Сурет 3.2 - ГЛОНАСС/GPS спутниктік мониторингінің орналасу схемасы
GPS жүйесінің стандартты дәлдік сигналынан айырмашылығы, ГЛОНАСС жүйесінде оны мәжбүрлеп өшіру қамтамасыз етілмейді, дегенмен кейде pt белгісі қолданылады-сигнал (төмен дәлдік сигналы). Алайда, ВТ-сигналмен салыстырғанда төмен дәлдік сипаттамаларын жүйені әзірлеу кезінде сигнал параметрлерін таңдау кезеңіне жатқызуға болады және ГЛОНАСС жүйесіндегі NVI қызмет көрсетушілерінің саясатымен байланысты емес. Осыған байланысты барлық ГЛОНАСС пайдаланушылары бұрын-соңды болмаған жоғары (тіпті GPS жүйесінің ашық арнасына қатысты) дәлдікпен орналасқан жердің координаттары мен жылдамдығын өлшей алады. Бұдан әрі L1 диапазонында берілетін СТ-сигналдың құрылымы мен сипаттамалары толығырақ қарастырылады

СРНС радионавигациялық өрісінің тұтастығын бақылау навигациялық радиосигналдар жүйесінің ҰЖ сәулеленетін сапасын және навигациялық өлшемдердің жоғары шынайылығын қолдау және/немесе жүйенің жай-күйі туралы тұтынушыларды ескерту мақсатында олар беретін қызметтік ақпараттың сапасын бақылаудан тұрады. Тұтастықты бақылаудың бірнеше әдісі белгілі.

НС борттық жүйелерінің өзін-өзі бақылауы. ГЛОНАСС жүйесінің жерсеріктерінде негізгі борттық жүйелердің жұмысын үздіксіз дербес бақылау (өзін-өзі бақылау) жүзеге асырылады. Спутник шығаратын навигациялық радиосигналдың сапасына және берілетін навигациялық хабарламаның дұрыстығына әсер ететін осы жүйелердің қалыпты жұмыс істеуінің бұзылмайтын бұзылулары анықталған кезде спутникте оның ақаулық белгісі қалыптасады, ол навигациялық хабарламаның жедел ақпаратының құрамында жүйенің тұтынушысына беріледі. Мұндай белгінің берілу ерекшелігі-30 С. Ақаулықты анықтаған сәттен бастап тиісті белгіні беру сәтіне дейінгі максималды кідіріс 1 минуттан аспайды, болашақта бұл уақытты 10 С-қа дейін азайту жоспарлануда.

Бұл бақылау арнасының кемшіліктері оның толық еместігінде, мысалы, өзін-өзі бақылау құралдары ҰЖ-ның әрбір борттық жүйесінің жұмысында барлық мүмкін болатын бұзушылықтарды анықтауға есептелген; бақылау құралдарының өз ақаулары анықталмайды және тұтынушыларға тиісті хабарлама берумен сүйемелденбейді; ЭФЕМЕРИДТІҢ бұрмалануын жо-ның өзінде және т. б. анықтау мүмкін емес.

Жердегі Бақылау. ГЛОНАСС навигациялық өрісінің сапасы ПКУ құрамындағы арнайы аппаратурамен - өрісті бақылау аппаратурасымен (АКП) бақыланады. АКП спутнигінің борттық аппаратурасының тиісті істен шығуынан кейін 16 сағаттан кешіктірмей барлық НС жүйесінің альманахтарында оның ақаулық белгісінің қалыптасуын қамтамасыз етеді, ГЛОНАСС НС қызметтік хабарларында осы белгінің берілуінің дискреттілігі 2,5 мин құрайды.

---

Алайда, ГЛОНАСС навигациялық нөлдің тұтастығын бақылаудың осы екі әдісі де тексерулердің қажетті толықтығын және тұтынушыларды уақтылы хабардар етуді қамтамасыз етпейді.

Спутник бортында: борттық навигациялық таратқыш (БНП); хронизатор (БХ); басқарушы кешен (УК); бағдарлау және тұрақтандыру (СО), түзету, электрмен қоректендіру жүйелері; термореттеу; борттық құю және ортаны қамтамасыз ету құралдары; конструкция элементтері және кабельдік желі болады.

Сенімділікті қамтамасыз ету үшін навигациялық спутниктің негізгі жүйелері қайталанады. ГЛОНАСС NS борттық жабдықтарының негізгі элементтерін қарастырыңыз.

Тұтынушылардың аппаратурасы (ҚЖОМС қабылдау индикаторлары) ҒЖ-дан қабылданған радиосигналдарды қабылдау және өңдеу нәтижесінде кеңістіктік координаттарды, жылдамдық векторын, ағымдағы уақытты және басқа да навигациялық параметрлерді анықтауға арналған.

ПИ кірісіне радио көру аймағында орналасқан НС сигналдары түседі.

Қазіргі PI аналогты және цифрлық сигналдарды өңдеуді біріктіретін аналогты-цифрлық жүйелер болып табылады. Цифрлық өңдеуге көшу аралық жиіліктердің бірінде жүзеге асырылады, бұл ретте осы аралық жиіліктің жоғарылау үрдісі орын алады.

СРНС қабылдау индикаторларында көптеген мүмкін қосымшалар бар (жер үсті, авиация, теңіз, ғарыш және т.б.), сондықтан оларды әзірлеу кезінде минималды номенклатурасы бар бірыңғай түйіндерді құруға негізделуі керек, одан әрі әр түрлі қолдануға болатын PI құруға болады.

Антенна ретінде біз шағын массалық антеннаны (МПА) қолдана аласыз, бұл оның төмен массасы мен жалпы өлшемдеріне, өндіріс қарапайымдылығы мен арзандығына байланысты. Микрополоск антеннасы диэлектрикпен бөлінген екі параллель өткізгіш қабаттан тұрады: төменгі өткізгіш қабат - жерге тұйықталған жазықтық, жоғарғы жағы-антеннаның эмитенті. Антенна негізінен жоғарғы жарты шарда (тік ось бағытында) шығарылатын төменгі резонанстық сәнде жұмыс істеу үшін есептеледі. Микрожолақты антеннаның жоғарғы жарты шарда оң жақты дөңгелек поляризация сигналдарын барлық жаққа бағытталған қабылдауды қамтамасыз ететін ДБ болады.

Қабылдағыш көп арналы құрылғы болып табылады, онда жоғарыда айтылғандай, аналогтық сигналды күшейту, NS тасымалдаушы сингалдарының жиілігін сүзу және түрлендіру (жиілікті төмендету), сондай-ақ аналогтық сигналды сандық түрге айналдыру жүзеге асырылады. ГЛОНАСС-та әр спутниктен келетін сигналдың өзіндік тасымалдаушы жиілігі болғандықтан, әр арна NS-тің біреуінің сигнал жиілігіне реттелуі керек және басқа NS сигналдарының жиілігін таңдауы керек.

---

3.3 Глонассты көлікте пайдалану ерекшеліктері
Жер үсті көліктерінің қозғалысын басқаруды автоматтандыру мәселесі ХХ ғасырдың басында теміржол және автомобиль көлігінің дамуымен бірге пайда болды. УКВ-радиобайланыстың релелік автоматикасы негізінде теміржол көлігінде қозғалысты басқарудың автоматтандырылған жүйелері барынша дамыды.

70-ші жылдары индустриалды дамыған елдерде жол қозғалысының жаппай дамуына байланысты автомобиль көлігін басқаруды автоматтандыру мәселесі ерекше өткір болды. Сондықтан әлемдік нарықта объектілердің орналасқан жері мен УКВ-радиостанцияларының жергілікті жүйелеріне негізделген автокөлік басқару жүйелері пайда болды.

Қалалар, аймақтар және тіпті континенттер масштабында көлік ағындарын басқарудың автоматтандырылған жүйелерін құрудың түбегейлі жаңа мүмкіндіктері 80-ші жылдары алыс қашықтықтағы навигация мен радио байланысының радио жүйелерінің дамуына байланысты пайда болды: импульстік-фазалық және фазалық радионавигациялық жүйелер, метеорлық радиобайланыс жүйелері, әсіресе спутниктік РНС және спутниктік радиобайланыс жүйелері.

Көлік құралдарының қозғалысын ұйымдастыру үлкен әртүрлілікпен сипатталады, бұл жүктерді тасымалдау кезінде навигациялық қамтамасыз етудің ерекшеліктерін ескеруді талап етеді.

Жер үсті көлігінің қозғалысын ұйымдастыру түрлерін сыныптауды әртүрлі белгілер бойынша жүргізеді: жергілікті өңірде немесе төселген магистральдар мен трассалар бойынша; топ құрамында немесе жеке қозғалыс; белгіленген немесе еркін маршруттар бойынша; кесте бойынша немесе белгіленген регламенттен тыс.

Қозғалысты ұйымдастырудың әр нұсқасы бір-бірінен түбегейлі ерекшеленеді, өйткені ол әр нұсқа үшін көлік процестерін басқарудың жеке технологиясын әзірлеуді талап етеді, оның негізі тиісті талаптары бар нақты навигациялық қолдау болып табылады.

Көлік-жол кешенінің техникалық құралдарын навигациялық қамтамасыз етуге қойылатын талаптардың деңгейі қозғалыс параметрлерін анықтау нәтижелері тікелей көлік бортында пайдаланылатынына немесе мысалы, диспетчерлік пунктте қашықтықтан бақылау және көлікті басқару жүзеге асырылатынына байланысты.

Жер үсті көлік құралдарын навигациялық қамтамасыз ету жол қозғалысының тиімділігі мен қауіпсіздігін арттыру мүддесінде бақылау міндеттерін шешу кезінде пайдаланылатын ақпараттық-навигациялық технологияларды іске асыру үшін қажет.

---

Ақпараттық-навигациялық технологияларды қолдану салалары Қазақстанның көлік-жол кешенінде шешілетін міндеттердің әртүрлі топтары бойынша сараланған:

• 
  жол-көлік оқиғалары орындарын автоматты түрде анықтау;
  
• 
  тасымалданатын жүктердің жағдайын қорғау және бақылау және жол қозғалысына қатысушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету; муниципалды көлікті басқару (автобустар, троллейбустар, трамвайлар, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық көлігі, халыққа азық-түлік және өнеркәсіптік тауарларды жеткізу көлігі, өрт қызметі, жедел жәрдем);
  
• 
  автомобиль жолдарын салу және жөндеу кезінде технологиялық көлікті басқару;
  
• 
  карьерлік және терминалдық тасымалдарда көлікті бақылау, сәйкестендіру және басқару;
  
• 
  ірі габаритті, жоғары тонналы және экологиялық қауіпті жүктерді бақылау, сәйкестендіру және тасымалдауды басқару;
  
• 
  ведомстволық және коммерциялық ұйымдардың көлігін басқару (қала ішілік және қала маңындағы тасымалдар);
  
• 
  магистральдық және интермодальдық көлікті басқару (жер-теңіз, жер-өзен және т. б.) тасымалдаушылар.
  

Жер үсті тұтынушыларының көлік құралдарын анықтау дәлдігіне қойылатын талаптары көлік процестерін бақылау мен басқарудың белгілі бір технологияларының мақсатына байланысты:

жол қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз етуге және шаруашылық қызмет процесінде жолаушылар мен жүктерді тасымалдауды ұйымдастыруға байланысты көптеген міндеттерді шешу кезінде қателігі 30 м-ден кем емес көлік құралдарын анықтау орнының дәлдігіне қойылатын талаптар (шекті қателік) қазіргі уақытта автомобиль-жол саласының қажеттіліктерін қанағаттандырады;

арнайы міндеттерді шешу кезінде (экологиялық қауіпті жүктерді бақылау, айдап әкетуден қорғау және айдап әкетілген құралдарды іздеу және т.б.) орынды анықтау дәлдігіне қойылатын талаптар неғұрлым жоғары болып табылады - 5-тен кем емес...15 м. (шекті қателік).

Жер бетіндегі тұтынушылардың жұмыс аймағының көлеміне қойылатын талаптары жүктерді өзен және теңіз көлігімен тасымалдауды қамтитын интермодальдық тасымалдарды ұйымдастыру кезінде жаһандық аймақ ақпараттық-навигациялық технологияларды пайдаланатын міндеттерді іске асырудың аумақтық кеңістіктік жағдайларын талдау негізінде беріледі.

Координаталық ақпаратты жаңартудың дискреттілігіне (қарқынына) қойылатын талаптар қандай да бір технологиялардың құрылымын талдау негізінде беріледі:

• 
  көлік құралдарының үлкен топтарын (жүйелерін) бақылау және басқару кезінде - 1 с артық емес (топтастықтың құрамына кіретін әрбір көлік құралы бойынша;
  
• 
  арнайы есептерді шешу кезінде - 1 с артық емес;
  
• 
  жеке көлік құралдарын қала жағдайында және магистраль бойынша қозғалғанда оларды бақылау және басқару кезінде - 0,5...1 мин.
  

---

Жердегі тұтынушылардың радионавигациялық жүйелерге қолжетімділігіне қойылатын талаптарды қалыптастыру кезінде көлік процестерін бақылау мен басқарудың тиісті технологияларын пайдалану кезінде іске асырылатын қандай да бір міндеттерді шешу (қол жеткізу) өлшемдерінен туындайды:

• 
  көлік құралдарының үлкен топтарын бақылау және басқару кезінде, сондай-ақ арнайы міндеттерді шешу кезінде дәлдік талаптары орындалмайтын навигация сеанстарының 1% - дан артық емес болуына жол беріледі. Демек, осы санаттағы көлік құралдарының RNS-ке қол жетімділігіне қойылатын талаптар кем дегенде 0,99 ықтималдық мәнімен анықталады;
  
• 
  жеке көлік құралдарын бақылау және басқару кезінде дәлдік бойынша талаптар орындалмайтын сеанстардың үлесі 5% - ке дейін рұқсат етілуі мүмкін, бұл жеке көлік құралдары үшін РНС қолжетімділігіне қойылатын талаптардың мәнін 0,95 деңгейінде негіздейді.
  

Автомобиль-жол кешені тұтынушыларының РНС тұтастығына қойылатын талаптары тұтынушыларға РНС-тен анық емес (жалған) навигациялық ақпарат келіп түсетін уақыт аралықтарының көлік процестерін бақылау мен басқарудың автоматтандырылған жүйелеріндегі парирлеу мүмкіндіктеріне сүйене отырып белгіленеді. Көлік процестерін басқару жүйелері шектеулі уақыт ішінде мұндай ақпаратқа қарсы тұра алады. Бұл берілген ықтималдық деңгейі бар диспетчерлік бақылау және басқару жүйелеріндегі жалған ақпаратқа қарсы тұрудың мүмкін болатын уақытының сандық мәні, ол аяқталғаннан кейін RNS жұмысының бұзылуы туралы хабарлама оның тұтастығының көрсеткіші ретінде көрсетілуі керек.

Қолданыстағы диспетчерлік бақылау және көлік процестерін басқару жүйелерінде қолданыстағы жалған навигациялық сигналдар көздерінің қатарынан алып тастау туралы хабарламаларды (командаларды) анықтауға және тұтынушыға жеткізуге жұмсалатын уақыт 15-тен аспауы тиіс...30 С ықтималдығы 0,95.

GPS немесе ГЛОНАСС. Екі жүйе де өте жақын, бірақ техникалық сипаттамалары және жұмыс принциптері бойынша бірдей.

Алынған жиілік диапазонын азайту үшін бір орбиталық жазықтықта орналасқан, бірақ жердің әртүрлі жағында орналасқан және бір уақытта көрінбейтін ГЛОНАСС спутниктері жүйені жаңарту кезінде қарастырылған бірдей литерлік жиіліктерде жұмыс істей алады.
3.4 Жылжымалы құрам жұмысының негізгі көрсеткіштерін есептеу
Қазіргі жағдайда интермодальдық тасымалдау операторларының жұмысына жоғары талаптар қойылады. Олардың негізгісі-қазіргі заманғы материалдар мен техниканы барынша пайдалану арқылы қол жеткізілетін технологиялық жабдықтар мен құрылыстардың жоғары деңгейі. Интермодальдық тасымалдау операторларының өнімділігі, еңбек жағдайлары және механикаландыру деңгейі бойынша жоғары көрсеткіштері болуы тиіс. Бұдан басқа, күрделі салымдардың жоғары тиімділігі қамтамасыз етілуі тиіс.Ұсынылып отырған жүйе арнайы қызметтерді бақылау мен жедел басқаруды жүзеге асыруға, кәсіпорындар мен ұйымдардың көлігіне үздіксіз мониторинг жүргізуге, дербес қауіпсіздікті қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін арнайы аппараттық-бағдарламалық шешімдерді қамтиды.

---

Смотрите также файлы

• 2 Солнце как объект звездной природы.docx

• Білім беру йымыны атауы 30 жббм.docx

• Фундаментостроение.docx

• Методические указания по подготовке к практическим занятиям и по организации самостоятельной работы (для всех форм обучения).pdf

• Реферат германия.docx