ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 15.08.2021
Просмотров: 1754
Скачиваний: 4
Клиникасы: ШС клиникасы пирамидтік ж/е мишықтың бүлінуімен бірігіп сипатталады.15-40 жас аралықта жиі ауырады
-
Аяқта шаршағыштық, вестибулярлы бұзылыстар(бас айналу ,кұсу,лоқсу)
-
Құрсақ рефлекстерінің әлсіреуі,көрудің төмендеуі,
-
Парестезиялар,ауырсынулар, интенционды діріл, жүру кезінде сүріну,
-
Көру нервісінің бұзылуы(ретробульварлы неврит)-диплопия, косаглазия,скотома п.б.,
-
Бет,үштік нерв ж/е бульварлы топ нервтері зақымдалады;
-
Әйелдерде етек кір бұзылысы,ерлерде импотенция дамуы мүмкін;
-
Сезімталдық бұзылы( онемения, парастезия)
-
Шарко триадасы(нистагм, буын-буынға бөліп сөйлеу,мәнерлеп сөйлеу; интенционды діріл)
-
Жамбас қуыс ағзалары бұзылысы(зәр шықпау н/е ұстай алмау,еріксіз зәр шығару)
-
Психикалық бұзылыстар п.б(ашуланшақ, жылауық,есте сақтау қабілеті ж/е өз жағдайын бағалаудың төмндеуі)
ШС клиникасында өзгеше диссоцияцалар(ыдыраушы бұзылыстар) байқалады.
-
Парездің аздап білінуі мен пирамидтік симптомдпр айқындылығы
-
тізе рефлекстерінің әлсіздігі мен аяқ ұшының ырғақты қимылдауы, потологиялық рефлекстер ж/е б.е гипотониясы
ШС церебральді-жұлындық түрінен басқа өзге түрлері де бар:
-
қыртыстық түрі-психика бүлінуімен эпилепсиялық ұстамамен көрінеді. Өте сирек кездеседі.
-
Гемиплегиялық түрі- сәуле тәжіне, ішкі капсулаға ж/е көру төмпешігі аймағына түйін дақтардың орнығуымен байланысты. Ол шұғыл басталады, кейде инсультте болатын апоплексиялық сипат береді.
-
Мишықтық түрі-қимыл үйлесімнің бұзылуы, мас адамша жүріс,Шарко үштігі жиі кездеседі.
-
Жұлындық түрі-алғашқы кезеңінде жиі кездеседі. Аяқтағы беткей сезімталдық бұзылады,жамбас қуысының аздап бұзылуымен аяқтаы үдемелі парезбен сипатталады.
Емі:
-
Ауыр дене қимылын қажет ететін жұмыстарды істемеу, жеткілікті демалыс ұйқы, мезгілінде дұрыс тамақтану керек;
-
Гормондық препараттар: преднизолон-0,3-0,4мг,дексаметазон-0,03-0,04мг дозаларын біртіндеп төмендете отырып қолдану. Шұғыл жағдайда инфекцияға қарсы терапия(уротропин, антибиотиктер) жүргізу
-
-В-интерферондар(авонекс, ребиф, копаксон)
-
Иммуномомодуляторлар(метотрексант7,5мг,азатиоприн 2-3мг/кг/сут)
-
Церебропротектор( глицин-глиатинин)
2.Сана бұзылысының диагностикалық критериі.Сана тұмандануының түрлерінің сипаттамасы.Нозологиялық құралдар.
Сана-қоршаған ортаны бейнелеудің,адамның сыртқы әлем және өзі жөнінде білімінің жоғарғы формасы ,сана тек адамзатқа тән.
Сананың критерийлері мыналар:
1.шындық өмірден ажырау,қоршаған ортадағы құбылыстарды дұрыс қабылдау мүмкінсіздігі н/еоларды фрагментарлы бейнелеу;
2.уақыт,орын,өзіндік тұлға бойынша бағдарлау бұзылысы;
3.ойлау анық еместігі,ситуацияны толық,дұрыс қабылдай алмау;
4.осы шақ оқиғаларының бөліктік немесе толық амнезиясы
Сананың барлық бұзылыстары 2 топқа бөлінеді:
1.Сана деңгейінің толық өшу дәрежесіне дейін төмендеуі (есеңгіреу,кома,сопор)
2.Сана күңгірттенуі(делириоздық,онейроидты,аментивті)
Есеңгіреу –сана белсенділігі төмендеуінің жеңіл дәрежесі.Бұл кезде сыртқы тітір-ді қабылдау табалдырығы жоғарылайды,жауап реакциясының жасырын кезеңінің ұзақ болуы тән,нәт/де науқас тек күшті тітір/ге жауап береді,айналадағы құбылысты қиыншылықпен,толық емес қабылдайды.Ойлау қабілеті қиындаған,жеңіл сұрақтарды бірнеше рет қайталағанда түсінеді,жауаптары толық емес, біртекті.
Сопор кезінде аурумен сөйлесу мүмкін емес,бағдарлаудың барлық түрі бұзылған,тек күшті тітір/ге
Қимылдық ж/е мимикалықреакциялар сақталады.
Кома кезінде сана ж/е сыртқы тітір-ге реакция жоқ.Кома,сопор кез келген соматикалық және психикалық ауруларда дамуы мүмкін.
Делирий-сананыңжеделпайдаболатынкүңгірттенуі./Бұлкездеуақыт,орынбағдарлаубұзылсада ,өзіндіктұлғасынбағдарлаусақталады. 3 сатысынажыратады:
1.-гиперестезиямен
-көңіл-күйдіңөзгеруімен
-әртүрліүрей-қорқыныштармен
-бірорындажайтаппаумен
-ұйқыбұзылысыболады(алғ.симптомы)
2.көрген түсіменшындықтыажыратаалмайды,айналасындағықұбылыстардыиллюзиятүріндеқабылдайды.
3.Ең жоғарғышегінде,шындықөміртүгелдейгаллюцинаторлықбейнелермен,сандырақтықоқиғаларменалмасады.Делирийдіңасаауыртүрікәсіптікделирийнемесемусситирлеушіделирий.Кәсіптікделирийденауқаскүйзелісіменқимыләрекетіөзініңмамандығына,қызметінебайланысты.Қозутөсекдеңгейіменшектеледі,үздіксізбәсеңдауыспентүсініксізсөздердіайтады,аяқтарынмағынасызқозғалтады.
Онейроидбағдарлаужәнеқзіндіксанабұзылысымен ,фантастикалықкүйзелістерменжәнеелестермен,субъективтіәлемдеқабылданатынкөріністерменжәнекататониялықсимптоматикаменбіргежүретінтүстәрізді,сананыңқиялтәріздікүңгірттенуі.
Бағдарланғанонейроид-фантастикалықкүйзелістермен ,болғаноқиғаныңестетолықсақталуыменқоршағанортанытолықбағдарлаужағдайлары.
Аменция–кеңістікті,уақытты,жекебасынбағдарлаубұзылуымен,шынтықтытүсінуқабілетініңжоғалуыменжәнеосыкезеңніңтолықамнезиялануыменжүретінсананыңтереңкүңгірттенуі.Мыс:сағатқақарайотырып,оныңтілдеріндұрыскөріпотырсада,уақыттыайтаалмайды.
Қарауытқанжағдай-тереңсанабұзылысыныңәртүрліұзақтықтағыпароксизмдері,қабылдаушеңберініңкенеттентаралуымен,осышеңбердеңгейіндекүрделіәрекеттержасаумүмкіндігімен,ортаныбағдарлаубұзылысыменжәнеосыкезеңніңтолықамнезиясыменжүреді.Бұлкездесанабірсәттежоғалыпкетеді.Есінжиғанкезде,олөзініңтанысемескөшеде ,неістепжүргенінбілмейді,іс-әрекетінетаңқалады,неболғанынесінетүсіреалмайды.
№23 билет.
1 Жедел шашыранды энцнфаломиелит Жіктелуі, Этиология,Эпидемиологиясы,Диагностика, клиника,емі.
Жедел шашыранды энцнфаломиелитті шашыранды склероз тәрізді әлдебір инфекциялық агенттердің әсер етуінен туындайтын нейроаллергиялық ауруларға жатқызуға болады. Біріншілік энцефалиттің нейротроптық вирустар оның ішінде көбінесе жедел энцефаломиелит вирусы әсерінен пайда болу мүмкіндігі өте жоғары. Екіншілік энцефаломиелиттер ір түрлі инфекциялар асқынуынан болады.
Клиникасы.
Ауру орташа деңгейде жалпы инфекциялық және ми зақымдануының көптеген немесе жекеленген симптомдары байқалуымен жедел немесе созылыңқы түрде дамиды. Кез келген жаста кездесе береді.
Патологиялық үрдістің орналасуына қарай жедел шашыранды энцефалиттің негізгі 4түрі кездеседі:
-
Меңдеген энцефаломиелит. Ми мен жұлынның сұр және ақ заттарының аргідік зақымдануларымен сипатталады. Асимметриялық парездер немесе босаң сіреспелік сипаттар араласқан салдар пайда болады. Ауру ремиссиясыз өтуі мүмкін.
-
Оптикомиелит немесе оптикоэнцефалит- көру нервтері мен жұлын, кейде мидаң не мишықтың қабаттаса зақымдануы. Көру қабілеті көптеген жағдайларда битемпоральдық гемианопсия мен скотома түрінде төмендеп, тіпті соқырлыққа әкеліп соғады. Қозғалу және сезімділік бұзылмдары жұлынның зақымдану белгілеріне байланысты. Сіреспе тетраплегия, қолдың босаң парездері мен аяқтың сіреспе парездері п.б мүмкін.
-
Полиоэнцефаломиелит-сопақша мидаң төменгі бөлігіндегі бас-сүйек-ми нервтері ядролары мен жұлынның алдыңғы мүйіздерінің біріге зақымдануы. Булбарлық көріністер мен дегенерацияланған б.еттер семуі ерекше симптомдар.
-
Менингоэнцефаломиелополирадикулоневрит- ми мен жұлынның меңдеп зақымдануымен қатар, патологиялық үрдіске шеткі нерв жүйесінің де қатысуы. Айқын ауырсыну синдромы, сезімділік бұзылулары арқылы білінеді. Ласег, Кернинг симптомдары, қарақұс бұлшық еттерінің сіресуі және нерв бағандары ауырсыну болуы да мүмкін.
Емдік шаралардың шашыранды склерозды емдеу принциптерінен айырмашылығы жоқ. Сондықтан гормонотерапия антибиотиктермен, уротропинмен, витаминдермен, алоэмен қоса жүргізіледі. Қалыпқа келу кезеңінде массаж, емдік гимнастика қолданылады.
2 Эпилепсия.Эпидемиалогиясы,этиологиясы мен патогенезі мәселелердің типтелуі.
Грек сөзінен аударғанда epilepsia – ұстаймын, құлаймын мағынасын білдіреді Қояншық (эпилепсия) — (грек. epіlambano – шап беріп ұстаймын, шабуыл жасаймын), қояншық – жиі кездесетін ұстамалы аурулардың бір түрі. Эпилепсияны белгілеріне қарай ұзақ уақыт идиопат. (генуинді) және симптомат. деп бөлген. Эпилепсия туралы алғашқы деректер Гиппократ еңбектерінде “қасиетті ауру” деген атпен, әр түрлі себептермен туындайтын бас миының ауруы ретінде айтылған. Әбу Әли ибн Сина ұстамалы аурудың клиник. көріністері мен емін толық сипаттап жазған. Эпилепсия белгілі бір мерзімде қайталанып, науқас есінен танады, кейде тұнжырап, мінезі өзгеріп, ой-қабілеті төмендейді. Эпилепсия ауруының себебі әлі толық анықталмаған. Көбінесе, сәби құрсақта жатқанда не туылғаннан кейін миында ісік болуынан, ми шайқалғаннан немесе қабынуынан, мидың әр түрлі ауруларынан (менингит, арахноидит, арахноэнцефалит), т.б. жағдайлардан болады. Сондай-ақ әке-шешесі маскүнем болса, олардың балаларының да Эпилепсияға шалдығуы мүмкін. Кейде бұл ауру тұқым қуалайды. Эпилепсия 10 – 15 жастағы балаларда байқалады. Ауру ұстар алдында адамның басы ауырып, мең-зең болады, қолы дірілдеп, көзі қарауытады, бір жерді шыр айналып, айқайлап, есінен танып құлайды. Аузынан көбігі ағады, басын соғып, тілін шайнайды. Денесі сіресіп, көгеріп қатып қалады да, бірнеше секундтан кейін басын соққылап, селкілдей бастайды. Бұдан кейін науқас адам біразға дейін есін жия алмай, ұйықтап кетеді. Оянғанда не істеп, не қойғанын білмейді. Кейде ауру жеңіл ұстап, селкілдемей-ақ есінен танып құлайды, ұстама тез басылады. Эпилепсияның қайталап ұстауы көбіне ешбір себепсіз болады. Кейде қорыққанда, бір нәрсеге ашуланғанда, шаршағанда жиілеуі мүмкін. Эпилепсияның ұзақ уақыт ұстайтын түрі де болады. Мұндай кезде науқас адам селкілдеп құламайды. Бірақ псих. әрекеті өзгеріп, мінез-құлқы бұзылады. Науқас тұнжырап, айналасында болып жатқан жағдайға көңіл бөлмей, өзіне қойылған сұраққа жауап бермейді. Оның көз алдына әр түрлі зат елестейді, дыбыс естіледі, әр жерден бірдеңе іздеп әуреге түседі. Қасындағы адамға ретсіз тиісіп, ұрысады, үйден шығып кетуі де мүмкін. Кейде өзін-өзі жұлып, бетін тырнайды, қолына түскен затты сындырады, айқайлап, жылап, қатты күйзеледі. Ұстама біткеннен кейін осы істегендерінің біреуін де есіне ала алмайды. Эпилепсия асқынған сайын жиі ұстап, науқас адамның мінезі, жүріс-тұрысы, ой-өрісі өзгеріп, ойын дұрыстап жеткізе алмайтын болады. Ұмытшақ болып, сәл нәрсеге ренжіп қалады. Өзін ренжіткен адамға өшігіп, ол адамды ешқашан ұмытпайды. Емі аурудың түрі, себебі және ағымына қарай тағайындалады. Аурудың белгісі білінісімен емдеуді ерте бастаған тиімді болады. Ең алдымен Эпилепсияға не себеп болғанын анықтап алады. Ауру ұстаған кезде оны тарқататын препараттармен қатар, науқасқа организмін әлдендіріп, иммунитетін көтеретін дәрі-дәрмек беріледі. Ауру адамға дұрыс тамақтану, мезгілімен ұйықтау, диета сақтау, отбасындағы және еңбек ұжымдағы жағымды жайлардың маңызы зор.
Әр түрлі клиникалық көріністермен журеді.Бас миының созылмалы ауруы.
Адамның неврологиялық ауруларының ең жиі тараған ауруы болып табылады.
Эпидемиологиясы бойынша :Жас балаларда туа,ересектерде жүре п.б.
3 Психотерапия, оның түрлерімен әдістері.
Психотерапия- науқасқа емдік мақсатта психикалық әсер ету әдісі болып табылады. Психотерапия- ауруды емдеу үшін қолданылатын ғылымға негізделген жүйелі психикалық әсер.
Тұрлері: 1- рациональды Психотерапия-айқындап түсінікті етуге бағытталған психотерапияның негізгі мақсаты науқастың өз дерті жөнінде қалыптасқан қате көз қарасын өзгерту.
2. Аналитикалық психотерапия- аурудың негізінде жатқан жасырын, санадан тыс комплекстерді анықтау и оны науқас санасына жеткізу
Әдістері: сендіру и өзін өзі сендіру әдістері бар
Сендіру әдісі үш сатыдан тұрады
- науқасты гипнозды ұйқыға сендіру
- гипнозды ұйқы и осы жағдайға сендіру
- гипнозды ұйқы и осы жағдайдан шығару
Сергектік жағдайдағы сендіру әдісі- дәрігердің күшті ерікті қайратты ету арқылы жүргізілетін психотерапия әдіс науқас сезгіштігі жоғары болған сайын тиімді болады.
гипноздық ұйқы жағдайындағы сендіру әдісі- әдіс мәні емдеу мақсатында адамның жоғары сенгіштігін өз қалауы бойынша гипноз жағдайына енгізуге қолдану.
Гипноз- бұл әдісте женіл орта терен түрлері бар
Женіл - сөзбен сендіруге қарсы тұрып белсенді қозғалыс жасайды
Орташа - айналадағы дыбыстарды шала қабылдайды бірақ қайда екенін не болып жатқанын сезінеді бірақ қалпы өзгермейді
Терен і- айналадағының бәрінен шатасып кейбір мәліметтерді ойында сақтап кейн есінен шығарады.
№24 билет.
1 Лейкоэнцефалит. Жіктелуі Этиология,Эпидемиологиясы,Диагностика,,клиника,емі.
Аурудың бұл түрін 1912жылы Шильдер суреттеп жазған. Оның пікірінше, лейкоэнцефалит қатерлі лейкоэнцефалопатия ретінде қарастырылады.
Лейкоэнцефалиттің этиологиясы әлі анықталмаған.
Клиникасы әр түрлі. Алғашқы клиникасы- мінез- құлық өзгерістері, интеллектінің төмендеуі, сөздің бұзылуы.
Көрмей қалу мен гомонимдік гемианопсия патологияялық ошақ мидың шүйде бөлігінде, апроксиялық бүліністер төбе немесе маңдай бөлігінде орналасқанда пайда болады, қыртыс асты түйіндері зақымданғанда гиперкинездер байқалады.
Ауру біртіндеп үздіксіз үдемелі жағдайда өтеді. Алғашқы симптомдардың даму жылдамдығы аурудың ағым қарқынына сәйкес келе бермейді.
Бас-сүйек нервтерінен көбінесе көру нерві, сирек болғанымен есту және кәреберіс нервтері де зардап шегеді.
Аурудың бірнеше формаларын ажыратады:
•жеделдеу склерозды Ван-Богарт панэнцефалиті
•периаксиальды Шильдер лейкоэнцефалиті
•жедел геморрагиялық лейкоэнцефалит
Емдік шаралар инфекцияға қарсы, организмді жалпы нығайтуға және симптомдардың қарқынын басуға бағытталады. Ауру басталысымен уротропин, гамма-глобулин, антибиотиктер, витаминдер(В1,В6,В12,С), гормонотерапия, иммунодепресанттар(имуран, лейеаран, циклофосфамид) тағайындалады.
2 Үлкен эпи –ұстама ,эпистатус клиникасы .Емдеу принципі,қазыргі анти консульванттар.
Эпилептикалық статус
Критерийлар: эпилептикалық ұстамалар бір – біріненкейін басталуы, бір сағат ішінде 2 – 20 дейін. Ұстамалар арасында науқас есі бұзылған.
Емі:
-
Бас пен дененің жарақаттануын алдвн алу:
-
ЖТЖ өтімділігін қалпына келтіру;
-
Тырысуға қарсы терапия бастау.
Седусен (реланиум) 10 – 20 мг т.і. баяу, қажет болса 5 минуттан кейін қайталау (өкпе вентиляциясының параметрлерін бақылау).
Әсері болмаған жағдайда – тиопенталы 1% - 100,0 бөліктеп т.і. әсерге жеткенше.
Қысқы мерзімде тырысуға қарсы базистік терапияға өту қажет: асқазан зонды арқылы бензол 0,2 – 0.3 тәулігіне 3 рет. Кейінгі әулңктерде препаратты енгізу жиілігін азайту.
Өткізілетін терапияның әсері 2 сағат ішінде болмаса, немесе жедел тыныс алу жеткіліксіздігі дамыған кезде, науқасты қалыпты немесе шекті гипервентиляция тәртібіндегі ОЖВ аудару көрсетілген. Интубациның алдында тиопенталы 10 – 25 мг/кг мөлшерінде енгізіледі. Интубациядан кейін көрсетілген препаратпен инфузия 1 – 5 мг/кг/сағ жылдамдықпен жүргізіледі.
Егер тырысулық белсенділік сақталынса, онда кезекпен жүргізеді:
-
Лазикс 1мг/кг т.і. (негізгі аурудың қабынулық және жарақаттық гензінде көбірек әсер етеді);
-
Магний сульфаты 4 – 6 г т.і. тамшылап (әсіресе тырысу синдромының алкогольді табиғатына көрсеткіштер болса);
Лидокаин 1мг/кг т.і., кейін әрбір сағат 1 – 3 мг/кг
№25 билет.
1 АТРОФИЧЕСКИЕ (ДЕГЕНЕРАТИВНЫЕ) ЗАБОЛЕВАНИЯ ГОЛОВНОГО МОЗГА
К атрофическим процессам относят ряд эндогенно-органических заболеваний, основным проявлением которых является слабоумие, — болезнь Альцгеймера, болезнь Пика, хорея Гентингтона, болезнь Паркинсона и некоторые более редкие заболевания. В большинстве случаев данные заболевания начинаются в зрелом и пожилом возрасте без очевидной внешней причины. Этиология по большей части неясна. Для некоторых заболеваний доказана ведущая роль наследственности. При патологоанатомическом исследовании обнаруживают признаки очаговой или диффузной атрофии без явлений воспаления или выраженной сосудистой недостаточности. Особенности клинической картины зависят в первую очередь от локализации атрофии (см. раздел 1.1.3).
БОЛЕЗНЬ АЛЬЦГЕЙМЕРА [F00]
Клинические проявления и патологоанатомическая картина данного заболевания были описаны немецким психиатром А. Альцгеймером в 1906 г. В основе болезни лежит первичная диффузная атрофия коры головного мозга с преимущественным поражением теменных и височных долей, а также отчетливыми изменениями в подкорковых ганглиях. Клинические проявления зависят от возраста возникновения и характера атрофии.
Описанные автором типичные случаи заболевания связаны с предстарческим возрастом (от 40 до 60 лет). Женщины заболевают в 3 раза (по некоторым данным, в 8 раз) чаще, чем мужчины. Картина заболевания определяется выраженным нарушением памяти и интеллекта, грубым расстройством практических навыков, изменениями личности (тотальное слабоумие). Однако в отличие от других дегенеративных процессов заболевание развивается постепенно. На первых этапах наблюдаются элементы осознания болезни (критики), а личностные расстройства выражены нерезко («сохранение ядра личности»). Очень быстро возникает апраксия — потеря способности выполнять привычные действия (одеваться, готовить пишу, ходить в туалет). Часто наблюдаются расстройства речи в виде дизартрии и логоклонии (повторение отдельных слогов). При письме также можно обнаружить повторы и пропуски слогов и отдельных букв. Обычно утрачивается способность к счету. Сильно затруднено осмысление ситуации — это приводит к дезориентировке в новой обстановке. В инициальном периоде могут наблюдаться нестойкие бредовые идеи преследования и кратковременные приступы помрачения сознания. В дальнейшем часто присоединяется очаговая неврологическая симптоматика: оральный и хватательный автоматизм, парезы, повышение мышечного тонуса, эпилептиформные припадки. При этом физическое состояние и активность больных достаточно долго остаются сохранными. Лишь на поздних этапах наблюдаются грубое расстройство не только психических, но и физиологических функций (маразм) и смерть от интеркуррентных причин. Средняя длительность заболевания — 8 лет.