Файл: Пн аза тілі мен дебиеті Мектеп.docx

	тақырыпқа қажетті сөзбен танысады; болжамдары жайында ойларын айтады.
Сабақтың ортасы	Мағынаны ажырату. Ойқозғау. Мəтінге қарап болжам жасау. «А, В, С». А – сұрақ қояды. В – жауап береді. С – айтқан жауаптарды бақылайды, толық болмаса толықтырады. Оқушылар топта үшеуден отырады. А – сұрақ қоюшы, В – жауап беруші, С – бақылаушы рөлін атқарады. Бақылаушы қажетті жерлерін түртіп алып, əңгіме соңында қорытындылайды. Оқушылар осы сұрақтарға жазбаша стикерде жауап береді. Ұсыныс, тілектерін айтады. 1-тапсырма. Мəтінді оқы. тапсырма. Тұжырымды түсіндіретін сөйлемдерді анықта. Тілдік бағдар. тапсырма. Сөйлемдерді мақсат бағыныңқылы сөйлемге айналдыр. тапсырма. Сөйлемдерді ауызша құрап айт. тапсырма. Тұжырымдарға өз ойыңды дəптерге жаз. 6-тапсырма. Қосымшалардың көмегімен сөйлем құра. Дескриптор. негізгі ақпаратты топта баяндайды; мəтінге қатысты сөздерді пайдаланады. сұрақтарға жауап береді. Қалыптастырушы бағалау. «Бағалау парақтары» негізінде қорытындылайды. Кері байланыс. «Бір сөзбен» əдісі. Оқушылар тапсырманы қалай орындағандарын бір сөзбен айтады. Ойсергек. Мұғалім оқушыларға сабақ тақырыбына қатысты диалог құрғызады.				Интер- белсенді тақта Аудиокітап Суреттер Түрлі түсті қарындаштар Постер Бағалау парағы
Сабақтың соңы	7-тапсырма. Cөйлемді өз пікіріңмен толықтыр. Пікір негізінде ойталқы жүргізіледі. Дескриптор. пікірі мен көзқарасын білдіреді; талқылауға қатысады. Үй тапсырмасы. Тілдік бағдарды қайталау. Ойтолғаныс
Қосымша ақпарат
Саралау – Сіз оқушыларға көбірек қолдау көрсету үшін не істейсіз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай тапсырма беруді көздеп отырсыз?		Бағалау – Оқушылардың ақпаратты қаншалықты меңгергенін қалай тексересіз?		Пəнаралық байланыс Қауіпсіздік ережелері. АКТ-мен байланыс. Құндылықтармен байланыс.
Рефлексия. Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары жүзеге асырымды болды ма? Бүгін оқушылар нені үйренді? Сыныптағы оқу атмосферасы қандай болды? Дифференциацияны жүзеге асыру қолымнан келді ме? Мен жоспарланған уақытымды ұстандым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім жəне неліктен?			Төменде берілген бөлімді осы сабақ туралы ойларыңызды жазу үшін пайдаланыңыз. Сол жақ бағанда берілген сабағыңызға қатысты ең маңызды сұрақтарға жауап беріңіз.

---

Пəн: Қазақ тілі мен əдебиеті	Мектеп:
Күні:	Мұғалімнің аты-жөні:
Сынып: 9	Қатысқандар саны:	Қатыспағандар саны:
Бөлім	13-бөлім. Қазақстандағы туризм жəне экотуризм.
Cабақ тақырыбы:	10–12-сабақ. І. Жансүгіров. «Жетісу суреттері».
Оқу мақсаттары (оқу бағдарла- масына сілтеме)	9.3.2.1 ғылыми стильде (пікір, аннотация, мақала, презентация) жазылған еңбектердің тілдік жəне жанрлық ерекшелігін анықтап, талдау жасау; 9.3.6.1 мəтінде көтерілген мəселені ғаламдық мəселелермен байланыстыра отырып сыни тұрғыда баға беру; 9.5.2.1 жазба жұмыстарында (мақсат бағыныңқылы) сабақтас құрмалас сөйлемдерді құрастыру.
Сабақ мақсаттары	Барлығы: тақырып бойынша өз ойын жеткізеді. Көбі: шығармадағы мəселелерді анықтайды. Кейбірі: сыни көзқарасын білдіреді.
Бағалау критерийлері	Сыни көзқарасын білдіреді, сұрақтарға жауап береді. Пікірталасқа қатысады.
Тілдік мақсаттар	Пəнге тəн лексика мен терминология: үйлесімділік, телегей, демалушы, т.б.
	Тілдік бағдар: мақсат бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлемдерді құрастыру.
Бастапқы білім	Табиғат кереметтері, жеті керемет жайында пікір айтады.
Сабақ барысы
Сабақтың жоспарланған кезеңдері	Сабақта жоспарланған іс-əрекет		Дерек- көздер
Сабақтың басы	Психологиялық ахуал қалыптастыру. «Ассоциативті қатар». Мұғалім тақтаға бір сөз немесе сабақтың тақырыбын жазады. Оқушыларға бір бетке тақтаға жазылған сөзден пайда болған пікірлерін жазуды ұсынады. Сабақ тақырыбына қатысты ассоциация сөздерді бір қатарға жазып шығу керек. Оқушылар сөздерді оқып, артық деп санағандарын алып тастап, сабақ тақырыбын тұжырымдайды. Мысалы: ертегі, «Қобыланды батыр», кейіпкерлері, жыр, оқу, Тайбурыл... Мұғалім парақтарды жинап алып, оқушылармен бірге жазылған ойларды қорытындылайды. Қорытындылау негізінде ойларын жіктейтін логикалық-құрылымды сызба

---

	немесе ойларына сəйкес тақырыптың қорытынды бейнесі анықталады (оқушының өз тəжірибесі). Мұндай жұмыстар оқушылар мен мұғалімге ойын жіктеуді ғана емес, өздеріндегі субъекті тəжірибелерін ескере отырып, жаңа тақырыпты жоспарлауға мүмкіндік береді. Қызығушылықты ояту. Оқулықтағы тапcырмалармен жұмыс. Ойтүрткі. Тақырыпты болжау. 1-тапсырма. Жер- су атауларын анықта тапсырмасымен тақырыпқа болжау жасалады. Дескриптор: тақырыпқа қажетті сөзбен танысады; болжамдары жайында ойларын айтады.
Сабақтың ортасы	Мағынаны ажырату. Ойқозғау. Мəтінге қарап болжам жасау. «А, В, С». А – сұрақ қояды. В – жауап береді. С – айтқан жауаптарды бақылайды, толық болмаса толықтырады. Оқушылар топта үшеуден отырады. А – сұрақ қоюшы, В – жауап беруші, С – бақылаушы рөлін атқарады. Бақылаушы қажетті жерлерін түртіп алып, əңгіме соңында қорытындылайды. Оқушылар осы сұрақтарға жазбаша стикерде жауап береді. Ұсыныс, тілектерін айтады. 2-тапсырма. Өлеңді оқы. тапсырма. Өлеңде аталған жан-жануарлар мен құстарды анықтап, қатарды толықтырып жаз. тапсырма. Өлеңді оқы. Өсімдіктердің атауларын дəптерге жаз. тапсырма. Өлеңді оқы. Түсіп қалған сөздерді дəптерге жаз. 6-тапсырма. Өлең мазмұнына сəйкес толықтыр. тапсырма. Өлең жолдары мен суреттерді сəйкестендір. Таңдау себебін түсіндір. тапсырма. Берілген өлең шумақтарына тақырып бер. тапсырма. Өлеңді оқы. Сезімді білдіретін шумақтарды анықта. 10, 12-тапсырмалар орындалады. Дескриптор. негізгі ақпаратты топта баяндайды; мəтінге қатысты сөздерді пайдаланады; сұрақтарға жауап береді. Қалыптастырушы бағалау. «Бағалау парақтары» негізінде қорытындылайды. Кері байланыс. «Бір сөзбен» əдісі. Оқушылар тапсырманы қалай орындағандарын бір сөзбен айтады. Ойсергек. Мұғалім оқушыларға сабақ тақырыбына қатысты диалог құрғызады.	Интер- белсенді тақта Аудиокітап Суреттер Түрлі түсті қарындаштар Постер Бағалау парағы
Сабақтың соңы	13-тапсырма. Жобалық жұмыс. Тақырыптардың біріне сөз дайында. Өлең шумақтарын пайдалану қажет. Дескриптор. пікірі мен көзқарасын білдіреді; талқылауға қатысады. Үй тапсырмасы. 11-тапсырма. Берілген жағдаят бойынша жазба жұмысын орында. Ойтолғаныс
Қосымша ақпарат

---

Саралау – Сіз оқушыларға көбірек қолдау көрсету үшін не істейсіз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай тапсырма беруді көздеп отырсыз?	Бағалау – Оқушылардың ақпаратты қаншалықты меңгергенін қалай тексересіз?		Пəнаралық байланыс Қауіпсіздік ережелері. АКТ-мен байланыс. Құндылықтармен байланыс.
Рефлексия. Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары жүзеге асырымды болды ма? Бүгін оқушылар нені үйренді? Сыныптағы оқу атмосферасы қандай болды? Дифференциацияны жүзеге асыру қолымнан келді ме? Мен жоспарланған уақытымды ұстандым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім жəне неліктен?		Төменде берілген бөлімді осы сабақ туралы ойларыңызды жазу үшін пайдаланыңыз. Сол жақ бағанда берілген сабағыңызға қатысты ең маңызды сұрақтарға жауап беріңіз.
Жалпы баға Сəтті өткен екі нəрсені атап көрсетіңіз (сабақ беру жəне оқытуға қатысты): 1. 2. Қандай екі нəрсе сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді? (Сабақ беру жəне оқытуға қатысты): 1. 2. Осы сабақ барысында сынып немесе жеке оқушылар туралы менің келесі сабағыма дайындалу үшін қажет болуы мүмкін қандай ақпарат алдым?

---

ТЫҢДАЛЫМ МƏТІНДЕРІ

1-бөлім, 5-сабақ 5-тапсырма

Қорғау үшін қонысты Он екі рет соғыстым. Он екі рет ұрыстым, Тұрар жерде тұрыстым.

Сөйтіп, жолым болды да, Келді бəрі орнына.

Жарылқады Тəңірім, Жайнады ел, өңірім. Дұшпандарым күйінді, Жалаңашым киінді.

Жарлыларды бай қылдым, Төрт түлігін сай қылдым. Аз халықты көп қылдым, Көңілдерін тоқ қылдым.

Жинап байды-жарлыны Тату қылдым барлығын. Бəрі маған бағынды.

1-бөлім, 5-сабақ 8-тапсырма

Əкем өліп, жетіде Жетім қалған Күлтегін. Анам Ұмай бағына

Ер атанған Күлтегін. Он алтыда ағамның Елі-жұртын көбейтті. Алдындағы қағанның Жерін əбден кеңейтті. Соғдыларға аттанды,

Талқандадық, мақтандық, Оңтұтық пен Табғашты Қудық біз де, жау қашты. Ақ найзасы күлтелі Болмағандай Күлтегін, Айырылдық біз одан.

Тебірендік қазадан, Көрер көзім көрместей, Білгір басым білместей Айырылдым ақылдан, Бауырымнан, жақыннан.

Көрмек бар да көнбек бар, Тумақ бар да өлмек бар...

2. бөлім, 3–4-сабақ 5-тапсырма

Қазақ халқы жол мен жолаушыны қадірлеген. Осымен байланысты ырым-жоралғылар, дəстүр-салттарды қалыптастырған. Олардың əрқайсысының ізгі тілеуі, ақ ниеті бар. «Жолы болсын», «Сапары сəтті болсын», «Алды ашық болсын» деп алыс жолға жүретін адамға

«жолашар» немесе «жолаяқ» деп аталатын дəстүрді жасап, шығарып салады. Адамы жолаушы жүретін отбасы бір малын сойып, ауылдағы үлкен-кішіге дастарқан жаяды. Қариялар жолаушыға арнап бата береді. Бата деген – адамға рухани күш-қуат, көңілге – медеу, жүрекке сенім ұялатады. Ал сенім – ұлы күш.

Ақ жүрек болып жолдасың, Адалдық сені қолдасын!

Алымды болсын шабысың, Найзағай болсын намысың, Ер жігітке бəрі – сын!

Қиындық көрсең, мұқалма! Ауырлық көрсең, жұқарма! Дақ түспесін ар мен бағыңа, Аман барып, есен қайт, Мақсат еткен жолыңа!

Бұл – алғаш рет алыс сапарға шыққан жасқа берілген бата.

2. бөлім, 3–4-сабақ 1-тапсырма

Қазақтың ұлттық ұғымында жас саны мүшелден есептеледі.

Бұл тəсіл өткен жылдарды есептеуге де, адам жасын анықтауға да өте ыңғайлы. Мүшелдің алғашқысы 13 жастан бастап, кейін əр мүшел сайын 12 жылдан қосылып отырады. Сонда екі мүшел – 25, үш мүшел – 37, төрт мүшел – 49 жəне одан əрі осылайша есептеле береді.

Мүшел жасында адамдар жаңа киімін біреуге беріп, Жаратушыдан саулық тілейді,

«құдайы» таратады. Бұл жаста сақтанып жүреді, алыс, ауыр сапарларға шықпайды. Мұндай сақтану негізсіз де емес. Өйткені адам ағзасында əр 12 жылда үлкен өзгерістер болып тұрады. Ертедегі шығыстық ғылым осыны анықтаған.

---