б) тігісін алу қажет

в) жараны ашу қажет

г) жараға гипертониялық хлорлы натрий ертіндісімен суланған тампон қою қажет

д) жараға жылы компресс басу керек

А) абг

В) агд

С) вгд

D) абв

Е) бвг
25. Төмендегілерден жараның бірінші фазасына жатпайтынын атаңыз:

А) ацидоздын артуы

В) сүтегі ионының артуы

С) калий ионының артуы

D) қан тамырлары өткізгіштігінің артуы

Е) алкалоздың артуы
1. Тақырып: Сүйек сынуы. Жіктелуі. Клиникасы. Жабық сынық кезіндегі алғашқы көмек. Тасымалдау иммобилизациясы. Сынықтарды ота жолымен емдеуге көрсетілімдері мен кері көрсетілімдері. Буын шығуы. Жіктелуі. Буын шығу механизмі клиникасы және емі.
2. Мақсаты: Студенттерге шок туралы жалпы сипаттама беру. Реанимацияда шұғыл көмек көрсету. Өкпеге жасанды вентиляция жасау. Талықсу, шок, коллапс кезінде көмек көрсетуді үйрену.
3. Оқыту мақсаты: Оқытудың инновациялық әдістері бойынша «жалпы хирургия» пәнінін ситуациялық есептерді талдауды, клиникалық сценарий арқылы видео роликтермен көрсету әдісі. Мақсаты: Хирургиялық дағдыларды, соның ішінде шұғыл көмек көрсету жағдайларда, білімгердің дағдыларды рет - ретімен дұрыс және уақытылы істеуге үйрету.
3.1.Студент білу тиіс:

• 
  Сынықтардың жалпы сипаттама
  
• 
  Сынық кезінде жедел кµмек кµрсету.
  
• 
  Сынықтардың жіктемесі
  
• 
  Сынық кезінде гипсті таңғш салу
  
• 
  Сынықты қалыптастыру
  

3.2. Студент істей алуға тиіс:

• 
  Ашық және жабық сынықтар кезінде шоктік жағдайда жедел түрде көмек көрсету. Сынық кезінде гипстік таңғыш салу
  

4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

• 
  сынықтардың себебі.
  
• 
  сынықтардың жіктемесін
  
• 
  сынықтың этиологиялық факторлары
  
• 
  сынық кезіндегі болатын шоктың
  
• 
  сынық анықтамасы, патогенезі, клиникасы және емі
  
• 
  сынықтардың оперативті емі
  

5. Білім берудің және оқытудың әдістері:

• 
  Сынықтың түрлері, анатомиялық ерекшелігі
  
• 
  Сынық кезінде жедел түрде көмек көрсету
  
• 
  Сынық кезіндегі шоктық деңгейі
  
• 
  Сынықтың асқынуы
  
• 
  Ашық және жабық сынық кезінде ем түрлерін атаңыз.
  
• 
  Буын шығуы. Жіктелуі. Буын шығу механизмі клиникасы және емі.
  
• 
  Буыншығу механизмі клиникасы және емі.
  
• 
  Оқытудың инновациялық әдістері бойынша алынатын нәтижесі: Болшақ дәрігер шұғыл көмек көрсету кезінде хирургиялық дағдыларды жоғары деңгейде көрсетіп, логикалық ойлану қабілетін арттырып, дағдыларды дұрыс жасай алуына мүмкіндік береді.
  

---

6. Әдебиеттер

Негізгі әдебиеттер:

Қазақ тілдерінде:

1. 
   М.Ө.Мукамов, В.К.Гостищев Жалпы хирургия. ОТАР-медиа, 2014ж., 520
   
2. 
   Касенов Т.С., Дурманов К.Д. Жалпы хирургия . - Алматы, 2013 ж..
   
3. 
   Дурманов К.Д-, Жалпы хирургия. - Алматы 2012ж.
   
4. 
   Медициналық сайттар: meduniver.com; surgery com. net және тағы басқа.
   
5. 
   М. А. Қалдыбаев Жалпы хирургия Алматы, Эверо – 2015 ж. 200
   

6. Ө. М. Мәдікенова Жалпы хирургия Алматы: Эверо, 2012ж., 456

7. Бақылау:

7.1. Тест сұрақтары:

1. Қандай негізгі жергілікті симптом сынық диагнозын қоюға мүмкіндік береді?

1. 
   Ауырсыну, ісіну
   
2. 
   Тұлға бөлімінің деформациясы
   
3. 
   Үлкен көлемдегі жыртылған жара
   
4. 
   Тұлға бөлімінің патологиялық қозғалысы
   
5. 
   Тұлға бөлімінің қысқару
   

2. Сынық бірнеше жерде болса

1. 
   Комбинирленген
   
2. 
   Бұрыш бойынша
   
3. 
   Эпифизарлы
   
4. 
   Ұзындығымен
   
5. 
   Бүйірімен
   

3. Локализациясы бойынша келесі сынық түрін ажыратады:

1. 
   Эпифизарлы
   
2. 
   Сүйек қабығы асты
   
3. 
   Диафизарлы
   
4. 
   Метафизарлы
   
5. 
   Эпифециализ
   

4. Сынықтың стабильды фиксация тәсілі:

1. 
   Дитерихс шинасы
   
2. 
   Крамер шинасы
   
3. 
   Гипстік таңу
   
4. 
   Интромедуллярлы остеосинтез
   
5. 
   Экстрамедуллярлы остеосинтез
   
6. 
   Компрессно – дистракционды остеосинтез
   

5. Сүйек сүйелі пайда болғандағы гисталогиялық көрінісі келесі тәртіп бойынша өзгереді:

1. 
   Алғашқы сүйек сүйелі пайда болуы
   
2. 
   Дәнекер тінді сүйелдің дамуы
   
3. 
   Остеокластоз
   
4. 
   Сүйек қабығының продуктивті реакциясы
   
5. 
   Екіншілік сүйек сүйелінің пайда болуы
   

6. Сүйек сүйелі келесі қабаттан тұрады:

1. 
   Периостан
   
2. 
   Эндостан
   
3. 
   Фасциадан
   
4. 
   Интермедиальды
   
5. 
   Парасиальды
   

7. Сынықтың негізгі емдеу принципі:

1. 
   Сүйек сынықтарының репозициясы
   
2. 
   Сүйек сынықтарының дұрыс иммобилизациялық фиксациясы
   
3. 
   Сынық зонасынан пуккция жолымен гематоманы жою
   
4. 
   Сүйек консолидациясы мен мүше қызметін қалыптастыруын жылдамдату
   

8. Сыныќќа оперативті емдеу мына жаѓдайда көрсетіледі:

1. 
   Сыныќтыњ дұрыс бітпеуіне
   
2. 
   Сан мойыныныњ жас сыныѓында
   
3. 
   Көлденењ сыныќта
   
4. 
   Сүйек сынықтарының арасына бұлшықет, фасция қалғанда (интерпозиция)
   

9. Сүйек сынықтарын бейоперативті фиксация әдісіне жатады?

1. 
   Жібекпен тігу
   
2. 
   Металды пластикамен байланыстыру
   
3. 
   Қаңқалық
   
4. 
   Сүйек-буын каналына штифт енгізу
   
5. 
   Компрессно-дистракционды әдісті қолдану
   

---

10. Сынықтың баяу бітуіне кедергі болатын жергілікті себебі:

1. 
   Жұмсақ тіннің интерпозициясы
   
2. 
   Авитаминоз
   
3. 
   Репозицияда құрысталынбаѓан сүйек сынықтарының бітуі
   
4. 
   Минералды алмасудыњ бұзылуы
   
5. 
   Сүйектің қанайналымы бұзылуы
   

7.2.Ситуациялыќ есептер.
Есеп №1

Жедел жәрдемнің дәрігері оқиға болған жерде науқасты тексергенде оң санның сынанын анықтады. Транспорттық шина таңып, науқасты травматалогия бөліміне жеткізді. Дәрігер барлығын істеді ме?

Жауабы: Жоқ. Оқиға болған жерде шоктың алдын алу шаралары орындалу керек.
Есеп N2

Травматология бөліміне құрылыс кезінде зардап шеккен науқас жеткізілді. Анамнезінда науқастыњ 4 метр биіктіктен аяғымен құлағаны анықталды. Бел аймағындағы ауырсынуға шағымданады. Аяқтарының функциясы қалыпты. Кеудесін алға жєне жан-жақа бүккенді белдегі ауырсыну күшеиеді. Сіздің әрекетіңіз?

Жауабы: Жәбірленушіге омыртқаның компрессиялың сынғанын дәлелдеу үшін немесе жоққа шығару үшін (рентгенологиялық) омыртқаныњ 2 проекциядағы рентгенологиялық зерттеуін жүргізу керек.

---

Есеп N3

Травматология бәліміне жас-күлік оқиғасы (ДТП) болған жерден жәбірленуші жеткізілді. Тексергенде – пациент ес-түссіз, маңдаиында көптеген жырылулар бар. АҚ – 70/40 мм сбб. Пулъс – минутына 140 рет соғады, толымдылығы әлсіз. Оң санының алдынғы бетінде көлемі 5х4 см, сүйек сынығы күрінетіндей тереңдіктегі жыртылған жара бар. Аяқ осінің бірден қисаюы анықталады. Сіздің диагнозыңыз? Емнің қандай әдісін қолдану керек.

Жауабы: Құрама жарақат. Бас сүйек – мидығ жабық жарақаты. Оң санның ашық сынығы 2-3 дәрежелі жарақаттық шок

Емі: шокқа қарсы терапия. Дегидратациялық терапия. Металоостеосинтез. Сүйек тінінің регенарациясын тездететін дәрілер және әдістер.
Есеп N4

Фелъдшер науқастың сол иығының шыққанын салған соң оған косынка таңғышын таңып, амбулаториялық ем қабылдауға бағыттады. Барлығы дәрыс істеді ме?

Жауабы: шығуды салған соң Велъпо таңғышын таңу керек.


1. Тақырып: Күйіктер. Жіктелуі. Клиникасы және емі. Жалпы және жергілікті белгілері. Бірінші көмек. Емі. Жіктелуі, патогенезі, клиникасы және емі. Алғашқы көмек. Үсіп қалу. Жіктелуі, патогенезі, клиникасы және емі. Бірінші көмек.


2. Мақсаты: Студенттерге күйіктің этиологиясын, жіктемесін, клиникасының, диагностикаын және емін жүргізуді таныстыру. Клиникалық қарауды дұрыс жасау, күйіктің аймағын және тереңдігін анықтауды ұйрету.
3. Оқыту мақсаты: Оқытудың инновациялық әдістері бойынша «жалпы хирургия» пәнінін ситуациялық есептерді талдауды, клиникалық сценарий арқылы видео роликтермен көрсету әдісі. Мақсаты: Хирургиялық дағдыларды, соның ішінде шұғыл көмек көрсету жағдайларда, білімгердің дағдыларды рет - ретімен дұрыс және уақытылы істеуге үйрету.
3.1.Студент білу тиіс:

• 
  күйіктің жіктелуін
  
• 
  күйік аймағын анықтауды
  
• 
  күйік тереңдігін анықтауды
  
• 
  күйік ауруының патогенезін
  
• 
  күйген науқастарға біріншілік көмек көрсету
  
• 
  күйген науқасқа ем жүргізу
  

3.2. Студент істей алуға тиіс:

• 
  күйіктің тереңдігі мен аймағын анықтау
  
• 
  клиникалыќ диагнозды негіздеу, жәбірленушіге біріншілік көмек көрсету
  

4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

• 
  Жөмсақ тіндердің анатомиясы және физиологиясы (тері жамылғысы. бұлшықет, сіңір)
  
• 
  Жоғары температураның зақымдайтын факторыхимиялық, электрлік, сәулелік
  
• 
  Жоғары температура әсерінен химиялық, элекктрлік, және сәулелік факторлардан болатын тіндердегі патоморфологиялық өзгерістер
  
• 
  Шок туралы түсінік
  

---

5. Білім берудің және оқытудың әдістері:

• 
  күйіктің жіктемесі
  
• 
  күйіктің аймағын және тереңдігін анықтау
  
• 
  күйік ауруына түсінік, жарақаттық токсикоз
  
• 
  күйген науқасқа көмек көрсету
  
• 
  үсіп қалу жіктелуі, патогенезі, клиникасы және емі
  
• 
  үсіп қалу кезіндегі бірінші көмек.
  
• 
  Оқытудың инновациялық әдістері бойынша алынатын нәтижесі: Болшақ дәрігер шұғыл көмек көрсету кезінде хирургиялық дағдыларды жоғары деңгейде көрсетіп, логикалық ойлану қабілетін арттырып, дағдыларды дұрыс жасай алуына мүмкіндік береді.
  

6. Әдебиеттер

Негізгі әдебиеттер:

Қазақ тілдерінде:

1. 
   М.Ө.Мукамов, В.К.Гостищев Жалпы хирургия. ОТАР-медиа, 2014ж., 520
   
2. 
   Касенов Т.С., Дурманов К.Д. Жалпы хирургия . - Алматы, 2013 ж..
   
3. 
   Дурманов К.Д, Жалпы хирургия. - Алматы 2012ж.
   
4. 
   Медициналық сайттар: meduniver.com; surgery com. net және тағы басқа.
   
5. 
   М. А. Қалдыбаев Жалпы хирургия Алматы, Эверо, 2015 ж. 200
   

6. Ө. М. Мәдікенова Жалпы хирургия Алматы: Эверо, 2012ж., 456

7. Бақылау:

7.1.Тест сұрақтары:
1. Беткей күйікке жатады:

1. 
   І – дәрежелі күйік
   
2. 
   ІІ - дәрежелі күйік
   
3. 
   ІІІ а - дәрежелі күйік
   
4. 
   ІІІб - дәрежелі күйік
   
5. 
   IV - дәрежелі күйік
   

2. Сәулелі күйікте жергілікті клиникалық фазаларын ажыратады:

1. 
   Біріншілік реакция
   
2. 
   Жасырын кезең
   
3. 
   Гиперемия және ісіну кезеңі
   
4. 
   Көпіршік түзу кезеңі
   
5. 
   Жара және некроз даму кезеңі
   

3. Алғашқы сағатта терең күйік деп қандай негізгі мәліметтерге сүйене отырып айтамыз?

1. 
   Ауырсыну сезімі сақталған
   
2. 
   Ауырсыну сезімі жоқ
   
3. 
   Тұлғаның төменгі бөліміндегі зақымдалмаған аймаќтыњ ісінуі
   
4. 
   Ісіну жоқ Термографияда жылу беру төмендеген
   

4. Күйік ауруы дамиды:

1. 
   Тұлғаның 10% ауданын беткей күйік қамтыса
   
2. 
   Тұлғаның 15% ауданын қамтыса
   
3. 
   Тұлғаның 20% ауданын қамтыса
   
4. 
   Тұлғаның 5-10% ауданын терең күйік қамтыса
   
5. 
   Тұлғаның 10% ауданын қамтыса
   

5. Терең күйікте тұзу уақыты:

А) 1-2 күн

Б) 3-7 күн

В) 8-10 күн

Г) 11-15 күн

Д) 15 күннен артық
6. Қандай жауап күйіктің ауыр еместігін көрсетеді:

А) Тоғыздық ережесі бойынша – 45%

---

Смотрите также файлы

• Новинки в мясной промышленности в 2023 году.doc

• Реферат по обж выполнил ученик 10 класса Парфеньев Демид Антонович проверила Торшина А. А. СанктПетербург.doc

• Что такое традиции.docx

• 3 Техникоэкономическая часть.docx

• 1. содержание и организация преддипломной практики учащихся.docx