Файл: 1. 1 Макроэкономиканы пні. 2 Макроэкономикалы талдауды масаттары, ерекшеліктері жне талдау дістері.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 07.11.2023
Просмотров: 309
Скачиваний: 2
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Халықаралық сауданың одан әрі өсуіне дамушы елдердің сыртқы сауда саясатын едәуір ырықтандыру, олардың арасындағы сауда ауқымын кеңейту ықпал етті. Ақпараттық технологиялар мен телекоммуникация құралдары саласындағы революция да маңызды.
Әлемдік сауданың өсуінің маңызды факторы сауда келісімдері жүйелеріне сәйкес импортталатын компоненттер мен материалдарды пайдалана отырып, дамушы елдерде дайындалған өнеркәсіптік тауарлар экспортының айтарлықтай өсуі болып табылады.
Соңғы жылдары байланыс құралдары мен ақпараттық технологиялар қызметтерінің үлесі едәуір өсті, сонымен бірге шикізат пен ауылшаруашылық өнімдерінің сауда үлесі қысқаруда.
Әлемдік сауданың географиялық бөлінуінде де белгілі бір өзгерістер орын алуда. Дамушы елдердің саудасы біртіндеп өсуде, бірақ жаңа индустриалды елдерден келетін тауар ағындарының көлемі әсіресе тез өсуде.
Қытай, Үндістан және Бразилияның сыртқы саудасы қарқынды дамып келеді, бұл елдерге әлемдегі ең ірі сауда державаларының қатарына кіруге мүмкіндік берді.
Сонымен бірге, бұрынғысынша әлемдік тауар айналымының едәуір бөлігі - әлемдік экспорттық-импорттық операциялардың үштен бір бөлігі жетекші өнеркәсіптік дамыған елдерге (АҚШ, Германия және Жапония) тиесілі. Әлемдегі ең ірі сауда елдерінің қатарына Франция, Ұлыбритания, Италия, Канада, Нидерланды, Бельгия кіреді.
Осылайша, халықаралық сауданы дамытудың келесі заманауи тенденцияларын бөліп көрсетуге болады:
1. Халықаралық сауда серпіні дамудың жоғары қарқынымен сипатталады.
2. Сыртқы сауданың жалпы өсуімен оның динамикасы жекелеген елдер мен аймақтарда әр түрлі болады.
3. Сыртқы сауда елдердің ішкі экономикалық дамуының жалпы қарқынына қарағанда тез өсуде.
4. Көптеген елдердің экспорттық және импорттық квоталары өсті.
5. Соғыстан кейінгі кезеңдегі әлемдік сауданың географиялық конфигурациясы асимметриялы түрде сипатталады.
6. Халықаралық сауданың негізгі ағымы дамыған елдердің өзара саудасына келеді.
7. Әлемдік сауданың тауарлық құрылымы өзгеруде:
- халықаралық тауар айналымына тартылатын тауарлар ағыны әртараптандырылуда;
- халықаралық саудада дайын өнімдердің үлесі артып келеді;
- химия өнімдерінің халықаралық сауда көлемі артты.
Негізгі ұғымдар:
Әлемдік шаруашылық.
Д. Рикардоның салыстырмалы артықшылықтар теориясы.
Абсолютті артықшылықтар теориясы.
Халықаралық сауда қатынастары.
Сыртқы сауда саясаты.
Халықаралық сауданың қазіргі даму бағыттары.