Файл: Білім беру жйесін сапалы дамыту мселесі азастан Республикасыны Білім туралы заында 1, Елбасы Н..doc
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 03.02.2024
Просмотров: 245
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
деп аталды. Бұл кезеңде интерактивті оқыту әдістерінің ерекшеліктері мен теориялық негіздемелері туралы танысулар жүргізіліп, мектеп жоспарынан тыс, өз тарапымыздан сауалнамалық тест ұйымдастырылды (қосымша А).
Сауалнамалық тестіге бастауыш сынып мұғалімдері қатысты. Бұл әдіс мұғалімдердің оқыту әдісі туралы көзқарасын айқындады: 20 мұғалім оқыту әдісін теориясы мен практикасын байланыстырып, жете білу қажет десе, 28 практикалық тұрғыда әдісті жетілдіру қажеттігін, ал 42 оқыту әдістері туралы толығырақ білгісі келетіндігін жеткізді.
Педагогикалық эксперименттің бастапқы сатысы білім беру жүйесіндегі оқыту әдістерінің қазіргі жай-күйін ашып, сондай-ақ мұғалімдердің оқыту әдістерінің алуантүрі және олардың салыстырмалы айырмашылығы туралы білімдерінің өте жоғары деңгейде еместігін көрсетті.
Эксперименттің қалыптастырушы кезеңінде біз келесі міндеттерді қойдық:
тәжірибесінде дамыта оқыту жүйесімен оқыту әдіс-тәсілдерінің қалай жүзеге асырылып жатқандығын бақылау.
Интерактивті оқыту әдістерінің тиімділігіне түйін жасайтын зерттеу үрдісінде алынған мәліметтерді математикалық өңдеу.
Қалыптастырушы эксперимент әдістемесі интерактивті оқыту әдістерін қолдануға негіз болатын формалар мен әдістерді қолданудан тұрады. Осы міндеттерді жүзеге асыру сынып сабақтарын ұйымдастыру арқылы жүрді.
Бақылау топтарында қазақ тілі пәні бойынша сабақтар дәстүрлі әдістермен (сынып жетекшісінің жоспары бойынша) жүзеге асты, ал эксперимент топтарында осы пән бойынша интерактивті әдістер таңдаулы түрде алынып жүргізілді.
Экспериенттің қалыптастырушы кезеңінің материалдары 4 сынып оқушыларының ауызша және жазбаша жұмыс жасау барысында интеллектуальды деңгейінің көрсеткіші ретінде шығармашылық қабілетін дамытуға бағытталған. Интерактивті сабақты құру негізінде бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілетін қалыптастыру жөніндегі жүйелі жұмыстың қажеттілігін айқындайтын әдістемелік тұжырымдама жатыр. Осы орайда бірқатар сабақ үлгілерін қарастырайық.
Ашық сабақ 4 «б» сынып Қазақ тілі
Сабақтың тақырыбы: Қыстырма сөз 189-192 жаттығу
Сабақтың мақсаты.
Білімділігі: Оқушыларға қыстырма сөз туралы түсінік беру. Сөйлем ішінен қыстырма сөздерді таба білуге үйрету.
Дамытушылығы: Баланың логикалық ойлау қабілетін жаттығулар орындау арқылы дамыту. Шығармашылық қабілетін,байқағыштық қабілеттерін, сөздік қорларын дамыту.
Тәрбиелілігі: Ұқыптылыққа, тиянақтылыққа, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Аралас сабақ.
Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап, тірек сызба, топпен жұмыс, логикалық тапсырмалар.
Сабақтың құрал-жабдықтары, көрнекілігі:
Интерактивті тақта, тірек сызбалар, түрлі-түсті фишкалар.
Сабақтың түрі: Дәстүрлі емес сабақ
Сабақтың барысы:
I Кіріспе бөлім: а) Ұйымдастыру кезеңі; (Сәлемдесу)
Хормен: Жақсы оқып сабақты
Әдеп сақтау сәніміз.
Сәлем бердік сіздерге
Бас иіп бүгін бәріміз.
ә) Психологиялық дайындық;
б) Сабақтың топтық сайыс түрінде өтетінін хабарлау.
II Үй тапсырмасын сұрау: Сөйлемнің бірыңғай мүшелері 188-жаттығу
1) Ереже сұрау
2) Мысал келтіру,сөйлем құрау.
III Үй тапсырмасын қорытындылау: (Тірек сызба)
Жеке-жеке тоқталып мысал келтіру.
188 – жаттығуды тексеру.
IV Жаңа сабақ: а) Мюнстенберг әдісі бойынша жаңа сабақты хабарлау.
ә) Жаңа сабақты түсіндіру. Сөйлем талдау арқылы.
дау жоқ
Ертең , қансонар болғалы тұр.
б) Тірек сызба.
Қаратпа сөз Одағай сөз
в) Оқулықпен жұмыс 189-жаттығу. Екі бағандағы сөйлемдерді салыстырып,оқу.
- Не байқадың?
Құрамында сөйлем мүшесі емес сөздерді табу.
г) Дәптермен жұмыс 190-жаттығу. Топтық тапсырма:
I топ: 1,2-сөйлем II топ: 3,4-сөйлем III топ: 5,6-сөйлем
р б «қысқасы» сөзінен сөз
тудыру. Сол сөзтумаларға
е
ә 
қыстырма сөз қосып
сөйлем құрау.
і с
Сөз құра, сөзден
сөйлем құра.
191-жаттығу Өлеңді мәнерлеп оқу. Шарты бойынша ауызша орындау.
Шығармашылық тапсырма: Өлеңді қара сөзге айналдырып, шағын мәтін жазу.
III Қорытынды бөлім: Жаңа сабақты бекіту. Пысықтау сұрақтарын беру.
- Қыстырма сөз дегеніміз не?
- Қыстырма сөз сөйлемнің қай жерінде келеді?
- Қыстырма сөзді алып тастаса сөйлемнің мағынасы өзгере ме? (мысал келтір)
IV Үйге тапсырма беру: Ереже жаттау,192-жаттығу.
V Оқушылар білімін бағалау:
Үш топтағы конверттерден жиналған фишкаларды санау арқылы топтың ұпайын шығару.
Қызыл - 5, көк - 4, жасыл -3
а) Жеке оқушыларды бағалау.
ә) Топтық сайысқа баға беру,марапаттау.
б) Оқушылар пікірін тыңдау, әрқайсысының қарсылас тобына талдау жасау.
Сабақтың тақырыбы: Білімді тиянақтау. Сан есім.
Сабақтың мақсаттары: Сан есім туралы алған білім мен білігін оқушылар есіне толық қалыптастыру және оны күнделікті өмірде қолдана білуге үйрету. Жан-жақты білім беру.
Тәрбиелік мәні: Шапшаңдыққа, ұқыптылыққа, сауаттылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың әдіс-тәсілі: Сұрақ-жауап, суреттермен, қима қағаздармен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: Интерактивтік тақта, суреттер, жұмбақ, мақал-мәтелдер.
Сабақтың барысы
Ұйымдастыру кезеңі.
Өтілген сабақтармен жұмыс. Үй тапсырмасын сұрау. Сөз таптарының анықтамасын қайталап шығу.
Сан есімді атап өту. Сан есімді атап көрсету.
Заттың санын, ретін білдіретін сөздерді сан есім дейміз. Сан есімдерге Қанша? Неше? Нешенші? деген сұрақтар қойылады: бес, жеті, жүз екінші, он алтыншы.
Сан есімге байланысты жаттығу орындаймыз.
412-жаттығу. Сандарды жазумен жазамыз.
5 - бес, 6 - алты, 7 - жеті, 10 - он, 20 - жиырма, 90 - тоқсан.
18 - он сегіз, 23 - жиырма үш, 54 - елу төрт, 66 - алпыс алты, 77 - жетпіс жеті.
2. Үйге тапсырма. 413-жаттығу.
Сергіту сәті.
Оң қолымда бес саусақ,
Сол қолымда бес саусақ.
Қосып едім екеуін
Болып шықты он саусақ.
Кітаппен жұмыс. 414-жаттығу. Көп нүктенің орнына сан есімдерді мұғалімнің көмегімен жазумен жазып, сызып шығу:
Асқар сегіз жаста. Шопан – қойшы, бәйге – жүлде
Түсіндіру. Бағалап шығу.
145-жаттығу. Оқу, сан есімді табу. Тақтадан орындау.
Ер бір рет өледі, қорқақ мың рет өледі.
Қыңыр – қайсар деген сөзді білдіреді.
Интерактивтік тақтамен жұмыс.
Қай көшеде тұрасың?
Үйіңнің нөмері нешінші?
Пәтеріңнің нөмері нешінші?
Отбасыңда қанша адам бар?
417-жаттығу. Суретке қарап әңгіме құру.
Жұмбақ.
Бір талда 12 бұтақ бар,
Әр бұтақта 30 жапырақ бар.
Бір жағы қараңғы, бір жағы жарық.
(12 ай, 30 күн, күн мен түн)
Сабақты қорыту.
Сабақтың тақырыбы: Жай сөйлем мен құрмалас сөйлем.
Сабақтың мақсаттары: Құрмалас сөйлем туралы түсінік беру, жай сөйлеммен салыстыра отырып құрмалас сөйлемнің өзіндік ерекшеліктерін таныту; оқушыларға жай сөйлемді құрмалас сөйлемге айналдыру жолдарын тұлғалық жағынан байланыстыратын, құрылымдық ерекшеліктерін, жасалу жолдарын меңгерту, ойлау қабілеттерін, тіл байлығын, танымдық, зерттеу, шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Сабақтың көрнекілігі: Интерактивтік тақта, плакаттар, кесте.
Сауалнамалық тестіге бастауыш сынып мұғалімдері қатысты. Бұл әдіс мұғалімдердің оқыту әдісі туралы көзқарасын айқындады: 20 мұғалім оқыту әдісін теориясы мен практикасын байланыстырып, жете білу қажет десе, 28 практикалық тұрғыда әдісті жетілдіру қажеттігін, ал 42 оқыту әдістері туралы толығырақ білгісі келетіндігін жеткізді.
Педагогикалық эксперименттің бастапқы сатысы білім беру жүйесіндегі оқыту әдістерінің қазіргі жай-күйін ашып, сондай-ақ мұғалімдердің оқыту әдістерінің алуантүрі және олардың салыстырмалы айырмашылығы туралы білімдерінің өте жоғары деңгейде еместігін көрсетті.
Эксперименттің қалыптастырушы кезеңінде біз келесі міндеттерді қойдық:
-
Бастауыш мектептің оқу үрдісіндегі интерактивті оқыту әдістерінің тиімділігін тексеру; -
Бастауыш мектеп оқушыларының білім деңгейін айқындауға мүмкіндік беретін қазақ тілі пәнінен сабақ жоспарын құру; -
Бастауыш сынып мұғалімдерінің сабақтарына қатысып, олардың іс-
тәжірибесінде дамыта оқыту жүйесімен оқыту әдіс-тәсілдерінің қалай жүзеге асырылып жатқандығын бақылау.
Интерактивті оқыту әдістерінің тиімділігіне түйін жасайтын зерттеу үрдісінде алынған мәліметтерді математикалық өңдеу.
Қалыптастырушы эксперимент әдістемесі интерактивті оқыту әдістерін қолдануға негіз болатын формалар мен әдістерді қолданудан тұрады. Осы міндеттерді жүзеге асыру сынып сабақтарын ұйымдастыру арқылы жүрді.
Бақылау топтарында қазақ тілі пәні бойынша сабақтар дәстүрлі әдістермен (сынып жетекшісінің жоспары бойынша) жүзеге асты, ал эксперимент топтарында осы пән бойынша интерактивті әдістер таңдаулы түрде алынып жүргізілді.
Экспериенттің қалыптастырушы кезеңінің материалдары 4 сынып оқушыларының ауызша және жазбаша жұмыс жасау барысында интеллектуальды деңгейінің көрсеткіші ретінде шығармашылық қабілетін дамытуға бағытталған. Интерактивті сабақты құру негізінде бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілетін қалыптастыру жөніндегі жүйелі жұмыстың қажеттілігін айқындайтын әдістемелік тұжырымдама жатыр. Осы орайда бірқатар сабақ үлгілерін қарастырайық.
Ашық сабақ 4 «б» сынып Қазақ тілі
Сабақтың тақырыбы: Қыстырма сөз 189-192 жаттығу
Сабақтың мақсаты.
Білімділігі: Оқушыларға қыстырма сөз туралы түсінік беру. Сөйлем ішінен қыстырма сөздерді таба білуге үйрету.
Дамытушылығы: Баланың логикалық ойлау қабілетін жаттығулар орындау арқылы дамыту. Шығармашылық қабілетін,байқағыштық қабілеттерін, сөздік қорларын дамыту.
Тәрбиелілігі: Ұқыптылыққа, тиянақтылыққа, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Аралас сабақ.
Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап, тірек сызба, топпен жұмыс, логикалық тапсырмалар.
Сабақтың құрал-жабдықтары, көрнекілігі:
Интерактивті тақта, тірек сызбалар, түрлі-түсті фишкалар.
Сабақтың түрі: Дәстүрлі емес сабақ
Сабақтың барысы:
I Кіріспе бөлім: а) Ұйымдастыру кезеңі; (Сәлемдесу)
Хормен: Жақсы оқып сабақты
Әдеп сақтау сәніміз.
Сәлем бердік сіздерге
Бас иіп бүгін бәріміз.
ә) Психологиялық дайындық;
б) Сабақтың топтық сайыс түрінде өтетінін хабарлау.
II Үй тапсырмасын сұрау: Сөйлемнің бірыңғай мүшелері 188-жаттығу
1) Ереже сұрау
2) Мысал келтіру,сөйлем құрау.
III Үй тапсырмасын қорытындылау: (Тірек сызба)
Жеке-жеке тоқталып мысал келтіру.
188 – жаттығуды тексеру.
IV Жаңа сабақ: а) Мюнстенберг әдісі бойынша жаңа сабақты хабарлау.
| Ж | К | У | Қ | Ы | С | Т | Ы | Р | М | А | К | Р | Е | С | Ө | З | Ж | П | Н |
ә) Жаңа сабақты түсіндіру. Сөйлем талдау арқылы.
дау жоқ
Ертең , қансонар болғалы тұр.
б) Тірек сызба.
Қаратпа сөз Одағай сөз
в) Оқулықпен жұмыс 189-жаттығу. Екі бағандағы сөйлемдерді салыстырып,оқу.
- Не байқадың?
Құрамында сөйлем мүшесі емес сөздерді табу.
г) Дәптермен жұмыс 190-жаттығу. Топтық тапсырма:
I топ: 1,2-сөйлем II топ: 3,4-сөйлем III топ: 5,6-сөйлем
р б «қысқасы» сөзінен сөз тудыру. Сол сөзтумаларға е
ә қыстырма сөз қосып сөйлем құрау.і с
Сөз құра, сөзден
сөйлем құра.
191-жаттығу Өлеңді мәнерлеп оқу. Шарты бойынша ауызша орындау.
Шығармашылық тапсырма: Өлеңді қара сөзге айналдырып, шағын мәтін жазу.
III Қорытынды бөлім: Жаңа сабақты бекіту. Пысықтау сұрақтарын беру.
- Қыстырма сөз дегеніміз не?
- Қыстырма сөз сөйлемнің қай жерінде келеді?
- Қыстырма сөзді алып тастаса сөйлемнің мағынасы өзгере ме? (мысал келтір)
IV Үйге тапсырма беру: Ереже жаттау,192-жаттығу.
V Оқушылар білімін бағалау:
Үш топтағы конверттерден жиналған фишкаларды санау арқылы топтың ұпайын шығару.
Қызыл - 5, көк - 4, жасыл -3 а) Жеке оқушыларды бағалау.
ә) Топтық сайысқа баға беру,марапаттау.
б) Оқушылар пікірін тыңдау, әрқайсысының қарсылас тобына талдау жасау.
Сабақтың тақырыбы: Білімді тиянақтау. Сан есім.
Сабақтың мақсаттары: Сан есім туралы алған білім мен білігін оқушылар есіне толық қалыптастыру және оны күнделікті өмірде қолдана білуге үйрету. Жан-жақты білім беру.
Тәрбиелік мәні: Шапшаңдыққа, ұқыптылыққа, сауаттылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың әдіс-тәсілі: Сұрақ-жауап, суреттермен, қима қағаздармен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: Интерактивтік тақта, суреттер, жұмбақ, мақал-мәтелдер.
Сабақтың барысы
Ұйымдастыру кезеңі.
Өтілген сабақтармен жұмыс. Үй тапсырмасын сұрау. Сөз таптарының анықтамасын қайталап шығу.
Сан есімді атап өту. Сан есімді атап көрсету.
Заттың санын, ретін білдіретін сөздерді сан есім дейміз. Сан есімдерге Қанша? Неше? Нешенші? деген сұрақтар қойылады: бес, жеті, жүз екінші, он алтыншы.
Сан есімге байланысты жаттығу орындаймыз.
412-жаттығу. Сандарды жазумен жазамыз.
5 - бес, 6 - алты, 7 - жеті, 10 - он, 20 - жиырма, 90 - тоқсан.
18 - он сегіз, 23 - жиырма үш, 54 - елу төрт, 66 - алпыс алты, 77 - жетпіс жеті.
2. Үйге тапсырма. 413-жаттығу.
Сергіту сәті.
Оң қолымда бес саусақ,
Сол қолымда бес саусақ.
Қосып едім екеуін
Болып шықты он саусақ.
Кітаппен жұмыс. 414-жаттығу. Көп нүктенің орнына сан есімдерді мұғалімнің көмегімен жазумен жазып, сызып шығу:
Асқар сегіз жаста. Шопан – қойшы, бәйге – жүлде
Түсіндіру. Бағалап шығу.
145-жаттығу. Оқу, сан есімді табу. Тақтадан орындау.
Ер бір рет өледі, қорқақ мың рет өледі.
Қыңыр – қайсар деген сөзді білдіреді.
Интерактивтік тақтамен жұмыс.
Қай көшеде тұрасың?
Үйіңнің нөмері нешінші?
Пәтеріңнің нөмері нешінші?
Отбасыңда қанша адам бар?
417-жаттығу. Суретке қарап әңгіме құру.
Жұмбақ.
Бір талда 12 бұтақ бар,
Әр бұтақта 30 жапырақ бар.
Бір жағы қараңғы, бір жағы жарық.
(12 ай, 30 күн, күн мен түн)
Сабақты қорыту.
Сабақтың тақырыбы: Жай сөйлем мен құрмалас сөйлем.
Сабақтың мақсаттары: Құрмалас сөйлем туралы түсінік беру, жай сөйлеммен салыстыра отырып құрмалас сөйлемнің өзіндік ерекшеліктерін таныту; оқушыларға жай сөйлемді құрмалас сөйлемге айналдыру жолдарын тұлғалық жағынан байланыстыратын, құрылымдық ерекшеліктерін, жасалу жолдарын меңгерту, ойлау қабілеттерін, тіл байлығын, танымдық, зерттеу, шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Сабақтың көрнекілігі: Интерактивтік тақта, плакаттар, кесте.