Файл: 26. актдаы жасыл технологиялар. 27. Телеконференциялар. Телемедицина. 28. Eтехнологиялар. Электронды оыту.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 12.12.2023
Просмотров: 297
Скачиваний: 4
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
■ екі компьютерді тікелей қосу (нүкте - нүкте);
■ кбайланыстырушы құрылғы арқылы қосылу. Wi-Fi-де кейбір кемшіліктер бар
: ■ Максималды қосылу жылдамдығы кабельмен байланысқаннан азырақ, қазіргі уақытта нүкте-нүкте байланысымен 54 Мбит / с;
■ 54 Мбит / с біріктіру құрылғысы арқылы бірнеше компьютер қосылса, олар «жалпы шина» ретінде қосылғанда барлық компьютерлер арасында бөлінеді;
■ қосылыстардың кедергісіз кедергісі (ғимарат ішіндегі қабырғалар, ашық кеңістіктегі ғимараттар);
■ Радионы «тыңдау» және ақпаратты ұстап қалу мүмкіндігіЖергілікті желілерде сымсыз байланыс әдетте ноутбуктарды және дербес қалта компьютерлерді (ДҚК) қосуға пайдаланылады.
Сонымен қатар, сымсыз байланыс жергілікті желілерді біріктіруге және Интернетке қосылу үшін қолданылады. Сымсыз кіру нүктесі сымсыз құрылғылар мен «қарапайым» желі арасындағы байланысты қамтамасыз етеді. Сымсыз құрылғылардың басқа түрлерінің байланысында (сыртқы немесе ішкі) жергілікті желілік кабель мен антенна арқылы LAN қосылатын коннектор бар. Сымсыз желі адаптері қарапайым адаптерге өте ұқсас, бірақ оның орнына кабельге арналған жалғағыштың антенналы жалғағышы қолданылады. Сондай-ақ, антеннаны құрылғыға да салуға болады. Кейінгі уақытта бірнеше функцияларды орындайтын біріктірілген желілік құрылғылар көп және кең таралған. Мысалы, модемді, маршрутизаторды, коммутаторды және сымсыз кіру нүктесін біріктіретін құрылғылар бар. " 1. Жергілікті желілердің аппараттық ресурстары Бұл – жергілікті желілер салынып, қызмет көрсету функцияларын орындай отырып, бұрын қаралған жабдықтар. Басқа жұмыс жасамай, компьютерлерді жергілікті желіге біріктіру мүмкіндігін ғана қамтамасыз етеді. Жергілікті желі көмегімен қандай құрылғыларды біріктіруге болады? Сервер– өз ресурстарын басқа компьютерлерге – жұмыс станциялары мен басқа серверлерге беретін арнайы компьютер. Жұмыс станциясы– жергілікті желідегі компьютерлердің көпшілігі, олар тікелей жұмыс істейтін және қолданушы бағдарламалары орындалады. Ең қарапайым жағдайларда, жұмыс станцияларынан басқа жергілікті желіде басқа құрылғылар жоқ. Принтер– ақпаратты басып шығаратын құрылғы. Компьютерлерді жергілікті желіге біріктіру желінің барлық пайдаланушыларына бір принтердің болуына мүмкіндік береді. Бұл желідегі кез келген компьютерден ақпаратты басып шығаруға мүмкіндік береді. Сканер–мәтінді және суреттерді сканерлеуге арналған құрылғы. Принтер сияқты, кез келген компьютерден жергілікті желіге қосылған сканерді пайдалануға болады. Көп функциялы өнім (КФҚ)–принтер, сканер, факс және көшірме аппаратың функцияларын біріктіруді арттыру танымалдығы көпфункционалды кеңсе құрылғыларына тән. Бұл кеңседе және ақшаға кеңістікті үнемдейді, себебі мұндай құрылғы аз орын алады және төрт құрылғыдан бөлек шығынға ие.
5.Ақпараттық қауіпсіздіктің қатерлері және олардың жіктелуі.
Ақпараттық қауіпсіздік тәуекелдері (киберқауіп) - бұл біреудің мүдделеріне нұқсан келтіруі мүмкін, жағымсыз оқиғаның, әрекеттің, процестің немесе құбылыстың пайда болу ықтималдығы. Компьютерлік жүйенің ақпараттық қауіпсіздігіне шабуыл жасау әрекеті кибершабуыл деп аталады. Киберқауіп - шабуылдаушының шектеулі жүйелік деректерге немесе файлЗиян багдарламалар дарға рұқсатсыз қол жеткізуге тырысуы деп түсінуге болады.
Зиян багдарламалар- бұл компьютерлік қолданушыларға зиян тигізетін кез-келген бағдарлама немесе файл, соның ішінде компьютерлік вирустар, құрттар, трояндар және тыңшылық бағдарламалар.
Фишинг сілтемені басуға немесе пайдаланушы аты мен парольді енгізуге мәжбүрлеу арқылы жеке ақпаратты ұрлайды. Фишинг әр түрлі формада болады: электрондық пошта, телефон қоңыраулары, веб-сайтты жүктеу.
Әлеуметтік инженерия Сіздің жеке мәліметтеріңізге, мысалы, банктік шоттар мен парольдерге рұқсатсыз қол жеткізетін адамдар. Олар оны алаяқтық немесе ұрлық сияқты қылмыстар жасау үшін пайдаланады.
Хакерлер бұл зиян келтіру мақсатында немесе басқа себептер бойынша деректерге рұқсатсыз қол жеткізуге тырысу. Бұл желі байланысы арқылы тасымалданатын деректерді басқаратын сценарийлер немесе бағдарламалар көмегімен жасалады (вирустар, төлем бағдарламалары, браузерлердің хакерлері, руткиттер және т.б.).
Ақпараттық қауіпсіздік шаралары
Деректердің сақтық көшірмесі ,Брандмауэр, Тыңшылыққа қарсы бағдарлама ,Бағдарламалық жасақтама жаңартулары, Антивирус, Криптография.
Жалпы қорыта айтқанда ақпараттық қауіпсіздік ол жеке адамның мүдделі құжаттарына,мәліметтеріне байланысты болып келеді.
6.Зиянды бағдарламалар.Вирус.
Компьютерлік вирус дегеніміз - өзін басқа бағдарламаға көшіру арқылы өзін көбейтетін зиянды бағдарлама. Компьютерлік вирустардың түрлері:
Жүктеу секторының вирусы (Master Boot Record-қа зақым келтіреді және жүйені пішімдеуді қажет етеді, алынбалы медиа арқылы таралады).
Тікелей әсер ететін вирус (резидентті емес вирус, ол компьютердің жадында орнатылған немесе жасырылған күйінде қалады. Ол өзі жұқтыратын файлдардың белгілі бір түріне жабысып қалады). Резидентті вирус ((компьютерде орнатылған. Оны анықтау, тіпті жою қиын).
Көп компонентті вирус (бірнеше жолмен таралады. Ол бір уақытта жүктеу секторына да, орындалатын файлдарға да зиян тигізеді).
Полиморты вирус (әр репликацияда өзінің қолтаңбасын өзгертеді).
Қорыта айтатын болсақ негізінен компьютерге көптеген вирустар енеді жане олар өз өздерін көшу арқылы көбейтеді.Яғни бұл бағдарламалар компьютер үшін зиян болып келеді.
7.Ақпаратты қорғау шаралары мен құралдары.
Қауіпсіздік шаралары ықтимал қауіптен немесе зақымданудан сақтық шараларын білдіреді. Киберқауіпсіздіктің сәтті тәсілі компьютерлерде, желілерде, бағдарламаларда немесе қауіпсіздікте сақтауға ниетті мәліметтерде бөлінген бірнеше қорғаныс қабаттарына ие. Ұйымда адамдар, процестер мен технологиялар кибершабуылдан тиімді қорғаныс жасау үшін бірін-бірі толықтыруы керек.
Ақпараттық қауіпсіздік құралдары.
Техникалық деректерді қорғайтын аппараттық және бағдарламалық жасақтаманы қамтиды.
Физикалық кеңселерге, мәліметтер базасына кіруді басқарады.
Ұйымдастыру шылық техникалық және ұйымдастырушыл ық шараларды қамтиды.
Адам ресурстары Ақпараттық қауіпсіздік әдістері бойынша қолданушыларды оқыту.
Бағдарламалы қ жасақтама ақпаратты қорғау функциясын орындайды.
Криптография лық деректерді түрлендірудің математикалық алгоритмдерін қамтиды.
Моральдық және этикалық деректерді өңдеу және тарату ережелерінің сақталуын бақылау.
Заңнамалық заңдар мен ережелерді сақтау.
Қорыта айтатын болсақ біз өз құжаттармызды сақтауымыз үшін осы құралдарды қолдануымызға болады.Осы арқылы қорғай аламыз.
8.Криптография. Шифрлау әдістері.
Криптография - дегеніміз кодты қолдану арқылы ақпаратты және коммуникацияны қорғау әдісі, сонда тек ақпарат арналған адамдар оқып, өңдей алады. («Крипт» - «жасырын», «граф» - «жазу» дегенді білдіреді.
Симметриялық кілттер жүйесі Бұл хабарлама жіберуші мен алушы хабарламаларды шифрлау және шифрын ашу үшін ортақ кілтпен бөлісетін шифрлау жүйесі. Симметриялық кілттер жүйесі тезірек және қарапайым, бірақ мәселе мынада: жіберуші мен алушы кілттерді қауіпсіз түрде алмастыруы керек. Ең танымал симметриялық кілт криптографиялық жүйесі - бұл деректерді шифрлау жүйесі (DES).
Асимметриялық кілт криптографиясы Бұл екі байланысты кілттерді (ашық және жабық ) қолданатын жүйе. Ашық кілтті еркін таратуға болады, ал оның жұпталған жеке кілті құпия болып қалады. Ашық кілт шифрлау үшін, ал жабық кілт шифрды ашу үшін қолданылады. Ашық және құпия кілт әр түрлі. Ашық кілт барлығына белгілі болса да, оны алушы тек құпия кілтті өзі білетіндіктен оны шеше алады.
Хэш-функция. Бұл осы алгоритмде кілт қолданбайтын шифрлау жүйесі. Белгіленген ұзындықтағы хэш қарапайым мәтінге сәйкес есептеледі, бұл қарапайым мәтін мазмұнын қалпына келтіру мүмкін емес. Көптеген операциялық жүйелер парольдерді шифрлау үшін хэш функцияларын қолданады. Криптографияда транспозициялық шифр дегеніміз шифрлау әдісі, оның көмегімен қарапайым мәтін бірліктері алатын позициялар әдеттегі жүйеге сәйкес ығысады, сондықтан шифрланған мәтін жай мәтіннің орнын ауыстырады. Ауыстыру шифры - әріптер, сандар немесе қарапайым мәтіндегі кез-келген таңбаларды басқа әріптермен, сандармен немесе белгілермен алмастыратын шифр. Бір битті шифрлайтын симметриялы немесе құпия кілтпен шифрлау алгоритмі. Ағындық шифрмен бірдей қарапайым мәтіндік бит немесе байт әр шифрлау кезінде әр түрлі бит немесе байтты пайдаланып шифрланады. Ағын шифрларындағы сияқты бір уақытта емес, мәтін блогын шифрлау үшін симметриялық кілтпен бірге кейбір детерминирленген алгоритмді қолданатын шифрлау әдісі.
Жалпы қорыта айтқанда біз осы Криптография арқылы өзіміздің жеке құжаттарымызды қорғай аламыз,яғни біз үшін өте тиімді.
Антивирустық_бағдарламалар_және_олардың_түрлері._Вирустар'>9.Антивирустық бағдарламалар және олардың түрлері.
Вирустар - бұл өзін-өзі бүкіл жүйеге тарата алатын белгілі бір зиянды бағдарлама. Ал зиянды бағдарлама дегеніміз - вирустар, трояндар, жарнамалық бағдарламалар, руткиттер, шпиондық бағдарламалар және ransomware сияқты зиянды бағдарламалық жасақтаманың барлық түрлерін білдіретін термин.
Бұл вирустардың зиянды бағдарлама екенін білдіреді, бірақ зиянды бағдарламалардың барлығы бірдей вирустар емес.
Компьютерлік вирус - өзін басқа бағдарламаға көшіру арқылы өзін көбейтетін зиянды бағдарлама.
Антивирус - вирустардың алдын алу, қарап шығу, анықтау және жою
үшін қолданылатын бағдарламалық жасақтама түрі. Орнатқаннан кейін
көптеген антивирустық бағдарламалар автоматты түрде іске қосылып,
вирустық шабуылдардан нақты уақыт режимінде қорғалады.
Антивирус - бұл вирустарды және басқа зиянды бағдарламаларды жүйеден табуға және жоюға арналған бағдарламалық жасақтама.
Антивирустық бағдарлама - бұл вирусты, трояндарды, құрттарды және жарнамалық бағдарламаларды, оның ішінде вирусты, зиянды бағдарламалардың барлық түрлерінен қорғайтын бағдарлама.
Антивирустық бағдарламалар:
Bitdefender, Norton, Panda, McAfee, Eset,
Kaspersky.
Вирусқа қарсы бағдарламалар негізінен жүйеде зиянды әрекеттерді анықтау және жүйеге кірмес бұрын кез-келген қауіптерді жою үшін жүйені қарап шығуға арналған. Вирусқа қарсы бағдарламалар жүйеңізді әрдайым қорғайтын күйде жұмыс істейді. Сондай-ақ, олар пайдаланушыларға сканерлеуді жоспарлауға немесе қалаған уақытта жаңа сканерлеуді бастауға мүмкіндік береді, сонымен бірге жүйені жаңа қауіп-қатерлерден қорғауды сақтау үшін автоматты түрде жаңартылады. Антивирустық бағдарламалық қамтамасыздандыру - бұл нақты уақыт режимінде белсенді бақылау мен қорғанысы бар жетілдірілген зиянды бағдарламаларды қарап шығуға, анықтауға және жоюға арналған бағдарлама. Олар вирустардан, боттардан, трояндардан, құрттардан, фишингтен, шпиондық бағдарламалардан, rwareware-тен және жарнамалық бағдарламалардан болатын зиянды бағдарламалардың барлық түрлерінен қорғайды.
Интернет_технологиясының_негізгі_түсініктері._Интернет'>10.Интернет технологиясының негізгі түсініктері.
Интернет (ағылшынша Inter-«арасында» және net - «желі, өрмек») -әскери, үкіметтік, білім беретін, коммерциялык институттарды, сондайак жеке азаматтарды байланыстыратын, компьютерлік желілердің жиынтығын ұсынады. Интернет толығымен еркін қатысу аркылы ұйымдастырылады және Интернетті дамытумен айналысатын, әр түрлі зерттеу және кеңес беруші топтар үшін ұйымдастырушылық негізді ұсынатын, ISOC (Internet Society) деп аталатын, желінің пайдаланушылары атынан өкілдердің коғамдастығы аркылы баскарылады.
Интернет – біріктірілген желілер жүйесі, яғни желілердің желісі деген ұғымды білдіреді. Соңғы кездері оныДүниежүзілік компьютерлік желідеп атайды. Физикалық тұрғыдан алғанда интернет бір-бірімен байланыс арналарымен біріктірілген бірнеше миллион компьютерлердің жиыны деп қарастыруға болады. Бірақ мұнан гөрі интернетті белгілі бір информациялық кеңістік деп айтқан дұрысырақ болады.
TCP хаттамасы. TCP(transfer control protocol) хаттамасына сәйкес жөнелтілетін мәліметтер шағын пакеттерге (дестелерге) бөлінеді де, олардың әрқайсысы белгілі бір тәртіппен таңбаланады. Бұлай таңбалау тәсілі мәліметтерді керекті компьютерге жеткізгеннен кейін қайтадан біріктіруге мүмкіндік береді.