6. Әдебиеттер

Негізгі әдебиеттер:

Қазақ тілдерінде:

1. 
   М.Ө.Мукамов, В.К.Гостищев Жалпы хирургия. ОТАР-медиа, 2014ж., 520
   
2. 
   Касенов Т.С., Дурманов К.Д. Жалпы хирургия . - Алматы, 2013 ж..
   
3. 
   Дурманов К.Д-, Жалпы хирургия. - Алматы 2012ж.
   
4. 
   Медициналық сайттар: meduniver.com; surgery com. net және тағы басқа.
   
5. 
   М. А. Қалдыбаев Жалпы хирургия Алматы, Эверо – 2015 ж. 200
   

6. Ө. М. Мәдікенова Жалпы хирургия Алматы: Эверо, 2012ж., 456

7. Бақылау:

7.1.Тест сұрақтары:

1. Көбікті қанды қақырық қандай жағдайда болады?

А) мұрын қанағанда

В) өңештен қан кеткенде

С) өкпе қанағанда

D) асқазан қанағанда

Е) ешқайсысында да емес
2. Қан құсу қалай аталынады?

А) епистаксис

В) гематомезис

С) гемоптос

D) мелена

Е) гематурия
3. Гемоптоэ деген не?

А) мұрынның қанауы

В) қанды қақырық

С) қан құсу

D) қанды нәжіс

Е) қанды зэр
4. Мұрынның қанауы қалай аталады?

А) гематомезис

В) гематурия

С) епистаксис

D) инсульт

Е) ринит
5. Гематомезис деген не?

А) қанды қақырық

В) қанның тін арасында жиналуы

С) қан кұсу

D) іш қуысына қан кету

Е) мұрынның қанауы
6. Қанды уақытша тоқтату үшін бұрау салғанда, оның дұрыстығын қалай анықтайсыз?

А) терінің түсінен

В) қан қысымын анықтаумен

С) жарадағы қанның тоқтауымен

D) бұраудан төмен пульстің анықталуымен

Е) қанның түсінен
7. Төмендегі екіншілік ерте қанау себептерін атаңыз.

а) тамырдың аррозияға ұшырауынан

б) қан қысымының артуынан

в) байлаған жіптің шығып кетуі салдарынан

г) тамырдан тромбтың шығу салдарынан

д) байланған жердің некрозға ұшырауынан

А) авд

В) бгд

С) бвг

D) абв

Е) абд
8. Организмнің қансырауға қарсы патофизиологиялық қорғаныс шараларын көрсетіңіз.

а) шеткі ұсақ тамырлардың қысылуы

б) тынысының сиреуі

в) брадикардия

г) қан деполарынан қанның айналысқа ауысуы

д) қанды ұйытуға қатысатын заттардың қанға ауысуы

А) вгд

В) агд

С) авг

D) бвд

Е) бвг
9. Қанды біржола тоқтату әдістерін көрсетіңіз.

а) қан құю

б) аминокровин құю

в) 10 пайыз хлорлы кальций құю

г) тромбомасса құю

д) желатиноль құю

А) бвг

В) агд

С) абд

D) авг

Е) вгд
10. Жалған аневризма деген не?

А) қан тамырларының бүйірінен кеңейіп, қан шықпауы

В) қанның ет арасына жиналуы

С) сіңір қапшықтарының кеңейіп суға толуы

D) гематоманың қан тамырымен қатысты байланысы

---

Е) ет қабының жыртылуы
11. Гематокрит деген не?

А) қанның сұйық бөлігі мен түйіршік бөлігінің қатысы

В) қанның тромбоциттері мен эритроциттерінің қатысы

С) лейкоциттер мен тромбоциттер қатысы

D) қанның сары суы мен плазмасының қатысы

Е) қанның плазмасы мен тромбоциттер қатысы
12. Қанның ішкі қанауына жатпайтынын атаңыз.

А) гемоторакс

В) гематомезис

С) гемоперитонеум

D) гемоперикардиум

Е) гемартроз

13. Асқазан-ішек қанауына тән симптомдарды көрсетіңіз.

а) гематомезис

б) гематокриттің өсуі

в) коллапс

г) мелена

д) бір жақ аяқ-қолдың парезі

А) бвг

В) авг

С) вгд

D) абд

Е) абв
14. Уақытша қан тоқтату тәсілдеріне не жатпайды?

А) қысып таңу

В) тамырды байлап тастау

С) жгут салу

D) саусақпен басу

Е) бұрау салу
15. Гемостатикалық ем ретінде қанша миллилитр қан құйған дұрысырақ?

А) 100мл

В) 300мл

С) 500мл

D) қан тоқтағанға дейін

Е) бір литр
16. Капиллярлы қан кетуді тоқтату тәсілдерін көрсетіңіз.

а) қысып таңу

б) қанаған тамырларды байлау арқылы

в) жгут салу

г) гемостатикалық губқаны жергілікті пайдалану

д) витамин «К» иньекциясы

А) абв

В) агд

С) авд

D) бвг

Е) вгд
17. Жедел пайда болған анемияның симптомдарын көрсетіңіз.

а) пульстің әлсіреуі, жиілеуі

б) нерв системасының қозуы

в) бас айналып, естен тануы

г) брадикардияның артуы

д) қан қысымының төмендеуі

А) абд

В) авг

С) бвг

D) бгд

Е) авд
18. Капиллярлы, паренхималық қанауды тоқтату үшін қолданылатын шараларды көрсетіңіз.

а) жараны марлелі дәкемен тығындау

б) жгут салу

в) «К» витаминін организмге енгізу

г) адамның өз тінімен бітеп тоқтату

д) тамырларға «шунттау» операциясын қолдану

А) абв

В) агд

С) авг

D) бвг

Е) бвд

19. Қанның ұюына себепкер болатын затты атаңыз.

А) гирудин

В) дикумарин

С) гепарин

D) кальций глюқанаты

Е) неодикармин
20. Гематурия деген не?

А) бүйрек функциясының жетіспеушілігі

В) зәрде эритроциттердің болуы

С) қуықтың жарылуы

D) іш қуысына қан құйылуы

Е) қанның зәрмен улануы
21. Шын аневризма белгілерін көрсетіңіз.

а) қапшықталған гематома

б) артерия және вена қан тамыр арасындағы қатынас

в) қан тамыр қабырғасының шодыраюы

г) «мысық пырылы» симптомының тамыр үстінде естілуі

д) гематоманың қан тамырымен байланысы

---

А) абд

В) абг

С) бвд

D) бгд

Е) бвг
22. Қан кетуді тоқтатудың биологиялық әдістерін көрсетіңіз.

а) бұлшық ет немесе майлы тінмен тампонада жасау

б) қан немесе таза плазманы құю

в) полиглюкин ертіндісін көк тамырға құю

г) «К» витаминін организмге енгізу

д) гепаринді құю

А) бвд

В) бвг

С) абг

D) абв

Е) авд
23. Ішкі қан кетуге төмендегілердің қайсысы жатады?

а) гемоторакс

б) эпистаксис

в) гемартроз

г) гемоперитонеум

д) гематомезис

А) бвд

В) бгд

С) авг

D) вгд

Е) авд
24. Аурудың тік ішегінен қан ағу белгілері байқалған. Бұрын ауырмаған. Сіздің тексеру жоспарыңыз? Дұрыстарын көрсетіңіз.

а) фиброколоноскопия

б) ирригография

в) гастродуоденоскопия

г) ректоскопия арқылы тексеру

д) тік ішекті саусақпен тексеру

А) абд

В) агд

С) бвг

D) вгд

Е) абв
25. Қан құсу қалай аталынады?

А) епистаксис

В) гематомезис

С) гемоптос

D) мелена

Е) гематурия

1. Тақырып: «Жаралар. Жіктелуі, жара процесінің барысы, жаралардын жазылуы, түрлері. «Жарақаттың организмге жалпы әсері: естен тану, шок, коллапс. Жарақаттану талықсы (шогы) патогенезі, клиникасы, алдын алуы, емі. Жарақаттык улану (ҰКС-СДР) патогенезі, клиникасы, емі. Терминалдык жағдайлар.

2. Мақсаты: Студенттерге жаралар туралы жалпы сипаттама беру. Жара кезінде емдеудің және диагностикалаудың негізгі принциптерін үйрету.
3. Оқыту мақсаты: Оқытудың инновациялық әдістері бойынша «жалпы хирургия» пәнінін ситуациялық есептерді талдауды, клиникалық сценарий арқылы видео роликтермен көрсету әдісі. Мақсаты: Хирургиялық дағдыларды, соның ішінде шұғыл көмек көрсету жағдайларда, білімгердің дағдыларды рет - ретімен дұрыс және уақытылы істеуге үйрету.
3.1.Студент білу тиіс:

• 
  жараларға жалпы сипаттама;
  
• 
  жара кезінде емдік көмек көрсету;
  
• 
  жаралардың жіктемесі
  
• 
  жарасы бар науқасқа таңғыш салу.
  

3.2. Студент істей алуға тиіс:

• 
  жараның көлемін ажырата білу;
  
• 
  жаралану процесінің фазасын анықтау;
  
• 
  хирургиялық өңдеуден кейін біріншілік тігіс салуға көрсеткіш пен қарсы көрсеткіш;
  
• 
  жараға біріншілік хирургиялық өңдеу жүргізу;
  
• 
  жараны антисептиктермен өңдеу жүргізу;
  
• 
  операциядан кейінгі жараның тігісін шешу;
  
• 
  дренажды түтіктерді жуу.
  

4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

• 
  жұмсақ тіндердің анатомиялық және физиологиялық (тері жамылғысы, бұлшықет, сіңір);
  
• 
  жараның негізгі клиникалық көрінісі;
  
• 
  жараның жіктемесі;
  
• 
  енген жара деген не? Оның түсініктемесі;
  
• 
  жұмсақ тіндердің ашық жарасына түсініктеме беріңіз
  
• 
  жаралану процесінің фазасына байланысты жараның биохимиялық және морфологиялық өзгерістері;
  
• 
  атылған жара ерекшеліктері;
  
• 
  жараның диагностикасы және клиникасы;
  
• 
  жараның емі.
  
• 
  жарақаттың организмге жалпы әсері
  
• 
  естен тану түсінігі, эиологиясы, патогенезі клиникалық көрінісі, диагностикасы, алғашқы көмек көрсету шаралары,емі.
  
• 
  шок түсінігі, эиологиясы, патогенезі клиникалық көрінісі, диагностикасы, алғашқы көмек көрсету шаралары,емі.
  
• 
  коллапс түсінігі, эиологиясы, патогенезі клиникалық көрінісі, диагностикасы, алғашқы көмек көрсету шаралары,емі.
  
• 
  жарақаттану талықсы (шогы) патогенезі, клиникасы, алдын алуы, емі.
  
• 
  жарақаттык улану (ҰКС-СДР) патогенезі, клиникасы, емі.
  
• 
  терминалдык жағдайлар патогенезі, клиникасы, алдын алуы, емі.
  

---

5. Білім берудің және оқытудың әдістері:

• 
  өздігімен жара ауруы бар науқастардан шағымдар, аурудың анамнезін және объективті мәліметтерді жинау;
  
• 
  мұғаліммен бірге топтасып диагностикалық кабинетте жара ауруы бар науқастарды көріп, ауру тарихына талдау жасау. Жара таңу бөлімінде студенттердің жараны жуу және дренаждау процедурасын қалай жүргізетінін қадағалау. Жараны қалай дұрыс сипаттауын және зерттеу мен оның емін жүргізу. Анаэробты инфекцияның және сіреспенің алдын алу.
  
• 
  Оқытудың инновациялық әдістері бойынша алынатын нәтижесі: Болшақ дәрігер шұғыл көмек көрсету кезінде хирургиялық дағдыларды жоғары деңгейде көрсетіп, логикалық ойлану қабілетін арттырып, дағдыларды дұрыс жасай алуына мүмкіндік береді.
  

6. Әдебиеттер

Негізгі әдебиеттер:

Қазақ тілдерінде:

1. 
   1. М.Ө.Мукамов, В.К.Гостищев Жалпы хирургия. ОТАР-медиа, 2014ж., 520
   
2. 
   Касенов Т.С., Дурманов К.Д. Жалпы хирургия . - Алматы, 2013 ж..
   
3. 
   Дурманов К.Д-, Жалпы хирургия. - Алматы 2012ж.
   
4. 
   Медициналық сайттар: meduniver.com; surgery com. net және тағы басқа.
   
5. 
   М. А. Қалдыбаев Жалпы хирургия Алматы, Эверо – 2015 ж. 200
   

6. Ө. М. Мәдікенова Жалпы хирургия Алматы: Эверо, 2012ж., 456

7. Бақылау:

7.1.Тест сұрақтары:

1. Біріншілік хирургиялық тазартудың, жарақат алғаннан кейінгі, өткізілу уақыты

А) 6-12 сағ

В) 48 сағ дейін

С) инфекциямен зақымданғанға дейін

D) қалған уақытта

Е) бір тәуліктен кейін
2. Алғашқы екі тәулік арасында операциялық жара жағынан қандай асқыну болуы мүмкін?

А) жараның қанауы

В) жарық пайда болуы (грыжа)

С) іріңдеу

D) жараның жарылып іш құрылыстарының жараға шығуы (эвентрация)

Е) лигатуралық жыланкөз
3. Біріншілік хиррургиялык тазарту кезінде не жасалады?

а) жараның шеттерін кесу

б) жараның шеттері мен түбін кесу

в) жараға түскен кір мен басқа заттардан тазарту

г) ірі сүйек сынықтарын алып тастау

д) жараны антисептикпен жуады

А) вгд

В) авг

С) абд

D) агд

Е) абв
4. Жараның біріншілік даму кезеңінде қандай биохимиялық өзгерістер байқалалы? (бір қате жауапты көрсетіңіз)

А) ацидоз пайда болуы

В) калий ионының жиналуы

С) сүтегі ионының жиналуы

D) кальций ионының жиналуы

Е) кальций ионының азаюы
5. Ірің тудыратын микробтар дене қабатына енгеннен кейін мынадай реакциялар байқалады. Дұрыстарын көрсетіңіз:

а) артериальді қызару

б) ісіктің болмауы

в) жергілікті жерде температураның көтерілуі

---

г) сезімталдықтың жойылуы

д) ауырсынудың пайда болуы

А) авг

В) абв

С) авд

D) бвд

Е)бгд
6. Жарада некрозға ұшыраған терінің бөлігі бар. Қандай ем жасайсыз?

А) өлі тері бөлігін алу қажет

В) протеолиттік ферментпен таңу керек

С) Вишневский майымен таңу керек

D) гипертониялык ертіндімен дәке салып таңу қажет

Е) антибиотик ұнтағын сеуіп таңу керек

7. Протеолиттік ферменттерді жараларға қандай мақсатпен қолданады?

А) антибиотиктердің әсерін арттыру үшін

В) қабыну процесін азайту үшін

С) некрозды тіндерді еріту үшін

D) грануляцияны арттыру үшін

Е) жарадағы ацидозды жою үшін
8. Грануляция 6 қабаттан тұратыны белгілі. Төртінші қабатын атаңыз:

А) некрозды-лейкоцитарлы қабат

В) тік тамырлар қабаты

С) жетілуге жақын кабат

D) көлденең фибробластар кабаты

Е) фиброзды қабат

9. Операциялық жараның іріңдегенінде не істеу керек?

А) жараны шетінен сылып тазалау кажет

В) спиртті компресс жасау керек

С) антибиотиктер қолдану керек

D) майлы антисептикалық дәкемен таңу қажет

Е) жара жібін босатып, ашу қажет
10. Төмендегі жарақаттардың қайсысы ауа эмболиясына әкеп соғуы мүмкін?

А) аяктың тері асты көк тамырлары жарақаттанған кезде

В) бұғана асты венасының ашық жарақатында

С) буынның ашық жарақаты гемартрозбен асқынғанда

D) бауыр жарақаты кезінде

Е) бас жарақатында
11. Жараның жергілікті жердегі даму фазаларын көрсетіңіз (М.И.Кузин бойынша)

а) қабыну

б) ыдырау

в) грануляциялық тіннің пайда болуы, дамуы, регенерация

г) іріңдеу

д) эпителизация, тыртықтану

А) абв

В) вгд

С) бгд

D) авд

Е) авг
12. Жараның біріншілік жолмен жазылуы үшін:

А) жарада инфекция болмауы керек

В) жара беттерін толық түйістіру қажет

С) жарада бөгде зат, өлі тін, ұйыған қан болмауы керек

D) жара беттері өміршең, қан айналасы толық екендігіне көз жеткізу керек

Е) жоғарыда айтылғандар түгел орындалуы керек
13. Төмендегі жаралар тек екіншілік жолмен жазылады

а) іріңді жаралар

б) БХТ әдісімен тазаланып, біріншлік тігіс салынған кездейсоқ жара

в) беттері алшақ жатқан стерильді жара

г) гематомаға байланысты тігістері сөгілген операциядан кейінгі жара

д) техникалық шеберлікпен асептикалық жағдайда жасалып, тігіспен түйістірілген операциялық жара

А) абд

В) авг

---

Смотрите также файлы

• Новинки в мясной промышленности в 2023 году.doc

• Реферат по обж выполнил ученик 10 класса Парфеньев Демид Антонович проверила Торшина А. А. СанктПетербург.doc

• Что такое традиции.docx

• 3 Техникоэкономическая часть.docx

• 1. содержание и организация преддипломной практики учащихся.docx