Файл: Молекулалық биология негіздері.doc

Добавлен: 04.02.2019

Просмотров: 8601

Скачиваний: 63

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

5. мемлекеттік жастар саясатын қалыптастыру мен iске асырудың құқықтық негіздерiн

анықтайды.

  1. Халықтың радиациялық қауіпсіздігі туралы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар:

1.эффективті емдеу

2. +иондаушы сәулелендіру

3. күн сәулесі

4. көрінетін жарық

5. дәрігерлік құпия

331. Иондаушы сәулелену көздерін пайдалану арқылы медициналық процедуралар жүргізілген кезде пациенттің сәуле алу дозасы:

1. + белгіленген деңгейден аспауға тиіс

2. белгіленген деңгейден асуы мүмкін

3. радиациялық қауіпсіздік саласындағы нормативтік актілерге сәйкес келмеу керек

4. тағамдық қауіпсіздік саласындағы нормативтік актілерге сәйкес келу керек

5. дәрілік қауіпсіздік саласындағы нормативтік актілерге сәйкес келу керек

332. Медициналық процедуралар жүргізілген кезде пациентке берілетін ақпарат:

1. медициналық мекеме жайлы

2. емдеудің эффектісі жайлы

3. процедураның жүргізілу әдістемесі жайлы

4. иондаушы сәулеленудің пайдасы жайлы

5. +иондаушы сәулеленудің әсері жайлы

333. Ауруларға диагноз қою, олардың алдын алу және емдеу үшін радиоактивтік заттарды және басқа иондаушы сәулелену көздерін пайдалану талаптары:

1. аудандық санитарлы-гигиеналық саласында бекітілу керек

2. фармацевтикалық хұқықтық актілермен бекітілу керек

3. +денсаулық сақтау саласында бекіткен, пациенттердің радиациялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі талаптарды қамтитын әдістерге (әдістемелерге) сәйкес келу керек

4. білім саласындағы органдармен бекітілу керек

5. хұқықтық саласындағы органдармен бекітілу керек

334. Иондаушы сәулелену көздерін пайдалану арқылы процедуралар жүргізетін медициналық ұйым жауаптылықта болады:

1. ағзаның оң әсері үшін

2. ешқандай жауаптылықта болмайды

3. пациенттің өміріне не денсаулығына оң әсері болса

4. +пациент денсаулығына немесе өміріне келтірілетін ықтимал теріс әсер үшін себептік байланыс сот тәртібімен дәлелденбесе

5. пациент денсаулығына немесе өміріне келтірілетін ықтимал теріс әсер үшін себептік байланыс сот тәртібімен дәлелденсе

335. Радиациялық әсерден зардап шегушiлерге:

1. +радиациялық дозаның белгiленген мөлшерден артық сәуле алған адамдар

2. радиациялық дозаның белгiленген мөлшерден төмен сәуле алған адамдар

3. ата – аналары радиациялық әсерден зардап шекпеген адамдар

4. радиациялық доза мөлшері төмен жұмыс орындарында қызмет жасайтын адамдар

5. көп дәрілік препараттарды қолданған адамдар

336. Азаматтардың радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы міндеттері:

1. Заңды сақтамау

2. қоғамдық реттілік ережелерін сақтау

3. +азаматтық қорғау саласындағы ережелер мен нормаларды сақтау

4. радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы нормаларды сақтау

5. радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы нормаларды сақтамау

337. Иондаушы сәулелендiру көздерiмен жұмыс iстеген кезде радиациялық қауiпсiздiктi қамтамасыз етуге қойылатын талаптар:


1. +азаматтық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы талаптарын орындау

2. радиациялық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету саласындағы талаптарын орындау

3. радиациялық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету саласындағы талаптарын орындамау

4. сәулелену дозасын бақылап және есепке алу шараларын жүргізбеу

5. жұмыс орындарындағы иондаушы сәулелену деңгейі жайлы ақпарат бермеу

338. Радиациялық авария кезiнде радиациялық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету жөнiндегi мiндетi:

1. уәкiлеттi мемлекеттiк органдарға хабар бермеуге

2. зардап шеккендерге медициналық көмек көрсетпеуге

3.+ уәкiлеттi мемлекеттiк органдарға радиациялық авария туралы дереу хабарлауға

4. радиоактивтi заттардың қоршаған ортаға таралуына жол бермеу жөнiнде шаралар қолданбауға

5. дезинфекциялық шараларды жүргізуге

339. Апоптоз бұл:

  1. ағзаның бағдарланған өлімі

  2. күйіктен кейін жасушалардың өлімі

  3. мүшелер зақымдалғаннан кейін жасушалардың өлімі

4. сүйектер сынғаннан кейін жасушалардың өлуі

5. +жасушаның физиологиялық өлімі

340. ДНҚ молекуласының зақымдануынан кейін қайта қалпына келуі:

  1. ВОХ- репарация

  2. ВАХ- репарация

  3. +эксцизиялық репарация

  4. посттранскрипциялық репарация

  5. посттрансляциялық репарация

341. ДНҚ репарациясының түрлері:

  1. + жарықтық, қараңғылық, пострепликативті

  2. түсті, түнгі, пострепликатитвті

  3. рефлекторлық, трансляциялық, декларативті

  4. рестрикциялық, регрессивті, регенерациялық

  5. түнгі, экспертті

342. Тимидиндік димерлерді алып тастау жүреді:

  1. транскрипциялық репарацияда

  2. фотолизисте

  3. посттрансдукциялық репарацияда

  4. посттрансляциялық репарацияда

5. +эксцизиялық репарацияда

343. ДНҚ репарациясы кезінде жүзеге асады:

  1. қалыпты РНҚ құрылысының түзетілуі

  2. ДНҚ екі еселенуі

  3. ДНҚ авторепродукциясы

  4. ДНҚ құрылымының өзгеруі

  5. + ДНҚ құрылымының қалпына келуі

344. ДНК құрылысының жаппай зақымдануында іске қосылады:

  1. цис-репарация

  2. транс репарация

  3. репликацияға дейінгі репарация

  4. репликациядан кейінгі репарация

  5. +SOS репарация

345. Репарация механизмдерінің бұзылуының себебінен болатын аурулар:

  1. +пигменттік ксеродерма

  2. фенилкетонурия

  3. Манзони анемиясы

  4. орақ тәрізді жасушалық анемия

  5. гемофилия

346. Репарацияның биологиялық маңызы:

  1. хромосома санының тұрақтылығын қамтамасыз етеді

  2. +ДНҚ құрылысының тұрақтылығын қамтамасыз етеді

  3. гендердің уникалдығын сақтайды

  4. комбинативті өзгергіштікті қамтамасыз етеді

  5. органоидтардың субмикроскопиялық құрылысының тұрақтылығын қамтамасыз етеді

347. Жарық арқылы ДНҚ молекуласының зақымдалуының қалпына келу жолдары:

  1. фотореактивация және SOS репарациясы арқылы

  2. фоторепродукция және фотолизис арқылы

  3. фотолиаза ферментінің синтезделуі және ВОХ арқылы

  4. фотогенез және фотореактивация ферменттерінің синтезі арқылы

  5. + тимин димерлердің ыдырауы және фотореактивация арқылы


348. ДНҚ репарациясы келесі ферменттердің қатысуымен жүреді:

  1. фоторепараза, фотолигаза, хеликаза

  2. +ДНҚ полимераза, фотолиаза, лигаза

  3. РНҚ – полимераза, тирозинкиназа, киназа

  4. липаза, ревертаза, лигаментаза

  5. ревертаза, репараза, апоптаза

349. ДНҚ-дағы спонтанды өзгерістердің көпшілігінің тез қалпына келуін қамтамасыз ететін үрдістер:

  1. мутациялар

  2. ревертациялар

  3. +репарациялар

  4. инвертациялар

  5. терминациялар

350. Трисомия ненің ажырамауынан пайда болады:

1. хроматиндердің

2. +хромосомалардың

3. геномның

4. гендердің

5. нуклеотидтердің

351. Моносомия ненің ажырамауынан пайда болады:

1. хроматиндердің

2.+ хромосомалардың

3. геномның

4. гендердің

5. нуклеотидтердің

352. Генотиптегі хромосома санының өзгеруі:

1. +аутосомдық және гоносомдық синдромдар

2. моногендік және аутосомдық синдромдар

3. гоносомдық және полигендік синдромдар

4. гомономдық және аутосомдық синдромдар

5. гомомерлік және гоносомдық синдромдар

  1. Адамда полиплоидты мутациялар соңы мынаған алып келеді:

1. сау балалардың туылуына

2.+ өлі туылуға

3. жыныстық жетілу кезіндегі өлімге

4. өздігінен туылуға

5. өзіндік қозғалысқа

  1. Хромосомалық мутацияларға жататын транслокациялар:

1. дарвиндік

2.+ робертсондық

3. робинсондық

4. робинзондық

5. репрезентативті

  1. Инверсия типті хромосомалық мутацияларға тән:

1. хромосомалардың санының артуы

2. хромосомалардың санының кемуі

3. +хромосомаларда гендердің керісінше орналасуы

4. центромерадағы гендердің керісінше орналасуы

5. центромера ішіндегі гендердің қайта құрылулары


Онкогенетика


356. Қалыпты жасушаның ісік жасушасына (ісіктік трансформация) айналу процессі аталады:

1. органогенез

2. кандидоз

3. гистогенез

4.+ канцерогенез

5. партеногенез

357. Жасушаның трансформацияланған ісік жасушасына айналу себептері:

1. лизосомалардағы сомалық мутация

2. плацентадағы сомалық мутация

3. рибосомадағы сомалық мутация

4. +жасушалардағы сомалық мутация

5. амниотикалық эпидкостағы сомалық мутация

358. Қатерлі ісікке тән:

1. моноклональды және ісіктің жай өсуі

2. + моноклональды және ісіктің инвазивті өсуі

3. ісіктің поликлональдығы және ісіктің инвазивті өсуі

4. ісіктің моноклональдығы және қатерлі емес болуы

5. ісіктік ағзалардың бақыланбай бөлінетіндігі

359. Жасушаның трансформацияланған ісік жасушасына айналуындағы алғашқы зақымданудың басталуы:

1. митохондрия және рибосоманың зақымдануынан

2. лизосома және митохондрияның зақымдануынан

3.+ геннің және хромосоманың зақымдануынан

4. рибосоманың және жасуша мембранасының зақымдануынан

5. митохондрия және лизосоманың зақымдануынан

360. Трансформацияланған ісік жасушаларына тән:

1. жасуша пролиферациясын тежейтін факторлардың әсерінің күшеюі

2. жасушаның өліміне алып келетін факторлардың әсерінің күшеюі


3. жасушаның ыдырауын стимулдайтын фактордың әсерінің күшеюі

4. жасуша массасының бақылаусыз көбеюі

5. +жасушаның бақылаусыз бөлінуі

361. Канцерогендік факторлардың әсері мынаған алып келеді:

1. жасушаның өлуіне

2. жасушаның бөлінуінің азаюына

3. + протоонкогендердің онкогенге айналуына

4. онкогендердің протоонкогендерге айналуына

5. жасушаның бақылаусыз ыдырауына

362. Протоонкогендердің онкогендерге айналу салдарынан жүреді:

1. протоонкоген промоторы активтілігінің әлсіреуі

2. +протоонкоген промоторының активтілігінің күшеюі

3. протоонкогенге жаңа оператордың жалғануы

4. зат алмасуының ферменттерін синтездейтін гендердің мутациясы

5. протоонкогенге сайлансердің жалғануы

363. Жасушаның трансформацияланған ісік жасушасына айналуының себептері:

1. ферменттерді синтездейтін гендердің мутациясы

2. ағзаның өсуінің супрессор гендерінің мутациясы

3. зат алмасуын бақылайтын геннің мутациясы

4. + ісіктің супрессор-гендерінің мутациясы

5. зат алмасудың супрессор гендерінің мутациясы

364. Көздің қатерлі ісігінің (ретинобластомның) пайда болу себептері:

1. көздің травмалық зақымдануынан

2. көздің инфекциялық ауруынан

3. мутантты Rв генінің аллелінің гомозигенизациясынан

4. Rв генінің жойылуынан

5. +гетерозиготаларда Rв генінің қайтадан мутацияға ұшырауынан

365. Жасушаның ісіктік трансформациясы сипатталады:

1. р53 генінің активтілігінің жоғарлауымен

2. р53 гені ақуызының концентрациясының жоғарлауымен

3. р23 генінде мутацияның болуы

4. р53 ақуызының активтілігінің жоғарлауымен

5. +р53 ақуызының активтілігінің төмендеуімен

366. Қатерлі ісік жасушаларына тән сипаттамалар:

1. р53 гені ақуызының концентрациясының жоғарлауы

2. + р53 ақуызы активтілігі және концентрациясының төмендеуі

3. р27 ақуызы активтілігінің және концентрациясының төмендеуі

4. жасушалардың тез ыдырап, өлуі

5. жасушаның баяу өсуі және бөлінуі

367. Қатерлі ісік жасушаларының қасиеттері:

1. поликлональдық, монотипті, бақыланбайтын қозғалу

2. полипотентті, бөлінуі бақыланады, баяу бөлінеді

3. бақыланатын бөліну, қатерсіз, поликлональді

4. баяу бөліну, бөлінуі реттеледі, ісіктің баяу өсуі

5. + бласттрансформациясы, бақылаусыз бөліну, моноклональді

368. Трансфармацияланған ісік жасушаларына алып келетін мутациялар :

1. физиологиялық

2. летальды

3. +реттеуші

4. бірқалыпты

5. периодттылық

369. Қалыпты жасушаның ісік жасушасына айналуы қандай процесстердің бұзылуынан:

1. генетикалық материалдың репрессиясы

2. гендердің реформациясы

3. гендердің трансплантациясы

4. гендердің транспаренттілігі

5. +гендердің репарациясы

370. Полимеразды тізбекті реакция (ПТР) қолданылады:

1. шежірені талдауда

2. клинико-генеологиялық әдісте

3. + ДНҚ бөліктерін көп мөлшерде көбейту үшін

4. РНҚ бөліктерін көбейту үшін


5. ағзалар мен жасушаларды көбейту үшін

371. ДНҚ-ның құрылымын анықтау үшін қолданылады:

  1. генеологиялық әдіс

  2. статистикалық әдіс

  3. биополимерлік әдіс

  4. полимераздық центрлік әдіс

  5. +Саузерн бойынша блот-гибридизация әдісі

372. Саузерн бойынша блот-гибридизация пайдаланылады:

  1. ағзаларды будандастыру әдісінде

  2. ағзалар және жасушаларды будандастыру

  3. +ДНҚ фрагменттерді идентификациялау үшін

  4. ДНҚ-ны in vitro жағдайларда көбейту үшін

  5. зақымданған ағзаларды диагностикалау үшін



  1. ЖАЛПЫ ГЕНЕТИКА НЕГІЗДЕРІ

373. Генетика зерттейді :

  1. даралардың жеке даму барысын

  2. +тұқым қуалаушылық және өзгергіштік заңдылықтарын

  3. өзгергіштік және бейімділік заңдылықтарын

  4. ағзаның құрылысы мен функциясын

  5. тіршіліктің жерде пайда болуын

374. Аллельді гендерге тән:

  1. әртүрлі гендердің әртүрлі формалары, әртүрлі гендердің бірдей формалары, әртүрлі белгілерге жауап береді

  2. +бір геннің әртүрлі формалары, гомологты хромосомаларда орналасқан, бірдей белгілерге жауап береді

  3. әртүрлі гомологтық хромосомаларда орналасқан, әртүрлі локуста, бірдей белгілерге жауап берді

  4. бір хромосомада орналасқан, әртүрлі локуста, әртүрлі белгілерге жауап береді

  5. әртүрлі геномда орналасқан, гомологты емес хромосомаларда, бірдей белгілерге жауап береді

375. Аллельді емес гендерге тән:

  1. гомологтық хромосомалардың бірдей локусында орналасқан, бірдей белгілерге жауап береді

  2. +гомологтық хромосомалардың әртүрлі локусында орналасқан, әртүрлі белгілерге жауап береді

  3. әртүрлі геномда орналасқан, әртүрлі белгілерге жауап береді

  4. бірдей белгілердің дамуын анықтайды, бірдей локуста орналасады

  5. ұқсас белгілердің дамуын анықтайды, гомологты хромосомаларда орналасқан

376. Гомозиготалы ағзаларға жатады:

  1. +аллельді гендері гомологтық хромосомаларда бірдей

  2. аллельді гендері әртүрлі хромосомада орналасқан

  3. аллельді гендері гомологтық хромосомаларда әртүрлі

  4. аллельді гендері әртүрлі белгілердің дамуына жауап береді

5. аллельді гендері бірдей генофондтың дамуына жауап береді

377. Гетерозиготалы ағзаларға тән:

  1. +аллельді гендері альтернативті белгілердің дамуына жауап береді

  2. аллельді гендері бірдей белгілердің дамуына жауап береді

  3. аллельді гендері гомологтық геномда әртүрлі

  4. аллельді гендері гомологты хромосомаларда бірдей

  5. аллельді гендері әртүрлі гомологты хромосомаларда орналасқан

378. Плейотропияның анықтамасын беріңіздер:

  1. +бірнеше белгі бір геннің әсеріне тәуелді болуы

  2. әр түрлі аллельді емес гендердің бір белгіге әсер етіп, ол белгінің

жарыққа шығуын күшейтуі

  1. бір геннің әсері әртүрлі генотиптердің дамуына жауап береді

  2. доминантты аллельдің гетерозиготалы жағдайында күшті көрініс беруі

  3. детерминацияланған екі аллельдің гетерозиготалы жағдайда жарыққа шығуы