Файл: Дипломды Жмысы таырыбы Бастауыш сыныпта апаратты технологияны олдану арылы білім дегейін ктеру Білім беру бадарламасы 6В01303 Бастауыш оытуды педагогикасы мен дістемесі.docx
Добавлен: 12.12.2023
Просмотров: 123
Скачиваний: 3
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫЖОҒАРҒЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
АБАЙ МЫРЗАХМЕТОВ АТЫНДАҒЫ КӨКШЕТАУ УНИВЕРСИТЕТІ
«Әлеуметтік-педагогикалық пәндер» кафедрасы
Қорғауға жіберілді:
ӘПП кафедрасының
меңгерушісі, п.ғ.к.
Тасбулатова Г.Т
«___ » __________2023ж
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСЫ
Тақырыбы: «Бастауыш сыныпта ақпараттық технологияны қолдану арқылы білім деңгейін көтеру»
Білім беру бағдарламасы: 6В01303 – «Бастауыш оқытудың педагогикасы мен әдістемесі»
Орындаған: Салимтай Н.К.
Ғылыми жетекші, Аубакирова А.А. п.ғ.м.
Көкшетау, 2023
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫЖОҒАРҒЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
АБАЙ МЫРЗАХМЕТОВ АТЫНДАҒЫ КӨКШЕТАУ УНИВЕРСИТЕТІ
Салимтай Нурай Каирлықызы
«Бастауыш сыныпта ақпараттық технологияны қолдану арқылы білім деңгейін көтеру»
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСЫ
Білім беру бағдарламасы: 6В01303 – «Бастауыш оқытудың педагогикасы мен әдістемесі»
Көкшетау,2023
МАЗМҰНЫ
| | КІРІСПЕ | 4 |
| 1 | АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯ ЖӘНЕ ОНЫ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ПАЙДАЛАНУДЫҢ ҒЫЛЫМИ–ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ | 9 |
| 1.1 | Білім беру процесінде заманауи ақпараттық технологияларды қолданудың психологиялық-педагогикалық аспектілері | 9 |
| 1.2 | Білім беру процесінде компьютерлік технологияларды қолдану ерекшеліктері | 14 |
| 1.3 | Білім беру процесінде компьютерлік технологияларды тиімді қолдану | 22 |
| 2 | БАСТАУЫШТА АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫ ҚОЛДАНУ АРҚЫЛЫ БІЛІМ ДЕҢГЕЙІН КӨТЕРУДІ ТӘЖІРИБЕЛІК - ЭКСПЕРИМЕНТТІК ЖҰМЫСТАРДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖӘНЕ ТАЛДАУ | 32 |
| 2.1 | Білім беру процесінде компьютерлік құралдарды пайдалану тиімділігін диагностикалау | 32 |
| 2.2 | Ақпараттық-коммуникациялық технология арқылы білім беру деңгейін көтеру | 47 |
| 2.3 | Бастауыш мектепте компьютерлік технологияны қолдану бойынша ұсыныстар | 50 |
| | ҚОРЫТЫНДЫ | 66 |
| | ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР | 70 |
Кіріспе
Зерттеу тақырыбының өзектілігі: Біздің қазіргі әлем компьютерлік технологияларға тәуелді бола бастады. Өйткені, олар қоғамдық өмірдің барлық салаларында жиі қолданылады. Миллиондаған адамдар үшін компьютер күнделікті өмірдің таныс атрибутына айналды. Оқуда, жұмыста және бос уақытта таптырмас көмекшіге айналды. Ол адамды күнделікті жұмыстан құтқарады, қажетті уақтылы ақпаратты іздеуді және алуды, адамдар арасындағы қарым-қатынасты жеңілдетті, шешім қабылдауды тездетті. Мұның бәрі мәдениеттің жаңа түріне әкелді. Адамдар оны ерте жастан бастап игере бастайды. Сондықтан бастауыш сынып сабақтарында компьютерлік технологияны қолдану объективті және табиғи процесс, бұл бүгінгі күннің талабы [1].
Ақпараттық технологияларды адам өмірінің барлық салаларына енгізудің себебі қоғамның ақпараттық өркениетке көшуімен күн сайын кездесетін ақпарат көлемінің ұлғаюында жатыр. АКТ-ны қолдану сонымен қатар оқу процесін оңтайландыру, оқушының әр түрлі іс-шараларға, оның ішінде дербес іс-шараларға қосылуы арқылы оның белсенді рөлін арттыру, оның оқу іс-әрекетіне деген ынтасын дамыту бойынша бірқатар қолданбалы міндеттерді шешуге мүмкіндік береді. Бұл өз кезегінде білім беру процесінің сапасын арттыруға әсер етеді. Педагогикалық процеске ақпараттық технологияларды мұндай енгізу орта арнаулы оқу орнында оқу процесін ұйымдастырудың басым бағыттарының біріне айналады. Әр түрлі пәндерді оқытуда ақпараттық технологияларды қолдану арқылы үлкен нәтижелерге қол жеткізуге болады. Ақпараттық технологияларды қолдану студенттердің байыпты зерттеулер, мультимедиялық презентациялармен жобалық жұмыс жасау және т. б. мүмкіндіктерін ашуға мүмкіндік береді. Е.И. Дмитриева[2]., С. В. Новикова, [3], Е.С. Полат [4], Т. А. Полилова [5]және басқа ғалымдардың зерттеулері білім беру процесіне жаңа ақпараттық технологияларды әзірлеуге және енгізуге белсенді арналған.
Сыныптағы компьютермен жұмыс алғашқы сабақтардан бастап оқушылардың зерттелетін пәнге деген қызығушылығын сақтаудың және одан әрі дамытудың қуатты құралына айналатындай етіп ұйымдастырылуы керек. Оқушылардың компьютермен дұрыс ұйымдастырылған жұмысы олардың танымдық және коммуникативті қызығушылығының артуына ықпал етуі мүмкін. Бұл оқушылардың сабақта да, сабақтан тыс уақытта да өзіндік жұмыс істеу мүмкіндіктерін кеңейтуге көмектеседі.
Айта кететін жайт, мектептегі білім беруді кеңінен компьютерлендіру барған сайын жылдам қарқынмен жүруде. Бұл тек заманауи техникалық құралдар ғана емес, сонымен қатар оқытудың жаңа формалары, оқу процесіне жаңа көзқарас. Қазіргі мұғалім жаңа педагогикалық құралды табу проблемасына тап болады.
Ең алдымен, заманауи компьютерлер мәтіндерді, графиканы, дыбысты, анимацияны, бейнеклиптерді, жоғары сапалы фотографиялық кескіндерді, бір бағдарламада толық экранды бейненің едәуір үлкен көлемін біріктіруге мүмкіндік беретінін ескере отырып, оқытуда ақпараттық технологияларды қайда және қалай пайдалану керектігі туралы ақпаратты жүйелеу қажет.
Мысалы, В. Ю. Тимонина цифрлық білім беру ресурстарын, электронды оқулықтарды, интернеттегі білім беру сайттарының ресурстарын пайдалануды ұсынады [6].
Интерактивті тақтаны аудио құрылғылармен бірге пайдалану материалдың анықтығы, қол жетімділігі және дәйектілігі принциптерін жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Интерактивті тақта: материалға белсенді түсініктеме беру, бөлектеу, нақтылау, электронды маркерлер арқылы қосымша ақпарат қосу мүмкіндігін береді.
Сабақтарда мультимедиялық презентацияларды қолдану көрнекілікті қамтамасыз етеді. Бұл материалды жан-жақты қабылдауға және жақсы есте сақтауға ықпал етеді. Екінші артықшылығы аудио файлдарды ойнату. Презентациялардың тағы бір артықшылығы-бұл барлық фотосуреттерді, графиктерді және т.б. ойнатудың жылдамдығы мен ыңғайлылығы, яғни презентациялардың артықшылықтарын қорытындылау бұл көрнекілік, ыңғайлылық және жылдамдық болып саналады.
Компьютерлік технологиялар мұғалімге балаларды пәнге үйрету мотивациясын арттыруға көмектеседі және бірқатар оң салдарға әкеледі:
-
оқушылардың материалды игеру процесін психологиялық тұрғыдан жеңілдетеді; -
таным пәніне деген қызығушылықты оятады; -
балалардың жалпы көкжиегін кеңейтеді; -
сабақта көрнекілікті пайдалану деңгейі артады; -
теориялық материалды неғұрлым толық игеру бар; -
оқушылар ақпаратты әртүрлі көздерден алу, оны компьютерлік технологиялардың көмегімен өңдеу қабілетін игереді; -
оқытушылар мен оқушылардың сабақтардағы еңбек өнімділігі артады.
Сонымен, оқушылардың ақпараттық-коммуникациялық құзыреттілігі оқушылардың ақпаратқа қол жеткізу, оны іздеу-анықтау, интеграциялау, басқару, бағалау, сондай-ақ оны құру, өндіру және хабарларды беру үшін ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану қабілеті ретінде анықталады. Мектепті ақпараттандыру процесінің нәтижелерінің бірі оқушылардың оқу процесінде де, басқа да қажеттіліктер үшін ақпаратпен жұмыс істеу үшін заманауи ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану қабілетінің пайда болуы керек.
Жоғарыда айтылғандардың өзектілігі-ақпараттық технологиялар біздің білім деңгейімізді көбірек анықтайды. Адамзат өркениетінің жаңа сапалы күйге көшуінің басталуы туралы мәлімдеме сөзсіз мәдениеттің орнына келеді. Қоғам дамуының әр кезеңіне жаңа ұрпақты тәрбиелеу процесінің өзіндік формасы мен мазмұны, оларға жинақталған білімдерін, дағдыларын, дәстүрлерін беру сәйкес келеді [7].
Зерттеу мақсаты: Бастауыш мектепте компьютерлік технологияны қолдану ерекшеліктерін зерттеу.
Зерттеу міндеттері:
-
білім беру процесінде заманауи ақпараттық технологияларды қолданудың психологиялық аспектілерін сипаттау; -
балалардың сабақта АКТ технологиясын қолдануға деген көзқарасын анықтау; -
білім беру процесінде компьютерлік құралдарды пайдалану тиімділігінің диагностикасын жүргізу; -
бастауыш сынып оқушыларының танымдық белсенділік деңгейін зерттеу; -
бастауыш мектепте компьютерлік технологияны қолдану бойынша ұсыныстар беру; -
ақпараттық технология және оны білім беру жүйесінде пайдалану.
Зерттеунысаны: компьютерлік технологияны қолдана отырып, бастауыш мектепте оқу процесі.
Зерттеу гипотезасы: егер бастауыш мектепте болса, компьютерлік технологияны қолданудың тиімділігі оңтайлы болады деген болжамға негізделген:
- әр оқушының жас ерекшеліктерінің ерекшелігі ескеріледі;
- бастауыш мектепте компьютерлік технологияны қолдану қазіргі сабаққа қойылатын жаңа талаптарға негізделген.
Зерттеу әдістері:Ақпараттық технологияларды адам өмірінің барлық салаларына енгізудің себебі қоғамның ақпараттық өркениетке көшуімен күн сайын кездесетін ақпарат көлемінің ұлғаюында жатыр.
Зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы: Қазіргі қоғам жағдайында мұғалімнің құзыреттілігі - бұл оның кәсібилігінің маңызды құрамдас бөлігіне айналатын ақпараттық-коммуникациялық технологияларды тарта отырып, кәсіби педагогикалық мәселелерді шешу қабілеті.
Зерттеудің теориялық маңыздылығы:
- бастауыш мектепте компьютерлік технологияларды қолданудың мәні ұсынылған;
бастауыш мектепте АКТ технологияларын қолдану ерекшеліктері анықталды;
бастауыш сынып оқушыларында АКТ құзыреттілігін қалыптастыру құралы ретінде ақпараттық технологиялар ерекшелігінің мәні талданады;
студенттердің практикалық оқу қызметін қалыптастыру.
Зерттеудің практикалық маңыздылығы: компьютерлік технологияларды қолданудың ұсынылған тәсілі бастауыш сынып оқушыларының танымдық және ойын қажеттіліктерін олардың оқу қызметін қалыптастыру және оқушылар үшін де, мұғалімдер үшін де қол жетімді түрде жеке қасиеттерін дамыту, ұсынылған ұсыныстар арқылы компьютерлік технологиялардың тиімділігін арттыру үшін пайдалануға мүмкіндік береді. Зерттеу материалдары бастауыш сынып оқушыларын оқытуға көмектеседі, АКТ технологияларын қолдана отырып, бастауыш сынып мұғалімдеріне жеке сабақтар әзірлейді.
Зерттеу базасы: Ақмола облысы Білім басқармасының Көкшетау қаласы бойынша білім бөлімі Көкшетау қаласының «№ 8 жалпы орта білім беретін мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі
Зерттеу құрылымы: кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер мен қосымшалардан тұрады, 1 кесте, 2 суреттен тұрады.
1 АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯ ЖӘНЕ ОНЫ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ПАЙДАЛАНУДЫҢ ҒЫЛЫМИ–ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Білім беру процесінде заманауи ақпараттық технологияларды қолданудың психологиялық-педагогикалық аспектілері
Адам мен компьютердің өзара әрекеттесуінің психологиялық және әлеуметтік аспектілерін зерттеу, сондай-ақ ақпараттық технологияларды қолданудың тиімді әдістерін іздеу қазіргі уақытта өзекті болып отыр. Компьютерлерді күнделікті өмірде қолданудың жағымды және жағымсыз жақтары бар.
«Білім берудің ақпараттық технологиялары» ұғымын көптеген ғалымдар қарастырды, әлі күнге дейін зерттеп келеді. Ақпараттық технологиялар туралы айтатын болсақ, кейбір жағдайларда олар белгілі бір ғылыми бағытты, ал басқаларында ақпаратпен жұмыс істеудің нақты әдісін білдіреді. Ақпараттық технология - бұл қазіргі заманғы компьютерлік және басқа да техникалық құралдарды қолдануға негізделген ақпаратты жинау, беру, жинақтау, өңдеу, сақтау, ұсыну және пайдалану әдістері мен тәсілдерінің жүйесі деп айтуға болады. Ақпараттық технологиялардың ғылыми бағыты кәсіптік білім беру энциклопедиясында көрсетілген. Мұнда ақпараттық технологиялар пайдаланушыға қолжетімді кез келген тасымалдағыштарда, атап айтқанда, негізгі элементі электрондық есептеу машинасы (ЭЕМ) болып табылатын аспаптық жүйелер негізінде кез келген нысанда берілетін ақпаратты қабылдау, беру, кодтау, өңдеу және жаңғырту әдістері ретінде айқындалады.