ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 15.08.2021
Просмотров: 1705
Скачиваний: 2
Ми жарақаттанғанда психикалық бұзылулар бірнеше айдан немесе жылдан соң дамиды.
Бассүйек ми зақымданғаннан кейін бірден кома, сопор, есеңгіреу болып, қатты зақымдану психозы жиі қарауытқан сананың бұзылуы ретінде дамуы мүмкін. Бұл жағдайда қатты психомоторлы қозу болып, аффективті зорланушылықта агрессивті әрекеттер, үзілді-кесілді сандырақ пен елестетушілік орын алады. Осы жағдайдың ұзақтығы –бірнеше сағаттан бірнеше күнге созылады. Одан соң аурудың есіне ештеңе сақталмай, толық амнезия болады. Делириозды, аментивті және онейроидты синдромдар туралы да жазылған. Ауыр психоздар бірнеше аптаға дейін созылады. Сана бұзылудан кейінгі мерзімде астениялық жағдайда қайтадан қалпына келеді. Корсаковтың амнезия синдромы пайда болуы мүмкін. Бұл жағдайда ес бұзылып, конфабуляция мен жалған реминисценция болуы мүмкін.
Зақымданғаннан кейінгі психикалық бұзылулар жиі зақымдану церебрастениясы, зақымдану энцефалопатиясы, зақымдану қояншығы және зақымданудағы ақыл ке істігі ретінде болады.
Зақымдану церебрастениясында ауру адам қатты жүдеп, психикалық пен физикалық қажу, ашуланшақ болады. Ауа райының өзгеруі жағдайын нашарлатады. Олар көлікпен жүргенді көтере алмайды. Зақымданудың ауыр түрінде жарылғыштық, ұстамсыздық, даукестік және жүдеушілік дамиды.Қояншық ауруы және сананың қарауытқан бұзылысы дамиды.
Зақымданудан кейін науқаста мезгіл-мезгіл аффективті(депрессивті, маниакальді) кейде елестетушілік және елестетушілік-сандырақ психоздары болады.
Ауру жазылмаса зақымдану деменциясы дамуы мүмкін. Бұл ауруда ес бұзылып, адам ынтасыз, жайбарақат болып, интеллекті төмендейді.
3 Маниакальный синдром. Клиническая характеристика.
Маниакальды синдром триада симптоммен көрінеді: көңіл күйдің көтерілуі,ойлау ағымының жылдамдауы, сөздік қимылдық қозу. Бұл синдромның облигатты белгілері. Бұл кезде науқас өз мүмкіндігін асыра бағалайды, өзін аурумын деп есептемейді, ашушаң, тез сөйлейді, ойы беткей болады, бір істі аяғына дейін жеткізе алмай келесісіне ауысып кете береді. Науқастың сыртқы бейнесі қуаныш бейнесін бейнелейді.
Классиф: қуанышты мания- классикалық формасы (гипертимия, тахипсихия, двигат. возб-е). ашушаңдық мания- жоғары тітіркендіргіштікпен, ашушаңдықпен, агрессивтілікпен, қоршаған ортамен тез конфликтке түсуге бейімділігімен көрінеді.Маниакально-параноидный түрі- сандырақтық ойлардың келуімен сипатталады әсіресе соңына түсу сандырағы.Сандырақтық түрі- орталық орында ұлылық сандырағы болады, сандырақ жиі өзінің касібіне байланысты болады.Онейроидная мания-маниакал. Синдромның шынында сананың онейроид типтес фантастикалық галююцинациялық бұзылуы байқалады. Бұндай науқастарға ешқандай проблема болмайды, көңіл күйі ардайым көтеріңкі болады. Қайғырмайды.
№19 билет.
1 Эпилепсия. Классификациясы,ұстама түріне байланысты клиникалық көрінісі, эпилептикалық статус, заманауй диагностикалау және емі.
Эпилепсия-бас ми нейрондарының электрлік белсенділігінің шектен тыс жоғарылауының нәтижәсінде болтын қайталамалы тырыспа ұстамалармен, естен танумен жүретін созылмалы ауру.
Үлкен 3 топқа жіктейміз
1.таралымды
2.фокальдық немесе парциалдық
3.бір жақты
I. Таралымды эпилепсиялық ұстамаға естен тану мен көлемді вегетативтік бұзылулардың дененің екі жағын бірден қамтитын немесе оларсыз бола беретін құрысулармен қосарлану тән. Бұл топ үлкен құрыспалы және кіші құрыспасыз эпилепсиялық ұстамаларға бөлінеді.
А.Таралымды құрыспалы ұстамалар кенеттен пайда болып, үлкен эпилепсиялық ұстама түрінде көрінеді. Аурудың бұл түрінде сырқат айқайлап жіберіп іле топикалы-клонеикалық құрыспалар пайда болады.Олардың толық тоникалық куезеңі ым, аяқ-қол және дене бұлшық еттерінің құрысып-ширығуымен сипатталады. Көз алмалары бағытынан тайып, жоғары ығысады. Аяқ-қол бұлшықеттері шектен тыс ширығады. Дем алуға қатысатын бұлшықеттер ширығуынан апноэ,цианоз дамиды. Құрыспалы ұстаманың клиникалық кезеңінде ауру тілін тістепаузынан қан көпіреді.
Вегетативті бұзылулардың ішінде көз қаршығының жарыққа реакциясы жойылуымен қосарланатын мидриаз жиі кездеседі . Сфинктрлер бұлшықеттерінің ширығуынан еріксіз зәр, кейде нәжіс шығару байқалады. Тамыр соғыс пен АҚ жоғарылайды.
Ұстама әдетте 1-2 минутқа, кейде одан да аз уақытта өтеді, ұйқыға ауысатын кома түрінде аяқталады. Ұйқыдан оянған соң науқаста амнезия, бұлшықеттегі ауырсыну, қалжырау, әлсіздік пайда болады. Көпшілік жағдайда команың соңы сопор тіпті психомоторлық қозу болады.
Толық құрыспалы ұстамалармен қатар, жартылай тарлымды ұстамалар-тек қана тоникалық құрысу немесе тек қана клоникалық құрысу, яғни екі жағынан көлемді миоклониялар болуы мүмкін.
Б.Кіші құрысусыз ұстамалар қарапайым және күрделі абсанстарға бөлінеді. Олар тек қана балалық шақта кездеседі. Кіші ұстама деп аталатын абсанс ұстамадан кейін ешқандай белгі бермейтін қысқа мерзімді естен тану арқылы білінеді.
1.Жабайы(қарапайым)абсанс-қимыл т.б әрекеттердің 5-20секунд бойы тоқтап қалуы. Сырқаттар ол жөнінде өзімен бірге болған адамдар арқылы ғана біледі.
2.Күрделі абсанстарға қысқа мерзімді естен тану ерін мен тілдің еріксіз қимылы және көз алмаларының аларуы т.б мен қабаттасады. Олардың арасында атониялық және акинетикалық абсанстар ажыратылады. Атониялық абсанс-постдуралдық тонустың жойылуынан науқастың құлап қалуы, ал акинетикалық-бұлшықет тонусы өзгермей ақ науқастың есінен танып құлап қалуы.Күрделі абсанстар вегетативтік бұзылулармен қабаттасады.
II.Ошақтық (фокальдық, парциалдық) ұстамалар жабайы және күрделі симптоматикалыларға ажыратылады.
А.”Жабайылары” қимылдық және сенсорлық ұстамалар болып бөлінеді.
1.Қимылдық ұстамалар арасында джексондық пен версивтік ұстамалар жиі кездеседі. Джексондық немесе соматомоторлық ұстамалар әдеиие клоникалық немесе клонико-тоникалық парциалдық құрысу түрінде білінеді.
Бұлшықеттерде байқалатын құрыспалар эпилепсиялық ошақтың ми қыртысындағы қимылдатушы проекциялық аумағындағы орнына байланысты. Құрыспалар орнықты болады немесе көршілес бұлшықетке таралады.
Версивтік эпилепсиялық ұстамалар бірнеше топқа бөлінеді:
1.эпилепсиялық нистагм-эпилепсиялық ошақтың ми қыртысының шүйде бөлігінде орналасуына байланысты көз алмасының біріккен клоникалық ауытқуы;
2.көз қозғалтқыш эпилепсиялық ұстамалар-мидың маңдай бөліміндегі адверсивтік аумақта эпилепесиялық ошақтар болуына байланысты көздің біріккен тоникалық ауытқуы;
3.адверсивтік эпилепсиялық ұстамалар-мидың маңдай немесе самай бөлігінде эпилепсиялық ошақтар болуына байланысты көздің , бастың, дененің топикалық ауытқуы;
4.айнымалы эпилепсиялық ұстамалар-адверсиялық ұстама соңынан ілі дененің шыр айналуы.
Кожевников эпилепсиясы-кейбір бұлшықеттер тобында байқалатын тұрақты миоклониялардың ара-тұра Джексон маршына ауысуынан болатын қимылдық эпилепсия ұстамалары.
Иллюзорлық және галлюцинаторлық (психосенсорлық) ұстамалар өте жиі кездеседі.
-
Иллюзорлық ұстамалар-шындықтың (көру, есту, иіс сезу стимулдары) бұрмалана қабылдануы.
-
Галлюцинаторлық ұстамалар
-
3.Иллюзорлық пен галлюцинаторлық эпилепсиялық ұстамалар ес-түстен айырылумен қоса, ұстамалы түрде білінетін дереализация немесе деперсонализация типіндегі сенсорлық синтездің бұзылуы.
Әдетте науқаста үлкен ұстамалар қайталанғанда аура стереотипті болады. Аура кезінде науқастар белгілі сезімдерді басынан кешіреді, мысалы қандай болсын иісті (иістік аура) дәмді (дәмдік аура) дыбысты есту аурасы сезу іш ауыру (абдоминальді аура).
III.Біржақты эпилепсиялық ұстамаларға таралымды эпилепсиялық ұстаманың барлық клиникалық белгілері тән. Тоникалы-клоникалық түрдегі құрысулар ауруды лезде билеп әкетеді де, оған ес-түстен айырылу мен ұстама соңындағы бұзылулар қосарланады.
IV.Эпилепсиялық жағдай-қысқа уақыт аралығындағы бірінен соң бірі кезектесіп келетін эпилепсиялық ұстамалар. Олар төртке бөлінеді:
1.үлкен ұстамалы эпилепсиялық жағдай
2.джексондық ұстамалы эпилепсиялық жағдай
3.бір жақты эпилепсиялық жағдай
4.кіші ұстамалы эпилепсиялық жағдай
Эпилепсиялық жағдайдың басты клиникалық көрінісі-дем алу, циркуляторлық және зат алмасу бұзылыстарына әкелетін құрысу ұстамалары.
Аурудың клиникасында мындай белгілер селқостық, сырылдап дем алу, барлық бұлшықеттердің шамадан тыс ширығуы мен толассыз қайталанатын тоникалық құрысулар, үдемелі цианоз, науқасты дірілдетіп шайқалтатын клоникалық құрысулар, еріксіз агония туралы ойлану, көз қарашықтарының кеңеюі, бет-пішінінің сүйірленуі, тамырдың өте әлсіз соғуы, жағымсыз иіс байқалады.
Диагностикасы
-
ЭЭГ
-
МРТ
-
Бұлшықет биоптатын биохимиялық зерттеу
Емі. Вальпрои қышқылы. Депакин 600-1800мг/тәул немесе 30-50мг/кг/тәул. Суксилеп15-30мг/кг/тәул. Гексамидин 0.125 және 0.25г-нан тәулігіне 1-3 рет.Бензонал 0.1-0.3г-нан тәулігіне 2-3 рет фокальдық және клоникалық ұстамаларда тағайындалады. Дифенин 0,05-0,1г-нан абсанс пен миоклониялық ұстамалар мен басқа ұстамаларда да тағайындалады.
2 Бассүек ми жарақатын басынан өткергендігін психикалық бұзылыстың клиникалық көрінісі. Дәрігер тактикасы.
Бас-ми жарақаты тікелей байланысты психикалық байланысты психикалық бұзылыстар сатылы түзіледі, психикалықсиндромның полиморфизмімен ж/е олардың регрессивті дамуымен сипатталады. Бас ми жарақаттарын жабық ж/е ашық деп бөлеміз.
Жабық жарақаттарға: мидың шайқалуы ж/е мидың созылуы жатады.
Ашық жарақаттары: енген ж/е енбеген болып бөлінеді.
Клиникасы:
Алғшқы кезең: жарақат алғаннан кейін науқас бірден санасын жоғалтады,сонан соң сана деңгейінің терең кома жағдайымен есенгіреудің жеңіл дәрежесіне дейінгі тербелістері орын алады.
Жедел кезең: бұл кезең сананың қалыпқа келуімен ж/е жалпы милық бұзылыстапдың жоғалуымен сипатталады, жедел кезен типті синдромдары адиномиялық.вегетативті, вестибулярлы бұзылыстармен көрінетін астения болып табылады. Оның жеңіл түрінде науқас соматикалық сипаттағы шағым айтады, көңіл күйі төмен, тітіркеніш, ренжігіш, бос көнілді болады.
Клиникасы:
Жарақаттық астения-бис-ми жарақатының алыс салдары кезеңінің нағыз бұзылысы д.а. бұл кезенге тән астенияның клиникалық көрінісінің ішіндегі тітіргендіргіштерге, әлсіздік, тез шаршау, бас ауру, бас айналу, бас айналу, коп болады.
Жарақаттық энцефалопатия-истериялық бұзылыстар өткінші интелектуалды мнестикалық бұзылыстардан тұрады
Жарақаттық ақыл кемдігі- бас ми жарақатының алыс салдарынан салыстырмалы түрде сирек кездесетін көрінісі, жиі бастың ашық жарақаты ж/е бас сүйек негізінің сынуының мидың ауыр контузиясы нәтижесінде дамиды.
Этиопотогенезі:бір уақытта басқа мүшенің зақымдалуы,қан жоғалту,инфекциялар, интоксикациялар,
Емі: профилакткасы: ем кешенді болу керек, оның сипатына, қанша мерзім өткеніне, психопаталогиялық симптомакомплексіне, нейролептик тағайындайды, ноотроптар, антикаогулянттар тағайындалады.
3 Соматикалық аурулардағы психикалық бұзылыстар. Клиникасы, дәрігер тактикасы
Әртүрлі соматикалық аурулардағы басты психопатологиялық симптомокомплекс астениялық синдром болып табылады. Бұл синдром тез шаршаумен, тітіркенгіштікпен және айқын вегетативті бұзылыстармен сипатталады. Кейде астениялық синдромға фобиялық, иппохондриялық, истериялық, апатиялық синдромдар қосылады. Жиі науқастарда кардио немесе канцерофобиялық синдром байқалады. Жүрек-өкпе патологиясы бар науқастарда гипоксия жағдайында наркоздан кейін эйфория байқалады.
Депрессивті, депрессивті-параноидты синдромдар өкпенің ауыр ағымды ауруларында қатерлі ісікте галлюцинаторлы синдроммен бірге жүреді.
Жүрек патологиясы бар науқастар арасында психоздар жиі миокард инфарктісі кезінде кездеседі. Оған үрей, өлімнен қорқу сезімімен жүретін аффективті бұзылыстар, қозғалыстық қозу элементтері, вегетативті және цереброваскулярлы бұзылыстар кіреді.
Емі. Науқастарға, әсіресе жедел психоз жағдайындағы науқастарғатәулік бойы қатаң медициналық бақылауды қамтамасыз ету керек. Астениялық және психоорганикалық синдромдарда массивті жалпы қуаттандырушы терапия, витаминдер және ноотроптар тағайындалады. Ұйқы бұзылыстары кезінде транквилизаторлар беріледі.
№20 билет.
1 Жүйке жүйесінің вегетативті аурулары. Жіктелуі этиологиясы эпидемиологиясы клиникасы диагностика және емі.
Гипоталамикалық синдром-вегетативті, эндокринді,зат алмасу және трофикалық бұзылыстары қосарланып жүретін, гипоталамустың зақымдалуынан болатын синдром.
Этиологиясы. Жедел және созылмалы инфекциялар, интоксикациялар, бас-ми жарақаты, ми қанайналым жеткіліксіздігі, созылмалы психикалық травма, эндокринді аурулар, ішкі мүшелердің жедел және созылмалы аурулары.
Клиникасы. Гипоталамустың зақымдалуы вегетативті-тамырлы және нейроэндокринді бұзылыстармен,термореттелу, су-тұз, минерал,ақуыз-май алмасу тепе-теңдіктерінің бұзылыстарымен жүреді.
Вегетативті-тамырлы дистония- вегетативті – қан тамырлық бұзылыстар жалпы гипергидрозбен, көгілдірленумен және аяқ – қол мұздауымен, аяқ –қол ұштарының ісінуімен, трофикалық өзгерістермен білінеді.
Зерттеу
барысында АҚ-ның ассимметриялы болуы,
тахикардия, пульстің лабильділігі,
тершеңдік байқалады.
Қанда орта
деңгейдегі лейкоцитоз және ЭТЖ үдеуі,
ал ми – жұлын сұйықтығында белок –
клеткалық диссоциация(ыдырауы) байқалады.
Соңғысы ауру басталғаннан 2-3 апта өткенде
айқынырақ білінеді. Ликвордағы белоктың
мөлшері ұзақ сақталуы мүмкін, кейде
оған плеоцитоз қабаттасады.
Сонымен
қатар аурудың дене бойымен жоғары
өрлейтін Лендри салдануы типтес өте
ауыр түрлері де байқалады. Мұндайда
жұлын нервтері зақымдануынан басталатын
патологиялық үрдіс әуелі аяққа, соңынан
денеге, қолға тарайды да, одан әрі сопақша
миды, көпірді, ортаңғы миды, бас сүйек
– ми нервтерін қамтиды.
Жоғары
өрлейтін Ландри салдануының клиникалық
көріністері 2-4 тәулік ішінде, сирегірек
1-4 аптада толық білінеді. Парездер аяқта
және аяқ пен қолдың жоғарғы бөліктерінде
анығырақ байқалады. Екі жағынан созып-керу
симптомдары(Ласег, Вассерман) және
түбірлік симптомдар(Кернинг, Нери)
анықталады. Вегетативті қозғалыстар
әдетте симпатикалық бағытта
жүреді-симпатико-адреналды
криз.
Бұған себеп болып стрессті жағдайлар,
ауа-райы өзгерістері,менсируация т.б
табылады, бұл кезде АҚ 150/90-180/110мм.с.б
жоғарылайды, аяқ-қол мұздап, жансызданады,
дене темп.сы 38-39С көтеріледі, іш өтіп,
кіші дәретке жиі шығуы мүмкін.Тексергенде
АҚ төмендеп,ЖСЖ 45-50/мин азаяды.