тұратын әмбебап үлгідегі банк. Ал басқа банктер бір-екі қызмет түріне маманданған банктер.Инвестициялық және инновациялық банктердің екі түрі де ұзақ уақытқа ақша қаражатын шоғырландырумен маманданады, яғни олар облигация, акция және басқа бағалы қағаздар шығару арқылы ақша тартып, кейін ұзақ мерзімге қарызға береді. Инвестициялық банктер кәсіпкерлерге қарыз берсе, ал инновациялық банктер технологиялық жаңалықтарды өңдеуді және оны игеруге несиелейді.Ипотекалық банктер ─ жерді және жылжымайтын мүліктерді кепілдікке алып, ұзақ мерзімге несие береді. Олар ипотекалық облигация, акция және басқа бағалы қағаздарды сату арқылы ақша жинақтайды.Қазақстан респбликасының қазіргі банк жүйесінің құрылуы 1990 жылы желтоқсанында ҚазКСР-ның Жоғары Кеңесі қабылдаған «Банктер және банк қызметі туралы» Заңынан бастау алады. Заңға сәкес республикада екі деңгейлі банк жүйесі құрылды:жоғары (бірінші) деңгейдегі банк ─ ҚазКСР-ның Мемлекеттік банкі және төменгі (екінші) деңгейдегі банк ─ коммерциялық банктер жүйесі.Мемлекеттің несие жүйесінде коммерциялық банктердің алатын орны өте зор. Олардың міндеті ақша айналымы мен капитал айналымының үздіксіз қозғалысын қамтамасыз ету, өнеркәсіп мекемелерін, мемлекет пен халықты несиелеу, халық шаруашылығына қор жинау үшін жағдай жасау болып табылады.Коммерциялық банктердің негізгі атқаратын қызметтері:Ақша қаражаттарын шоғырландыру және тарту,несие беру,шаруашылықтармен есеп және төлем жұмыстарын жүргізу,төлем құралдарын шығару,бағалы қағаздарды шығаруды және орналастыруды ұйымдастыру,сенімхат бойынша клиенттердің мүлкін басқару ( яғни траст операциясын жүргізу).Клиенттерге кеңес беру.Банктердің экономикадағы маңызын олардың олардың атқаратын операциялары анықтайды. Коммерциялық банктердің операциялары негізінен мына топтарға бөлінеді: пассив (қаражат тарту); актив (қаражатты орналастыру); комиссиялық-делдалдық (клиенттің тапсырысы бойынша комиссиялық ақылы) және сенімді операциялар.Соңғы кездері коммерциялық банктермен басқа несие мекемелерінің арасындағы бәсеке күшейе түсуде. Бәсеке банктердің жаңа қызмет түрлерін іздестіруге, клиенттерге ұсынатын қызмет түрлерін өсіруге және қызмет көрсету сапасын жақсартуға ынталандырады. Пайданы (кірісті) және оны алу құралдарын корреляциялаудың нәтижелері болып табылатын рентабельділік немесе рентабельділік көрсеткіштері банк жұмысының тиімділігін - оның абсолюттік сандық мәндерін талдауды толықтыра отырып және олардың сапалық мазмұнын ашып, оның қаржылық ресурстарының өнімділігі немесе қайтарымдылығын едәуір дәрежеде сипаттайды. Салыстырмалы көрсеткіштердің көпшілігінің экономикалық мәні - олар банкке салынған қаражаттың (меншікті немесе қарызға алынған) әр рубльінен алынған пайданы сипаттайтындығында.Рентабельділік көрсеткіштері банктің қаржылық жағдайын жалпы бағалаудың негізі болып табылады, оны талдауға жүйелік тұрғыдан қарау керек.Нарықтық экономикасы дамыған елдерде жалпы банктің табыстылығын сипаттау және талдау үшін көбінесе декомпозициялық деп аталатын тәсіл немесе DuPont компаниясының әдісі қолданылады (оны дамытқан және алғаш қолданған компанияның атымен). Бұл әдістің мәні меншікті капитал бірлігіне келетін пайда мөлшеріне әсер ететін негізгі факторларды анықтау болып табылады. Талдау барысында,рентабельділіктің негізгі көрсеткіштерін оның компоненттеріне кезең-кезеңмен декомпозициялау жүзеге асырылады;Оларды егжей-тегжейлі зерттеу осындай ыдыраудың әр кезеңінде жүзеге асырылады;Алынған көрсеткіштердің мәндерін олардың әлемдік деңгейдегі банктік практикаға тән мәндерімен салыстыру;Ауытқулар анықталып, коммерциялық банктің жұмысына тікелей әсер еткен себептер анықталады.Банктің табыстылығын анықтайтын тағы бір танымал әдіс - Гордон моделі деп аталады. Бұл модельге сәйкес, рентабельділік жылдың соңында немесе ағымдағы кезеңде банктің шығарған бағалы қағаздарының кірістілік коэффициенті ретінде анықталады.Акцияның бағасы және банк төлейтін дивидендтер деңгейі (Гордон моделіндегі кірістілікті есептеу негізінде) банктің қызметін бағалаудың ең объективті нарықтық көрсеткіштері болып саналады. Алайда, дивидендтердің мөлшері де, демек, банк акцияларының бағасы да несиелік ұйымның кірістілік деңгейімен, сондай-ақ оның акционерлері қабылдаған шешімдердің осы көрсеткіштеріне әсер етуімен анықталатындығын ескермеуге болмайды.Бухгалтерлік баланс пен бухгалтерлік есеп деректері олардың нақты (нарықтық) құндылықтарынан белгілі бір дәрежеде өзгеше болғанымен, меншікті капиталдың кірістілігі және осы мәліметтер негізінде есептелген басқа коэффициенттер (DuPont моделі) банктің жұмысын тікелей және тікелей бағалайды.Егер Шарптың моделі туралы айтатын болсақ, онда банктің кірістілік көрсеткіші онда бағалы қағаздардың кірістілігінің болжамды мөлшерімен анықталады. Оның мәні ықтимал жоспарланған тәуекелдерді ескере отырып есептеледі, оны рәсімдеу пайыздық мөлшерлемелердің түрлерін саралау кезінде (тәуекелсіз мөлшерлеме, тәуекел сыйлықақысы), сондай-ақ нарықтық тәуекелді сипаттайтын түзету коэффициентінде жүзеге асырылады.
Банктің жұмыс істеуін қамтамасыз етуге байланысты қызметтердің (бухгалтерлік есеп, ішкі бақылау, банктік операцияларды автоматтандыру, қауіпсіздік және басқа қызметтер) тиімділігін анықтау қиын. Бұл туралы жалпы және әбден ерікті идеяны әр бөлімше қызметкерлерінің жалақысының жалпы құнын бір типтегі банк мекемелерінің ұқсас көрсеткіштерімен салыстыру арқылы алуға болады.Неліктен кәсіпорындар мен бизнестің тиімділік коэффициентін есептеу керек?Сіздің шығындарыңызды бөлу және жабу үшін қанша өнім өндіруге немесе сатуға тура келетінін көрсететін табыстылық шегін табу. Бұл шегі инвесторлар үшін маңызды көрсеткіш болып табылады - бұл компанияның тұрақтылығын, оның қарыздарды төлеу және пайда табу қабілетін көрсетеді.Сондай-ақ, рентабельділік бүкіл кәсіпорынның тиімділігін оны бәсекелестермен салыстыру арқылы бағалауға мүмкіндік береді. Егер сіз олардың деңгейіне жете алмасаңыз, онда сіз нарықта қалу үшін бір нәрсені өзгертуіңіз керек.Несиелік ұйымның пайдасы мен рентабельділігі арасындағы байланысы.Несиелік ұйымның басты мақсаты - тұрақты, тұрақты, ұзақ мерзімді жұмысымен және банктік бизнестегі берік позицияларымен пайданы барынша арттыру.Сонымен қатар пайда көрсеткіші банктердің тиімді жұмысының негізгі көрсеткіші ретінде қызмет етеді.Банктер алған пайда немесе зиян көлемі барлық белсенді және пассивті операциялардың нәтижелерін көрсетеді. Сондықтан банк қызметінің қаржылық нәтижесін, оның құрамдас бөліктерін және динамиканың өзгеруіне әсер ететін факторларды анықтау коммерциялық банктердің жұмысын талдау кезінде негізгі орындардың бірін алады.Ағымдағы жылдағы пайда банктің бухгалтерлік балансы бойынша банктің кірістері мен шығыстары арасындағы айырма ретінде есептеу арқылы анықталады. Қаржы жылының соңында (жылдық бухгалтерлік есеп жасалынғаннан кейін) өткен жылғы пайда банктің акционерлері (қатысушылары) бекіткен бағыттар бойынша жылдық жиналыста бөлінетін жеке баланста көрсетіледі.
2 « First Heartland Jusan Bank » АҚ – ның қаржы-шаруашылық қызметін талдау
2.1 « First Heartland Jusan Bank » АҚ – ның қызметі нәтижесінің көрсеткіштерін талдау
«First Heartland Jusan Bank» АҚ-қа ұлттық және шетелдік валютадағы ұзақ мерзімді рейтингтерді В1 деңгейінде белгіледі. Рейтингтер бойынша болжам «Тұрақты». Moody's рейтингтер өтімді активтердің жоғары деңгейін және банктің мықты капитал базасын айқындайтынын атап өтті, ал капиталдың жеткіліктілік коэффиценті реттегіш минимумнан 36% асып түседі. Осылайша, өтімді активтердің қоры жиынтықты шоғырландырылған активтерден шамамен 60% құрайды, ал тәуекелді ескере отырып өлшенген активтерге капиталдың қатынасы шамамен 29% құрайды, бұл реттегіш минимумнан 4 еседей артық. Сонымен қатар, рейтингтер АТФБанктің қосылғанын ескере отырып, 2021 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша активтер бойынша нарықтағы шамамен 9% құрайтын үлесімен Jusan Bank-тің Қазақстанның банктік секторындағы елеулі орнын айқындап көрсетеді.Бүгінгі таңда Jusan Bank-тің пруденциалдық нормативтері Реттегіш белгілеген минималды талаптардан айтарлықтай жоғары және үлкен орнықтылық қорына ие: ҚР Ұлттық Банкінің деректеріне сәйкес ағымдағы жылдың 1 мамырындағы жағдай бойынша Jusan Bank-тегі капиталдың жеткіліктілік коэффиценті (k1) белгіленген нормативтен 4 еседей артумен 31,5% құрады, ал ағымдағы өтімділік көрсеткіші (k4) белгіленген нормативтен 13 еседей асып түсіп, 399,8% құрады.Moody’s аналитиктерінің пікірінше, рейтинг бойынша «тұрақты» болжамы келесі 12-18 ай ішінде үлкен өтімділіктің және капиталдың жоғары жеткіліктілігінің болуына байланысты Jusan Bank-тің жоғары кредиттік қабілеттілік көрсеткіштерін көрсетеді.Рейтингті құрастыру кезінде агенттіктің пікірі Jusan Bank қызметінің негізгі ағымдағы көрсеткіштерін кешенді түрде бағалауға негізделді, сонымен қатар нәтижесінде ағымдағы жылдың соңына дейін Jusan Bank активтер бойынша Қазақстанның ең ірі банктерінің үштігіне кіретіні күтілетін АТФБанктің қосылуы бойынша ағымдағы оқиғалар есепке алынды.Бұрын АТФБанктің Jusan Bank-ке қосылуы туралы мәселе екі банктің акционерлерінің бірлескен жалпы жиналысында оң түрде қарастырылып, заңнама талаптарына сәйкес барлық қажетті құжаттар 2021 жылғы сәуір айында реттегішке қарау үшін жіберілген болатын. Қосылу нәтижесінде Jusan Bank активтер мен капиталының көлемі бойынша Қазақстанның ең ірі банктерінің үштігіне кіреді, ал бірігу аяқталғаннан кейін оның активтерінің шоғырландырылған көлемі 3 трлн.теңге көрсеткішке жетеді, бұл Қазақстанның банктік секторының нарықтық үлесінің шамамен10%-ын құрайтын болады. «АТФБанктің Jusan-ға қосылуы филиалдар мен банкоматтардың біріктірілген желісіне ғана емес, жаңа өнімдер мен сервистерге де кең қолжетімділік аша отырып, екі банктің де клиенттері үшін бірегей мүмкіндіктер береді.Егер қазақстандық банктердің нарықтық позициялары мәселесіне жүгінетін болсақ және Jusan Bank-тің, тауашасын анықтасақ, онда көрініс мынадай:
Банктердің 2020 жылға арналған рейтингтік позициясы
Қазір екі банктің командалары ағымдағы жылдың аяғына дейін жоспарланып отырған АТФБанк клиенттерінің жайлы түрде ауысуы барысында еңбек етіп жатыр дейді Сонымен қатар, біз цифрлық экожүйеміздің мүмкіндіктерін белсенді түрде дамытуды жалғастырып жатырмыз. Осылайша, Jusan мобильді қосымшасында банктік карта мен экспресс-кредитті қашықтықтан алу мүмкіндігіне қосымша түрде біздің барлық клиенттерімізге инвестициялау, сақтандыру, билеттер мен қонақүйлерді брондау бойынша сервистер, сондай-ақ 200 мыңнан астам тауар атаулары бар гипермаркет – Jmart маркетплейсінде сатып алу мүмкіндігі қолжетімді. Біздің барлық клиенттеріміз үшін Jusan мобильді қосымшасы – бұл біздің әрдайым жаңа функционалмен толықтырып отыруға ниеттеніп отырған, барлық күнделікті тіршілік міндеттерін шешуге арналған әмбебап құрал.».2004 жылдан бастап заңды және жеке тұлғаларға қызмет көрсететін инвестициялық брокерлік компания. Компанияның инвестициялық портфельді басқаруға, бағалы қағаздар нарығында брокерлік және дилерлік қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар. Құрылғаннан бері жалпы сомасы 650 млрд теңгеден астам сомаға облигациялар шығарылымы ұйымдастырылды.
| 31.12.2017 | 31.12.2018 | 31.12. 2019 | 30.09.2020 | 31.12.2021 | ||
Активтер | 2 291 110 | 1 689 129 | 1 492 125 | 1 660 853 | 1330000 | ||
Таза активтер | 219 578 | 217,173 | 359 306 | 254 108 | 220100 | ||
Акционерлік капитал | 90 693 | 125 987 | 216 540 | 216 540 | 216 540 | ||
Жай акциялар саны | 59 850 000 | 77 500 000 | 132 317 024 | 132 317 024 | 132 317 024 | ||
Артықшылықты акциялар саны | 2 500 000 | 2 500 000 | 2 500 000 | 2 500 000 | 2 500 000 | ||
Операциялық пайда | 62 873 | 327 | 284 652 | 13 191 | 35000 | ||
Таза пайда | 50 601 | 6 587 | 275 066 | 9 978 | 8250 | ||
1 жай акцияға пайда (шығын) | 852 | (102) | 2 411 | 75 | 32 | | |
Ескерту: қолданылған әдебиет негізінде құрастырылды | |
деректері бойынша мыналар белгіленеді:
- активтер бойынша 2017 жылдан бастап 2019 жылға дейінгі кезеңде төмендеу, ал 2020 жылдан бастап өсу байқалады;
- таза активтер бойынша даму біркелкі жүрмей отыр, өсу шыңы 2019 жылға түседі. бұл оң бағаланады;
- пайда жағынан да осындай жағдай.
Алайда, 2021 жылы АТФ-банкпен бірігеді және оның нәтижелері айтарлықтай:
«АТФ Банкімен интеграция нәтижесінде Jusan Bank Қазақстанның ең ірі банктерінің бестігіне кірді. Реттеушілік есептілікке сүйене отырып, 2021 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша біріккен банктің активтері шамамен 2,7 трлн теңгені, міндеттемелер - 2,3 трлн теңгені құрады. Несие қоржыны 904,7 млрд теңгеден асты, бұл ретте төлемдердің мерзімін өткізіп алған кредиттер шамамен 20% деңгейінде қалыптасты. Жеке тұлғалардың салымдары 706,5 млрд теңгеге, заңды тұлғалар – 862 млрд теңгеге жетті. Банктің меншікті капиталы 471,4 млрд теңгені құрады. Jusan Bank-тің қаңтар-қыркүйек айларындағы таза пайдасы 19,4 млрд теңге мөлшерінде қалыптасты
[14].
Банктің кадрлық саясаты мыналарға бағытталған:
- адам ресурстарының тұрақты дамуы және оның банк бизнесінің қойылған стратегиясына сәйкестігі;
- қойылған стратегиялық мақсаттарды іске асыруға дайын кәсіби және уәждемелік әлеуетті қалыптастыру, маңызды бағдарлар ретінде адалдық, парасаттылық, персоналдың жоғары біліктілігі, жаңа инновациялық әдістер мен технологиялар саласында тұрақты өз бетінше білім алу болып табылады.
1.3 « First Heartland Jusan Bank » АҚ – ның карталар бөлімі менеджерлерінің негізгі қызметтері
Банктің атқаратын қызметерін негізінен төмендегідей топтастыруға болады:Уақытша бос ақша қаражаттарын тарту, жинақтау және оны қарыз капиталына айналдыру,кәсіпорынға, мемлекетке, жеке адамдарға несие беру, бағалы қағаздармен операция жүргізу,ақша айналымын ретеу. Банк ─ әртүрлі шаруашылық субъектілердің төлемайналымы жүретін орталық. Банк өзінің есеп айырысу жүйесі арқылы клиенттеріне айырбас, капитал және ақша айналымын жүргізуге мүмкіндік туғызады,айналымға несие құралдарын шығару. Банк клиентін тек жинаған уақытша бос ақша қаражатымен несиелеп қана қоймай, сонымен қатар депозиттік чектерді, вексельдерді шығарумен де несиелейді,экономикалық және қаржылық кеңес беру.Орындайтын айырықша қызметтеріне байланыты банктер эмиссиялық және эмиссиялық емес болып екіге бөлінеді.Эмиссиялық банк ─ ол айналысқа ақша белгілерін эмиссиялауға (шығаруға) құқығы бар, әдетте, орталық банк. Мемлекеттің Орталық банкінің негізгі мақсаты ─ айналысқа ақша бірлігін шығару, банктерге ерекше тауар ─ ақша белгіін сату және банк жүйесінің несие-есеп, эмиссиялық жұмысын басқару. Ол ─ елдің екі деңгейлі банк жүйесінің ─ жоғары деңгейіндегі банк.Мемлекеттегі басқа банктердің барлығының да ақша бірліктерін шығаруға құқы жоқ эмиссиялық емес банктер. Олар коммерциялық, инвестициялық, инновациялық, ипотекалық және т.с.с. банктер. Коммерциялық банктер клиенттерге көрсететін қызмет түрлерін үнемі ұлғайтып тұратын әмбебап үлгідегі банк. Ал басқа банктер бір-екі қызмет түріне маманданған банктер.Инвестициялық және инновациялық банктердің екі түрі де ұзақ уақытқа ақша қаражатын шоғырландырумен маманданады, яғни олар облигация, акция және басқа бағалы қағаздар шығару арқылы ақша тартып, кейін ұзақ мерзімге қарызға береді. Инвестициялық банктер кәсіпкерлерге қарыз берсе, ал инновациялық банктер технологиялық жаңалықтарды өңдеуді және оны игеруге несиелейді.Ипотекалық банктер ─ жерді және жылжымайтын мүліктерді кепілдікке алып, ұзақ мерзімге несие береді. Олар ипотекалық облигация, акция және басқа бағалы қағаздарды сату арқылы ақша жинақтайды.Қазақстан респбликасының қазіргі банк жүйесінің құрылуы 1990 жылы желтоқсанында ҚазКСР-ның Жоғары Кеңесі қабылдаған «Банктер және банк қызметі туралы» Заңынан бастау алады. Заңға сәкес республикада екі деңгейлі банк жүйесі құрылды:жоғары (бірінші) деңгейдегі банк ─ ҚазКСР-ның Мемлекеттік банкі және төменгі (екінші) деңгейдегі банк ─ коммерциялық банктер жүйесі.Мемлекеттің несие жүйесінде коммерциялық банктердің алатын орны өте зор. Олардың міндеті ақша айналымы мен капитал айналымының үздіксіз қозғалысын қамтамасыз ету, өнеркәсіп мекемелерін, мемлекет пен халықты несиелеу, халық шаруашылығына қор жинау үшін жағдай жасау болып табылады.Коммерциялық банктердің негізгі атқаратын қызметтері:Ақша қаражаттарын шоғырландыру және тарту,несие беру,шаруашылықтармен есеп және төлем жұмыстарын жүргізу,төлем құралдарын шығару,бағалы қағаздарды шығаруды және орналастыруды ұйымдастыру,сенімхат бойынша клиенттердің мүлкін басқару ( яғни траст операциясын жүргізу).Клиенттерге кеңес беру.Банктердің экономикадағы маңызын олардың олардың атқаратын операциялары анықтайды. Коммерциялық банктердің операциялары негізінен мына топтарға бөлінеді: пассив (қаражат тарту); актив (қаражатты орналастыру); комиссиялық-делдалдық (клиенттің тапсырысы бойынша комиссиялық ақылы) және сенімді операциялар.Соңғы кездері коммерциялық банктермен басқа несие мекемелерінің арасындағы бәсеке күшейе түсуде. Бәсеке банктердің жаңа қызмет түрлерін іздестіруге, клиенттерге ұсынатын қызмет түрлерін өсіруге және қызмет көрсету сапасын жақсартуға ынталандырады. Пайданы (кірісті) және оны алу құралдарын корреляциялаудың нәтижелері болып табылатын рентабельділік немесе рентабельділік көрсеткіштері банк жұмысының тиімділігін - оның абсолюттік сандық мәндерін талдауды толықтыра отырып және олардың сапалық мазмұнын ашып, оның қаржылық ресурстарының өнімділігі немесе қайтарымдылығын едәуір дәрежеде сипаттайды. Салыстырмалы көрсеткіштердің көпшілігінің экономикалық мәні - олар банкке салынған қаражаттың (меншікті немесе қарызға алынған) әр рубльінен алынған пайданы сипаттайтындығында.Рентабельділік көрсеткіштері банктің қаржылық жағдайын жалпы бағалаудың негізі болып табылады, оны талдауға жүйелік тұрғыдан қарау керек.Нарықтық экономикасы дамыған елдерде жалпы банктің табыстылығын сипаттау және талдау үшін көбінесе декомпозициялық деп аталатын тәсіл немесе DuPont компаниясының әдісі қолданылады (оны дамытқан және алғаш қолданған компанияның атымен). Бұл әдістің мәні меншікті капитал бірлігіне келетін пайда мөлшеріне әсер ететін негізгі факторларды анықтау болып табылады. Талдау барысында,рентабельділіктің негізгі көрсеткіштерін оның компоненттеріне кезең-кезеңмен декомпозициялау жүзеге асырылады;Оларды егжей-тегжейлі зерттеу осындай ыдыраудың әр кезеңінде жүзеге асырылады;Алынған көрсеткіштердің мәндерін олардың әлемдік деңгейдегі банктік практикаға тән мәндерімен салыстыру;Ауытқулар анықталып, коммерциялық банктің жұмысына тікелей әсер еткен себептер анықталады.Банктің табыстылығын анықтайтын тағы бір танымал әдіс - Гордон моделі деп аталады. Бұл модельге сәйкес, рентабельділік жылдың соңында немесе ағымдағы кезеңде банктің шығарған бағалы қағаздарының кірістілік коэффициенті ретінде анықталады.Акцияның бағасы және банк төлейтін дивидендтер деңгейі (Гордон моделіндегі кірістілікті есептеу негізінде) банктің қызметін бағалаудың ең объективті нарықтық көрсеткіштері болып саналады. Алайда, дивидендтердің мөлшері де, демек, банк акцияларының бағасы да несиелік ұйымның кірістілік деңгейімен, сондай-ақ оның акционерлері қабылдаған шешімдердің осы көрсеткіштеріне әсер етуімен анықталатындығын ескермеуге болмайды.Бухгалтерлік баланс пен бухгалтерлік есеп деректері олардың нақты (нарықтық) құндылықтарынан белгілі бір дәрежеде өзгеше болғанымен, меншікті капиталдың кірістілігі және осы мәліметтер негізінде есептелген басқа коэффициенттер (DuPont моделі) банктің жұмысын тікелей және тікелей бағалайды.Егер Шарптың моделі туралы айтатын болсақ, онда банктің кірістілік көрсеткіші онда бағалы қағаздардың кірістілігінің болжамды мөлшерімен анықталады. Оның мәні ықтимал жоспарланған тәуекелдерді ескере отырып есептеледі, оны рәсімдеу пайыздық мөлшерлемелердің түрлерін саралау кезінде (тәуекелсіз мөлшерлеме, тәуекел сыйлықақысы), сондай-ақ нарықтық тәуекелді сипаттайтын түзету коэффициентінде жүзеге асырылады.
Банктің жұмыс істеуін қамтамасыз етуге байланысты қызметтердің (бухгалтерлік есеп, ішкі бақылау, банктік операцияларды автоматтандыру, қауіпсіздік және басқа қызметтер) тиімділігін анықтау қиын. Бұл туралы жалпы және әбден ерікті идеяны әр бөлімше қызметкерлерінің жалақысының жалпы құнын бір типтегі банк мекемелерінің ұқсас көрсеткіштерімен салыстыру арқылы алуға болады.Неліктен кәсіпорындар мен бизнестің тиімділік коэффициентін есептеу керек?Сіздің шығындарыңызды бөлу және жабу үшін қанша өнім өндіруге немесе сатуға тура келетінін көрсететін табыстылық шегін табу. Бұл шегі инвесторлар үшін маңызды көрсеткіш болып табылады - бұл компанияның тұрақтылығын, оның қарыздарды төлеу және пайда табу қабілетін көрсетеді.Сондай-ақ, рентабельділік бүкіл кәсіпорынның тиімділігін оны бәсекелестермен салыстыру арқылы бағалауға мүмкіндік береді. Егер сіз олардың деңгейіне жете алмасаңыз, онда сіз нарықта қалу үшін бір нәрсені өзгертуіңіз керек.Несиелік ұйымның пайдасы мен рентабельділігі арасындағы байланысы.Несиелік ұйымның басты мақсаты - тұрақты, тұрақты, ұзақ мерзімді жұмысымен және банктік бизнестегі берік позицияларымен пайданы барынша арттыру.Сонымен қатар пайда көрсеткіші банктердің тиімді жұмысының негізгі көрсеткіші ретінде қызмет етеді.Банктер алған пайда немесе зиян көлемі барлық белсенді және пассивті операциялардың нәтижелерін көрсетеді. Сондықтан банк қызметінің қаржылық нәтижесін, оның құрамдас бөліктерін және динамиканың өзгеруіне әсер ететін факторларды анықтау коммерциялық банктердің жұмысын талдау кезінде негізгі орындардың бірін алады.Ағымдағы жылдағы пайда банктің бухгалтерлік балансы бойынша банктің кірістері мен шығыстары арасындағы айырма ретінде есептеу арқылы анықталады. Қаржы жылының соңында (жылдық бухгалтерлік есеп жасалынғаннан кейін) өткен жылғы пайда банктің акционерлері (қатысушылары) бекіткен бағыттар бойынша жылдық жиналыста бөлінетін жеке баланста көрсетіледі.
2 « First Heartland Jusan Bank » АҚ – ның қаржы-шаруашылық қызметін талдау
2.1 « First Heartland Jusan Bank » АҚ – ның қызметі нәтижесінің көрсеткіштерін талдау
«First Heartland Jusan Bank» АҚ-қа ұлттық және шетелдік валютадағы ұзақ мерзімді рейтингтерді В1 деңгейінде белгіледі. Рейтингтер бойынша болжам «Тұрақты». Moody's рейтингтер өтімді активтердің жоғары деңгейін және банктің мықты капитал базасын айқындайтынын атап өтті, ал капиталдың жеткіліктілік коэффиценті реттегіш минимумнан 36% асып түседі. Осылайша, өтімді активтердің қоры жиынтықты шоғырландырылған активтерден шамамен 60% құрайды, ал тәуекелді ескере отырып өлшенген активтерге капиталдың қатынасы шамамен 29% құрайды, бұл реттегіш минимумнан 4 еседей артық. Сонымен қатар, рейтингтер АТФБанктің қосылғанын ескере отырып, 2021 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша активтер бойынша нарықтағы шамамен 9% құрайтын үлесімен Jusan Bank-тің Қазақстанның банктік секторындағы елеулі орнын айқындап көрсетеді.Бүгінгі таңда Jusan Bank-тің пруденциалдық нормативтері Реттегіш белгілеген минималды талаптардан айтарлықтай жоғары және үлкен орнықтылық қорына ие: ҚР Ұлттық Банкінің деректеріне сәйкес ағымдағы жылдың 1 мамырындағы жағдай бойынша Jusan Bank-тегі капиталдың жеткіліктілік коэффиценті (k1) белгіленген нормативтен 4 еседей артумен 31,5% құрады, ал ағымдағы өтімділік көрсеткіші (k4) белгіленген нормативтен 13 еседей асып түсіп, 399,8% құрады.Moody’s аналитиктерінің пікірінше, рейтинг бойынша «тұрақты» болжамы келесі 12-18 ай ішінде үлкен өтімділіктің және капиталдың жоғары жеткіліктілігінің болуына байланысты Jusan Bank-тің жоғары кредиттік қабілеттілік көрсеткіштерін көрсетеді.Рейтингті құрастыру кезінде агенттіктің пікірі Jusan Bank қызметінің негізгі ағымдағы көрсеткіштерін кешенді түрде бағалауға негізделді, сонымен қатар нәтижесінде ағымдағы жылдың соңына дейін Jusan Bank активтер бойынша Қазақстанның ең ірі банктерінің үштігіне кіретіні күтілетін АТФБанктің қосылуы бойынша ағымдағы оқиғалар есепке алынды.Бұрын АТФБанктің Jusan Bank-ке қосылуы туралы мәселе екі банктің акционерлерінің бірлескен жалпы жиналысында оң түрде қарастырылып, заңнама талаптарына сәйкес барлық қажетті құжаттар 2021 жылғы сәуір айында реттегішке қарау үшін жіберілген болатын. Қосылу нәтижесінде Jusan Bank активтер мен капиталының көлемі бойынша Қазақстанның ең ірі банктерінің үштігіне кіреді, ал бірігу аяқталғаннан кейін оның активтерінің шоғырландырылған көлемі 3 трлн.теңге көрсеткішке жетеді, бұл Қазақстанның банктік секторының нарықтық үлесінің шамамен10%-ын құрайтын болады. «АТФБанктің Jusan-ға қосылуы филиалдар мен банкоматтардың біріктірілген желісіне ғана емес, жаңа өнімдер мен сервистерге де кең қолжетімділік аша отырып, екі банктің де клиенттері үшін бірегей мүмкіндіктер береді.Егер қазақстандық банктердің нарықтық позициялары мәселесіне жүгінетін болсақ және Jusan Bank-тің, тауашасын анықтасақ, онда көрініс мынадай:
Банктердің 2020 жылға арналған рейтингтік позициясы
| Банктердің атауы | Активтер. млрд. теңге | NPL% | Депозиттер млрд. теңге | Меншікті капитал |
1 | Kaspi Bank | 2171,6 | 7,1 | 1626,9 | 253,9 |
2 | Халық банкі | 8840,9 | 7,3 | 6427,3 | 1248,6 |
3 | Сбербанк | 2206,7 | 4,8 | 1587,4 | 236 |
4 | "Отбасы банк" АҚ | 1353,3 | 0,1 | 901,2 | 244,9 |
5 | ForteBank | 2185,9 | 6,0 | 1254,8 | 222,1 |
6 | AltynBank | 524 | 0,4 | 373,8 | 56,8 |
7 | Хоум Кредит Банкі | 436,5 | 2,9 | 155,5 | 78,4 |
8 | Альфа-Банк | 586,2 | 3,6 | 342,4 | 78,6 |
9 | АТФ Банкі | 1426,6 | 7,2 | 916,0 | 130,4 |
1 | "Jusan Bank" АҚ | 1329,9 | 38,5 | 648,3 | 343,8 |
Ескерту: қолданылған әдебиет негізінде құрастырылды |
Қазір екі банктің командалары ағымдағы жылдың аяғына дейін жоспарланып отырған АТФБанк клиенттерінің жайлы түрде ауысуы барысында еңбек етіп жатыр дейді Сонымен қатар, біз цифрлық экожүйеміздің мүмкіндіктерін белсенді түрде дамытуды жалғастырып жатырмыз. Осылайша, Jusan мобильді қосымшасында банктік карта мен экспресс-кредитті қашықтықтан алу мүмкіндігіне қосымша түрде біздің барлық клиенттерімізге инвестициялау, сақтандыру, билеттер мен қонақүйлерді брондау бойынша сервистер, сондай-ақ 200 мыңнан астам тауар атаулары бар гипермаркет – Jmart маркетплейсінде сатып алу мүмкіндігі қолжетімді. Біздің барлық клиенттеріміз үшін Jusan мобильді қосымшасы – бұл біздің әрдайым жаңа функционалмен толықтырып отыруға ниеттеніп отырған, барлық күнделікті тіршілік міндеттерін шешуге арналған әмбебап құрал.».2004 жылдан бастап заңды және жеке тұлғаларға қызмет көрсететін инвестициялық брокерлік компания. Компанияның инвестициялық портфельді басқаруға, бағалы қағаздар нарығында брокерлік және дилерлік қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар. Құрылғаннан бері жалпы сомасы 650 млрд теңгеден астам сомаға облигациялар шығарылымы ұйымдастырылды.