Файл: Электрозалтышты тадау жне кинематикалы есеп.docx

Мазмұны

Кіріспе.......................................................................................................................3

1. 
   Тапсырманың берілгені................................................................................4
   
2. 
   Электрқозғалтқышты таңдау және кинематикалық есеп..........................5
   
3. 
   Редукторды есептеу......................................................................................8
   
4. 
   Редуктор валдарын алдын-ала есептеу.....................................................12
   
5. 
   Шестерня мен доңғалақтың конструктивтік өлшемдері.........................13
   
6. 
   Редуктор қорабының конструктивтік өлшемдері....................................14
   
7. 
   Горизонтальді жалпақ берілі сесебі...........................................................15
   
8. 
   Шынжырлы берілісті есептеу....................................................................18
   
9. 
   Редукторды құрастырудың бірінші сатысы..............................................21
   
10. 
    Мойынтіректерді ұзақтыққа тексеру.........................................................23
    
11. 
    Редукторды құрастырудың екінші сатысы...............................................28
    
12. 
    Шпонкалық байланыстың беріктігін тексеру...........................................30
    
13. 
    Нақтыланған білік есебі..............................................................................31
    
14. 
    Редукторды сызу.........................................................................................33
    
15. 
    Отырғызуды таңдау....................................................................................33
    
16. 
    Май түрін тандау.........................................................................................33
    
17. 
    Редукторды жинау технологиясы..............................................................34
    

Қорытынды............................................................................................................35

Қолданылған әдебиеттер тізімі............................................................................36

Кіріспе

Машина жасауда механикалық, электрлік, гидравликалық және пневматикалық берілістер қолданылады. Кең таралған механикалық берілістер. Оларды тек дербес ретінде ғана емес, басқа беріліс түрлерімен бірге қолданады.

"Машина бөлшектері" курсында тек жалпы мақсаттағы механикалық берілістерді оқиды. Барлық механикалық берілістер екі негізгі топқа бөлінеді: I - үйкелісті пайдалануға негізделген берілістер (белдік, фрикциялық); II - ілуді пайдалануға негізделген берілістер (тісті, бұрыштық, шынжырлы, бұрандалы).

Курстық жобаның мақсаты – цилиндрлі қиғаш тісті доңғалақты редукторды жобалау болып табылады. Бұл курстық жоба болашақ мамандығымызға зор үлесін тигізеді.

Бұл жобада келесі жұмыстар жасалынған:

• 
  электрқозғалтқышты таңдау, оның кинематикалық есептерін жасау;
  
• 
  цилиндрлі редуктордың тез және жай жүретін сатыларына есептеулер жүргізу;
  
• 
  электрқозғалтқыш пен редукторды байланыстыратын шынжырлы 45⁰ бұрышты белдікті есептеу;
  
• 
  подшипниктерді беріктікке есептеп, редуктордың жылулық есебі қарастырамыз.
  

---

Редуктордың бөлшектерін есептеп болған соң, майдың түрін анықтап, редукторды жинаймыз.

Алдын ала жұмыс машинасын білмей тұра таңдалған электрқозғалтқыш үшін редуктор жұмыс жасайды, оның негізгі өлшемдерін анықтау шартты болып табылады.



1.Тапсырманың берілгені

Бесікті элеватор жетегі



1-қозғалтқыш, 2-серпімді жең-саусақ муфтасы, 3-тізбекті беріліс,

4-цилиндрлік редуктор, 5-люлькалық элеватор, 6-жетекші жұлдыз, 7-қозғалмалы жұлдыз.

Бастапқы деректер:

Шынжырдың тарту күші F, кН 2,4

Шынжырдың жылдамдығы v, м/с 0,67

Тарту шынжырының қадамы р, мм 80

Жұлдызша тістер саны Z 7

Тарту шынжыр жылдамдығының шектік ауытқуы δ, % 6

Жетектің қызмет ету ұзақтығы Lг, жыл 3

2 Қозғалтқышты таңдау, жетекті кинематикалық есептеу

2.1 Қозғалтқыштың қуаты мен жылдамдығын анықтау.

Жұмыс машинасының қажетті қуаты

Р_рм = Fv = 2,4·0,67 = 1,608 кВт

Жалпы пайдалы әсер коэффициенті

η = η_мη_зпη_опη_пк²η_пс,

η_м = 0,98 – Муфта пәкі [1c.40],

η_зп = 0,96 – жабық тісті беріліс пәкі,

η_оп = 0,93 – ашық шынжырлы беріліс пәкі,

η_пк = 0,995 – жылжымалы мойынтіректер жұбының тиімділігі,

η_пс = 0,99 – жұп сырғымалы мойынтіректердің пәк,

η = 0,96·0,95·0,98= 0,893.

Қажетті қозғалтқыш қуаты

Р_тр = Р_рм/η = 1,608/0,893 = 1,8 кВт.

Жобаланған машиналар үшін 4а сериялы үш фазалы асинхронды торлы қозғалтқыштар ұсынылады. Жабық және үрленетін дизайн бұл қозғалтқыштарды ластанған жағдайда, ашық бөлмелерде және т. б. жұмыс істеу үшін пайдалануға мүмкіндік береді.

Ең жақын үлкен қозғалтқыш қуаты 2,2 кВт.

1. Жетектің беріліс коэффициентін және оның сатыларын анықтау

4А сериялы қозғалтқыштар 750, 1000, 1500 және 3000 айн/мин синхронды айналу жиілігімен шығарылады.

Кесте 2.1

Электр қозғалтқышының түрін таңдау

Вариант	Қозғалтқыш	Қуат	Синхронды айналу жиілігі, айн / мин	Номиналды айналу жиілігі
1	4АМ80В2У3	2,2	3000	2850
2	4AМ90L4У3	2,2	1500	1425
3	4AМ100L6У3	2,2	1000	950
4	4AМ112M8У3	2,2	750	700

---

2. Жетектің беріліс коэффициентін және оның сатыларын анықтау

Жетектің жұмыс білігінің айналу жиілігі

n_рм = 6·10⁴v/(zp) = 6·10⁴·0,67/(8·80) = 71 айн/мин

Жетектің жалпы беріліс коэффициенті

u = n₁/n_рм

мұндағы n₁ – электр қозғалтқыш білігінің айналу жиілігі.

Біз беріліс үшін қабылдаймыз u₁ = 3, онда ашық беріліс үшін.

u₂ = u/u₁ = u/3

Кесте 2.2

Беріліс коэффициенті

Беріліс коэффициенті	Варианттар
	1	2	3	4
Приводтар	39,7	13.3	10,9	9,8
Редукторлар	3	3	3	3
Ашық беріліс	13,3	6,7	4,4	3,3

2.3 Жетектің күш және кинематикалық параметрлерін анықтау

Білік айналымдарының саны және бұрыштық жылдамдықтар:

n₁ = n_дв = 950 об/мин ₁ = 950π/30 =99,5 рад/с

n₂ = n₁/u₁ = 950/3,0 = 316 об/мин ₂= 316π/30 = 33,1 рад/с

n₃ = n₂/u₂ = 316/4,4 = 71 об/мин ₃= 71π/30 = 7,4 рад/с

Тарту тізбегінің нақты жылдамдық мәні

v = zpn₃/6·10⁴ = 8·80·71/6·10⁴ = 0,7 м/с

Нақты мәннің берілгеннен ауытқуы

δ = 0 < 6%

Біліктер арқылы берілетін қуат:

P₁ = P_тр= 1,8 Вт

P₂ = P₁η_зпη_пк = 1,8·0,95·0,995 = 1,70 Вт

P₃ = P₂η_опη_псη_м = 1,701·0,96·0,995·0,98 = 1,59 Вт

P₄ = P₃η_сп = 1,59·0,99 = 1,57 Вт

Айналу моменті:

Т₁ = P₁/₁ = 1800/99,5 = 18,0 Н·м

Т₂ = 1700/33,1 =51,35 Н·м

Т₃ = 1590/7,4 = 214,86 Н·м

Т₃ = 1570/7,4 = 212,16 Н·м

---

3. Редукторды есептеу

Беріліс габариттеріне қатысты тапсырмада ерекше талаптар жоқ болғандықтан, орташа механикалық сипаттамалары бар материалдарды таңдаймыз (гл. ІІІ, табл. 3.3) [4]: шестерня үшін сталь 45, термиялық өңдеу-жақсарту, қаттылығы HB 230; доңғалақ үшін – сталь 45, термиялық өңдеу-жақсарту, бірақ қаттылығы 30 единицаға төмен – HB 200.

Рұқсат етілетін контактілі кернеу [формула (3.9)][4].



мұнда σ_Hlimb – циклдардың базалық саны кезіндегі байланыс төзімділігінің шегі.

3.2 гл. ІІІ [4] кестесі бойынша тістер бетінің қаттылығы бар көміртекті болат үшін НВ 350 және термиялық өңдеу (жақсартылған):
σ_Hlimb=2НВ + 70;

K_HL– ұзақтық коэффициенті; жүктеу циклдерінің саны базалықтан көп болғанда, бұл редукторды ұзақ пайдалану кезінде орын алады, K_HL=1деп қабылдаймын;

Қауіпсіздік коэффициенті [S_H]=1,10.

Есептік рұқсат етілген байланыс кернеуі

шестерня үшін:

доңғалақ үшін:

Есептік рұқсат етілген байланыс кернеуі:

[_H] =0,45([_H1] + [_H2]) = 0,45(482+428) = 410 МПа

Рұқсат етілген иілу кернеулері:

[_F] = 1,8HB/[S_F],

мұнда [S_F] – қауіпсіздік коэффициенті:

[S_F] = [S_F]’[S_F]’’ = 11,75 =1,75,

мұнда [S_F]’ = 1,75 – материал қасиеттерінің тұрақсыздығының коэффициенті ,

[S_F]’’ = 1 – дайындаманы алу тәсілінің коэффициенті.

шестерня: [_F]₁ = 1,8230/1,75 = 237 МПа;

доңғалақ: [_F]₂ = 1,8200/1,75 = 206 МПа.

K_Hβ коэффициенті, тірекке байланысты доңғалақтардың симметриялы орналасқанына қарамастан, осы жағдай үшін ұсынылған жоғарыдағыны ескере отырып, тізбекті беру жағынан күштер әрекет ететіндіктен, біліктің қосымша деформациясын тудыратын және тістің жанасуын нашарлататын болады. 3.1кесте бойынша қабылдаймыз, K_Hβ=1,2.

Шеврондық доңғалақтар үшін осьаралық қашықтық бойынша венец енінің коэффициентін қабылдаймыз:

1. 
   Жанасу беріктік шарты бойынша осьаралық қашықтықты анықтаймыз
   

мұндағы K = 43,0 – тік тісті беріліс үшін [4c. 32],

_ba = 0,4 – доңғалақ ені коэффицинті [4c. 33],

---

a_W = 43,0(5+1)[214,8610³1,25/(410²5²0,4)]^1/3 = 139,9 мм

МЕСТ 2185-66 [4 с. 36] бойынша қабылдаймын a_W = 140 мм.

2. Нормальды модульді m_n=(0,01÷0,02)a_ω=(0,01÷0,02)140=1,4÷2,8 мм деп есептеп, МЕСТ бойынша 9563-60* m=2,0 мм деп қабылдаймын.

3. Цилиндрлі дөңгелектің тіс саны

=10^о деп аламыз, сонда суммарлы тіс саны:

шестерняның тіс саны:

z₁= 2a_wcos/m(u+1) = 21400,975/2(5+1) = 23

доңғалақтың тіс саны:

z₂ = u z₁ = 5 23 = 115

беріліс саны:

u = z₂/z₁ = 115/23 = 5

тістің бұрылыс бұрышы:

cos = 0,5(z₁+z₂)m/a_w = 0,5(23+115)2/140 = 0,985→ β = 12,15°

4. Тістегеріштің негізгі өлшемдері:

Бөлгіштік диаметрлері:

d₁= mz₁/cos= 223/0,975= 47,17мм;

d₂ =1232/0,975= 235,8 мм

Шығыс диаметрлері:

d_a1= d₁+2m = 47,17 +22 = 51,17 мм;

d_a2 = 235,8 +22 = 239,8 мм

Саңылаулар диаметрі:

d_f1= d₁–2,5m = 47,17–2,52 = 42,17 мм;

d_f2 = 235,8–2,52 = 231,8 мм

Дөңгелектің ені:

b₂= _baa_w = 0,4140 = 56 мм

Шестерняның ені:

b₁= b₂+(3÷5) =56+(3÷5) = 61 мм

коэффициент _bd= b₁/d₁ = 56/47,17 = 2,20

6. Тістегеріш шеңберлік жылдамдығы:




7. Байланыс кернеуін тексереміз

Мұндай жылдамдық кезінде қиғаш доңғалақтар үшін дәлдіктің 8-ші дәрежесін алу керек.

Жүктеме коэффициенті: К_H = K_Нα · K_Н · K_Hν;

К_Нꞵ мәндері кесте бойынша берілген. 3.5 [4]; ψbd=1,02, қаттылықты НВ≤350 және симметриялық емес ауытқуы орналасқан дөңгелектер қатысты тірек ескере отырып, иілу алдыңғы біліктің керу тізбекті беру К_Нꞵ = 1,11.

3.4 кесте бойынша υ=2,6 м/с болғанда және дәлдіктің 8-ші дәрежеде K_Нα=1,07. 3.6 кесте бойынша қиғаш тісті доңғалақтар үшін υ≤5м/с болғанда K_Hυ=1,0.

Сонда К_H =1,07^.1,11^.1=1,19.

Шевронды беріліс үшін:



(366-361) 100/164 =3,04% рұқсат етілген 15%

8.Тістесуде жұмыс жасайтын күштер:

Шеңберлік:

Радиалдық:

Өстік:
_{Иілу кернеуі}:

---