ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 18.01.2024
Просмотров: 183
Скачиваний: 2
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
екінші матрицаның тесігінің ішіне созылып түседі. Сонан соң екі
матрицаны да престің астына салады, мүнда екі желатинді лентадан
көлденең тігісі бар жабық капсулалар ойылып шыгады (сурет 45).
Ол желатинді л е т а дайындайтын агрегаттан жэне капсульды
престен түрады. Еріген желатин масса арнайы воронка арқылы
салқындатқыш барабанға жіберіледі. Пайда болған лента
барабаннан катоктың көмегімен бөлініп алынады жэне табақтарға
кесіледі. Капсульды пресс қуыстары бар бірқатар қысқа жалпақ
формалардан түрады. Бүларга вакуум көмегімен желатинді л е т а
сорылады.
Капсулаларды тамшылату тэсілімен алу.
Тамшылату тәсілімен капсулаларды алу Голландия
фирмасының «Глобекс Марк-2» автоматында жүргізіледі (сурет 47).
Бұл үшін центрлес түтікті форсункадан екі ағым сығылып
шыгарылады: сыртқысы — қыздырғыштан желатин ерітіндісі; ішкісі
- сүйық дэрілік зат. Екі фазалы ағым айнала соқтығысып,
салқындатқыш майга түседі. Осы кезде желатиннің табиги бетгік
тартылуы арқасында шариктер пайда болады. Май тәріздес зат
резервуардан (1) дозалаушы қондыргыга (3) келіп түседі де,
желатинді массамен (2) бір мезгілде түтіктің қосылган жеріне
итеріледі, осы жерде тамшылар қалыпталады.
Пульсатордың (5) көмегімен тамшылар үзіліп, салкындат-
қышқа (7) келіп түседі. Мұнда тамшылар толық калыпталып,
салқындалып, салқын май құйылған ыдысқа (8) агып түседі. Дайын
капсулаларды арнайы камерада жуып, кегггіреді. Тамшылату тәсіл
дәрілік заттың дәл дозалануын, өндірістің тазалығын жэне
желатиннің үнемді жұмсалуын қамтамасыз етеді.
Бүл тәсілмен А, Е, К витаминдері капсулаларын алады
8. Желатиннің суда еруінің температуралық режимінің бұзылуы капсулалардың қандай қасиеттеріне әсер етеді? Желатинді масса қандай тәсілдермен алынады?
9. Капсулаларды батыру әдісімен алудың ерекшелігі, не себептен желатинді массаны ұзақ уақыт қойып қояды?
15.2.1. Капсулаларды батыру тәсілімен алу технолоі иясы.
Батыру тәсілімен әрі жұмсақ, эрі катты капсулаларды алуға
болады. Өндірісте жүмсақ капсулаларды any келесі сатылардан
тұрады:
1 .Желатинді масса дайындау
2. Бір шеті ашық қабықшаларды қалыгггау
3. Толтыру
4. Дәнекерлеу
5. Капсул алардың сапасын багалау
6. Капсулаларды кептіру
7. Тегістеу жэне жуу
8. Жарамсыз капсулаларды қайта өндеу.
1. Желатинді массаны дайындау. Желатинді массаның
құрамына желатин, глицерин, консервантгар жэне су кіреді.
Массаның құрамына боягыш жэне ароматты заттар кіруі де мүмкін.
Капсуланың түріне байланысты массаның құрамы өзгеріп тұрады.
Қатты капсулалар апуға арналган желатинді массаның құрамында
глицерин болмауы мүмкін немесе өте аз мөлшерде кіруі мүмкін
(0,3%-га дейін). Жүмсақ капсулаларда глицериннің мөлшері 20-
30%-га дейін көтеріледі.
Қатгы капсулалар жасауға арналган масса желатинді бөлме
температурасында глицерин қосылган жаңадан қайнатылған тазар-
тылган суда алдын-ала ісіндіру арқылы дайындалады. Желатинді
еріту коспаны 45-50°С температураға дейін қыздыру және әлсін-
әлсін арапастыру арқылы жүргізіледі. Жүмсақ капсулалар алуга
арналган масса желатинді су мен глицеринде оны ісіндірмей, еріту
арқылы дайындалады. Желатин 80- 84°С температурада су мен
глицерин қоспасында ерітіледі. Еріту кезінде араластыру өте
үқыпты жүргізілуі керек, себебі, капсулалар қабырғасында ауа
көпіршіктері пайда болады, осыған байланысты олардың беріктігі
төмендеп кетеді.
Өндірісте жұмсақ капсулалар үшін желатинді масса төменде-
гідей дайындалады: су «көйлегімен», температураны автоматты реттегішпен, якорлы және қалақшалы араластырғыштармен
жабдыкталған жабық реакторға су жэне глицерин құяды. Қоспаны
70-75°С температурага дейін қыздырады да, консерванттар қосып
ерітеді. Сонан соң температурань: 80-84°С-қа дейін көтеріп,
желатин косып, қоспаны желатин толық еріп кеткенге дейін
араластырады. Массаны осындай жагдайда 2 сағатқа қалдырады.
Сонан соң реакторға вакуум-насосты қосып, одан ауаны сорып
алады. Ауаны copy 15-30 минут бойына жүргізіледі, дайын массаны
арнайы термостатқа ауыстырып кұйып, 45°С температурада 24
сағатқа қалдырады (термостатгайды).
2. Каисулаларды қалыптау. Желатинді масса термостаттан
батыруға арналган ваннага беріледі. Ванна электрмен кызатын су
«көйлегімен» жабдыкталган, онда 38-47°С температура бір қалыпты
ұсталып тұрады.
Қалыптар сопақша келген формалы, дюралюминийден
жасалынған, олар рамкаға бекітілген.
3. Капсулаларды толтыру. Бұл үшін электронды дозаторлар
қолданылады. Оның негізгі бөлігі медициналық шприц болып
табылады. Поршеньдік насостың көмегімен сұйықтық шприцке
сорылады. Кері қарай жүргенде масса шприцтен бос қабықшаларга
туседі.
4. Капсулаларды дәнекерлеу. Дэнекерлеу қолмен электрлі
дәнекерлегіштің көмегімен жүргізіледі. 55-65°С температурага
дейін қыздырылган дәнекерлегішті капсула мойнының тесігі
бойымен айналдырады, желатинді масса осы жерде балқып,
балқытылган қоспа тесікті желімдеп бекітеді.
Дәнекерлеуді еріген желатинді массаның тамшысымен де
жүргізуге болады.
5. Капсулалардың сапасын багалау. Көзбен шолып
дэнекерлеудің сапасын тексереді, капсуланың беріктігін, толтырылу
дәрежесін анықтайды. Ағатын, кабырғаларының қалындыгы
әртүрлі, механикалық қоспалары бар және т.б., капсулалар
жарамсыз деп табылады. Жарамсыз капсулалар қайта өңдеуге
жіберіледі.
6. Капсулаларды кептіру. Капсулаларды кептіру 23-26°С
температурада ауа күшпен айналып жүретін шкафта 20 сағат
бойына жүргізіледі. Кептірілген қабықшалардың ылгапдылыгы 10-
12% болады.
7. Тегістеу. Беті тегіс жэне жылтыр капсулалар алу үшін
оларды түйіршікгегіштерде араластырып тегістейді. Капсулалар
бір-біріне үйкелісіп, олардың бетгері жылтырайды.
8. Капсулаларды жуу. Капсулаларды жуу майлар жэне басқа
механикалық коспалардан тазарту мақсатымен жүргізіледі. Бұл
үшін капсулаларды қазанга немесе басқа ьщысқа салып, үшхлор-
этиленмен немесе изопропил спиртімен жуады, капсулаларды осы ерітінді ішінде 5-10 минут бойына үнемі араластырып отырады.
Сонан соң капсулалар қайтадан күштеп ауа жіберілетін шкафта 23-
26°С температурада еріткіш пен ылгалдан ажырату үшін
кептіріледі.
Көзбен шолып тексерген соң капсулаларды тагы да изопропил
спиртімен немесе үшхлорэтиленмен жуады, мүнда бүл енді капсу
лаларды стерильдеу мақсатымен жүргізіледі. Сонан соң кайтадан
кегггіреді. Капсулалардың ылғалдылығы 8-10% болуы керек.
9. Капсулаларды қайта өвдеу. Жарамсыз капсулаларды
кесіп, ерітіндіні қабықшалардан центрифугирлеу арқылы бөліп
алады. Қабықшаларды үшхлорэтиленмен жуып, 67% ылғалдылыққа
дейін су қүяды да, ерітеді.
Сонан соң біркелкі масса алынғанға дейін араластырады,
вакуумдайды. Осы массаны онан эрі қарай желатин капсула
қалыптауға қолданады.
10. Батыру әдісімен алынатын жұмсақ және қатты желатинді касулалардың технологиясының ерекшелігі неде? Қолданылатын машиналар. Олардың жұмыс істеу принциптері.
Қатты жела гинді капсулаларды батыру тэсілімен алу.
Москва қаласындағы Л.Я. Карпов атындағы зауытта алмалы-
салмалы қатты капсулаларды батыру тәсілімен алу «Colton»
жартылай автоматында жүргізіледі.
Машина келесі бөлімдерден түрады: термостатты каптамага
орнатылған, желатинді массаны салуга арналған ыдыстан, қалыптар
орнатылған батырушы механизмдерден, кептіргіш қондырғыдан,
капсулаларды кесу, шыгарып алу және жинактауға арналған
автоматты бөлімшеден түрады. Қатты капсулаларды жұмсақ
капсулалар сияқты алады (сурет 44).
Бірақ мүнда капсуланың «түбі» мен «қақпағын» бөлек
дайындайды. Кептіру де біршама ерекше жүреді. Желатинді
қабыкшалармен қагггалған калыптарды жогарыда орналасқан екі
кептіргіш шкафка салады, мүнда 45-50°С температурадағы жьшы
ауа үрлейді. Сонан соң бұл капсулаларды төменгі екі шкафқа
салады, мұнда температура 18°С. Кондиционерленген 4 шкафта капсулалардың кептірілу уақыты 45 минут. Капсулалардың
кабықшалары қатты және созылгыш, иілімді болып шыгады.
Кептіргіштен рамкалар қосарланып (біреуі - түптерімен,
екіншісі - қақпақтарымен) автоматты бөлімшеге беріледі, мүнда
кабықшалар кесіледі, шыгарылып алынады жэне біріктіруші блоққа
жіберіледі, мұнда капсулалар жинақталады (түптері қақпақтармен
жабылады).
11. Қатты және жұмсақ желатинді капсулаларды толтыру және дәнекерлеу ерекшеліктері. Қандай қондырғылар қолданылады? Бракераж қалай жүргізіледі?
Желатинді капсулалар (Capsulae gelatinosae). Қазіргі кезде шыгарылатын желатинді капсулалар келесі түрлерге бөлінеді: 1) жүмсақ желатинді капсулалар; 2) қатгы желатинді капсулалар. Жүмсак желатинді капсулалар - сопақша, шар тэрізді немесе цилиндрлі формалы созылғыш қүты, оган салмағы 0,1-1,5 г дейін майлы ерітінділер, қатты немесе паста тәріздес заттар салуға болады.
Қатты жслатинді капсулалар - қатты, үштары домалакдалган цилиндрлі формалы құтылар, олар екі бөліктен түрады - корпустан және кақпақтан. Алмалы-салмалы (ажырайтын) капсулалар үш көлемде шығарылады; диаметрі 3 мм-ден 9,5 мм-ге дейін, үзындығы 11-25 мм дейін, кабыргаларының қалындыгы 0,08-0,15 мм-ге дейін. Фармацевтік өндірісте боялған қатты капсулалар шығарылады: ақ түсті (титанның қос тотығымен боялган), сары түсті (тартразинмен), кызғылт сары және қызыл (қышқыл кызылмен) және екі түсті (сары жэне қызыл).
15.2. Желатинді капсулалар дайындау тэсілдері.
Қазіргі кезде желатинді капсулалар үш түрлі тәсілдермен алынады: 1) батыру; 2) престеу; 3) тамшылату.
Сурет 45. Капсулаларды престеу тәсілімен алу процессі
2-тәсіл. Престеу тэсілімен капсулалар алу үшін «Colton» вакуумды машинасы қолданылады (сурет 46).
Қатты капсулаларда:
1. Метациклин капсулалары 2. Витациклин капсулалары 3. Линкомицин капсулалары 4. Оксациллин капсулалары 5. Левомицетин капсулалары 6. Канамицин капсулалары 7. Ганглерон.
Жұмсақ капсулаларда:
1.Олиметин капсулалары
2. Еркек усасыр қою экстракты капсулалары
3. Майсана майымен капсулалар
4.Валидол капсулалары *
5. А, Е, К витаминдері капсулалары
6. Нитроглицерин капсулалары.
Бракераждық комиссияның міндеттері.
2.1. Мектептің бракераж комиссиясы:
- тамақ өнімдерін тасымалдау, жеткізу және түсіру кезінде санитарлық-гигиеналық нормалардың сақталуын бақылауды жүзеге асырады;
- ас блогының (қойма және басқа да үй-жайларды қоса алғанда) және тамақтану залының санитарлық жағдайын, ыдыс-аяқты жинау сапасы мен сапасын, жай-күйін және жуылуын бақылауды жүзеге асырады;
- күн сайын ас мәзірінің дұрыс жасалуын қадағалайды;
- ас блогындағы жұмыстың ұйымдастырылуын бақылайды;
- түсетін шикізатты қабылдауды, сақтау шарттарын, өткізу, пайдалану мерзімдерін, аспаздық өңдеуді, тамақ өнімдерін дайындау технологиясын бақылауды жүзеге асырады;