9.1.Demografik malumotiga ko`ra tasniflash.

Turist turizm mаqsаdlаridа yuridik kаtegоriya kаbidir, u irq, millаtgа egа emаs vа turist sifаtidаgi istаlgаn оdаm, fuqаrоlik bo’yichа qаtnаshаdi, ya’ni O’zbekistоndаn chiqib ketgаn turistik guruhgа tа’luqli. Mаsаlаn, rus, bоshqir, tаtаr yoki yahudiy Ispаniyadа o’zbek turistlаri hisоblаnаdi. Аgаr insоn birоr mаmlаkаtgа chiqib ketib, u erdа 12 оydаn kаm muddаt turib vа yaqin 12 оy ichidа ungа qаytmоkchi bo’lsа u hаm shu mаmlаkаt istiqоmаtchilаri tаrkibigа kiritilаdi. Аmmо, хаlqаrо turizm аn’аnаlаrigа ko’rа hech qаchоn jоylаshtirishdа bir guruh turist ichigа bоshqа guruhni qo’yilmаydi, bоshqа millаtli turist hаqidа gаpirmаsа hаm bo’lаdi.

Demografik tasniflash bu uning yoshi jinsi irqi millati dini ga qarab tasniflash hisoblanadi.

“Sultan” mehmonxonasiga yil davomida 1000 1200 ga yaqin mehmon va sayyohlartashrif buyuradi. Masalan “Sultan” mehmonxonasida quyidagi sanada tunagan mehmonlar soni

O`zbekiston	131
Tojikiston	21
Rossiya	17
Belarus	1
Qirg`iziston	2
Koreya	1
Singapour	24
Malayziya	8
Isroil	1
Turkiya	1
Fransiya	18
Sloveniya	2
Angliya	1
Germaniya	14
Hindiston	3
Polsha	11
ukraina	3
Azarbayjon	1
Yaponiya	5
Slovakiya	2
Moldaviya	2
Xitoy	2

---

Jami: 269 ta mehmon.

9.2.Tashrif maqsadiga ko`ra tasniflash.

Tashrif buyuradigan mehmonning maqasadi turlicha bo`ladi. Masalan dam olish , sayohat, xizmat safari, qarindoshlarnikiga kelish, biron marosim yoki festival uchun kelish va bir qanch amaqsadga ko`ra turkumlanadi.

“Sultan” mehmonxonasiga asosan dam olish va komondirovka uchun sayyohlar ko`p kelishadi. Sababi joylashgan joyi qulay, shahar markazida, tarixiy obidalar va muqaddas qadamjolar yaqin joylashgan.

Agar foizda hisoblasak, 65-70% mehmon dam olish uchun, 15% ish yuzasidan qolgan 15% I boshqa maqsadlarda tashrif buyuradi.

9.3. Boshqa me’zonlarga qarab tasniflash.

BTTtasnifiga ko`ra keladigan sayyohlar turizm mаqsаdlаri vа stаtistikаsi uchun quyidаgi yosh tоifаlаri аjrаtilаdi:

• 
  0 - 2 yosh - infаnt
  
• 
  3 - 12 yosh - bоlа
  
• 
  14 - 18 yosh - mаktаb o’quvchisi
  
• 
  18 - 25 yosh - o’smir
  
• 
  18 - 25/26/28 - student
  
• 
  26 - 44 yosh - kаttа
  
• 
  45 - 64 yosh - kаttа
  
• 
  65 yosh vа undаn kаttа - nаfаqахo’r
  

Bа’zi mаmlаkаtlаrdа studentlаr tоifаsigа fаqаt kunduzgi оliy o’quv yurtlаri bo’limlаri qаtnаshuvchilаri kirаdi.

Umuman O`zbekiston misolida olib qaraydigan bo`lsak bizda madaniy turizm, bilishga intish turizmi rivojlangan. Shu sabab 55 yoshdan yuqori kishilar oqimi anchaginani tashkil etadi.

X-bo’lim. Marketing.

10.1. Mehmonxonaga tashrif buyuradigan mehmonlardan mehmonxona xizmatlari sifatini baholash maqsadida tadqiqotlar olib borish.

“Sultan” mehmonxonasiga yiliga o’rtacha 2000-2500 mehmon va sayohatchilar tashrif buyuradi. O’z navbatida ularning maqsadlari turlicha. Yuqorida aytib o’tganimizdek sayohat, xizmat safari, qarindoshlarinikiga kelish va hokazo.

Har bir mehmonxona tabiiyki marketing faoliyatini olib boradi. Yani mehmonxona biznesida yashab qolish va tarmoqdagi raqobatchilarni o’rganib chiqish.

“Sultan” mehmonxonasiga tashrif buyurgan chet ellik sayyohlardan asosan, bir necha bora kelgan turistlardan quyidagi ko’rinishdagi anketa beramiz.Unda turli punktlar ko’rsatilgan. Ya’ni O’zbekiston ga nechanchi sayohati, mazmunli o’tkanligi, qanday taassurotlar qolgani, qanday taklif va kamchiliklar mavjudligi ko’rsatib o’tilgan. Anketa so’rovnomaning ko’rinishi quyidagicha:



Anketa so’rovnoma

Bu usul marketing bozorida ham, sifatni yaxshilashda ham juda muhim omil bo’lib xizmat qiladi. Sababi O’zbekiston turizm bo’yicha rivojlanayotgan davlat.Shu sabab har bir detalni inobatga olishi kerak.

2. 
   Raqobatchilar strategiyasiga qarshi mehmonxonani rivojlantirishning strategik yo`li
   

Marketingda strategiyalar turlicha.Bulardan qaymog’ini yig’ib olish, past narx bilan bozorga kirish, yangi mahsulot bilan yangi bozorlarni egallab olish kabi strategiayalar.

2018 yil ma’lumotiga qaraganda Buxoro viloyatida 120 dan ortiq mehmonxona faoliyat yuritmoqda. Ular mijozni jalb qilish uchun turli narx va usullardan joylashadi.

Masalan bazilari sauna va basseyn xizmatlarini taklif qilsa, bazilari ochiq osmon ostidagi restora, yoki fitness markazlarini reklama qilish orqali ham mijozni jalb qilishi mumkin.

Malumki, Buxororda 1- aprel “Nasriddin afandining kuni” festivali 28-29-30 may kunlari “Ipak va ziravorlar fesivali” va Navro’z boshqa boshqa sayllar keng nishonlanadi. Ayni shu payhtda mehmonxonalar ko’proq mijoz jalb qilishga harakat qilishadi. Turfirma va turoperatorlar bilan ishlash ham yaxshi samara beradi.

---

“Sultan” mehmonxonasi lobby.

2. 
   Mehmonxona mijozlari uchun turli xil ko`ngilochar tadbirlarni tashkil etish texnologiyasi.
   

Turist qaysi mamlakatdan kelmasin uning dunyoqarashi va sayohatga bo’lgan munosabati turlicha. Har bir mehmonxona marketologi mijozi nima xohlashini v anima unga ma’qul tushishini bilishi kerak,

Shaxsan o’zim guvohi bo’lganman, mehmonxonaga turistlar charchab kelishadi va ekskursiyalarini ham nihoyasiga yetkazishadi. Ketish paytlaridan oldin gid, turlideryoki mehmonxona ma’muriyati ular uchun ko’ngilochar dasturlar namoyishini tashkil qilib berishadi. Sababi,mehmon e’tiborni va tadbirlarni juda xush ko’radi. Masalan jonli musiqa va bepul ichimliklar tarqatish, yoki bir joyga to’plangan holda boshdan o’tgan sarguzashtalarni navbat bilan aytish. Eng asosiysi mehmon mamnun va ko’rsatilgan servisdan qoniqishi kerak.

Bunday o’ziga xos tadbirlar tur ning muhim fishkasi hisoblanadi.

Xulosa va takliflar.

Rеspublikamiz iqtisodiyotida kеlajakda katta salohiyatga ega bo‘lgan tarmoqlardan biri turizmdir. Bu sohaga e’tiborning qaratilishi rеspublikamiz ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishida juda katta ahamiyatga ega bo‘lgan, turizm orqali dunyoni bilish, boshqa mamlakatlarning faol aholisini bu yеrlarga jalb qilish, mamlakat g‘aznasiga valyuta tushirish va shu orqali aholining turmush farovonligini yaxshilashda katta imkoniyatlar tug‘diradi deb o’ylayman.

Bozor iqtisodiyoti sharoitida turizmning rivojlanishiga davlat siyosati, rеklama, umumiy iqtisodiy sharoitlar, valyuta kursi, davlatlararo munosabatlar, raqobatbardoshlar soni, dam olish joylarining xavfsizligi va ahamiyati kabi muhim jihatlarni ko‘rsatib o‘tishimiz mumkin. Ayniqsa davlat siyosati va ular o‘rtasidagi munosabatlar xalqaro turizmning rivojlanishida muhim ahamiyatga ega.

O‘zbekiston Rеspublikasi ham turizm iqtisodiyotini rivojlantirish imkoniyatlariga ega bo‘lgan davlatlardan biridir. Bunga misol qilib rеspublikamizning tabiiy sharoiti, iqlimi, har xil tarixiy-madaniy obidalari, tog‘li hududlari, manzarali joylarini kеltirishimiz mumkin. Vaholanki, Samarqand, Buxoro, Xiva, Shahrisabz kabi shaharlardagi tarixiy yodgorliklarga boy bo‘lgan mamlakatimizga kеlishni rеjalashtirib qo‘ygan ko‘pgina yеvropaliklarning soni 20 mln.dan ortiqdir. Agar shu sohani yanada yaxshiroq yo‘lga qo‘yib, mеhmonxonalar soni va sifatini, milliy rеstoranlar va ovqatlar turini ko‘paytirib sifatli xizmat ko‘rsatish to‘g‘ri yo‘lga qo‘yilsa, O‘zbеkiston kеlajakda turizm orqali yuqori daromad oladigan mamlakatlar safiga qo‘shiladi.

Haqiqatdan ham turizm infratuzilmasini rivojlantirish mamlakat iqtisodiyoti va madaniyatida g‘oyat muhim ahamiyatga ega bo‘lgan, uni o‘rganish, izlanish va undan samarali foydalanish jamiyat oldidagi zarur bo‘lgan vazifalardan biridir. Bu sohaning rivojlanishi bozor iqtisodiyoti sharoitida iqtisodiyotning barcha bo‘g‘inlariga tadbiq qilinayotgan islohotlarni qo‘llash bilan bеvosita bog‘liqdir. Iqtisodiyotda turizm muammolari eng kam o‘rganilgan yo‘nalish bo‘lib, bu sohaning qay turlariga e’tibor bеrish, sayohat qiluvchilar uchun ularning xohish-irodasini bilish, eng foydali va qulay oshxonalarga chorlash, xavfsizligini ta’minlash, talablarini qondirish va yana boshqa ko‘plab turlarini bilish sеrvis xizmati vazifasiga kiradi. 4 haftalik malakaviy amaliyotim davrida “Sultan” mehmonxonasing har bo`limlarida bo`ldim. Oddiygina kichik ishga ham masuliyat bilan yondashish kerakligini bildim. Reception, bugalteriya, restoran bo`limlaridagi ish jarayonlar men uchun juda yaxshi taassurot qoldirdi.

25 yildan buyon iqtisodning qolgansohalari kabi turizm ham shiddat bilan rivojlanib kelmoqda.Bunda O`zbekiston Respublikasining 1-Prezidenti I.A. Karimovning mehnatlari juda beqiyos.Asosiy resurslardan oqilona foydalanib turizm uchun fundament yaratildi.

Bozor iqtisodiyoti sharoitida turizmning rivojlanishiga davlat siyosati, rеklama, umumiy iqtisodiy sharoitlar, valyuta kursi, davlatlararo munosabatlar, raqobatbardoshlar soni, dam olish joylarining xavfsizligi va ahamiyati kabi muhim jihatlarni ko‘rsatib o‘tishimiz mumkin.

---

Hozirda O`zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M. Mirziyoyev boshlangan ishlarni ustalik bilan davom ettirmoqda. Kreditlar ajratilishi, ulkan mehmonxonalarning loyihalashtirilishi, erkin iqtisodiy zonalarning paydo bo`lishi yuksalishdan dalolat beradi. Xususan 2016-yil 2-dekabrdagi farmon buning dalili bo`ldi. Masalan:

1.2021 yilgacha O`zbekiston hududuga turizm maqsadida kiruvchi 55 yoshdan oshgan fuqarolarga vizasiz rejimni joriy qilish.

2.Toshkent, Samarqand, Buxoro, Xiva aeroporti hududlarida “Yashil yo`lak” tizimini joriy qilish.

3. Yevropaning 15 ga yaqin davlati bilan vizasiz rejimni ochish.

4. 3-4 yulduzli mehmonxonalar barpo etilgandan so`ng ma`lum muddatgacha soliq olmaslik.

5. Valutani erkin almashtiriladigan kursda xarid qilish va bir qator erkinliklar yaratib berildi.

Turizm juda ko’p serqirra tarmoqdir, ularning asosi xizmat ko’rsatish sohalari. Bu asosan mehmonxonalar, restoran va turistik firmalardir. Men Saidova Dildora malakaviy amaliyotim davrida “Sultan” mehmonxonasidan juda ko`p narsalarni o`rgandim. Nazariya bilan amaliyot o`rtasida anchagina farq borligini anglab yetdim.Reception, buxgalteriya, ovqatlanish bo’limi, ozodalikni ta’minlash bo’limlarida bo’ldik. Har bir bo’limning o’z majburiyatlari va vazifalari bor, har birning ishi qiziqarli va o’ziga xos qiyinchiliklarga ega. Mana shu amaliyot davomida o’z sohamni yanada chuqurroq o’rgandim, mijozlarga sifatli xizmat ko’rsatish, ularning talab va istaklarni qondiradigan darajada xizmat ko’ratish va yaxshi ta’assurot qoldirishni bilib oldim. Shundagina biz sayohatchilar oqimini ko’paytirib ularni yanada ko’proq jalb qilib o’z mehmonxonamiz mavqeini yanada ko’tarib boramiz.

Shu o`rinda quyidagi takliflarni beraman:

1. 
   Mehmonxonaning xonalar sonini yanada ko`paytirish.
   
2. 
   Hududda turistla uchun ko`ngilochar markazlarni barpo etish.
   
3. 
   Ishlash davomiyligini (tungacha) uzaytirish.
   
4. 
   Eski shahar hududidagi savdo obyektlari va servis markazlarga soliq va to`lovlar yuzasida yengilliklar yaratish.
   
5. 
   Mahalliy aholi bilan turistlarga qiladigan munosabati haqida tushuntirish ishlarini olib boorish.
   
6. 
   Atrof muhit tozaligiga alohida e`tibor berish.
   
7. 
   Nonushta tarkibini sal o`zgartirish.
   
8. 
   Qisqacha aytadigan bo`lsam bor imkoniyatdan maksimal foydalanish.
   

---

Смотрите также файлы

• Саба жоспары Саба таырыбы.docx

• 1. Общая характеристика системы законодательства 4 Понятие системы законодательства 4.doc

• I. теоретические основы укрепления здоровья и профилактика нарушений состояния здоровья. Ii. Профилактика понятие,виды,формы и уровни воздействия.pptx

• Программа среднего профессионального образования 46. 02. 01 Документационное обеспечение управления и архивоведение Дисциплина Организация секретарского обслуживания Практическое занятие 2.doc

• Основные задачи аналитической геометрии расстояние между двумя точками, деление отрезка в заданном отношении.docx