ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 15.08.2021
Просмотров: 1732
Скачиваний: 4
Толераттылық дегенді ПБЗ.дың әсеріне ағзаның адаптация жағдайы деп түсінуге болады, мұнда накотикалық заттартың бірінші мөлшерін қолданғанда белгілі бір заттың фармакологиялық эффектігі болуы ұшін жоғары мөлшері қажет болады.
Компульсивті тұрғысы- бұл оны оны тоқтамайтындығымен , тоқтатудың мүмкіншіліксіздігімен ажыратылады. Науқыс өзінің тұрғысында жасыруға мүмкіншілігі жоқ.
№9 билет.
1.Экономо эпидемиялық энцефалит Жіктелуі .............
А 1915ж алғаш рет венгр невропатологы Экономо жазған болатын. Осы жылдары ауру кең тараған, көптеген әлем халықтарын жаулады. Қазіргі кеде аурудың клиникасы типті турде журуде. Қоздырғышы әлі толық анықталмаған. Фильтрацияланған вирус тобына жатады. ауа арқылы жұғады көбінде көктем жаз айларында жиі кездеседі.
Жіктелуі: жедел, созылмалы. Жедел сатысында қабынулық инфильтрациялық зақымдалулар байқалса, созылмалы кезінде қара зат, боз шар зақымдалулар көрінеді. 5-10 жылдай стадиясы созылады.
Клиникалық көрінісі : классикалық формасы жедел стадиямен байқалады.
жалпы әлсіздікпен байқалады. Көбінде инфекциялық аурулардың клиникалық көрінісін береді, жоғарғы тыныс жолдарының катаральды қабынуы болады. Лихорадка 2 аптаға созылады. Осы кезде неврологиялық симптомдар пайда болады. Ұйқының бұзылуы патологиялық ұйқышылдық науқас қай жерде болмасын ұйықтай береді. Ұйқысы 2-3 аптаға созылуы мумкін. Летаргия.
Үлкен ж/е кіші көз қозғалтқыш нервтерінің ядролары зақымдалуымен байқалады. Заттарды қосарланып көру, птоз, бір жақты не 2 жақты, анизокория, көру бұзылыстарымен оның тұмандануы байқалады. жарыққа рефлекстің сақталуы. Осы клиникалық көріністер классикалық фор Дене тем 38-39
әлсіз бастың ауырсынуы,
журек айну, бұлшық еттің ауырсынуы,
жалпы әлсіздікпен байқалады. масына жатады, бірақ басқада неврологиялық көріністер байқалуы мүмкін. Горизантальды, ротаторлы нистагм , вестибулярлы бұзылыстарж/е вегетативті симптомдар: гипергидроз, гиперпродукция сөл бездердің. Экстрапирамидальды симптомдар созылмалы сатысына тән. Бірақ жедел стадияда да байқалуы мумкін, хореоатетоз, миоклония, атетоз, блефароспазм, акинетті регидті синдром кей жайдайда болуы да мумкін. Амимя, катотония психосенсорлы бұзылыстар дамиды, иіс, дәм сезу галлюцинациялар журек жағынанда өзгерістер болады, миоклония, гипертермия, комалық жағдайлар. Вестибулярлы, нарколептикалы, эпилептиформную формаларын ажыратады.
Созылмалы сатысында: синдром паркинсонизммен байқалады. Амимия, сөзі монотонды, про,латеро,ретропульсия, птоз, ахейрокинез парадоксальды кинез қолда тремор монета санап жаптан сияқты, блефароспаз, секреторлы, вазоматорлы бұзылыстар гиперсаливация, гипергидроз. Психикалық бұзылыс, эндокринді бұзылыстар.
Жұлын сұйықтығын тексереміз: жедел сатысында плеоцитоз лимфоцитарлы1 мкл 40 клетка
Белок пен глюкоза жоғарлайды. Гликоррахия до 0,5-1г/л
Қанда лейкоцитоз
Лимфацитоз эозинофилов СОЭ жоғарлайды.
Емі:арнайы емі жоқ. Вирусқа қарсы препараттарды қолданады. Нуклеаза вирустың көбеюін тоқтатады. РНК-аза в/м изотоникалық ерітіндімен бірге 30мг 5-6 рет куніне курсы 800-1000мг цитозинарбиноза в/м 4-5 кун 2-3 мг 1кг масса интерферонды профилактика ушін де пайдаланады. Арнайы гамма глобилинді пайдаланады.
2 ГАЛЛЮЦИНАТОРНО-сандыпак тусиниги СИНДРОМЫ
Галлюциноз бір анализатормен шектелген сана күңгірттенуінсіз көп мөлшердегі галлюцинациялармен сипатталатын жағдай. Науқас үрейлі, тынышсыз немесе керісінше, тежелген. Галлюциноз мазмұнына қарай есту, тактильді, көру болып жіктеледі. Әдетте науқас орын уақыт өзіндік тұлғасына бағдары бұзылмайды. Сана күңгірттенуі болмайды.
Есту галлюцинозы : науқас дауыс естігендей, өзара сөйлескендей, дауласқандай, науқасты кіналағандай,оның өміріне қастандық ұйымдастырғадай болады. Бұл кездеседі: алкагольды психозда, интоксикациялық психозда, нейросифилисте, бас миының қан тамырлақ зақымдалуында.
Тактильді гал. науқас терісінде немесе тері астында жәндіктер, құрттар,микробтар жүргендей сезінеді, жыныс мүшелеріне бірдеңе жанасып тұрғандай сезінеді. Кездеседі: кәрілік психозда, ожж орталық зақымдануында.
Көру гал. Науқас үй қабырғасынан суды, гүлдер алаңын, ойнап жүрген балаларды болады, бұған таңданып қарайды.
Паранойяльный с-м: сандырақ синдромы. Шынайылық факторын сандыраққа интерпретациялау, қате пікірлерге дәлелдер келтірумен жүреді. Мазмұны жағынан сандырақ: шығармашылық, жанжал, сонына түсу сандырғы, қызғаныш сандырағы болып жіктеледі. кездеседі: шизофренияда, алкагольды психозда.
Кандинскийй клерамбо. Қабылдау бұзылысы шеңберіндегі науқас олардың еріктен тыс пайда болатындығына, жасандылығына сенімді болады. Автоматизм идеоторлы, сенсорлы, моторлы болып жіктеледі. Идеоторлы: науқас өз ойын басқарып тұр, оны балағаттауға мәжбүрлейді, басына бөтен ойлар салады, оның ойларын оқып тартып алады деп есептейді. Сенсорлы: сезімдік таным бұзылысы жатады, науқас сезім мен түйсіктің жасандылығына шағымданады, мысалы, дененің әр түрлі бөліктерінде ауырсыну, күйдіру, электр тоғының жолдарын сезеді. Моторлы: науқаста өз қимылдары мен қызметтерін басқаруды жоғалтқандығына шағымданады. Аяқ қолдары еріксіз қозғалады, күрделі қимылдар жасайды, мысалы, суицит.
Парафренді синдром. Фантастикалық сандырақ синдырақ. Шындықтан толығымен ажыраған, шындыққа сәйкес келмейтін сандырақ түрі. Синдром котара (меланхоликалық парафрения)үрейлі депрессия фонындағы ипохондрия мазмұнындағы фантастикалық сандырақ (мысалы: барі де өлді, адам өлді, өмір өлді, цивилизация,планета, бар өмір өлді). Кейде өлім жоқ деген сандырақ ойлар айтады. Науқастар өмір бойы азап тартатынына сенімді болады бұны симптом агасфера деп атайды.
3 Апиын тобының наркотиктерінің жіктелуі. Апиынды қабылдау жолдары
Опиатты заттарға табиғи алколоидты заттар жатады.Олар морфин ,кодеин, омнопон , пантопон; Полистимуляциялық заттар, олар героин және синтетикалық ауырсынуды басатын заттар олар промедол, фентанил, метадон жатады.
Кейбір опиатты заттарды медициналық практикада қолданылады(морфин, промедол, фентанил қолданылады)ауырсынуды басу үшін, (кодеин) жөтелді басу үшін, (имодиум) ішектердің маторикасын төмендету үшін қолданылады.Барлық опиатты заттар наркотикалық әсер көрсетпейді.
Жедел интоксикация. Беру жолы тамыр ішілік. Бірақта тері асты инъекциясы, инголяция және шегу арқылы да берілуі мүмкін. Опиаттардың наркотикалық әсері бәрінде бірдей.Олардың айырмашылығын абстинентті синдромның пайда болу ағымына және тәуелділіктің ағымына байланысты . Бірден бетінің қызаруы ,ыстық толқынның бүкіл денеден өтуін сезіну,иенемен тесу сезімі, бет терісінің қышуы байқалады.Естенулар болуы мүмкін .
Морфиннің аз мөлшерінен(5-10г) ақ , психологиялық прцестердің өзгеруі байқалады.Эйфория ,фантазия өрістейді,қабылдаудың жоғарлауы,ақыл-оймен және физикалық тұрғыда орындалатын қызметтерді жеңіл түрдегі иллюзиямен орындайды.Назарының концентрациясы , кандай да бір қажеттілікке сұраныстың төмендеуі ,қозғалыс белсенділігі төмендеуі байқалады.Өздерінің қалауымен наркомандар қобалжуын аыстыра алады.Науқас өзінің қобалжуын голлюцинаторлы жағдайда өткізеді.10-15мин.тан кейін жағымсыз сезім жойылады.Қиялшыл фантазиялар ,эйфория ,мінезіне сөйлеуіне критиканың төмендеуі болады.Бірак ол сұқбаттасуға да, және белсенді қимылға да әуестік танытпайды, жағымды күйімен жеке қалғанды ұнатады.Есі анық болады.Дозасын шектен тыс қолданған (передозировка) жағдайда сопор немес кома дамиды.Қарағанда көз қарашығы кеңеймейді және тарылмайды , қан қысымы төмендейді,бұлшықет рефлекстері төмендейді.Масаю бірнеше сағатқа созылады, әлсіздікпен ұйқышылдық ауысады.Дозасын шектен тыс қолданғанда дем алу бұзылады , дем алу параличі дамуы мумкін.
Тәуелділіксіз қолдану . Алғашқы құю наркомандардың арасында немесе солардың көмегімен жасалынады.Қолданудың бастапқы мотивациясы зерігу ,эйфория іздеу.Жастарды нашақорлыққа итермелейтін басты себептердің бірі делинквенті және қылмыстық топтар.
Нашақорлықтың сатылары. Бірінші сатысы. Нашақорлық 5-10 қайта егуден дамиды.Ол психикалық тәуелділіктен пайда болды.Егу өмірдің басты маңызына айналады.Өздері көк тамырға егулерді жасайды.Соматикалық өзгерістер айқын көрінбейді: тәбеттің төмендуі,іші кебу , көру өткірлігінің төмендеуі.Нашақорлықты күшпен егуден бас тартса, нашақорлыққа әуестік болғанын болғанын байқаймыз.Депресивті-дисфориялық көңіл-күй болады.Толеранттылықтың өсуі , 2-3ретке дейін дозлық көбеюі.Шынтақ буынында көк тамырлардың өлі еттенуі пайда болады.
Екінші сатысы.Нашақорлықты қолданғаннан бастап тәуелділікпен көрініс береді.2-3 апталарда басталып 2 айға күн сайын опиаттарды қолданғанда пайда болады.Соңғы нашақорлықты қолданғаннан соң 12-24 сағ. Кейін абстененция басталады және айқын ауырлықпен көрінеді.Психикалық комплекстердің бұзылулары сенестопатия , қозу, ұйқышылдықты кіргізеді.Сомато – вегетативті бұзылыстарға : көзден жас ағу, ринорея , гипертермия , тахикардия , қан қысымының жоғарлауы,құсу , лоқсу , іші өту, бұлшықет тырысуы, тәбеттің бояулауы кіреді.Айқын абстененсия кезінде денесінің әрбір жерінде ауырсынулар пайда болады. (ломка). Қандайда болмасын қимылдар буындарға түскенде ,денені ұстағанда ауырсынулар болдырады. Жедел абстиненсия кезінде 10-12 күннен кейін көріністер жойылады,бірақ резидуальді көріністер көпке дейін созылады.
Толеранттылықтың өсуі , айқын көрінеді(интакты организм үшін ол нақты өлімге әкелетін мөлшерге дейін болуы мүмкін.Абстиненсия болған соң толеранттылық тез арада төмендейді. Масаю көрінісі де өзгереді.Болған «кайф» жоққа шығады.Нашақорлық допинг ретінде ғана керек болады,жұмысқа қабілеттілік, тәбеттің және қарым –қатнасты болдыру үшін керек болады. Оның әсері бірнеше сағатқа ғана жетеді,сондықтан күніне бірнеше егулер жасау керек болады.
Соматикалық өзгерістер айқын көрініс береді.Науқастар өзінің жасынан үлкен болып көрінеді. Терісі құрғақ , шашы сынғыш және түсе бастайды,тісінің бұзылыстары пайда болады. Акелия болады, Аккомадация бұзылыстары , жыныстық қатынас функциясының бұзылысы .7-10 кг.ға шейін дене салмағының төмендеуі , гепатит, тромбоэмболия және ЖИТС аурулары дамуы мүмкін.Науқастың тұлғасы мен мінезі өзгереді. Науқастар өтірікші ,қызығушылық жойылады,тек наркотиктен басқа.
Науқастар наркотиктен басқа заттарға қызығушылығын жоғалтып, айналадағы дүниеге немқұрайлы қарайды және алдауды әдетке айналдырады.Ұрыс-жанжалға көпшіліктің көзіне түсетіндей аффективті реакциямен сипатталатын жылауға, өзін-өзі жарақаттауға және суицидальді әрекеттер, көрініс бере бастайды.Психологиялық бұзылыстар көбінесе ауыр күйзелістермен немесе ауыр психомоторлық қозумен байланысты болады.Морфиндік нашақорлық белгісінің бірі болып түнгі ұйқының бұзылыстарын есептеуге болады.Ұйқтаудың қиындауы , түнгі ұйқы бұзылыстары , қорқынышты түстер көру жіне басқа өзгерістер кеш батар кезінде науқасты үрейлендіреді. Психикалық өзгерістер морфиндік нашақорлық кезінде сирек кездеседі.Жоғарыда айтыған айтылған күйзелістерді жағдайлардан басқа қозғалысты қозу , қорқыныш, үрей, айқын галюциноторлық мазасыздықпен көріністен делириозды синдромды байқауға болады. Популяциямен салыстырғында нашақорлықтың өлімі 20%тен жоғары . Өлім себептеріне әдетте : передозировка , сиуцидтер, және соматикалық асқыныстар жатады.
Үшінші сатысы. Нашақорлықтың үшінші сатысы өте сирек кездеседі,, себебі. Көп жағдайда нашақорлар оған дейінгі жағдайда көз жумады, Қатты азып-тозу немесе жүдеу , апатия және астения науқастарда еңбекке қабілеттік мүлдем нашарлайды. Қызығушылық тек наркотикқа ғана сақталады, бірақ оған деген ағзаның толеранттылығы немесе төзімділігі төмендейді .Ас қабылдау және өз-өзіне қызмет көрсету үшін наркотик қабылдау керек болатындай жағдайға жетеді.Көп жағдай каллапстар орын алады.Нашақорлықтың соңғы сатылырында полиневриттік көріністер сипатталатын Корсаков типті амнестикалық синдром көруге болады.Ағымда болып жатқан жағдайды есте сақтай алмау , уақыт бірлігінде адасу,псевдореминисценция сияқты көріністер орын алады.
Емі .Нашақорлықты емдеу бірнеше сатылардан тұрады: абстиненциялық синдромды тежеу,нашаға деген тартымдылықты төмендету , психологиялық тұрақтылықты қалыптастыру және жетілдіру терапия ,Көмек сұраудың алғашқы кезінен бастап емдеу процесстері стоционарда жағдайында 1,5-2 ай шамасында тұрақты , үзіліссіз жүргізілуі тиіс.
Дозасын шамадан тыс қолданған кезде дамитын сопорозды және коматозды жағдайлар мен тыныс алу бұзылыстары қабаттаса , тамыр ішіне апиидтік препараттардың антогонисті налорфин енгізеді.Брбитураттардың антоганистті –бемегридті құю сонымен қатар тыныс алу стимуляторларын қолдануға болады.Дезинтоксикация жалпы әдістермен жүргізіледі.
Абстиненті синдромды тежеу адреноблокаторлар мен тыныштандыратын препараттар көмегімен жүргізіледі: клофелин, пирроксан, нейролептиктер, (кеулептин, сонапакс , тизерцин)транквлизаторлар(диазепам, фенозепам) нормотипиктер( карбомезапин) ,ұйықтатқыш заттарды беру.
Емдеудің екінші этапы-психикалық тәуелділікті жоюға бағытталған.Ең негізгі мақсат және әдіс-психотерапияның әртүрлі әдістері.Индивидуалды және топтық методикалық қолданылады.
3 этап-Қолданушы терапия.Психотерапияның қайталамалы сеанстары, жалпы күшейтуші терапия жүзеге асырылады.
Аурудың жазылуы және емнің нәтижесі бірнеше факторға тәуелді.Науқас адамның өзіндік ниеті, емдеуге деген бет-бұрысы,емнің уақытылы басталуы, оның белсенділігі, реалибитациялық кең спектрлігі –осының бәрі өз әсерін тигізеді.
№10 билет.
1 Герпетикалы ж/е цитомегалиялыэнцефалит жіктелуі этиологиясы:
Қарапайым герпес вирусы пантеротропты вирус қатарына жатады. Ол әртурлі ағзалар мен жуйелерді зақымдаумен көрінеді: тері,нерв жуйесі,бауырды зақымдайды. Вирус ОЖЖ ға гематогенді, периневральды жол арқылы өтеді.
Клиникасы : сырқат кенеттен жедел басталады, дене температурасы көтеріліп, менингиальды симптомдар, көбінде эпилептикалық тырысулар болады. Ошақты симптомдар пайда болады, гиперкинез, моно, гемиплегия. Ми жулын сұйықтығында плеоцитоз, лимфацитоз, белок жоғарлайды, 2-3г/л жеңіл ксантохромия не эритроцит болады.