Адамның өзін-өзі бақылауы әрбір табысты адамға, оның ауыл шаруашылығымен айналысып жүргеніне немесе университетте сабақ беретініне қарамастан, талап етілетін сапа болып табылады.

Жеке тұлғаның өзін-өзі бақылау келесі артықшылықтар береді: сіздің эмоцияларыңыз бен әрекеттеріңізді басқарыңыз; Сыртқы шектеулерден еркіндік, тыныштық сезімі, жеке күштерге, ақылдылыққа, қабілеттерге деген сенімділікке негізделген. Ішкі өзін-өзі басқару өзін-өзі бағалау, сондай-ақ басқаларды құрметтеу түрінде сыйлайды. Өзін-өзі бақылау сізді де, адамдарыңызды да басқаруға мүмкіндік береді. Адамның өзін-өзі бақылауы ішкі кемшіліктерді жеңуге көмектесетін шыдамдылықты, сондай-ақ сыртқы кедергілерді береді.

13. Қозғалмалы ойындарды өткізу кезіндегі қауіпсіздік талаптары.

Спорттық және қозғалмалы ойындар өткізу кезінде оқушыларға төмендегідей қауіпті факторлар әсер етуі мүмкін:

·        соқтығысып қалған кездегі алған жарақаттар;

·        ойын шартын бұзған кездегі алған жарақаттар;

·        құлаған кездегі алған жарақаттар.

• 
  Оқыс жағдайда зиян шеккен оқушылар бірден тренер- мұғалімге және кураторға бірден ескерту қажет.
  

• 
  Спорттық және қозғалмалы ойындарға міндетті түрде спорттық киімдермен және табаңы тайғанамайтын спорттық аяқ киіммен қатысу керек.
  

• 
  Спорттық киім және табаңы тайғанамайтын спорттық аяқ киім кию қажет.
  
• 
  Оқушылар міндетті түрде қозғалмалы сергіту жаттығуына қатысу керек.
  

• 
  Ойынды тек қана тренер-мұғалімнің командасымен баста және аяқта.
  
• 
  Ойын кезінде ойын ережесін қатаң сақта.
  
• 
  Ойын кезінде ойыншылармен және ойыншылардың қолына, аяғына соғылып қалудан сақтан.
  

• 
  Құлаған жағдайда өзіне жарақат алмауға тырыс.
  

• 
  Тренер-мұғалімнің барлық командасын назар сала отырып тыңда және орында
  

• 
  Өздеріңізді нашар сезіңсең, оны тренер – мұғалімге немесе кураторға бірден хабарла.  
  

• 
  Жарақат алған кезде ол туралы бірден тренер – мұғалімге, медициналық қызметкерлерге немесе кураторға хабарлап, алғашқы көмек көрсетіңіз. 
  

• 
  Спорттық құралдарда немесе бұйымдарда ақау бар екендігін байқасаңыз,  ойынды тоқтатып және тренер – мұғалімге ол туралы ескертіңіз.
  

14. Дене жаттығуларының заманауи спорттық-сауықтыру жүйелері.

---

Сауықтыру бағытында дене тәрбиесі мен спорт түрлерінің жаттығуларын таңдағанда негізгі орынды аэробты тәртіптегі циклділік жаттығулар алады . Циклділік жаттығулар , жаттығу орындау кезінде көп оттегіні пайдаланатын үлкен бұлшық ет топтарын жұмысқа кірістіруді керек ететіндіктен тыныс алу және жүрек - қан тамыры жүйесінің қызметін дамытады . Бұл жүйелердің жақсы жұмыс істеуі – мықты денсаулық кепілі . Қазіргі кезде адамдар арасында кең тараған , төзімділікті дамытуға бағытталған циклді жаттығулар түрлері : жүру , жүгіру , суға жүзу , шаңғы тебу және т.б. жаттығулар . Осы жаттығуларға , ол жаттығулармен сауықтыру мақсатындағы жаттықтыру әдістемесіне сипаттама берейік . - Сауықтыру жүрісі . Сауықтыру жүрісі дене тәрбиесі жаттығуларының ішіндегі ең бір қарапайым түрі . Қимыл тапшылығы аз адамдарға ең бір таптырмайтын дене тәрбиесі амалы . Жүру кезінде бұлшық ет , жүрек қан тамыры , тыныс алу жүйесі жаттығады . Жүру арқылы жүйке ширығуын ақырындатып , жүйке жүйесін тыныштандыруға болады .

15. Дене шынықтырумен және спортпен айналысуға арналған киім мен аяқ киімге қойылатын талаптар.

Ұлдар мен қыздар ішкі киімдерін, сыртқы және спорт киімдерін таза ұстау керек.

Киім ыңғайлы, жеңіл, аса жылы емес, функционалды, ылғал өткізетін, жүрген кезде қыспайтын болуы тиіс. Оның өлшемі мен пішімі тынысты тарылпау және қан айналымын қиындатпау керек.

Қыста таза ауада дене жаттығулары мен спортпен шұғылдану үшін киім үш қабат болуы керек: ішкі киім, футболка, жаттығуға киетін спорт киімі, бас киім және қолғап. Сондай-ақ, желден қорғану үшін үстінен жеңіл күртеше (куртка) кисе жақсы болады.

Көптеген адамдар күн сайын таңертең немесе кешке жүгіруге шығады және мұны олар өте көңілді өткізеді. Бірақ ол ыңғайлы, ыңғайлы және оңай жұмыс істеуі үшін сізге жоғары сапалы киім мен аяқ киім сатып Дұрыс таңдалған кроссовкалар жүгіру кезінде аяғыңызды демалуға мүмкіндік береді, ал сіз ұзаққа қашықтыққа жүгіре аласыз, сонымен бірге ауыртпалықсыз. Жүгіру аяқ киімін дұрыс таңдау өте маңызды, өйткені егер сіз дұрыс аяқ киімді таңдамасаңыз, аяғыңызды қатты зақымдап, арқадағы ауырсынуды тудыруы мүмкін.алу керек.

Жүгіру аяқ киімі әртүрлі:

• 
  Маусымға сәйкес, ауа-райы.
  
• 
  Адам қандай беткеймен жүреді.
  
• 
  Адам қаншалықты дайындалғанымен.
  
• 
  Жүгіру түрі бойынша. Жаттығу немесе кәсіби жүгіру.
  

Мысалы, егер сізге кәсіби жүгіруге арналған кроссовкалар қажет болса, онда сіз жылдамдықты алуға мүмкіндік беретін тікенек аяқ киімді алуыңыз керек. Егер сіз қыста жүгірсеңіз, оқшауланған кроссовкалар сатып алуыңыз керек. Егер сізге қатты жерде жүгіру керек болса, онда кроссовкаларды ең жақсы жастықшамен алыңыз.

---

Сондай-ақ, адам қайда жүгіретініне сәйкес табанның түрі анықталады. Жүгіру аяқ киімнің үш түрі бар:

• 
  Жұмсақ. Осындай табаны бар спорттық аяқ киімдер арнайы жүгіру жолында немесе жалпақ асфальтта жүгіруге жарайды.
  
• 
  Қатты. Бұл аяқ киімдер кәдімгі жолда (саябақта немесе тротуарда) жүгіруге жарайды
  
• 
  Мүмкіндігінше қиын (проекциялармен және металл кірістірулермен). Аспалы кроссовкалар әртүрлі кедергілер бар жолмен жүру үшін қажет (мысалы, тастар).
  

16. Адамның репродуктивті функциясын дене шынықтыру арқылы сақтау дегеніміз не?

Денсаулыктың ең маңызды құрамдас бөлігінің бірі- репродуктивтік денсаулық (reprodutcio -қайта өндіру, көбею).  ДДСҰ анықтамасы бойынша   репродуктивтік денсаулық-бұл тек ауру жағдайының жоқтығы емес немесе жыныс жүйесінің, оның қызметі мен процестерінің бұзылуында ғана емес, толық дені сау, яғни денесі шыныққан, ойлау қабілеті дамыған, әлеуметтік дұрыс жағдайда өзіне ұқсас ұрпақ жалғастыра алу процесі.

Репродуктивтік денсаулық тіршілік жағдайына, тамақтануға, экологияға, генетикалық тұқым қуалаушылыққа, сонымен қатар репродуктивтік денсаулық жұмысы мен оны қорғау қызметіне де байланысты болады.

17 . Физикалық сапа ұғымы "күш".

Күш – материалдық нүктеге немесе денеге басқа денелер немесе ерістер тарапынан болатын механикалық әсердің өлшемі. Күнделікті өмірде біз «күш» ұғымы арқылы бір дененің екінші бір денеге әрекетін сипаттаймыз. Мысалы, қолдың доп ка, желдің қайык желкеніне, магниттің темірге, судың жүзгішке әрекеті туралы айтуға болады. Сонымен қатар Бұл үғым ауыспалы мағынада да колданылады.
Күш деп дененің басқа денелер тарапынан болатын әрекеттің нәтижесінде үдеу алатынын сипатптайтын және осы әрекеттің өлшемі болып табылатын физикалық шаманы айтады.К

18. Дене шынықтыру және оның ДӨС (Денсаулық өмір салты) қалыптастырудағы рөлі.

Салауатты өмір салты зиянды әдеттермен қатар тұра алмайды. Ішімдік ішу, есірткі заттарды қолдану, темекі шегу бос уақытын тиімді өткізуге белсенділік танытуына, дұрыстап тамақтануына және салауатты өмір салтының басқа да жақтарына әсерін тигізеді.
Зиянды әдеттер көптеген аурулардың пайда болуына, адам денсаулығына орасан зор зиянкестік әкелетін маңызды факторлар болып табылады. Біздің республикамызда балалар мен жастар арасында ішімдік ішу, темекі тарту, есірткі заттарды қолданудың өршуі, ас қорыту жүйесі, жүйке ауруы, жақыннан көрмеушілік және қозғалыс - тірек аппаратының аурулары көбеюде. Сондықтан балалардың салауатты өмір сүруіне мектептің ролі жоғары.

---

Салауатты өмір салтын қалыптастыру бағдарламасы негізінде оқушылар қоғамдық және жеке бас гигиенасы, күн тәртібі, дене шынықтыру, зиянды әдеттер туралы, адамгершілік және жыныстық тәрбиенің гигиеналық аспектілері туралы оқып біледі.
Мектеп жасындағы балалардың денсаулығына, дене қуаты дайындығына, өмірге қажет әр түрлі қозғалыс шеберлігі мен дағдысының қалыптасуына яғни салауатты өмір салтын қалыптастыруына дене тәрбиесінің маңызды өте зор.
Осы кезеңде оқушылар дене тәрбиесі және спорттық қимыл әрекеттермен белсенді шұғылданбаса, олардың денесі жан - жақты толық дамымайды. Ғалымдардың пайымдауынша мектеп жасындағы оқушылардың қимыл белсенділігі аптасына 14 - 21 сағат болуы қажет. Қимыл әрекет белсенділігінің аздығы баланың денсаулығын нашарлатады, ағзаның қорғаныш күшін әлсіздендіреді, толық дене дамуын қанағаттандырмайды.
Бала ағзасының табиғи даму шыңы жоғарғы сынып жасына келетіндіктен негізгі дене қуаты қабілеттілігін мектеп жасында жетілдіру қажет. Барлық дене қуаты қасиеттерін дамыту және тәрбиелеуге ең қолайлы, тиімді кезең мектеп жанындағы уақыт. Онан кейінгі кезеңдерде оларды дамыту өте қиынға соғады.
Бала кезінде әртүрлі, көп үйренген, жетілдірілген, дағдыланған қимыл әрекеттер адамға оңтайлы, епті, жеңіл қозғалуға мүмкіншілік береді, жаңа күрделі қимыл әрекеттерді жылдам үйреніп алуға жол ашады. Ал, мектеп жасын босқа, әрекетсіз өткізіп алған адамдардан ебедейсіз, орашалақ қимыл әрекетін көреміз.
Дене тәрбиесі сабақтары және спорттық жаттықтырулармен айналысқан оқушылардың бос уақыттары аз болады, олар әр минуттарын санап, қадірлеп өмір сүреді. Спортпен шұғылданатын балалар темекі тартпайды, ішімдік ішпейді, нашақор болмайды, бос уақыттарын үнемді пайдаланады. Адам ағзасына зиянды нәрселерді біледі, ондай әрекеттерге барса денсаулық нашарлайтынын, спортта жоғарғы нәтижеге жете алмайтындықтарын түсінеді.

19. Физикалық сапа түсінігі "төзімділік".

Арнайы төзімділік - тиеу тән ұзақ мерзімді ауыстыру мүмкіндігі кәсіби қызметтің белгілі бір түрі. Арнайы төзімділік - күрделі, көп қозғалтқышты сапасы. Орындалған параметрлерін өзгерту арқылы жаттығулар таңдап салмақты және дамыту дейін алуға болады оның жекелеген компоненттерін жетілдіру.

Жалпы төзімділік - оны анықтаушы организмнің функционалдық мүмкіндіктерін жиынтығы, тиімділігі жоғары жұмыс кеңейтілген кезеңдер үшін сыйымдылығы қалыпты қарқындылығы мен арнайы емес көріністері негіз болып кәсіби немесе спорттың түрлі тиімділігі іс-шаралар.

---

Адамдар өз аэробты қабілеті (олар өсті, егер тек қоюға бір қызмет (мысалы) жалпы төзімділік негізі болып табылады, жүгіру), әсер ету және басқа да жақсарту - велоспорт, шаңғы, және т.б. Жалпы төзімділік, ол жоғары физикалық орындау негізі болып табылады табысты мансап үшін қажетті.

Төзімділік дамыту әдістері әр түрлі қолданылады бірнеше топқа бөлуге болады жаттығу: үздіксіз және аралығы, сондай-ақ басқару (немесе конкурстық) оқыту әдістері.

Төзімділікті дамытуға арналған жаттығулар жиынтығы - бұл әр түрлі бұлшықет топтарына әсер ететін жаттығуларды қоса алғанда, азамат үшін спорттық іс-шаралар мен іс-шаралар жиынтығы.

20. Дене шынықтырудың зиянды әдеттерге ( нашақорлық, алкоголизм, темекі шегу) әсері қалай және қалай жүреді?

Қазіргі қоғамымызда салауатты өмір салтына деген саналы көзқарас темекі шегу, спирттік ішімдікке салынудың, есірткі қолданудың көбеюіне себепкер болып отыр. Спирттік ішімдіктердің, есірткі мен темекінің адам өміріне зиянды екені белгілі.

Денсаулығы әлсіз, білімі төмен, зиянды әдеттерге әуес, жалқау, тәрбиесіз жастары бар ел қашанда әлсіз, қорғансыз. Жастар болашақ, ертеңгі қоғамның, қала берді отбасының иелері. Сондықтан оларды салауатты өмір салтына тәрбиелеу, олардың осы дәстүрді дәріптеуші болып қалыптасуына бағыт беру қажеттігі білім беру мекемелерінің соның ішінде орта мектептің алдында тұрған педагогикалық проблемалардың бірі.

21. "Жылдамдық"физикалық сапасы туралы түсінік.

Қозғалыс сапасы ретінде жылдамдық - бұл адамның белгілі бір жиілікпен және импульсивтілікпен осы шарттар үшін ең аз уақыт кесіндісінде қозғалыс әрекетін жасау қабілеті. Бұл сапаның табиғаты туралы мәселеде мамандар арасында көзқарастардың бірлігі жоқ. Кейбіреулер жылдамдықтың физиологиялық негізі жүйке-бұлшықет аппаратының лабильділігі деп ойлайды. Басқалардың пайымдауынша, жылдамдық көрінісінде нерв процестерінің қозғалғыштығы маңызды рөл атқарады. Көптеген зерттеулер жылдамдықтың адамның кешенді қозғалыс сапасы болып табылатыны дәлелденген.Адамның жылдамдығының негізгі түрлері-қозғалыс реакциясының уақыты, бір жүрісті барынша жылдам орындау уақыты, максималды жиілікпен қозғалысты орындау уақыты, тұтас қозғалыс актісін орындау уақыты. Сондай – ақ жылдамдық көрінісінің тағы бір түрі ("жылдамдық сапасы") - қозғалыстың жылдам басталуы (спорттық тәжірибеде "күрт"деп аталатын). Тұтас қозғалыс жылдамдығы адамның жылдамдығын жанама түрде сипаттаса да, жылдамдықтың қарапайым түрлері емес, тұтас қозғалыс жылдамдығының (жүгіру, жүзу және т.б.) жылдамдығы іс жүзінде ең үлкен мәнге ие.Жылдамдық-бұл адамның әртүрлі физикалық әрекеттерінде өте алуан түрлі және ерекше көрінетін сапа.

---

Смотрите также файлы

• Дріс таырыбы 1. Бадарламалау тілдері жне алгоритм ымына кіріспе. Дріс жоспары.docx

• Апаратты жйелер (информатика, 10сынып жмб) Педагогті атыжні.docx

• Сабаты таырыбы Ампер кші. Лоренц кші Тогы бар ткiзгiшке магнит рiсi тарапынан сер ететiн кштi Ампер кшi.docx

• Контрольная работа по однкнр в 5 классе по теме Религия и культура.docx

• Давление твердого тела это физическая величина, равная.docx