ІІІ. Эксперименттік бөлім

Дәстүрлі оқытумен жаңа технологиялық білім берудің сабақтастығы
3.1 Химияны ағылшын тілінде білім беруде жаңа методикалардың қолданылуы

Мен өзімнің өндірістік іс-тәжірибемде химияны ағылшын тілінде оқытуда екі әдіспен оқушылармен жиі жұмыс жасадым. Бірі СLIL әдісі екіншісі билингвалды оқыту. Жұмысымның барысын төмендегідей сипаттап өтсем.

Химия пәнін ағылшын тілімен байланыстыра оқыту оқушылардың сөздік қорын кеңейте отырып, жаңалық ашуға, әртүрлі бақылаулар, тәжірибелер жүргізуге құлшындырады. Қарапайым көрсетулер оқушыны өз бетімен ізденуге, танымдық және шығармашылық икемділіктерін дамытуға бағыттайды. Сонымен қатар, алған білімі өмірге деген қажеттілігін қанағаттандыру мақсатында меңгерілуі қажет екендігі оқушы санасына сіңіріледі. Ең бастысы оқушының ағылшын тілін меңгерудегі сөздік қоры толығады, сөйлеу дағдысы қалыптасады. Сабақ барысында қосымша берілетін химиялық терминдер сөздігі оқушының сөз қорын қалыптастыруда өз көмегін тигізеді. 



Химия пәнін ағылшын тілі пәнімен ақпараттандыру білім берудегі мақсат-міндеттерді орындауды интенсивтендіруге мүмкіндік беріп отырған бірден – бір тиімді үрдіс. Осы ретте химия пәнін ағылшын тілі пәнімен ақпараттандыру негізінде кіріктіре оқыту тиімді:

• 
  Химия пәнінде қолданылатын негізгі терминдердің ағылшын тілінде аудармаларын үйрету, глоссариймен жұмыс істеу;
  
• 
  Ақпарат көздерін пайдалану, ондағы мәліметтерді ағылшын тілінде пайдалану;
  
• 
  Мазмұн сабақтастығын сақтай отырып ағылшын тілінің үндесуін қамтамасыз ету;
  

Ең бірінші сабақта химияға тоқталу керек. Себебі ол -ағылшын сабағы емес, -химия сабағы. Сондықтан химия сабағында көп кездесетін сөздердің қарапайым терминологиясын пайдаланған дұрыс.

Сабақты жоспарлаған кезінде пән мұғалімі сабақтың оқу мақсаттарын да, тілдік мақсаттарын да тұжырымдай алуы керек. Пәнді-тілдік кіріктірілген сабақтапәнді-тілдік кіріктіре оқытудың түбегейлі амалдарның бірі мәтінмен жұмыс істеу болсада, сабақта сөйлеу іс-әрекеттерінің барлық түрлері болуы керек. Оқу материалын таңдап алғанда оқушылардың жас ерекшеліктеріне және тілдік дайындық деңгейіне жауап беретіндей, стилі жағынан алуан түрлі түпнұсқалық мәтіндерді таңдау қажет.Тапсырмалар мынадай түрде берілуі керек:

• 
  сұрақ-жауап, анықтама-термин, бөлік-тұтас;
  
• 
  қалып қойған жерлерін толтыруға жататын тапсырмалар (көбіне сұрақтары
  
• 
  бар парақшалар таратылады);
  
• 
  нақты ақпаратты іздестіруге бағытталған тапсырмалар;
  
• 
  сөзді табуды көздейтін ойындар;
  
• 
  мәтін бойынша 20 сұрақ қойыңыз, бұл арада әр түрлі сұрақтар көрнекі схема
  
• 
  түріндеболады;
  

---

Соныменқатарсабақтардааудио-жәнебейнематериалдардыпайдалануғаболады[50-51]. Нақтытерминдердіңағылшынтіліндегітүсіндірмесіоқытутіліндеберіледі. Бұлтапсырмаларөзбетіншетұжырымжасауқабілетіндамыту, пікірталас, білім, іскерлікдағдысынқалыптастырады. Сөздікпенжұмыс, сызба-нұсқаларқұрастыру, топтастыру, сәйкестендіру, семантикалықкарта, мәтінаударусияқтыәдістердісабақбарысындақолданамынбарлықтапсырмалархимиялықтерминдердіағылшынтіліндежазу, жаттау, сәйкестігінтабу, шағынмәтіндердіаударуболыптабылады.Осыәдісаясындахимиясабағынпәндік-тілдіккіріктіруәдісіарқылыжасалғансабағымдыұсынамын.

Алжаңатақырыптытүсіндіруинтерактивтітақтаменпрезентациякөмегіменоқушылардысабаққақызықтыруарқылытүсіндіругеболады. Оқушығаалғашқысабақтардаендіғанатанысболыптұрғансөздердіміндеттітүрдеағылшынтіліндетүсіндіреотырыпқазақшамағынасынайтаотырғанжөн. Оқушытолықағылшынтілінеркінмеңгергенінедейін, тақырыпосыәдіспентүсіндірілсеесіндежылдамсақталады.
Билингвальное обучение химии

Можно выделить следующие формы организации учебно-познавательной деятельности при билингвальном обучении химии: фронтальную, групповую, парную и индивидуальную.

Фронтальная форма учебной работы хорошо применяется в беседе, учебной дискуссии.

Групповая форма учебной работы может осуществляться при выполнении упражнений, решении задач, проведении ролевых игр.

Парная форма работы лучше всего подходит для выполнения химического эксперимента (практические работы, лабораторные опыты) и пр.

При индивидуальной форме работы наилучшим образом учитывается языковая и химическая подготовка учащихся. При этом задания можно дифференцировать по двум критериям: уровень знания химии и уровень владения иностранным языком.

Индивидуальная работа реализуется при решении задач, выполнении упражнений, работе с тестами, с различной литературой и источниками Интернет, заполнении билингвальных химических словарей и др.

Использование химических кроссвордов я начинаю с 8 класса, и к середине второго года изучения

---

химии учащиеся уже привыкают к ним, ждут новых.

Across 2.While normally shown at the top of this group, this element is not an alkali metal. 4.This alkali metal joins with a member of the halogen group to form table salt. 6.This element's chemical symbol is Rb. 7.The first member of the alkali metals. Down 1.This element's chemical symbol comes from the Latin word for alkali, kalium. 3.This element, which is used in atomic clocks and photocells, melts at temperatures slightly above room temperature. 5.The last member of this group, all isotopes of this element are radioactive.

---

В зависимости от языковой подготовки учеников в классе, химические кроссворды могут быть полностью составлены на иностранном языке или один из элементов (задания или ответы) на иностранном языке, а другой – на родном. Приведу пример кроссворда по теме «The Alkali Metals» («Щелочные металлы»), полностью составленного на английском языке, взятого с сайта: http://education.jlab.org/elementcrossword/index.html.[54]
Answers: 1 – potassium; 2– hydrogen; 3 – cesium; 4 – sodium; 5 – francium; 6 – rubidium; 7 – lithium.

3.2. Химияны ағылшын тілінде оқытуда терминологияның маңызы

Мен мектепте химиядан сабақ беруде ең алдымен оқушылардың қызығушылығын арттыру мақсатында терминологиямен көп жұмыс жасадым. Бұрынғы білімдерін тексеру барысында және жаңа білім игеруге арналған атпсырмалар беріп отырдым. Және қолданған әдістерімді төмендегідей сипаттап өтемін.

Химия пәнін ағылшын тілінде оқушыны қалайша шаршатпай, оқытуға болады? Мұндай жағдайда мұғалімнің алдында үлкен мәселе оқушының бар ынтасын сабаққа аударып қызығушылығын арттыруда оқытудың интербелсенді әдістерін қолдану. Қазіргі сабақ 40 мин уақыт аралығын қамтиды,бұл уақыт көлемінде оқушыларға химия сабағын қызықты, әрі түсінікті қылып өткізу оның үстіне ағылшын тілінде өткізу, бұл химия пәнінің алдында тұрған ең үлкен мәселе.

Алғашқысы «Миға шабуыл» сабақтың басында өткен тақырыпты қайталау барысында қолданылады.

2. 
   Протон, нейтрон, электрон ұғымын ағылшынша анықтама беріңдер
   
3. 
   Химиялық байланысқа сәйкес келетін сөздерді теріп жазыңыз.
   

Water Bond Electron Chemistry Ionic Flask Filter Book Shell Matter

4. 
   Find names of metals and write them below 
   

1. Oxygen 2.Zinc 3.Silicon. 4. Hydrogen 5. Carbon 6.Iron 7.Calcium 8. Neon

Бұләдісоқушылардыңжылдамдыққажәнеағылшынтіліндегібілімдерінжинақтауғаықпалетеді.Соныңарқасындахимиялықэлементтердіңатауынтабаотырып, сабаққадегенбелсенділігіартады.

5. 
   «tic-tac-toe» «крестик нолик» ойыны бойынша жеңген жолақта қазақ тілінде де ағылшын тіліндеде элементтің атын,формуласын атай алады.
   

элеметтердің таңбаларын 3 тілде жазу AL ,CL, F, Fe, Zn, O, H, P, Ca, Na, K,Ag. Және протон, электрон ,нейтрон сандарын есептеп табу.

---

6. 
   Мына ойында «үшіншісі белгісіз» деп аталады,бұл жерде оқушылар элементтерді мағынасына қарай ағылшын әрі қазақ тілінде тауып жаза білуі керек.
   

Amphoteric oxide (екідайлы оксид) acidic oxide (қышқылдық оксид)

Жауабы: basic oxide (негіздік оксид)

7. 
   «Серпілген сауал» әдісі- тақырыптың түсіну деңгейін арттыруға және талқылау дағдыларын дамытуға қол жеткізу үшін сыныптағы оқушылардың арасында сұрақтарды лақтырыңыз.Сұрақтарды ағылшын тілінде қоя отырып шарды немесе допты оқушыларға кезекпен-кезек лақтыра отырып жауабын алуға болады.
   

Carbon is is a metal or a_____(non-metal)

Iron, copper, sodium are _____ (metals)

Oxygen, silicon, carbon are ___ (non-metals)

Most of elements in Periodic Table are_____(metals)

8. 
   Көптеген терминдер, химиялық элементтердің, химиялық заттардың, зертханалық құрал-жабдықтардың атаулары интерноцияналдық сипатта қолданылады. Зер салып қарасақ ана тілімізде де өзге тілдерде де атауларында ұқсастық байқалады. Химиялық ыдыстардың атауларымен танысқанда мағынасына қарап аудармалар беру керек.
   

• 
  Сынауық (латынша.proba–орыстіліндеиспытывать, проверять, қазақшасынау, байқаудегендікөрсетеді).
  
• 
  Фильтр / filter ( латынша. filtrum –орысшавойлок,сүзу).
  
• 
  Колба (немісше. Kolben ).
  
• 
  Flask (латынша. flasko – орысша контейнер, склянка).
  
• 
  Burner (англ. to burn – жану).
  

• 
  Элемент / element (латынша. elementum – алғашқызат).
  
• 
  Атом / atom (грекше. atomos – бөлінбейтін).
  
• 
  Формула / formula (латынша. formula – химиялықжекезаттармолекуласыныңқұрамынхимиялықтаңбажәнесанарқылыбелгілеу.).
  
• 
  Реакция / reaction (латынша. re- қарсы, action – әрекет,қимыл,).
  
• 
  Диссоциация / dissociation (латынша.dissociatio – ыдырау, бөліну).
  
• 
  Бейтараптану / neutralization (латынша.. neuter – екеуінедежатпайтынбасқадегенмағына).
  

9. 
   «Полиглот ойыны» бұнда оқушылар берілген сұраққа үш тілде жауап береді.
   

• 
  Тұз қышқылының тұзы?
  
• 
  Дезинфекция үшін қолданылатын элемент?
  
• 
  Біреуі оттегі болып келетін, екі элементтен тұратын зат?
  
• 
  Элементтің түр өзгерісі қалай аталады?
  
• 
  Ең жеңіл элемент ?
  

Химия пәнін ағылшын тілінде оқыту оқушылардың сөздік қорын кеңейте отырып, жаңалық ашуға, әртүрлі бақылаулар, тәжірибелер жүргізуге құлшындырады[46]. Соның нәтижесінде 10-11 сыныпта химия пәнін толық түрде ағылшын тілінде өтуге мүмкіндік береді[47].

---

Смотрите также файлы

• Создание огнестрельного оружия.ppt

• Решение Концентрация собственных носителей заряда n i имеет сильную температурную зависимость и определяется как.docx

• Паронимы в русском языке Понятие паронимы.pptx

• Бір дірет бізді мірге жолдайды. Біз мірді тсінбейміз.docx

• Иркутский государственный университет Институт математики, экономики и информатики.docx