Файл: Электрозалтышты тадау жне кинематикалы есеп.docx

Мойынтіректерді майлау туралы мәселені шешеміз. Подшипниктер үшін пластикалық майлау материалын қабылдаймыз. Майлаудың корпустың ішіне ағып кетуін болдырмау үшін және сұйық маймен пластикалық майлау материалдарын ілу аймағынан жуу үшін мазеу ұстағыш сақиналарды орнатамыз. Олардың ені y=8...12 мм өлшемін анықтайды.

Радиальды-тіректі подшипниктерді орнату кезінде радиациялық реакциялар түйіспе алаңдарының ортасына жүргізілген нормальдердің қиылысу нүктелерінде білікке қоса берілген деп саналатынын ескеру қажет.

Радиалды-тіреуіш шарикоподшипниктер үшін:

а₁= 0,5(В+(d+В)tgα/2) = 0,5(23+(40+23)tg12/2) = 15 мм.

а₂= 0,5(В+(d+В)tgα/2) = 0,5(21+(55+21)tg12/2) = 14 мм.

Өлшеу жетекші білікке қашықтықты табамыз l₁=63 мм, жетектегі l₂=62 мм.

Ұяның тереңдігі lг≈1,5В; 311подшибнигі үшін В=29 мм; l_г=1,5·29= 45 мм.

Фланец қалыңдығы ∆ подшибник қақпағын d₀ диаметрге сәйкестендіріп қабылдайды. Бұл фланецте ∆ = 12 мм. Бұрандама басының биіктігін 0,7d_б=0,7^.10=7,0 мм деп қабылдаймыз. Бұрандаманың басы мен тізбектің қосқыш саусағының шеткі арасындағы 10 мм-ге саңылау орнатамыз. Саусақ ұзындығын l қадамға t қарағанда 5 мм-ге артық аламыз. Сонда, l=t+5=31,75+5= 37мм.

Өлшеумен l₄ =74 мм қашықтықты орнатамыз, жұлдызшаның орналасуын біліктің жақын тірегіне қатысты анықтаймыз. Жетекші білікке ұқсас l₃ = 80мм.

10. Мойынтіректерді ұзақтыққа тексеру

Білікке әсер ететін, ремендік берілістен консоль күшінің көлденең және тік құрамдастары:

F_вг =F_вsinθ = 1088sin30° = 544H

F_вв= F_вcosθ = 1088cos30 =942H

Тез жүретін білік



Горизонтальды жазықтық. Күш моменттерінің суммасы мен тіректер реакциясы

1 тірекке байланысты:

m_A = 63F_t – 126R_X2 + 206F_вг= 0

Осыдан, XOZ жазығындағы 1 және 2 тірек реакциясын анықтаймыз:

R_Х2 = (63·2148 + 206·544)/126 =1963H

R_X1 = 2148 + 544 – 1963 = 729 Н

XOZ жазығындағы иілу моменттері:

M_X1 =729·63 = 45,9Н·м

M_X2 =544·80 = 43,5Н·м

Вертикальды жазықтық. Күш моменттерінің суммасы мен тіректер реакциясы

1 тірекке байланысты:

m₁ = 63F_r+126R_Y2

---

– 206F_вв+F_ad₁/2 = 0

Осыдан, YOZ жазығындағы 1 және 2 тірек реакциясын анықтаймыз:

R_Y2 = (206·942 – 63·796 – 422·52.99/2)/126 =1053H

R_Y1 =796 +1053 – 942= 907H

YOZ жазығындағы иілу моменттері:

M_Y1 = 907·63= 57,1Н·м

M_Y2 = 942·80= 75,4Н·м

M_Y3 = 942·143 – 1053·63= 68,4Н·м

Тіректің суммарлы реакциясы:

R₁ = (R_Х1² + R_Y1²)^0,5= (729² + 907²)^0,5 =1164H

R₂= (R_Х2² + R_Y2²)^0,5= (1963² +1053²)^0,5 =2228H

Ең жүктелген подшипник 2 тексереміз.

P = (XVF_r + YF_a)K_бК_Т

мұндағы Х - радиалды жүктеме коэффициенті;

V= 1-ішкі сақина айналады;

Fr-радиалды жүктеме;

Y-осьтік жүктеме коэффициенті;

Кб =1,5-қауіпсіздік коэффициенті;

КТ = 1-температуралық коэффициент.

Қатынас F_а/С₀ = 422/32,8·10³ = 0,013 → е = 0,30 [4, c.213]

Қатынас F_a/F_r = 422/2228 = 0,19
Р = (1,00·1·2228+ 0)1,5·1 =3342 Н

Подшибниктің есептік ұзақтығы:

= 10⁶(53,910³ /3342)³/60722 = 96841 сағат.

Ақырын жүретін білік


Горизонтальды жазықтық. Күш моменттерінің суммасы мен тіректер реакциясы 3 тірекке байланысты:

m₃ = 62F_t – 124R_X4 = 0

Осыдан, XOZ жазығындағы 3 және 4 тірек реакциясын анықтаймыз:

R_X3=R_X4 = (62·2148)/124 =1074H

XOZ жазығындағы иілу моменттері:

M_X1 =1074·62 = 66,6Н·м

Вертикальды жазықтық. Күш моменттерінің суммасы мен тіректер реакциясы 3 тірекке байланысты:

m₃ = 62F_r – 124D_Y + 74F_в –F_ad₂/2 =0

Осыдан, XOZ жазығындағы 4 тірек реакциясын анықтаймыз:

R_Y4 = (62·796 + 74·2516 – 422·267,01/2)/124 = 1445H

XOZ жазығындағы 3 тірек реакциясы:

R_Y3= R_Y4 + F_в –F_r = 1445+2516 – 796 =3165H

XOZ жазығындағы иілу моменттері:

M_X1 = 2516·74 =186,2Н·м

M_X2 = 2516·136 – 3165·62 =145,9Н·м

M_X3 =1445·62 = 89,6Н·м

Тіректердің суммарлы реакциялары:

R₃ = (1074² +3165²)^0,5 =3342H

R₄= (1074² +1445²)^0,5 = 1800H

Ең жүктелген подшипник 3 тексереміз

Қатынас F_а/С₀ = 422/34,2·10³ = 0,012 → е = 0,30 [4, c.213]

Қатынас F_a/F_r = 422/3342 = 0,13
Р = (1,00·1·3342+ 0)1,5·1 =5013 Н

---

Подшибниктің есептік ұзақтығы:

= 10⁶(58,410³ /5013)³/60144=182992 сағат

---

11. Редукторды құрастырудың екінші сатысы

Құрастырудың екінші кезеңі тісті доңғалақтарды, біліктерді, корпусты, мойынтіректі тораптарды конструктивті ресімдеу және біліктердің және басқа да бөлшектердің беріктігін тексеру үшін деректерді дайындау мақсаты болып табылады.
Жетекші біліктің торабын құрастырамыз:

а) редуктордың ортасынан l₁ қашықтыққа алыстатылған осьтік сызықтарды сызамыз. Осы осьтік сызықтарды пайдалана отырып, кесілген жерде подшипниктерді сызамыз;

б) подшипниктердің бүйірлері мен корпус қабырғасының ішкі беті арасында май ұстағыш сақиналарды сызамыз. Олардың шеттері ішкі қабырғадан 1-2 мм корпус ішіне шығып тұруы тиіс. Сонда бұл сақиналар бір мезгілде май шашатын сақиналардың рөлін орындайды. Оларды осьтік бағытта бекіту біліктің жабыстырғыштарымен және подшипниктердің ішкі сақиналарының бүйірлерімен жүзеге асырылады;

в) тығыздағыш төсемдері (қалыңдығы ≈1 мм) және болттары бар мойынтіректердің қақпақтарын сызамыз. Болт шартты түрде сызба жазықтығына айналады, бұл туралы ажыратқыш жазықтығында үзілгендігін куәландырады.

Киіз және фетр тығыздағыштар негізінен пластикалық майлаумен толтырылған тораптарда қолданылады. Манжеталық типті тығыздағыштар пластикалық және сұйық майлау материалдарында кеңінен қолданылады.

г) 30 мм біліктің 25 мм қосқыш ұшына ауысуын подшипник қақпағының шетінен 10-15 мм қашықтықта шкив күпшігі қақпақты бекіту бұрандамасының басына тимейтіндей етіп орындадым.

Біліктің қосқыш ұшының ұзындығы 50 мм шкив күпшесінің ұзындығымен анықталады.

Сол сияқты біліктің торабын құрастырамыз. Келесі ерекшеліктерге назар аударамыз:

а) тісті дөңгелекті осьтік бағытта бекіту үшін біліктің бір жағынан қалыңдауы және кергіш төлке орнату - екінші жағынан; біліктің өту орны 60 мм-ден 55 мм-ге дейін кергіш төлкенің ішіне 2 -3 мм жылжиды;

б) редуктордың ортасынан l₂ қашықтықты алып , осьтік желілерді өткіземіз және подшипниктерді сызамыз;

в) астары мен болттары бар мойынтіректердің қақпақтары;

г) l₃ кейінге қалдырамыз және тізбекті беріліс жұлдызшасын сызамыз; жұлдызшаның күпшігі біліктің редуктордың шегінен үлкен ұзындығына шықпауы үшін бір жаққа жылжытылуы мүмкін;

д) осьтік орын ауыстырудан жұлдызша білікке бүйірлік бекітпемен бекітіледі.

---

Шайба күпшектің шетіне бір немесе екі бұрандамен қысылады. Біліктің бүйірлері мен тартылу үшін 2-3 мм шайба арасындағы саңылауды міндетті түрде қарастыру керек.

Жетекші және жетекші біліктерде МЕМСТ 23360-78 бойынша дөңгелектенген шпонкаларды қолданамыз. Олардың ұзындығын 5 – 10 мм-ге отырып, күпшектер сызамыз.

Тікелей өлшеу арқылы тіректер арасындағы қашықтықты және тіректерге қатысты тісті доңғалақтар мен жұлдызшалардың орналасуын анықтайтын қашықтықты нақтылаймыз. Бұл қашықтықты айтарлықтай өзгерткен кезде мойынтіректердің беріктігін анықтаймыз.

12. Шпонкалық байланыстың беріктігін тексеру.

МЕСТ 23360-78 бойынша дөңгелектелген шеттері бар призматикалық шпонкалар тандаймын.

Шпонка материалы – болат 45 нормаланған

Кернеу мен беріктік жағдайын тексереміз.

8.22[1] формуламен:


τ = 2T/dlb< [τ]_cp = 0,6[σ]_см

Біліктің шығу соңындағы шпонка: 8×7×40. Шкив материалы – шойын, майысудың (смятие) рұқсат етілген кернеуі [σ]_см = 50 МПа.

σ_см = 2·56,3·10³/30(7-4)(40- 8) = 39,1 МПа

τ_ср = 2·56,3·10³/(30·40·8) =11,7 МПа

мұндағы T = 56,3 Н·мм – біліктегі момент; d = 30 мм – білік диаметрі; h = 7 мм – шпонка биіктігі; b = 8 мм – шпонка ені; l = 40 мм – шпонка ұзындығы; t₁ = 4 мм – біліктегі паза тереңдігі.

Беріктік жағдайы орындалды.
Ақырын жүретін білік.
18х11х63 доңғалақтағы шпонка. Материалы – болат, майысудың (смятие) рұқсат етілген кернеуі [σ]_см = 100 МПа.
σ_см = 2·273,1·10³/60(11-7,0)(63-18) = 50,6 МПа

τ_ср = 2·273,1·10³/(60·63·18) = 8,0 МПа

Біліктің шығу соңындағы шпонка: 14х9х63. Материалы – шойын, майысудың (смятие) рұқсат етілген кернеуі [σ]_см = 100 МПа.

σ_см = 2·273,1·10³/48(9-5,5)(63-14) = 66,3 МПа

τ_ср = 2·273,1·10³/(48·63·14) =12,8 МПа

Барлық жағдайда σ_см < [σ]_см и τ_ср< [τ]_cp шарты орындалады, демек, шпонкалы қосылыстардың тұрақты жұмысы қамтамасыз етілген.

13. Нақтыланған білік есебі
Тез жүретін білік.

2 тіректен өтетін қиманы қарастырамыз. Білік материалы – болат 45 жақсартылған: σ_в = 780 МПа.

Төзімділік шегі:

• 
  Иілу кезінде σ_-1 = 0,43σ_в = 0,43·780 = 335 МПа
  
• 
  Айналу кезінде _-1 = 0,58σ_-1 = 0,58·335 = 195 МПа
  

---