ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 22.11.2023
Просмотров: 1063
Скачиваний: 7
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
«Бұл жорықтардың Қазақстан үшін,ондағы өмір сүрген ру-тайпалар үшін адам
айтқысыз ауыр зардаптары болды.Біріншіден, бұл аймақтарда өмір сүріп
жатқан халықтардың шаруашылығы мүлде күйреді.Елдер арасындағы
байланыс үзілді.Халық қырғынға ұшырап,қолға түскендері құлдыққа
айдалып,Орта Азияның қалаларындағы базарларда сатуға түсті.Қалалар
қирады,өртелген қалалардың күлі ғана қалды.Шапқыншылықтың
салдарынан ауа көшу,қоныс аудару күшейді.Оның әсері бір жұрттың халық болып
қалыптасу жүйесін бұзды»:
А)Жоңғар шапқаншылығы
В) Әмір Темір шапқаншылығы
С) Моңғол шапқаншылығы
Д) Жошы бастаған әскерлерінің шапқаншылығы
Е) Қазақ әскерлерінің шапқаншылығы
45-нұсқа
1.Жетісу аймағында өмір сүрген ерте ортағасырлық мемлекет:
А) Қыпшақ
В) Қарахан
С) Оғыз
Д) Қимақ
Е) Қарлұқ
2. «Қасым хан Жәнібек ханның ұлы.Өз билігін Дешті Қыпшақ даласына дейін жүргізді.Сан мыңдаған әскері болды. Бұл елде Жошы ханнан соң дәл осындай құдыретті хан болған емес» деп жазған ғұлама:
А) Әл Бируни
В) У.Кухустани
С) Әбілғазы
Д) М.Х.Дулати
Е) Қ.Жалайыри
3.Ортағасырлық наймандардың орталығы Балықты қаласы орналасты
А) Сыр өзені бойында
В) Қобда өзені бойында
С) Орхон өзені бойында
Д) Алакөл жағасында
Е) Ертіс алабында
4.Хақназар билік еткен кезде Жетісу мен Ыстықкөл аймағын басып алу мақсатымен қазақ хандығына соғыс ашқан Моғолстан ханы:
А) Сұлтан Сайд
В) Жүніс
С) Абд ар Рашид
Д) Есен-Бұға
Е) Қызыр-Қожа
5.Қарахан мемлекетінің құрылуына жол ашқан саяси жағдай
А) Арабтардың Атлах шайқасында жеңіске жетуі
В) Мұса Боғраның ислам дінің таратуы
С) Қарлұқтардың арабтардан жеңілуі
Д) Сатұқ Боғраның Оғұлшақты жеңуі
Е) Түргештердің Қарахандықтарға қолдау көрсетуі
6.Ноғай Ордасын 1426-1440 жылдары билеген тұлға:
А) Нұраддин
В) Ибақ
С) Едіге
Д) Ноғай
Е) Тоқтамыс
7.Орта Азия мен Қазақстандағы су құбырлары жүргізілген ең көне моншалар орналасқан қала:
А) Сауран
В) Сарайшық
С) Талғар
Д) Тараз
Е) Қойлық
8.Жалайырлар туралы алғашқы деректер кездеседі:
А) Қытай деректерінде
В) Араб құжаттарында
С) Парсы жазбаларында
Д) Славян жылнамаларында
Е) Моңғол шежірелерінде
9.Ішкі қайшылықтарды пайдаланып,Тәуекел хан Ташкент түбінде Абдаллах ханның әскерін ойсырата жеңген уақыт:
А) 1597 жылы
В) 1590 жылы
С) 1582 жылы
Д) 1585 жылы
Е) 1595 жылы
10.Әл Макдиси дерегі бойынша « дүкендері,мешіттер мен мата сататын базарлары көп,ірі қала саналған» ортағасырлық қала:
А) Сауран
В) Испиджаб
С) Қойлық
Д) Талғар
Е) Янгикент
11.Дамыған ортағасырға жататын мемлекеттер:
А) Қарахан,Түрік қағанаты
В) Қыпшақ,Батыс Түрік қағанаты
С) Қыпшақ,Қарақытай
Д) Қарахан, ШығысТүрік қағанаты
Е) Оғыз,Найман
12.1611 жылы Бұхар хандығының Қазақ хандығымен келісімге келу себебі:
А) Ойраттарға қарсы әскери одақ құру
В) Қазақтардың көшу аймағын нақтылау қажеттігі
С) Сырдария бойы қалаларын бөліске салу
Д) Орыс мемлекетіне қарсы әскери одақ құру
Е) Бұхарлықтардың Ташкент түбінде жеңілуі
13.ХІІІ ғасырдың басында қыпшақтардың Сыр бойындағы қалаларын басып алған мемлекет:
А) Найман хандығы
В) Оғыз мемлекеті
С) Хорезм мемлекеті
Д) Қарақытай мемлекеті
Е) Қарахан мемлекеті
14.« Қасым ханның қасқа жолының» мүлік заңына енді:
А) Ердің құны
В) Бәйге ережелері
С) Ұрлық істеу
Д) Жер дауы
Е) Аламан міндеті
15.Ірі қала әкімдерінің Қарақытай билеушісіне жыл сайын төлеген жер салығы:
А) Қалан
В) Құшыр
С) Зекет
Д) Ихта
Е) Харадж
16.Көне түрік жазуындағы тас мүсіндердің атауы:
А) «бәдіз»
В) «блбл»
С) «дың»
Д)«бөрі»
Е) «балбық»
17.Түркістан аймағында оғыздардың елтірі беретін қойларды көп өсіретіндігін жазған тарихшы:
А) Әл-Фараби
В) Әл-Марвази
С) Ибн-Хаукаль
Д) Әл-Мақдиси
Е) Әл-Омари
18.Тәуке ханның билігі кезінде Қазақ хандығының басқару жүйесінде орын алған оқиға:
А) Жерлер бес иелікке бөлінді
В) Билік ақсақалдар кеңесіне берілді
С) Әскери үш қанатқа бөлінді
Д) Билер құзыреті артты
Е) Билік дінбасыларға берілді
19. Тәуке ханды ежелгі Спартаның ақылгөйі Ликургпен теңеген ғалым:
А) Ә.Марғұлан
В) В.Бартольд
С) Ш.Уәлиханов
Д) А.Левшин
Е)Л.Гумилев
20. «Бұл тарихи шығармада қазақ халқының қоныс тепкен жерлері, ондағы қалалар мен қала мәдениеті,Қазақ хандығы мен қазақ хандарының өмірбаян шежірелері айтылады.Хан,сұлтанда мен қарашалар,батырлар мен абыздар және басқада әлеуметтік топтар туралы жазылған.1854 жылы Қазан қаласында баспадан шыққан»
Мәтін бойынша еңбектің авторын анықтаңыз:
А) Ш.Шорас
В) Әбілғазы Бахадүр
С) М.Қашқари
Д) М.Х.Дулати
Е) Қ.Қ.Жалайыри
46-нұсқа
1. Алтын Орда,Ақ Орда, Моғолстан мемлекеттерін әлсіретті:
А) Әмір Темір шапқыншылығы
В)Моңғол шапқыншылығы
С) Едіге шапқыншылығы
Д)Түрік шапқыншылығы
Е)Жоңғар шапқыншылығы
2. «Менің темір қорытатын тұтқыным»,-деп түріктердің кәсібі туралы айтқан жужан қағаны:
А) Мұқан
В) Иштеми
С) Бумын
Д) Анағұй
Е) Қара-Еске
3.Сырдария өзенінің төменгі ағысында орналасқан ортағасырлық қала:
А) Баршынкент
В) Сүткент
С) Испиджаб
Д) Тараз
Е) Алмалық
4.«Қасым ханның қасқа жолындағы» аламан міндеті,қосын жасақтау мәселелері кірген заң:
А) қылмыс
В) мүлік
С) әскери
Д) жұртшылық
Е) елшілік
5.Қарахан мемлекеті құрылды:
А) Сырдарияның орта ағысы мен Батыс Түркістанның бір бөлігінде
В) Орталық Қазақстан мен Алтай тауының аралығында
С) Арал маңы мен Сырдарияның төменгі ағысыда
Д) Жетісу аймағы мен Түркістанның бір бөлігінде
Е) Есіл мен Тобыл өңірінде
6.Қалалық мәдениеттің дамуын қолдаған Ақ Орда ханы:
А) Өзбек
В) Берке
С) Жәнібек
Д) Ерзен
Е) Нұраддин
7.ХVI ғасырдың 70-жылдары Хақназар ханның билігінде болған өңір:
А) Сібір хандығының аумағы
В) Сырдария бойындағы қалалар
С) Өзбек хандығың жері
Д) Жетісу батысы
Е) Жетісу шығысы
8.ХVI ғасырда Қазақ хандығын күш-қуатын құқықтық негізде нығайтқан билеуші:
А) Тоғым
В) Шығай
С) Қасым
Д) Бұйдаш
Е) Бұрындық
9.Қыпшақ хандығының сол қанатының орталығы орналасқан өзен:
А) Жайық
В) Тобыл
С) Есіл
Д) Ертіс
Е) Сырдария
10.Мұхаммед Шайбани қайтыс болғаннан кейінгі Қазақ хандығында орын алған саяси жағдай
А) Қазақ хандығында бытыраңқылық орын алды
В) Қазақ хандығының Оңтүстіктегі билігі нығайды
С) Қазақ хандығының Батыстағы жағдайы жақсарды
Д) Темір әулетінің билігі нығайды
Е) Моғолстан хандығы күшейді
11.VI ғасырдың ортасында Қазақстан жерінде орын алған саяси жағдай:
А) Түрік қағанаты құрылды
В) Батыс қағанаты құрылды
С) Қарлұқ қағанаты құрылды
Д) Түрік қағанаты екіге бөлінді
Е) Он оқ будұн жүйесі қалыптасты
12.1290 жылы Алтын Ордада билікке келген хан
А) Берке
В) Меңгу-Темір
С) Тоқты
Д) Жәнібек
Е) Өзбек
13.ХІ ғасырда шығыста Алтай мен Ертістен бастап,батыста Днестрге дейін билік жүргізген мемлекет:
А) Қыпшақ
В) Найман
С) Қарахан
Д) Моғолстан
Е) Алтын Орда
14.Моғолстан мемлекетінің орталығы:
А) Сығанақ
В) Сарай-Берке
С) Алмалық
Д) Түркістан
Е) Сарай-Бату
15.VI ғасырда Батыс Түрік қағанатының құрамында болған тайпа:
А) Түргештер
В) Наймандар
С) Қарақытайлар
Д) Меркіттер
Е) Керейіттер
16.ХVIІ ғасырдан бастап Ұлы Жібек жолының қатынасы әлсірей бастауына себеп болды:
А) қарақытайлардың діни қысымы
В) теңіз жолдарының ашылуы
С) құрғақшылықтың басталуы
Д) тайпалар арасында тартыстар
Е) хорезмдіктердің жорығы
17.Махмұд Хусейн ибн Мұхаммед Қашғаридің кітабы:
А) «Ғылымдардың шығуы»
В) «Кодекс куманикус»
С) « Шыңғыснама»
Д) «Диуани луғат-ат-түрік»
Е) «Құтты білік»
18.«Бұрынғы ұрпақтар ескерткіші», «Үндістан» атты еңбектердің авторы:
А) Әбу Райхан әл-Бируни
В) Ахмет Игүнеки
С) Әбу Насыр әл-Фараби
Д) Рашид-ад-дин
Е) Жүсіп Баласағұни
19.ХVI ғасырдың басында қазақтарды ер жүрек дала халқы ретінде қабылдаған мемлекет
А) Моғолстан
В) Үндістан
С) Қытай
Д) Ресей
Е) Түркия
20.Ел аузындадағы аңызға қарағанда, бір сұлу қызға ғашық болған Алан-Хазар есімді жігіт қыздың көңілінен шығу үшін тастан сарай салып бермек болады. Сарайды тұрғызатын жер суға тапшы болағндықтан, ол Талас өзенінен су тасу үшін арық тартпақ болады. Бірақ белгісіз себептермен Алан-Хазар сарайы бітпей қалған.Оның бітпей қалғандығына қарамастан, бұл ғимаратты салушы-сәулетшінің ой-өрісі кең әрі батыл шешімді адам болғандығы аңғарылады.
Мәтінде сипатталған ғимаратты анықтаңыз:
А) Якка
В) Мырзарабат
С) Білеулі
Д) Ақыртас
Е) Баба-Ата
47-нұсқа
1.Сәулет өнерінде Айша Бибі кесенесінің алатын орны:
А) Қарахан сәулет өнерінің үлгісі
В) Қыпшақ хандығының ғажайып туындысы
С) Қазақ хандығының сәулет өнер туындысы
Д) Алтын Орда дәуірінен қалған қайталанбас құрылыс
Е) Сәулет өнерінің ерте ортағасырлық туындысы
2.Қарлұқ қағанатының әкімшілік басқару орталығы
А) Суяб қаласы
В) Баласағұн қаласы
С) Испиджаб қаласы
Д) Шаш қаласы
Е) Тараз қаласы
3.Соғдылардың Жетісуға қоныс аударуы саудаға байланысты болғанын айтқан ғалым
А) Ш.Ш.Уәлиханов
В) П.Г.Галузо
С) А.Левшин
Д) Н.И.Березин
Е) В.В.Бартольд
4.Көшпелі өзбек хандығына тән атау:
А) Көк Орда
В) Шайбани ұлысы
С) Шағатай ұлысы
Д) Кіші Орда
Е) Орда Ежен ұлысы
5.Моңғол шежірелері бойынша Селенгі,Хилок өзендерінің бойында өмір сүрген тайпа:
А) Түргештер
В) Оғыздар
С) Жалайырлар
Д) Қарлұқтар
Е) Қыпшақтар
6.1611 жылы Ташкент түбінде шайқас жүргізген хандар:
А) Абдаллах хан мен Баба сұлтан
В) Имамқұли хан мен Есім хан
С) Абдаллах хан мен Тәуекел хан
Д)Хақназар хан мен Баба сұлтан
Е)Тұрсын хан мен Есім хан
7.Жошы ханның күмбезі орналасқан өзендердің бойы:
А) Сарысу мен Нұра
В) Жайық пен Жем
С) Сарысу мен Кеңгір
Д) Тобыл мен Есіл
Е) Шу мен Талас
8.Қимақтарда басым дамығын шаруашылық түрі
А) Аң аулау
В) Балық аулау
С) Тері илеу
Д) Мал шаруашылығы
Е) Бау-бақша өсіру
9.Қимақ елінің құрамында ең атақтылары қимақтар мен қыпшақтар болғандығын жазған тарихшы:
А) Гардизи
В) Ибн Баттута
С) М.Қашғари
Д) Әл-Бируни
Е) Ж.Баласағұни
10.Тәуекел ханның Мәскеуге елші аттандырудағы басты мақсаты:
А) Ресейдің қол астына кіру
В) Қытайға қарсы көмек сұрау
С) Ресейдің қолдауымен аға хандыққа ұмтылу
Д) Сібір хандығына қарсы көмек сұрау
Е) Тұтқындағы Ораз-Мұхаммедті босату
11.Шыңғыс хан әскері Қытай жерін басып алды.
А) 1211-1215 ж.ж.
В) 1219-1221 ж.ж.
С) 1204-1209 ж.ж.
Д) 1210-1213 ж.ж.
Е) 1207-1209 ж.ж.
12.Жетісуда қарлұқтардың билікке келуіне себеп болған:
А) Жужандардың көмегі
В) Батыс түрік қағантының ыдырауы
С) Түргештердің әлсіреуі
Д) Қарахан мемлекетінің әлсіреуі
Е) Қимақтардың одақтасуы
13.Қарақытай мемлекетінде әрбір үйден алынған салық мөлшері
А) бір динар
В) екі динар
С) үш динар
Д) төрт динар
Е)бес динар
14.1207-1209 жылдары Шыңғыс хан жаулап алды:
А) Енисей қырғыздары,Орта Азияны
В) Орта Азияны,Қазақстанды
С) Кавказды,Шығыс Еуропаны
Д) Тұрфан кінәздіктерін,ұйғырларды
Е) Қытайды ,Оңтүстік Азия
15.Көне Отырар қаласының батыс жағында 3 км жерде, Сырдария өзеніне жақын орналасқан кесене
А) Айша Бибі
В) Бабажа қатын
С) Қарахан
Д) Алаша хан
Е) Арыстан-баб
16.Әл-Бирунидің шығармасы
А) «Құт негізі білік»
В) « Асыл тастар»
С) «Түрік тілдерінің сөздігі»
Д) «Кемеңгерлік меруерт»
Е) «Даналық кітабы»
17.Қарахан мемлекетінің құрылуына жол ашқан жағдай:
А) Арабтардың Атлах шайқасында жеңіске жетуі
В) Мұсаның Жетісудағы билікті қолға алуы
С) Қарлұқ қағанатының ыдырауы
Д) Түргеш қағанатының ыдырауы
Е) Сатұқ-Боғра ханның арабтарды Жетісудан ығыстыруы
18.ХІІІ-ХV ғасырларда аттары аңыз болып жеткен ауызша поэзия өкілдерінің ішінен артығын табыңыз: