Файл: Kirish Asosiy qism.docx

sulotlarini chiqarish.

O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2006 yil 9 oktabrdagi 484-sonli

«O'zbekiston Respublikasining 2007 yilgi Investitsiya das¬turi to'g'risida»gi Qaroriga muvofiq O'zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi tomonidan Moliya vazirligi, Tashqi iqtisodiy aloqalar, investitsiyalar va savdo vazirligi, boshqa manfaatdor vazir- liklar, idoralar va xo'jalik subyektlari bilan birgalikda ishlab chiqil- gan O'zbekiston Respublikasining 2007 yilgi Investitsiya dasturining asosiy parametrlari tasdiqlandi.

1.1.1-jadval ma'lumotlaridan ko'rinadiki, 2007 yil uchun inves¬titsiya dasturlariga kapital qo'yilmalarning hajmi 4997475 million so'mni tashkil etgani holda uning 73,5 foizini moliyalashtirish manbalarining markazlashmagan investitsiyalari tashkil etadi. Bunda korxona va aholi mablag'lari yuqori ko'rsatkichlarga ega.

2. 1   2   3   4   5   6

---

Investitsiya dasturining tarkibi va uni shakllantirish bosqichlari

Har yilgi O'zbekiston Davlat investitsiya dasturining qabul qilinishi alohida investorlarning imkoniyatlar va rejalarini muvofiqlashtirish imkonini beradi. O'zbekiston Davlat investitsiya dasturlari investorlar uchun ishlab chiqarish tarmoqlari va yirik investitsiya loyihalari to'g'risida yangi ma'lumotlar beruvchi manba sifatida ham ahamiyatlidir.

Investitsiya dasturining tahliliy qismi respublika iqtisodiyotini rivojlantirishning asosiy makroiqtisodiy ko'rsatkichlari bilan o'zaro bog'langan holdagi kapital qo'yilmalar hajmlari va moliyalashtirish manbalarini asoslashdan, dastur samaradorligini baholash, loyiha- larni tanlab olish mezonlaridan iborat bo'ladi. Dasturning tahliliy qismi tarkibida investitsiyalarning takror ishlab chiqarish va texno- logik tarkibini hisobga olgan holda, umuman Dasturda, iqtisodiyot sektorlari va tarmoqlari, moliyalashtirish manbalari va hududlar, amal¬ga oshirish yo'llari bo'yicha kapital qo'yilmalar tarkibi belgilanadi.

Dasturning yangi ichki mahsulot o'sishiga, iqtisodiyotning tarmoq va hududiy o'zgarishi va import tarkibiga, ishlab chiqarish quvvatlari va ijtimoiy soha obyektlarini ishga tushirish hajmlariga ta'sirining prognozlashtirilgan natijalari hisob-kitob qilinadi.

Dasturning barcha hisob-kitoblari tadrijiy tarzda, respublikaning uch yillik davrda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish prognozlari va investitsiya loyihalarining aniq dasturi asosida ishlab chiqiladi. Dasturning aniq ro'yxatiga markazlashtirilgan manbalar, hukumat kafolati ostida beriladigan xorijiy kreditlar va to'g'ridan-to'g'ri xorijiy investitsiyalar hisobiga amalga oshiriladigan investitsiya loyi- halari kiritiladi.

Dasturning aniq ro'yxati quyidagilardan iborat bo'ladi:

• 
  iqtisodiyotni, ijtimoiy sohani va mamlakat mudofaa qudra- tini tarkibiy o'zgartirishni ta'minlovchi respublika iqtisodiyotining ustuvor yo'nalishlarini rivojlantirish dasturlarini moliyalashtirishga yo'naltiriladigan, markazlashtirilgan investitsiyalar limitlaridan;
  
• 
  xorijiy investitsiyalar va hukumat kafolati ostida kreditlarni jalb etgan holda amalga oshiriladigan investitsiya loyihalarining aniq dasturidan;
  
• 
  to'g'ridan-to'g'ri xorijiy investitsiyalar va kreditlarni jalb etgan holda amalga oshiriladigan investitsiya loyihalarining aniq dasturidan;
  
• 
  ustuvor investitsiya takliflarining yig'ma ro'yxatidan.
  

1.1.1- jadval

---

O'zbekiston Respublikasining 2007 yilgi investitsiya dasturidagi kapital qo'yilmalarning asosiy parametri (mln.so'm).

Moliyalashtirish	2007 yil	Jamiga nisbatan foiz hisobida
Kapital qo'yilmalar, jami	4997475	100
Shu jumladan:
1. Markazlashtirilgan investitsiyalar:	13226241	26,5
Budjet mablag'lari	460000
Budjetdan tashqari fond mablag'lari	448491
Shundan:
— Respublika yo'l fondi	107476
— O'zbekiston Respublikasi rivojlanish va ta'mirlash fondi	136178
— Bolalar sportini rivojlantirish fondi	22240
— Maktab ta'limini rivojlantirish fondi	182597
Hukumat kafolati ostidagi xorijiy investitsiyalar va kreditlar	417750
2. Markazlashmagan investitsiyalar:	3671234	73,5
Korxona mablag'lari	2130000
Tijorat banklari kreditlari va boshqa qarz mablag'lari	214500
To'g'ridan-to'g'ri investitsiyalar va kreditlar	888734
Aholi mablag'lari	438000

Ijtimoiy soha obyektlarining prognozlashtirilayotgan hajmlari dasturga yiriklashtirilgan, buyurtmachilar va obyektlar bo'yicha taqsimlanmagan holda

---

kiritiladi.

Quyidagilar loyihalarni amalga oshirishning birinchi yilda ularni aniq dasturga kiritishning majburiy shartlari hisoblanadi:

• 
  belgilangan tartibda tasdiqlangan loyihaning (investitsiya loyihasining texnik-iqtisodiy asoslashlari, texnik-iqtisodiy hisob- kitoblari) mavjud bo'lishi;
  
• 
  moliyalashtirish manbalari va kreditlarning shartnomada belgilangan muddatda qaytarilishining tasdiqlanishi.
  

Aniq dasturni shakllantirish jarayoni har bir loyiha bo'yicha batafsil axborot tayyorlash, loyihaning ustuvorligi bo'yicha tanlab olish va ro'yxatni shakllantirishdan iborat bo'ladi.

Har bir loyiha (loyihalar guruhi) bo'yicha axborot buyurtmachi tomonidan tayyorlanadi hamda unda quyidagilar bo'ladi:

• 
  belgilangan shakldagi loyiha pasporti;
  
• 
  loyihani amalga oshirish reja-jadvali;
  
• 
  aniq dasturni shakllantirish sanasida loyihani amalga oshirishning holati to'g'risidagi batafsil axborot-muhitga ta'sirini baholashni;
  
• 
  ishlab chiqarish va ijtimoiy mulohazalarga ko'ra samaradorlik va amalga oshirish imkoniyatlarini baholashni, tashkiliy tadbir- larning ko'lamini;
  
• 
  mahsulotga talab hajmi va xususiyatini;
  
• 
  yechimning muqobil variantlari mavjudligini, shu jumladan, faoliyat ko'rsatayotgan korxonalarni rekonstruksiya qilish yo'li bilan;
  
• 
  asosiy materiallar va ishchi kuchi resurslarining mavjudligini;
  
• 
  investitsiya xarajatlarining miqdorini o'ziga oladi.
  

Aniq loyiha uni amalga oshirish maqsadga muvofiqligidan, uning iqtisodiy va moliyaviy samaradorligidan, ishlab chiqarish va ijtimoiy mulohazalarga ko'ra amalga oshirish imkoniyatlari va maqbulligidan, tarmoqni rivojlantirishning strategik vazifalariga muvofiqligidan kelib chiqqan holda bosqichma-bosqich tanlab olinadi:

• 
  birinchi bosqichda — loyiha aniq tarmoq va mintaqani rivoj-lantirish ustuvorliklaridan kelib chiqqan holda oldindan baholanadi;
  
• 
  ikkinchi bosqichda — loyiha iqtisodiyotning ayrim tarmoqlari va mintaqalarining rivojlantirish ustuvorliklaridan kelib chiqqan holda tanlab olinadi.
  

Aniq dasturga iqtisodiy jihatdan samarasiz investitsion loyihalarni, shuningdek, ilgari jalb qilingan kreditlar bo'yicha muddati o'tkazib yuborilgan qarzi bo'lgan korxonalarning loyiha¬larini kiritish taqiqlanadi.

Quyidagilar birinchi bosqichda loyihaning ustuvorligini belgilashning mezonlari hisoblanadi:

• 
  loyihaning tarmoqni rivojlantirish strategiyasiga muvofiqligi;
  
• 
  moliyaviy va iqtisodiy samaradorlik;
  
• 
  mahalliy xomashyodan va butlovchi buyumlardan foydalanish darajasi;
  
• 
  tayyorlangan mutaxassislarning mavjudligi;
  
• 
  loyihani amalga oshirishga tayyorlanganligi darajasi;
  
• 
  ishga tushirilgandan keyin foydalanish xarajatlari.
  

---

Har bir mezonning muhimlik darajasi tarmoqni rivojlantirish strategiyasini hisobga olgan holda, O'zbekiston Respublikasi Iqtiso¬diyot vazirligi tomonidan belgilanadi.

Ikkinchi bosqichda uch yillik davrda respublika iqtisodiyotidagi tarkibiy o'zgartirishlar prognoziga muvofiq qo'shimcha ravishda quyidagi mezonlar hisobga olinadi:

• 
  tarmoq (mintaqa)ning istiqboldagi prognoz o'sish sur'atlari;
  
• 
  eksport salohiyatining prognoz o'sish sur'atlari;
  
• 
  tarmoqning umuman respublika bo'yicha makroiqtisodiyot ko'rsatkichlariga ta'sirining o'zgarishi;
  
• 
  tarkibiy omillar;
  
• 
  ilgari qo'yilgan investitsiyalar samaradorligi;
  
• 
  asosiy fondlar ahvoli va quvvatlaridan foydalanish darajasi;
  
• 
  loyihaning ijtimoiy ahamiyati.
  

Ikkinchi bosqichda tanlab olish natijalariga ko'ra dasturga kiritilgan obyektlarning aniq dasturi shakllantiriladi.

Dastur va investitsiya loyihalarini amalga oshirishning birinchi yili ko'rsatkichlari mavjud moliyaviy resurslar va boshqa resurslar bilan o'zaro bog'langan bo'lishi kerak hamda birinchi moliyaviy yilda o'zgartirilmaydi. Dastur va investitsiya loyihalarini amalga oshirishning ikkinchi va keyingi yillari ko'rsatkichlari har yili aniqlashtirilishi kerak, bunda boshlanmagan loyihalarning bir qismi yangi loyihalarda almashtirilishi mumkin.

Dasturning yig'ma ro'yxatiga vazirliklar va idoralar, Qoraqalpo- g'iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar, Toshkent shahar hokimliklari, mulkchilik shakllaridan qat'iy nazar korxonalar va tashkilotlarning ustuvor investitsiya takliflari kiritiladi.

Buyurtmachilar tasdiqlangan investitsiya dasturi asosida vakolatli banklarda moliyalashtirishni rasmiylashtirish uchun har yili qurilishlarning aniq ro'yxati va Dasturini amalga oshirishning ikkinchi va uchinchi yillariga kiritilgan obyektlar bo'yicha loyiha-qidiruv ishlarining aniq ro'yxatini aniqlashtiradilar.

Markazlashtirilgan manbalar va davlat korxonalari mablag'lari hisobiga amalga oshiriladigan qurilishlarining aniq ro'yxatlari Iqtiso- diyot vazirligi va Moliya vazirligi bilan kelishilgan holda investor (buyurtmachi)lar tomonidan tasdiqlanadi.

Boshqa manbalar hisobiga amalga oshiriladigan qurilishlarning aniq ro'yxatlari, investor (buyurtmachi)lar tomonidan mustaqil ravishda tasdiqlanadi.

Kredit resurslarini jalb etgan holda amalga

---