3 кесте - Спорттық ойындар және жекпе-жек спорт түрлері бойынша ата-аналарға қойылған сауалдардың нәтижелері

№	Спорттық ойындар	Жекпе-жек
1	10	10
2	10	10
3	8	10
4	8	9
5	8	9
6	5	9
7	7	7
8	7	7
9	9	4
10	5	6

Оқушылар ден тәрбиесі – мектепте, мектептен тыс жерлерде мектеп жасындағы балалармен жүргізілетін әртүрлі жұмыстар.Оқушылар дене тәрбиесі процесінің қазіргі даму сатысында шығыс жекпе-жектерін және спорттың өзге де ерекшеліктері көптеген түрлерін бағдарламаның өзгермелі бөліміне кеңінен енгізу құбылысы байқалады және ол кәзіргі замандка көп көзге түсіп отыр. Біздің көзқарасымыз бойынша «Дене шынықтыру» пәні жөніндегі мемлекеттік стандарт қойып отырған талаптар шеңберінде спорттың осы түрлерін оқу-тәрбие процесінің өзге де бөліктерімен өзара байланысуын қолайлы түрде, ғылыми тұрғыдан негіздеп барып қосу қажет секілді.

В.К. Бальсевич атап көрсеткендей, мектептің сабақ кестесі аясындағы дәстүрлі дене тәрбиесі сабағы оқушының дене қасиеттерін оңтайлы дамытуға мүмкіндік туғызатындай жаттығу тиімділігіне қол жеткізе бермейді.

Жоғарыда айтылғандарға байланысты оқушылардың дене дамуын, дене дайындығын, функционалдық деңгейін, сабақтың сауықтыру әсерін арттыру міндеттерін шешуді қамтамасыз ететін иновациялық технологияны ұйымдастыру мен іске асыруды оңтайландыруға ғылыми ізденісті тұрғыдан келу қажет [43].

2. 1   2   3   4

---

ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІ МЕН ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ

2.1. Зерттеу әдістері

Зерттеу барысында бірқатар әдістер қолданылды:

• 
  ғылыми-әдістемелік әдебиеттер сараптамасы;
  
• 
  сараптамалы бағаламалар әдістері;
  
• 
  математикалық статистика әдістері
  

2. 
   Ғылыми-әдістемелік әдебиеттер сараптамасы
   

Әдебиет көздерін зерттеу бірнеше бағытпен жүргізілді:

а) зерттелінетін мәселенің ғылыми деңгейін анықтау, «Дене шынықтыру және спорт» мамандығы бойынша білім алушы студенттерге «мектептердегі дене тәрбиесінің» мазмұны мен әдістеріне және теориялық және эксперименталды мәліметтерді жинақтау;

Жалпы саны 50 әдебиеттер көзі сараптамадан өткізілді.

2. 
   Зерттеуді ұйымдастыру
   

Курстық жұмысты орындау барысында теориялық тұрғыдан әдебиеттерге шолу және еліміз бойынша дене шынықтыру сабақтарының әр өңірлерде өткізілу тәртібі мен мысал бола алатын әдістемелік негіздеріне де назар аударылды. Сонымен қатар дене шынықтырумен және спортпен шұғылданатын денсаулық мүмкіндігі шектеулі адамдар санының өсу қарқыны байқалады.Айта кететін бір жайт, мектеп оқушыларының ішінен жас жағына кіші болсада спорт түрлері бойынша белгілі бір белестерді бағындырып үлгерген балаларды да кездестірдік.

Сонымен қатар, облыстар бойынша, спорт түрлері бойынша да сандық мәліметтер ұшырасты. Сондықтан қарастырған материалдарға сәйкес зерттеу нәтижелерін ұсынылып отыр.

2. 
   ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРЕТІН МЕКТЕПТЕРДЕ ДЕНЕ ТӘРБИЕСІ САБАҚТАРЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖӘНЕ ӨТКІЗУ ӘДІСТЕМЕСІНІҢ НЕГІЗДЕМЕЛЕРІ
   

1. 
   Дене шынықтыру сабақтарының өскелең ұрпақ үшін маңызы
   

«Тәрбие тал бесіктен басталады» деген нақыл сөз бар халқымызда. Кезекті сауалдардың бірі «Дене шынықтыру сабағына балаңыздың қызығушылығы қандай?» деген сұрақтарға ата-аналдың жақсы деп жауап бергендерінің өзін арнайы топтарға бөлер болсақ, олардың көпшілігінің бастауыш сынып оқушыларының ата-аналары болды. Ал орташа жауап естіген ата-аналардың балаларының орта сыынып пен жоғары сынып оқушылары екенін анықтауға мүмкіндік туды.

Қорыта келе ой түйгеніміздей, ауыл мектептері болсын,қала мектептері болсын дене шынықтыру сабақтары тек қана балаларды ой еңбегімен шұғылданған кейінгі ой сергіту сабаұтары деп қана түсінетіні кәдімгідей қынжылтады.

---

Дене шынықтыру сабақтарының міндетті пәндердің бірі ретінде ретті жүргізілетін оқу пәні екенін, қимыл белсенділігнің реттілігі ағза дамуындағы маңызды алғы шарттардың бірі екенін түсіндіру, жеткізу еді мақсатымыз. Тәрбие беру тек ақыл айтып,жамандықтан аулақ ұстау ғана емес, дене тәриесінің мәдениеті де өсіп келе жатқан ағзаның дамуына ықпал ететін бірден бір басты мәселелердің бірі.

Сондықтан да жаңа ғасыр ұрпақтарының санасына дене тәрбиесінің ретін, дене жаттығуларының ағзща дамуындағы маңызын, қимыл қозғалысы реттілігінің дене дамуы үшін маңызы бар екенін ұғындыру педагогика саласы мамадарының бірден бір басты мақсаттарының бірі.

Мектептердегі дене тәрбиесінің дұрыс өткізілу әдістемесіне тоқталмас бұрын, жалпы ата-аналардың дене тәрбиесінің, дене шынықтыру сабақтарының өткізілуне көңілдері тола ма және жалпы балалардың дене дамуы барысында дене шынықтыру сабақтарының маңыздылығы туралы жүргізілген сауалдар нәтижелеріне тоқталсақ,төмендегідей мәліметтер алынды (4 кесте).
4 кесте -Мектептердегі дене шынықтыру сабақтарына көңіліңіз тола ма?

	Мектептердегі дене шынықтыру сабақтарына көңіліңіз тола ма?	Дене шынықтыру сабақтарының ағза дамуына әсері бар ма?	Мектеп оқушыларының спорт секцияларына баруы қажеттілік пе ?	Дене шынықтыру сабағына балаңыздың қызығушылығы қандай?
1	10	10	5	10
2	10	10	5	10
3	8	5	4	10
4	8	5	4	10
5	8	6	9	6
6	5	3	8	6
7	7	3	9	8
8	7	3	6	8
9	9	4	6	9
10	5	6	6	3

---

Кестеде келтірілгендей, «Мектептердегі дене шынықтыру сабақтарына көңіліңіз тола ма» деген сауалға, жауап берген ата-аналардың жауаптарының нәтижелері бойынша,әртүрлі жауап алғанымызды балл түрінде сипаттама беруге тырыстық.Нәтижесінде, ата-аналарымыздың дене шынықтыру сабақтарын маңызды деп қарамайтыны, ағза дамуына аптасына өткізілетін дене шынықтыру сабақтарының тек сабақ кестесіндегі бір пән ретінде қарайтындықтарында байқадық. Тек қана теріс көзқарас емес, дене шынықтыру сабақтарының әр жас кезеңдеріне сәйкес дамуы барысында маңызы зор екенін, мектептегі дене ышынқытру сабақтарының аптасына жүргізілуі аздық ететіні, қосымша сағаттардың да болуы керек екені де ой салып жүргендерін де айтып кетті сауалға жауап беруші ата-аналардың бірқатары (сурет ).

Сонымен қатар «Метеп оқушыларының спорт секцияларына баруы қажеттілік пе ? » деген сауалдарға да бірталай әртүрлі көзқарасты пікірлер алынды. Спорт секцияларына балаларды апарғаннан гөрі ой еңбегін қажет ететін сурет салу, шет тілдерін меңгеруі сияқты үйірмелерді маңызды деп санайтын ата –аналар пікірлерін де естідік.

Айта кететін бір жайт, мектеп оқушыларының ішінен жас жағына кіші болсада спорт түрлері бойынша белгілі бір белестерді бағындырып үлгерген балаларды да кездестірдік.

Кезекті сауалдардың бірі «Дене шынықтыру сабағына балаңыздың қызығушылығы қандай?» деген сұрақтарға ата-аналдың жақсы деп жауап бергендерінің өзін арнайы топтарға бөлер болсақ, олардың көпшілігінің бастауыш сынып оқушыларының ата-аналары болды. Ал орташа жауап естіген ата-аналардың балаларының орта сыынып пен жоғары сынып оқушылары екенін анықтауға мүмкіндік туды.

Қорыта келе ой түйгеніміздей, ауыл мектептері болсын,қала мектептері болсын дене шынықтыру сабақтары тек қана балаларды ой еңбегімен шұғылданған кейінгі ой сергіту сабаұтары деп қана түсінетіні кәдімгідей қынжылтады.

Дене шынықтыру сабақтарының міндетті пәндердің бірі ретінде ретті жүргізілетін оқу пәні екенін, қимыл белсенділігнің реттілігі ағза дамуындағы маңызды алғы шарттардың бірі екенін түсіндіру, жеткізу еді мақсатымыз.

Спортталған дене тәрбиесін енгізудің мазмұндық және ұйымдастырушылық құрылымын жаңарту процесін біртіндеп, кезеңмен дамытуды көздейді.

ҚОРЫТЫНДЫ
«Тәрбие тал бесіктен басталады» деген нақыл сөз бар халқымызда.Тәрбие беру тек ақыл айтып,жамандықтан аулақ ұстау ғана емес, дене тәриесінің мәдениеті де өсіп келе жатқан ағзаның дамуына ықпал ететін бірден бір басты мәселелердің бірі

---

.

Сондықтан да жаңа ғасыр ұрпақтарының санасына дене тәрбиесінің ретін, дене жаттығуларының ағзща дамуындағы маңызын, қимыл қозғалысы реттілігінің дене дамуы үшін маңызы бар екенін ұғындыру педагогика саласы мамадарының бірден бір басты мақсаттарының бірі.

1.Мектептердегі дене тәрбиесінің дұрыс өткізілу әдістемесіне тоқталмас бұрын, жалпы ата-аналардың дене тәрбиесінің, дене шынықтыру сабақтарының өткізілуне көңілдері тола ма және жалпы балалардың дене дамуы барысында дене шынықтыру сабақтарының маңыздылығы туралы жүргізілген сауалдар нәтижелеріне тоқталсақ,төмендегідей мәліметтер алынды.

2.«Мектептердегі дене шынықтыру сабақтарына көңіліңіз тола ма» деген сауалға, жауап берген ата-аналардың жауаптарының нәтижелері бойынша,әртүрлі жауап алғанымызды балл түрінде сипаттама беруге тырыстық. Нәтижесінде, ата-аналарымыздың дене шынықтыру сабақтарын маңызды деп қарамайтыны, ағза дамуына аптасына өткізілетін дене шынықтыру сабақтарының тек сабақ кестесіндегі бір пән ретінде қарайтындықтарында байқадық. Тек қана теріс көзқарас емес, дене шынықтыру сабақтарының әр жас кезеңдеріне сәйкес дамуы барысында маңызы зор екенін, мектептегі дене ышынқытру сабақтарының аптасына жүргізілуі аздық ететіні, қосымша сағаттардың да болуы керек екені де ой салып жүргендерін де айтып кетті сауалға жауап беруші ата-аналардың бірқатары.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. 
   Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы. "Қазақстан Республикасында 1996-2000 жылдар аралығыңда бұқаралық спорты дамыту туралы мемлекеттік бағдарламасы" // 1996 ж. 19 желтоқсан. №3276.
   
2. 
   Қазақстан Республикасының Дене мәдениеті және спорт туралы Заңы.1999 ж. 2 желтоқсан. №490-13 ҚР // Sport, 2000, №1, 4-11 қантар.
   
3. 
   Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы. ҚазақстанРеспубликасында дене шынықтыруды және спорпы дамытудың 2001-2005 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы туралы. №571, // Астана, 2001 ж.
   
4. 
   Адамбеков К.Т. "Оқушылардың дене тәрбиелеудің педагогикалықнегізі" п.ғ.д. дисс. авторефераты. Алматы, -1995, 38 бет.
   
5. 
   Аяшев А.О. Болашақ мұғалімнің тәрбие жұмысына кәсіби даярлығындене тәрбиесінің құралдары арқылы қалыптастыру. п.ғ.д. дисс.авторефераты, М., 1993, 55 б.
   
6. 
   Кузнецов З.И. Мектеп жасындағы балалардың негізгі дене қасиеттеріндамыту // ғылыми конференциясының жинақтары, Поланга, 1966 ж.
   
7. 
   Сапарбаев М.Б. Дене тәрбиесі пәнінің мұғалімдеріне үздіксізпедагогикалық білім беру жүйесінің теориясы мен практикасы. п.ғ.д.дисс. авторефераты. Алматы, 1993, 318 б.
   
8. 
   Гейнца К.А. Қазақстандағы жалпы білім берегін мектептердегі 1-9 сынын оқушыларының нұсқалық, бөлімдерін жете зерттеу. п.ғ.к.. дңсс. авторефераты. М., 1995, 22 б.
   
9. 
   Жұманова А.С. "7-9" жастағы қазақ балаларының дене тәрбиесі ісінің мазмұнын тәжірибеде дәлелдеу. п.ғ.к. дисс. авторефераты Алматы, -1997.
   
10. 
    Алимханов Б.У. Дене мәдениеті бойынша оқу бағдарламасыныңнұсқалары. п.ғ.к. дисс. авторефераты. Санкт-Петербург. 1994, 22 б.
    
11. 
    Платонов В.Н. Спортшылардың қазіргі замандағы дайындықжүйесінің негізі. // Киев, 1999.
    
12. 
    Куланов К.А. Қазақстандағыжалпыбілімберетінмектептердегіденетәрбиесінің дамуы (1966-1985) п.ғ.к. дисс. авторефераты. Алматы, 1990,22 б.
    
13. 
    Набатникова Н.И. Субмаксимольді және жоғарғы қуат арқылы жасалтын цикддік жұмыс кезіндегі спортшының арнайы төзімділігін жетілдіру мәселелері. п.ғ.д. дисс. авторефераты. М., 1974, ж.
    
14. 
    Қоянбаев Ж.Б., Қоянбаев P.M. Педагогака, Астана, 1998, 378-бет.
    
15. 
    Бриль М.С. Б.Ш.Ө.С.М. қабылдаудағы балалардың жеке бас ерекшеліктерін зерттеу (баскетболдан) п.ғ.к.дисс.М., 1968, 188 б.
    
16. 
    Атаев К.А. Балалардың жүйелі түрдегі дене тәрбиесі. // Ғылыми практикалық конференцижіың тезистері. Ташкент. Джизак, 1991. 21 б.
    
17. 
    Биданов Б.Ж. Оқушылардың сабақтан тыс кездегі дене тәрбиесінің педагогикалық кезеңдері. п.ғ.к. дисс. авторефераты. Алматы, 1992, 1-20 беттер.
    
18. 
    Ворюшин В.В. 9-12 жастағы оқушылардың сабақтағы және үйірмедегі футбол сабақтарының ерекшелігінің зерттеулері. п.ғ.к. дисс. авторефераты. М., 1968, 22 бет.
    
19. 
    Қоражанов Б.К. Адамның моторлық адаптациясы п.ғ.д. дисс. авторефераты М., 1992, 1-85 беттер.
    
20. 
    Филин В.П. Мектеп жасьщцағы оқушылардың спорттық жаттығу жасау барысында қозғалыс қасиеттерін жетілдіру проблемалары. п.ғ.д. дисс. авторефераты, М., 1970.
    
21. 
    Ашмарин В.А. Дене тәрбиесіндегі педагогикалық зерттеулердің теориясы мен әдістемесі. Дене тәрбиесі және спорт, М., 1976, 223 б.
    
22. 
    Пономарев Н.И. Дене тәрбиесі қоғам жене адам мәдениетінің бір саласы. Алматы, 1996, 308 бет.
    
23. 
    Матвеев Л.П. Дене тәрбиесінің теориясы мен әдістемесі дене мәдениеті институтына арналған оқулық. Дене тәрбиесі және спорт, М, 1976, 236 б.
    
24. 
    Ботагариев Т.А. Аймақтык ерекшеліктерді ескере отырып, оқушылардың дене тәрбиесін жетілдірудің ғылыми-педагогикалық негіздемесі. (Атырау, Маңғыстау және Ақтөбе облыстарының материалдары негізіңце). п.ғ.д. дисс. авторефераты, Алматы, 2001.
    
25. 
    Хан А.Н. Мектептегі дене тәрбиесі сабағының құрылымдарының педагогикалық негіздері. п.ғ.д. дисс. авторефераты. М., 1984. 33 бет.
    
26. 
    Тәнекеев М.Т. Ұлттық спорт әлемі. Алматы, 1998, 288 б.
    
27. 
    Төлегенов Ж.М. Казіргі педагогикалық үрдісте қазақтың ұлттық дене тәрбиесінің құралы мен формасы. п.ғ.к. диссертациясы. Алматы, 1992, 1-165 б.
    
28. 
    Тотенаев Б. Дене тәрбиесі (бірінші классқа арналған оқу құралы). Алматы, 1988, 112 б.
    
29. 
    Сағындықов Е.С. Қазақтың ұлттық ойындары. Алматы, 1991, 175 б.
    
30. 
    Анарқұлов Х.Ф. Қырғыз халқының қозғалмалы ойындары. Дене шынықтыру жаттығулары және осы заманға лайықтылығы. п.ғ.д. дисс.авторефераты. М., 1993, 25 б.
    
31. 
    Тұрсынов М.Б. Тәжіктің ұлттық ойыны мен спорт түрлері және олардың тәрбиелік мәні. п.ғ.к. дисс. авторефераты. Душанбе: 1964, 26 б.
    
32. 
    Тойлыбаев Б.А. Бастауыш мектеп оқушыларына дене тәрбиесін беруде халықтық педагогика элементтерін ттайдалану. п.ғ.к. дисс. автореферахы. Алматы, 1995, 23 б.
    
33. 
    Қуанышов Т.Ш. Дене тәрбиесінің теориялық және әдістемелік негіздері. Алматы, 1997, 260 б.
    
34. 
    Керимов Л.К. Тәрбие жұмысының мазмұны және тәрбие жұмысының міндеттері. (Әдістемелік көмеші құрал).//Алматы, 1991, 27 б.
    

---

Смотрите также файлы

• Конспект 1 Автор Громова Наталья Ивановна, учитель начальных классов оу.docx

• Типы экономических систем.docx

• Определение спс определение информационной системы.docx

• Ознакомление с предприятием торговли.docx

• Кроссворд Налоги и инфляция.doc