Мұндай әдістемелік жетекшілік оқу нұсқауы негізінен машықтану сабағына арналған. Оқу құралында, сабақ өткізу мақсаты, өзіндік сабақты орындау, сабақ мазмұны, өткізу тәртібі, өткізілетін сабақтың дағдылық, біліктілігі, орындаған жұмыс нәтижесіне қарай есеп бере білу, берілетін өзіндік сұрақ жауаптардың реті, тәртібі, өткізілген әр сабаққа тесттік сұрақ,жауаптарды құрастыра білу және әр сабаққа арналған пайдалана алатын әдебиеттер, қазіргі уақыттағы ақпараттар құралдардың ретін (интернеттен )білуі де көзделген. Осы құрылымында, әскерилердің дала жағдайында орындалатын жұмысы, әдістері, байқау, бақылау, әскердің қоныстануы, тамақтануы, сумен қамтамасыз етудегі ерекшеліктері, әскердің еңбек жағдайында құрастырылған машықтану сабақтары өткізілу әдістемесі бойынша көрсетілген.

Жетекшілік оқу құралында, студенттердің барынша ынта-жігерін салып, белсенділік көрсете білуі және студенттердің оқу қарқындылығын көтеру дайындық кезінде ғана емес, сол сабақ үстінде де игере білу керек.

Оқытудағы бір ерекшелік, медициналық профилактикалық факультеті студенттерінің мамандығы, оқу сабағы сағатының көптігіне байланысты машықтану сабағы кеңейтіліп көрсетілген.

Әскери гигиена - оқуда, әскери дайындықта әр түрлі факторлар заңдылықтарын, әскери қызметкерлердің әскери әрекеттерімен, әскердің тұрмысын, организмді жақсартуы, денсаулығын сақтауы, оқу жаттығуда әскери қабілеттілігінің жоғары деңгейде болуын, қандай жағдайда болмасын әр уақытта дайын болуын қамтамасыз ететін ғылыми гигиена мен әскери медицина оқытады.

Әскери гигиена – ғылыми пән ретінде, тәжірибе көрсеткендей әскери медицинаның қажеттілігіне сай (бұл әскери гигиена), әскердегі аурушандықты дамытпау және оның алдын алуын қамтамасыз етеді және оған уақытында медициналық көмек көрсетеді.

Әскер гигиенаның негізгі мәселелерін, әскердің медициналық қамтылуын сәйкестік жасалған шараларды әскери гигиена медицинасы шешеді, оның ішінде аурудың алдын алуы негізгі сипаттағы мәселе.

Қарулы Күштердің жеке құрамның денсаулығының өзгерістік заңдылықтарына, алдын алу, жақсартудың әдіс-тәсілдері, іс-шаралары, әскери гигиенадағы негізі пән медициналық профилактика .

Әскери гигиенаның басты мақсаты- жауынгерлер мен сарбаздардың әскери қабілеттілігінің жоғары болуы оның негізгі ғылыми заңдылығы, әскери қызметкерлер деңгейіне табиғи орта факторларына байланысты анықталуы. Осы мақсатты басшылыққа ала отырып, әскери бөлімдерде немесе корабльде матростар, сарбаздармен сардарлар денсаулығын қамтамасыз етуде бұл ең басты жауынгерлік әскери қабілеттілігін жоғарғы дәрежеде болуын қамтитын ережелер ұсынады.

Медициналық профилактикалық істер факультетіне , әскери гигиена пәніне арналған тақырыптық және күнтізбелік сабақтық жоспар

---

Жалпы жоспар

Жалпы сағат көлемі	Дәрістер	Машықтану сабақтары
32	8	38

№	Дәрістер тақырыбы	сағаты
1	Соғыс уақытында санитарлық- гигиеналық шаралар ұйымдастыру негіздері. Дала жағдайында орналастырылған әскерлер гигиенасы	2
2	Дала жағдайындағы әскердің тамақтандырудағы санитарлық қадағалауды ұйымдастыру және жүргізу негіздері	2
3	Дала жағдайындағы әскердің сумен қамтамасыз етуіндегі санитарлық қадағалау және жүргізу негіздері.	2
4	Бөлімдегі жай күштер мен әскер түрлеріндегі еңбек гигиенасы	2

Барлығы 8

Машықтық сабақтары

№	МАШЫҚТЫҚ САБАҚ ТАҚЫРЫПТАРЫ	сағаты
1	Әскерді қоныстандыру гигиенасының медициналық бақылауы	8
2	Әскерде тамақтандыру гигиенасы	8
3	Әскерді сумен жабдықтау гигиенасы	8
4	Жаппай қырып жою қаруын қолдану жағдайындағы тамақтанудың санитарлық – гигиеналық бақылауын анықтау	8
5	Жеке және әр түрлі әскердің еңбек гигиенасының санитарлық – гигиеналық бақылануы	6

Барлығы 38

Жалпы медицина факультетіне әскери гигиена пәніне арналған тақырыптық және күнтізбелік сабақтық жоспар

Жалпы жоспар

Жалпы сабақ көлемі	Дәрістер	Машықтану сабақтары
16	6	10

Барлығы 16

Дәрістер

№	Дәрістер тақырыбы	сағаты
1	Соғыс уақытында санитарлық- гигиеналық шаралар ұйымдастыру негіздері. Дала жағдайында орналастырылған әскерлер гигиенасы	2
2	Дала жағдайындағы әскердің тамақтандырудағы санитарлық қадағалауды ұйымдастыружәне жүргізу негіздері	2
3	Дала жағдайындағы әскердің сумен қамтамасыз етуіндегі санитарлық қадағалау және жүргізу негіздері.	2

Барлығы 6

№	Машықтану сабақтар тақырыбы	сағаты
1	Әскерді қоныстандыруда санитарлық – гигиеналық бақылау	2
2	Әскерді тамақтандырудағсанитарлық – гигиеналық бақылау	2
3	Әскерді сумен қамтамасыздандыруда санитарлық – гигиеналық бақылау	2
4	Жаппай қырып жою қаруын қолдану кезінде сумен қамтумен тамақтандырудың санитарлық – гигиеналық бақылау	2
5	Жеке және әр түрлі әскери құрамдардың еңбек гигиенасының санитарлық – гигиеналық бақылау	2

Барлығы 10

Стоматология факультетіне әскери гигиена пәніне арналған тақырыптық және күнтізбелік сабақтық жоспар

---

Жалпы сабақ көлемі	Дәрістер	Машықтану сабақтары
10	6	4

Жалпы жоспар

№	Дәрістер тақырыбы	сағаты
1	Соғыс уақытында санитарлық- гигиеналық шаралар ұйымдастыру негіздері. Дала жағдайында орналастырылған әскерлер гигиенасы	2
2	Дала жағдайындағы әскердің тамақтандырудағы санитарлық қадағалауды ұйымдастыружәне жүргізу негіздері	2
3	Дала жағдайындағы әскердің сумен қамтамасыз етуіндегі санитарлық қадағалау және жүргізу негіздері.	2

№	Машықтану сабақтар тақырыбы	сағаты
1	Әскерді қоныстандыруда санитарлық – гигиеналық бақылау	1
2	Әскерді тамақтандыруда санитарлық – гигиеналық бақылау	2
3	Әскерді сумен қамтудағы санитарлық – гигиеналық бақылау	1

Барлығы 6

Барлығы 4

Медициналық профилактиқалық істер факультет студенттері үшін

Машықтану сабақтары

Әскерді қоныстандыруда санитарлық- гигиеналық бақылау*

1- сабақ

І.Тақырыбы: Казармалық және әскерді дала жағдайындағы орналастырудың санитарлық гигиеналық бақылануы

ІІ.Сабақтың мақсаты: Казармалық және далалық қоныстандырудағы санитарлық гигиеналық бақылаудан алған теориялық білімдерін бекіту.

Казармалық жобаны бағалауды үйрену, жеке құрамның жағдайын жақсартуға қоныстандыру кезінде ұсыныс беру.

Паналау орнында мекендену жағдайын бағалау және адамдардың функциялық өзгерістердің жәй-күйі және жұмыс қабілеттілігін бағалау мен анықталуын үйрену.

ІІІ. Сабақтағы студенттердің өзіндік дайындалудағы тапсырмасы

Казармалық және далалық қоныстандырудағы санитарлық гигиеналық бақылауды ұйымдастыру. Жеке құрамның қоныстану нормасымен танысу.

Бақылау сұрақтарының жауаптарын дайындау:

1. Әскердің казармалық қоныстануы.

2. Казармалық бөлмелердің негізі және оған қойылатын талаптар.

3. Әскердің далалық қоныстануы және оған қойылатын гигиеналық талаптары.

4. Жеке құрамның пайдалану орнының мекен-жайының және мекен ортасының өзгеруінің, адамдардың жұмыс істеу қабілеттілігіне және физиологиялық жай-күйіне әсері.

5. Казарманың табиғи және жасанды жарық берілуіне қойылатын талаптар.

6. Казарманы желдендіруге қойылатын талаптар.

7. Дала жағдайында әскерді қоныстандыру. Дала жағдайында әскерді коныстандырудың гигиеналық талаптары.

8. Жеке құрамның келуіне қарай, паналайтын орынды мекендену және орта жағдайының өзгеруінің әсері, адамдардың функционалдық қалпы және жұмыс қабілеттілігі.

ІV.Сабақ мазмұны және өткізу реті

1. Казарма жобасын бағалау және паналайтын жерге келгендегі жағдайы, казарма жоба жұмысының жақсартуына ұсыныс беру. Паналайтын орында сынамамен өтетіндердің функционалдық жағдайын зерттеу (дене температурасы, ауа қозғалысының жылдамдығы, артериялық қысым, ылғалдылық, -концентрациясы).

---

* Көрсетілген тақырып бойынша өткізілетін сабақ екеу болуы мүмкін- «казарма жобасына баға беру және паналайтын орынға келу жағдайы», «казарманы тексеру»

2.Паналайтын орынға келгенге дейінде сынақтан өтетін адамдардың функционалдық жағдайын ( дене температурасы, пульсі,тыныс алу жиілігі, артериялық қысымы, жүректің систолалық көлемі, А.А.Кваас бойынша көнбістік коэффициенті, оңды сынама және термометрия, көру анализаторының өткізгіштік қаблеті).

Паналайтын орынға келгендегі мекендену жағдайына баға беру (температура, ауа қозғалысының жылдамдығы, СО₂ концентрациясы) және анықтау.

Мекенділік жағдайының анықталуы және орта жағдайы (температура, ауа қозғалысының жылдамдығы, ылғалдылық, концентрациясы).

Сынақтан өтетіндердің паналайтын орынға келгеннен кейінгі зерттеу(дене температурасы, пульсі, тыныс алу жиілігі, артериялдық қысымы, жүрек систоласының көлемі, А.А Кваас бөйынша көнбістік коэфиценті, көру анализаторының өткізгіштігі).

Паналайтын орындардағы вентиляцияның (желдеткіштің) жұмысын есептеу және шығару.

Орындалған жұмысты рәсімдеу есебі.

2. Казарманы тексеру(қарау).

Казарма ғимаратын және оның аумағына санитарлық баға беру.

Негізгі орындар тізбесі, қосымша орындардың және әшекейленулердің көлемі.

Табиғи және жасанды жарықтандыруға баға.

Желдендіруге баға .

Жылытуға баға.

Бөлмелердің негізгі микроклиматы.

Сумен жабдықтау және канализация.

Бөлмелердің құрал-жабдықпен қамтылуы санитарлық жай күйі.

Казарманы күнделікті және түпкілікті тазалау жұмыстары.

V. Машықтану дағдылары

Казарма жобасын бағалай білу керек. Паналайтын орындардың жағдайын бағалау және анықтау. Жеке құрамның пайдалану орнының мекен-жағдайының және мекен ортасының өзгеруінің, адамдардың жұмыс істеу қабілеттілігіне және физиологиялық жай-күйіне әсерін зерттей білуі керек.

VI.Оқу зерттеу жұмыстары

Осы алынған мәліметтер негізінде паналайтын орындардағы мекенділік жағдайы, функционалдық қалпы және адамдардың жұмыс қабілеттелегінің келгенше, келгеннен кейінгі жағдайына қарай мекендену ортасын жақсарту шараларына ұсыныс нұсқаулар беріледі.

VІ. Орындалатын жұмыстардың есебі

Казарма жобасына баға беру

Жоспарлану______________________________________________________

Орындардың аумағы және кубатурасы________________________________

Табиғи және жасанды жарықтандыру____________________________________________________

Желдендіру, жұмыс режимі, ауа алмастыру_________________________________________________________

Жылытылуы______________________________________________________

Микроклиматы____________________________________________________

Жеке құрамды қоныстандыру жағдайы*_________________________________________________________

Казарманың аумағы________________________________________________

Казарма жобасының бағасы(жеке құрамның казармадағы қоныстануына баға және жақсартуға арналған нұсқаулар_____________________________

2. Паналайтын орындардағы мекендену жағдайына баға беру кестесін толтыру

---

Көрсеткіштер атауы	Келгенше	Келгеннен соң
Микроклимат және газ құрамы Ауа температурасы °С Ылғалдылығы (абс) және салыстырмалыа; ауа с.б.мм.,% Ауа қозғалысының жылдамдығы м/с СО2 мг/м³ Жұмыс істеу қабілеті және функционалдық жайы Дене температурасы Пульсі Тыныс алу жиілігі Артериялық қысымы Жүректің систолалық көлемі Төзу коэффиценті Термометрия Сынама түзетілуі Көру анализаторының өтізгіш қабілеті

* Тек казарманы тексеруде ғана

Мекен ету ортасының жақсаруына берілетін

ұсыныстар______________________________________________________

Оқытушының қолы______________

Әдебиеттер:Беляков В. Д., Жук Е. Г. Учебное пособие по военной гигиене и эпидемиологии – М 1978. Военно-медицинская подготовка/Под ред. Ф. И. Комарова. – М., 1984.

Әскерді тамақтандыруындағы санитарлық- гигиеналық бағалау

2- сабақ

І. Тақырыбы: Табельдік жабдықтарымен және құралдармен танысу және әскердің санитарлық -гигиеналық бақылауға арналған медициналық қызметтік құралдары сарбаздар сыбағасының (пайек) бөлектеп орналастырылуы және құрастырылуы

ІІ. Сабақтың мақсаты:

Санитарлық - гигиеналық бақылауға арналып алынған, санитарлық- эпидемиологиялық мекемелердегі табельдік жабдықтар мен құралдарды оқу барысында: ЛГ-1, ЛГ-2, ДП-5, РЛУ-2, ПХР-МВ, МПХЛ құралдарымен танысу.

Стационарлық және дала жағдайында әскери тамақтануда санитарлық- гигиеналық бақылауды ұйымдастыруда алған теориялық білімдерін бекіту.

Сарбаздардың негізгі сыбағасын бөлектеп бағалап құрастыра білуі керек.

ІІІ. Сабақтағы студенттердің өзіндік дайындаудағы тапсырмасы

Стационарлық және дала жағдайында әскердің тамақтануында санитарлық-гигиеналық бақылауды ұйымдастыра білу, медициналық қызметтегі санитарлық-эпидемиологиялық бақылауға арналған табельдік жабдықтар мен құралдарды оқу.

Стационарлық және дала жағдайында әскери тамақтануда санитарлық- гигиеналық бақылауды үйрену.

Бақылау сұрақтарының жауаптарын дайындау:

1. Табельдік жабдықтармен танысу және әскердің санитарлық -гигиеналық бақылауға арналған медициналық қызметтік құралдарды сарбаздардың сыбағаларының бөлектеп орналастырылуы және құрастырылуында әскери звенолардың, медициналық қызметкерлерінің және санитарлық-эпидемиологиялық мекеме мамандарының атқаратын жұмыстары.

2. Рационды тамақтану туралы түсінік және оны ұйымдастыру принциптері.

3. Калориялылығы, белок құрамы, май, көмірсулары, дәрумендер, минералдық тұздардың құрамды бөліктерін есептеп құрастыру ережелері.

4. Тамақтың толық құнарлылығын бақылау әдістемесі.

5. Далалық азық түлік қызметіндегі құралдар. Шаруашылық үлес пункттері.

6. Азықтың тасымалдануына, қабылданатын тамақтың дайындалуына және сақталуына қойылатын талаптар.

7. Қарсыластың жаппай қырып жою қаруларды қолдану жағдайы болғандағы тамақтандыру.

8. Әскерді тамақтандырудағы стационарлық және дала жағдайындағы бақылауда медициналық қызметкерлердің міндеттері.

---

Смотрите также файлы

• ҚҰҚЫҚТЫҚ МӘРТЕБЕСІ, ОЛАРДЫ ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАУ.docx

• 6 ОМ.патфиз-1контрольно-измерит.doc

• МЕТОДИЧЕСКИЕ РЕКОМЕНДАЦИИ ДЛЯ ВНЕАУДИТОРНОЙ САМОСТОЯТЕЛЬНОЙ РАБОТЫ.doc

• 4 ОМ.ПАТФИЗ-1 СРСП 01.13.doc

• 4 ОМ.ПАТФИЗ-1 ПРАКТ 01.13.doc