Файл: 1 Геологиялы блім 1 Кен орын туралы жалпы мліметтер.docx

II объектіден өнім алатын, іске қосылып тұрған ұңғылардың саны 139. Олардан 122 ұңғы шығыс ауданда, 13 батыста, 4 ұңғы солтүстік ауданда орналасқан. Шығыстағы 12 ұңғы объектілерді біріктіріп пайдаланады, 16 ұңғы жаңадан бұрғыланған, 2 ұңғы меңгерілуден ауыстырылған. Жаңа ұңғылардан 1 ұңғы тәулігіне 2 тоннаға дейін, 7 ұңғы тәулігіне 10 тоннаға дейін, 7 ұңғы тәулігіне 50 тоннаға дейін, 1 ұңғы 115 т/тәулік шығыммен жұмыс істеген. Шығыстағы ұңғылардың көпшілігі( 79 ұңғы) тәулігіне 20 тоннаға дейін, 12 ұңғы тәулігіне 50 тоннаға дейін және 1 ұңғы 67 т/тәулік шығыммен жұмыс істеді. Батыс аудандағы 10 ұңғы тәулігіне 20 тоннаға дейін, 3 ұңғы 30-50 т/тәулік шығыммен жұмыс істеді. Солтүстіктегі 4 ұңғы тәулігіне 1 тоннадан 9 тоннаға дейін мұнай берген. III объектіде іске қосылып тұрған 95 өндіру ұңғысы бар. 24 ұңғы шығыста, 71 ұңғы батыста орналасқан. Батыстағы 15 ұңғы тәулігіне 10 тоннаға дейін, 8 ұңғы 10-50 т/тәулік және 1 ұңғы 1 т/тәулік шығыммен жұмыс істеген.

Игерудің технологиялық көрсеткіштерін талдау

2008-2009 жылдардағы және 2010 жылдың алғашқы жартысы үшін жалпы кен орын бойынша игерудің негізгі технологиялық көрсеткіштері 11-кестеде көрсетілген.Кестеден көрініп тұрғандай 2008 жылы да, 2009 жылы да мұнайды жылдық өндіру кен орын бойынша жобадағы көрсеткіштен 1,4 пайызға жоғары болды. Бұл жағдай негізінен жаңа аумақтағы артық өндіруге байланысты.

2008 жылы бұрғыланған аумақта жобадағыдан 6,8 мың тонна кем, ал жаңа аумақта жобадағыдан 34,4 мың тонна артық мұнай өндірілді. Жалпы кен орын бойынша нақты өндіру жобадағыдан 27,6 мың тонна немесе 1,4 пайызға артық болды.2009 жылы бұрғыланған аумақта жобадағыдан 95,4 мың тонна кем, ал жаңа аумақта 127,1 мың тонна артық мұнай өндірілді. Жалпы кен орын бойынша нақты өндіру жобадағыдан 31,7 мың тонна немесе 1,4 пайызға артық болды.
Кесте 13-Игерудің жобалық және нақты технологиялық көрсеткіштері

Көрсеткіштер	Жылдар
	2008		2009		2010 ж. 1-шілде
	жоба	нақты	жоба	нақты
Мұнай өндіру, мың т	1895	1922,1	2294	2325,9	1135,5
Жинақталған мұнай өндіру, мың т	20174,5	20211,5	22468,8	22537,4	23673,6
Сұйық өндіру, мың т	10528	11198.7	10778	14911	7456,9
Жинақталған сұйық өндіру, мың т	70205	70891,6	80982	85802,6	93263,5
Орташа сулану, %	82	82,8	78,7	84,4	84,8
1 ұңғының мұнай бойынша орташа шығымы, т/тәулік	8,1	7,8	8,9	7,8	7,1
1 ұңғының сұйық бойынша орташа шығымы, т/тәулік	46,5	45	43,4	50	46,4
Мұнай алу коэффициенті	0,089	0,09	0,1	0,1	0,1
Мұнай газын өндіру, млн. м3	10,8	15,4	13,1	18,6	9,1
Жинақталған газ өндіру, млн. м3	137,7	161,7	150,8	180,3	189,4
Бу айдау, мың м3	2219	1799,1	2644	1961,6	750,3
Су айдау, мың м3	3900	1439	4604	1658,9	1020,5
Жұту ұңғыларына айдалғанағынсу, мың м3		5902,5		7883,6	4191
Жұту ұңғыларын ескермегендегі ағымдағы компенсация, %	58	29	67	24	23,7
Жұту ұңғыларын ескергендегі ағымдағы компенсация, %	58	82	67	77	97,5
Айдау ұңғыларының орташа бу қабылдағыштығы, м3/тәулік	83,1	69,6	73,6	73	80,1
Айдау ұңғыларының орташа су қабылдағыштығы, м3/тәулік	78,8	70,3	72,4	72,3	66,8
Жаңа өндіру ұңғыларын еңгізу	48	55	100	106	46
Жыл соңында өндіру ұңғыларының қоры, дана	1190	1197	1298	1299	1344
Жыл соңында істеп тұрған өндіру ұңғыларының қоры, дана	825	803	923	972	1009
Жыл соңында айдау ұңғыларының қоры, дана	442	441	441	443	442
Жыл соңында істеп тұрған айдау ұңғыларының қоры, дана	144	141	190	164	165

---

2010 жылдың 1-шілдесіндегі жағдай бойынша нақты өндірілген мұнай 1135,5 тоннаны құрады. Жинақталған мұнай өндіру 23673,6 мың тоннаға жетті.Сұйық өндіру 2008 жылы жобадағыдан 6,4 пайыз, 2004 жылы 38 пайыз асып түскен. 2009 жылдың алғашқы жартысында сұйық өндіру сол жылғы жобаның 57 пайызын, жинақталған сұйық өндіру 99 пайызын құрады.Жоба бойынша 2008-2010 жылдары алынған сұйықты сәйкесінше 58, 67 және 61 пайыз компенсациялау көзделген. Нұсқа сыртындағы жұту ұңғыларына айдалатын суды ескермегенде кеніш аумағындағы айдау ұңғыларына айдалған жұмыс агенттерінің көлемі жобадағыдан кем. Сәйкесінше компенсация жеткілікті емес. Ал нұсқа сыртындағы ұңғыларды ескерсе компенсация жобадағыдан асып түседі. Кеніш шегіндегі жеткіліксіз компенсация істеп тұрған айдау ұңғыларының жеткіліксіздігімен және айдау ұңғыларының су бойынша жобадағыдан кем қабылдағыштығымен байланысты. Қаражанбас кен орны бойынша өндірілген мұнайдың орташа сулануы 2003 жылы 82,8 пайыз, 2009 жылы 84,4 пайыз, 2005 жылдың бірінші жартысында жобадағы 77 пайыздың орнына 84,8 пайыз болды. Ағымдағы мұнай алу коэффициенті жалпы кен орын бойынша 10 пайызды құрады.

---

2.1.3 Кеніштің энергетикалық жағдайының сипаттамасы, игеру режимдері
Игеру объектілерінің энергетикалық жағдайын бақылау үшін «Қаражанбасмұнай» АҚ мамандары жарты жыл сайын изобар карталарын тұрғызады. Бұл карталар «Микон», «Судос» манометрлері көмегімен және өлшенген статикалық деңгейлерді қолданып есептік жолмен анықталған қабаттық қысымдарға негізделіп жасалады. Механикалық жолмен пайдаланылатын ұңғылардың көпшілігінде тереңдік өлшеу жүргізу қиын болғандықтан қабаттық қысымды анықтау өлшенген статикалық деңгейлерді қолданып, еептік жолмен анықталады. Бұлай анықталған мәндерде шамалы қателіктер кетуі мүмкін.

Түрлі әдістермен анықталған қабат қысымы мәндері әр объектідегі су-мұнай жапсарының абсолют белгісіне келтірілген. Бұл белгілер игеру жобасын дайындау кезінде анықталып, ағымдағы уақытта өзгеріссіз қалдырылған. I объект үшін қысым минус 300 м, II объект үшін минус 315 м, III объектінің шығыс бөлігі үшін минус 400 м, III объектінің батыс бөлігі үшін минус 440 м белгілеріне келтірілген.

Игеру жобасына көрсетілгендей I объект үшін бастапқы қабат қысымы ВВГ және ПТВ аудандарында сәйкесінше 2,9 МПа және 3,9 МПа болатын. ВВГ ауданындағы бастапқы мұнайдың газға қанығу қысымы 2,65 МПа болған, ағымдағы газға қанығу қысымы 1,5 МПа. ВВГ ауданы бойынша ағымдағы орташа қабатық қысым 2,44 МПа. Ол ағымдағы қанығу қысымынан 0,94 МПа жоғары, ал бастапқы қабат қысымынан 0,56 МПа төмен. ВВГ ауданының кейбір аймақтарында қабат қысымының қанығу қысымынан төмендеуі байқалған. Бұл осы аймақта жұмыс істеп тұрған айдау ұңғыларының болмауына және соған орай қабаттан алынған сұйық мөлшерінің ыстық сумен жетіліксіз компенсациялануына байланысты.

ПТВ ауданында I объект негізінен тек ПТВ-3 аумағында игерілді. Мұндағы ағымдағы орташа қабаттық қысымның мәні 2,43 МПа. Бұл мән ағымдағы қанығу қысымынан 0,9 МПа жоғары. Бірақ ПТВ ауданындағы бірнеше ұңғылар аймағында қабат қысымының қанығу қысымынан төмендеуі байқалады. Бұл жағдай мына себеппен түсіндіріледі:қабат қысымын ұстауға арналған 109 айдау ұңғысынан тек 49 ұңғы жұмыс істеп тұрды.

I объект үшін жаңа, бұрынғы бұрғыланбаған аумақтың батыс бөлігінде қабат қысымы жобаны дайындау кезінде белгісіз болып, ВВГ ауданындағымен бірдей(2,9 МПа) деп қабылданды. Жаңа аумақтың шығыс бөлігінде қабат қысымы 11 ұңғыда өлшенді және 3,9 МПа құрады.

II объект үшін бастапқы қабат қысымы ВВГ және ПТВ аудандарында сәйкесінше 4 МПа және 4,1 МПа болатын. II объектідегі кеніштер үшін бастапқы газға қанығу қысымы 2,75 МПа, ағымдағысы 2,1 МПа. ВВГ ауданында II объекті үшін орташа ағымдағы қысым 2,83 МПа. Бірақ қабат қысымы қанығу қысымынан төмен болатын бірнеше аймақ ерекшеленеді. Бұл аймақтар ВВГ ауданы I объектісінің осындай аймақтарымен сәйкес келеді. Бұл аймақтардың пайда болуы екі объектіні біріктіріп игеру кезінде қабаттан алынған флюидтердің ыстық сумен жеткіліксіз компенсациялануына байланысты.

---

ПТВ ауданында II объект бойынша ағымдағы қабат қысымы 2,36 МПа. Бұл ағымдағы қанығу қысымынан 0,26 МПа жоғары, ал бастапқы қабат қысымынан 1,74 МПа төмен. Мұнда да қабат қысымы қанығу қысымынан төмен болатын үлкен аймақтар байқалады. Бұл 10-15 жыл бойына қабатқа тек қана будың айдалуымен және істен шыққан айдау ұңғылар санының айтарлықтай болуымен түсіндіріледі.

Жаңа аумақтың батыс бөлігінде II объект 12 ұңғымен пайдаланылады. Бастапқы қабат қысымы 4,78 МПа. 2 ұңғыда ағымдағы қысым өлшеніп, сәйкесінше 4 МПа және 3,2 МПа құрады.

Жаңа аумақтың шығыс бөлігінде II объект үшін бастапқы қабат қысымы 3,98 МПа болды. Ағымдағы жағдай бойынша қабат қысымың газға қанығу қысымынан(2,75 МПа) төмендеуі байқалған. Жобаға сәйкес қабат қысымы қор алу аймағында 1 МПа-дан төмендеген жағдайда кенішті пайдалануды игерудің екінші реттік әдістерімен жүргізу ұсынылады.

III объект үшін ВВГ ауданындағы бастапқы қабат қысымы 5,1 МПа болған. Ағымдағы қабат қысымы 3,6 МПа, ағымдағы қанығу қысымы 3,2 МПа. ВВГ ауданының орталық бөлігінде қабат қысымы қанығу қысымынан төмен кең аймақтар бар. Мұнда алынған флюидтер сумен жеткіліксіз мөлшерде компенсацияланады. Қабат қысымының салыстырмалы жоғары мәндері осы ауданның негізінде су айдалатын солтүстік-шығыс бөлігінде және контур сыртындағы сулар әсер ететін оңтүстік бөлігінде байқалады.

Жаңа аймақтың батыс бөлігінде бұрғыланған ұңғылар бойынша III объект үшін анықталған бастапқы қабат қысымы 5 МПа. Ағымдағы қабат қысымы бір ғана ұңғыда өлшенген, оның мәні 2,6 МПа және ағымдағы газға қанығу қысымынан 0,56 МПа төмен. Бұл жаңа аумақта кеніштерді қабат энергиясы сарқылуының табиғи режимінде игеруге байланысты.

Жаңа аумақтың батыс бөлігінде III объектінің энергетикалық жағдайын жақсарту үшін істен шыққан айдау ұңғыларын іске қосу қажет. Сонымен бірге жоба бойынша айдауға арналған, бірақ қазіргі уақытта өндіруге қолданылатын ұңғыларды жұмыс агентін айдауға көшіру керек.

Жаңа аумақтың шығыс бөлігінде III объект бойынша бастапқы қабат қысымы 4,68 МПа. Қабат энергиясының сарқылуы режимінде игеріліп жатқан объектіде ағымдағы орташа қабат қысымы 2,69 МПа-ға дейін төмендеді. Бұл мән бастапқыдан 1,99 МПа төмен және 2 МПа-ға тең қанығу қысымынан жоғары. Бірақ ауданның солтүстік және орталық бөліктерінде қабат қысымы қанығу қысымынан төмен кең аймақтар байқалған.

Бұл ауданда кеніштердің энергетикалық жағдайын жақсарту үшін бужылулық әсер ету көзделген. Соған орай өндіруші ұңғылар қорынан 15 ұңғы бу айдауға, 4 ұңғы циклді бу айдауға көшірілмек.

---

2.1.5 Қабат қысымының жүйесі және қабаттардың қолданыстағы мұнайбергіштікті арттыру әдістерін қолдану
Бұрғыланған аумақта қабат қысымын ұстау және мұнайбергіштікті арттыру үшін ВВГ ауданында қабатқа ыстық су, ал ПТВ ауданында бу, ыстық және салқын су айдалады. Жаңа, бұрын бұрғыланбаған аумақ қабат қысымы сарқылуының табиғи режимінде игерілуде.

Кен орынның бұрғыланған аумағында қабатқа 2003 жылы 1799,1 мың м³ бу, 1439 мың м³ су, 2004 жылы 1961,6 мың м³ бу, 1658,9 мың м³ су, 2005 жыл-дың бірінші жартысында 750,3 мың м³ бу және 1020,5 м³ су айдалған. Келтірілген мәліметтерден көрініп тұрғандай 2004 жылы айдау көлемі артқан, ал 2005 жылдың бірінші жартысында су айдау көлемі артып, бу айдау кеміген. Ағымдағы компенсация контур сыртындағы жұту ұңғыларын ескермесе 30 пайызды, ескерсе 120 пайызды құрайды.

Игеру басталғаннан бері I объектіге ВВГ ауданынан 213,126 мың м³ ауа, 117,73 мың м³ суық су, 1593,66 мың м³ ыстық су айдалған. 1997 жылдан бері I объектіге ВВГ ауданынан тек ыстық су айдалады. Алынған сұйықтың жұмыс агентімен ағымдағы компенсациясы 38 пайызды құрайды. Айдау ұңғыларының қоры 36 дана, оның ішінде жұмыс істеп тұрғаны 12 ұңғы. Айдау ұңғыларының 66 пайызы істен шығуына байланысты және айдаумен қамтылу аз болуына байланысты I объектіге ВВГ ауданынан жұмыс агенттерін айдау біртексіз және жеткіліксіз көлемде жүргізілуде.

I объектіге игеру басталғаннан бері ПТВ ауданынан 7112,6 мың м³ бу, 7616,72 мың м³ ыстық су, 270,76 мың м³ салқын су, 0,0663 мың м³ мұнай, 0,354 мың м³ ауа айдалды. 2003-2004 жылдары ПТВ ауданынан жұмыс агенттерін айдау көлемі артты: бу 399,5 мың м³-тан 432,2 мың м³-қа дейін, ыстық су 377,1 мың м³-тен 415,1 мың м³-қа дейін. Ағымдағы компенсация 62 пайызды құрайды. ПТВ-2 ауданында I объектіге айдайтын 9 ұңғы бар. Олардың барлығы ағымдағы уақытта істен шыққан. ПТВ-3 ауданындағы 100 айдау ұңғысынан 49 ұңғы ғана жұмыс істеп тұр. 3 ұңғы арқылы бу, қалған 46 ұңғы арқылы ыстық су айдалады.

II объектіге ВВГ ауданынан қабат қысымын ұстау және мұнайбергіштікті арттыру үшін 1997 жылдан бері тек ыстық су айдалады. 2004 жылы айдау көлемі 2003 жылмен салыстырғанда екі есе артып 350,8 мың м³ болды. 2005 жылдың бірінші жартысында ВВГ аймағынан 228,8 мың м³ жұмыс агенті айдалған. Айдау ұңғыларының қоры 75 дана, оның ішінде жұмыс істеп тұрғаны 22 ұңғы. Игеру басталғаннан бері II объектіге ВВГ ауданынан 3996,7 мың м

---