Білім беруде АКТ енгізу және пайдалану мақсаттары:

• 
  білім беруде компьютерлерді пайдалану үшін жағдай жасау;
  
• 
  оқытушылар мен оқушылардың қажетті білім беру және ғылыми ақпараттарды іздеуге және оларға қол жеткізуге уақытты қысқарту;
  
• 
  жаңа оқу-әдістемелік әдебиеттерді әзірлеуге мұғалімдердің уақытын қысқарту есебінен білім беру мазмұнын жаңартуды жеделдету;
  
• 
  оқушыларға жеке өзіндік жұмыс үшін, ал мұғалімдерге білім беру принциптерін жетілдіру және дамыту үшін қосымша уақыт бөлу және т. б.
  

Қазіргі уақытта білім беруде компьютерлік технологияларды енгізудің негізгі бағыттарын бөліп көрсету әдетке айналған:

• 
  компьютерлік технологияларды оқыту құралы ретінде пайдалану, оқу процесін жетілдіру, оның сапасы мен тиімділігін арттыру;
  
• 
  компьютерлік технологияны оқыту, өзін-өзі тану және шындық құралы ретінде пайдалану;
  
• 
  компьютерді және басқа да заманауи ақпараттық технологияларды зерттеу объектілері ретінде қарастыру;
  
• 
  студенттің шығармашылық даму құралы ретінде жаңа ақпараттық технологияларды қолдану;
  
• 
  компьютерлік технологияларды бақылау, түзету, тестілеу және психодиагностика процестерін автоматтандыру құралы ретінде пайдалану;
  
• 
  педагогикалық тәжірибені, әдістемелік және оқу әдебиеттерін беру және игеру мақсатында ақпараттық технологиялар құралдарын пайдалану негізінде коммуникацияларды ұйымдастыру;
  
• 
  зияткерлік бос уақытты ұйымдастыру үшін заманауи ақпараттық технологияларды пайдалану.
  

И. В. Роберт ақпараттық-коммуникациялық технологиялар деп бағдарламалық қамтамасыз етуді, сондай-ақ компьютерлік техника негізінде жұмыс істейтін құрылғыларды, сонымен қатар ақпаратты таратуға арналған заманауи құралдар мен жүйелерді, ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу, беру операцияларын және компьютерлік желілердің ақпараттық ресурстарына қол жеткізу мүмкіндігін қамтамасыз ететін ақпарат көлемін түсінеді.

И. В. Роберт ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолданудың келесі негізгі педагогикалық мақсаттарын анықтайды:

• 
  ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану есебінен білім беру процесінің барлық деңгейлерін қарқындату:
  
• 
  оқу процесінің тиімділігі мен сапасын арттыру;
  
• 
  танымдық белсенділікті арттыру;
  
• 
  пәнаралық байланыстарды тереңдету;
  
• 
  қажетті ақпаратты іздеуді ұлғайту және оңтайландыру;
  
• 
  оқушының жеке басын дамыту, жеке тұлғаны ақпараттық қоғамда жайлы өмір сүруге дайындау:
  
• 
  ойлаудың әртүрлі түрлерін дамыту;
  
• 
  қарым-қатынас дағдыларын дамыту;
  
• 
  инновациялық мәдениетті қалыптастыру, ақпаратты өңдей білу;
  
• 
  тапсырманы немесе жағдайды модельдеу дағдыларын дамыту;
  
• 
  эксперименттік-зерттеу қызметін жүргізу дағдыларын қалыптастыру;
  
• 
  қоғамның әлеуметтік тапсырысын орындау үшін жұмыс жасаңыз:
  
• 
  ақпараттық сауатты адамды дайындау;
  
• 
  компьютерлік құралдарды пайдалануға дайындық [16].
  

---

Қазіргі заманғы есептеу техникасының мүмкіндіктері көбінесе мектептегі білім берудің ұйымдастырушылық, педагогикалық және әдістемелік қажеттіліктеріне сәйкес келеді:

• 
  есептеу-ақпараттың кез-келген түрін (сандық, мәтіндік, графикалық, дыбыстық және т. б.) жылдам және дәл түрлендіру;
  
• 
  комбинаторлық-үлкен көлемдегі ақпаратты есте сақтау, сұрыптау, қажетті ақпаратты тез табу мүмкіндігі;
  
• 
  графикалық-өз жұмысының нәтижелерін түсінікті көрнекі түрде ұсыну (мәтін, дыбыс, суреттер түрінде және т. б.);
  
• 
  модельдеу-нақты объектілер мен құбылыстардың ақпараттық модельдерін құру. Аталған компьютерлік мүмкіндіктер баланың жеке басының бастапқы қалыптасуын қамтамасыз етуге ғана емес, сонымен қатар оның қабілеттерін анықтауға, дамытуға, дағдылар мен оқуға деген ұмтылысты қалыптастыруға, білім мен дағдыларды толық игеруге жағдай жасауға ықпал етуі мүмкін.
  

Қазіргі мектептің педагогикалық процесінде АКТ-ны қолдану жағдайы туралы айта отырып, осы көрсеткішті анықтауға болатын өлшемдерді анықтау қажет. Негізгі критерийлер келесідей анықталды:

• 
  Дербес компьютерлермен жабдықтау.
  
• 
  Проекторлар мен басқа АКТ құралдарының болуы.
  
• 
  Интернетке қосылу.
  
• 
  .Мұғалімдердің білім беру мәселелерін шешу үшін АКТ құралдарын қолдануы.
  
• 
  АКТ құралдарын зерделеу бойынша оқу-әдістемелік әдебиеттің болуы, сондай-ақ информатика оқытушысының біліктілігі саналады[17].
  

Кез-келген сабақтың кезеңдерінде, негізгі педагогикалық әсер мен бақылау компьютерге ауысқанда, мұғалім оқушылардың іздеу мақсатын білу, бұрын үйренген білімді белсенді түрде көбейту, жетіспейтін білімді толтыруға қызығушылық сияқты қасиеттерді байқауға, мүмкіндік алады. Дайын көздер, тәуелсіз іздеуге жеткізу тиіс. Бұл мұғалімге басқарушылық қызметті дербес жобалауға және оқушылардың оқуға деген шығармашылық көзқарасын біртіндеп дамытуға мүмкіндік береді.

Жаратылыстану және тарих сабақтарындағы акт оқулықтың шеңберін кеңейтуге, оны бейнелі түрде ұсынуға және өсімдіктер мен жануарлар әлемінің таңғажайып сұлулығын көрсетуге мүмкіндік береді.

Әдеби оқу сабақтарында ақпараттық технологияларды қолдану көрнекілік мәселесін айтарлықтай шешеді. Аудиовизуалды және экрандық-дыбыстық ақпараттық объектілер оқушылардың қызметін жандандырады. Оқушылар ұсынылған суреттерге, модельдерге, белгілерге сүйенеді. Мультимедиялық құралдар кешені стимулятор ретінде әрекет етеді, шығармаларды зерттеуге деген қызығушылықты оятады. Сабақтар ақындар мен жазушылардың өмірбаяны туралы бейнероликтерді, көркем фильмдердің үзінділерін, түрлі-түсті кестелер мен әдеби шығармаларға иллюстрацияларды қолдану арқылы жарқын әрі қызықты болады. Әр түрлі суретшілердің иллюстрацияларын бір шығармамен салыстыруға, бір тақырыпты тек ақындар мен жазушылармен ғана емес, суретшілермен, композиторлармен түсіндірудің әртүрлі тәсілдерін көрсетуге, автордың «тірі» дауысын естуге, лексиканы жаңа терминологиямен толықтыруға мүмкіндік бар.

---

Бастауыш мектепте әр түрлі сабақтарда АКТ қолдану сізге мүмкіндік береді:

• 
  оқушылардың қоршаған әлемнің ақпараттық ағындарын бағдарлау қабілетін дамыту;
  
• 
  ақпаратпен жұмыс істеудің практикалық тәсілдерін меңгеру;
  
• 
  заманауи техникалық құралдардың көмегімен ақпарат алмасуға мүмкіндік беретін дағдыларды дамыту.
  

Сабақтарда кез-келген материал қолданылады. Сабаққа көптеген энциклопедиялар, репродукциялар, аудио сүйемелдеулер дайындаудың қажеті жоқ-мұның бәрі алдын-ала дайындалған және шағын CD немесе флэш-картада бар.

Бастауыш мектепте АКТ-ны қолдана отырып, білім беру процесін ұйымдастыру, ең алдымен, ықпал етуі керек;

• 
  оқушылардың танымдық саласын белсендіру,
  
• 
  оқу материалын сәтті игеру
  
• 
  баланың психикалық дамуы.
  

Сондықтан акт белгілі бір білім беру функциясын орындауы керек. Балаға ақпарат ағынын түсінуге, оны қабылдауға, есте сақтауға және ешқандай жағдайда денсаулығына нұқсан келтірмеуге көмектесуі керек. Акт негізгі емес, білім беру процесінің көмекші элементі болуы керек. Бастауыш сынып оқушысының психологиялық ерекшеліктерін ескере отырып, АКТ-ны қолданатын жұмыс нақты ойластырылып, өлшенуі керек. Осылайша, сыныпта АКТ қолдану жұмсақ болуы керек. Бастауыш мектепте сабақ жоспарлау кезінде мұғалім АКТ-ны қолданудың мақсаты, орны мен әдісін мұқият ойластыруы қажет[18].
1.3 Білім беру процесінде компьютерлік технологияларды қолдану ерекшеліктері
Компьютерлік технологияны кез-келген мектеп пәніне қолдануға болады. Бір маңызды нәрсе -сабақты шынымен дамытатын және ақпараттандыратын сызықты табу. Ақпараттық технологияларды қолдану сіздің жоспарларыңызды жүзеге асыруға, сабақты заманауи етуге мүмкіндік береді. Білім беру процесінде компьютерлік технологияларды қолдану оқытушылардың кәсіби құзыреттілігінің өсуіне әсер етеді. Білім беру сапасын едәуір арттыруға ықпал етеді. Бұл білім беру саясатының негізгі міндетін шешуге әкеледі.

Болашақ мультимедиялық сабақты жобалау кезінде мұғалім технологиялық операциялардың реттілігін, ақпаратты үлкен экранда ұсынудың формалары мен тәсілдерін ойластыруы керек. Бірден ойлануға тұрарлық,

• 
  Мұғалім оқу процесін қалай басқарады.
  
• 
  Сыныпта педагогикалық коммуникация қалай қамтамасыз етіледі?
  
• 
  Оқушылармен үнемі кері байланыс қалай жүзеге асырылады.
  
• 
  Оқытудың дамытушылық әсері қалай жүзеге асырылады.
  

Білім беру саласына заманауи ақпараттық технологиялардың енуі мұғалімдерге оқытудың мазмұнын, әдістері мен ұйымдастырушылық формаларын сапалы өзгертуге мүмкіндік береді. Бұл технологиялардың білім берудегі мақсаты ақпараттық қоғамдағы оқушылардың зияткерлік әлеуетін нығайту, сондай-ақ білім беру жүйесінің барлық деңгейлерінде оқыту процесін ізгілендіру, даралау және оқыту сапасын арттыру болып табылады.

---

Заманауи ақпараттық технологиялардың білім беру процесіне үлкен әсерін ескере отырып, көптеген мұғалімдер оларды өздерінің әдістемелік жүйесіне қосуға дайын. Алайда, мектептегі білім беруді ақпараттандыру процесі бірден жүре алмайды. Оған сәйкес немесе реформа, ол біртіндеп және үздіксіз жүреді. Білім беруді ақпараттандыру тұжырымдамасы осы процестің бірнеше кезеңдерін сипаттайды.

• 
  кезең келесі белгілермен сипатталады;
  
• 
  жаңа ақпараттық технологияларды және ең алдымен, компьютерлерді жаппай енгізудің басталуы;
  
• 
  компьютерлік технологияларды педагогикалық зерттеу бойынша зерттеу жұмыстары жүргізілуде және оларды оқыту процесін қарқындату үшін пайдалану тәсілдерін іздеу жүргізілуде;
  
• 
  қоғам ақпараттандыру процестерінің мәні мен қажеттілігін түсіну жолымен жүреді;
  
• 
  білім берудің барлық деңгейлерінде информатика бойынша базалық дайындық жүргізіледі.
  
• 
  кезең келесі ерекшеліктермен сипатталады:
  
• 
  оқытушылардың компьютерлік технологияларды пайдалана отырып жұмыстың жаңа әдістері мен ұйымдастырушылық нысандарын игеруі;
  
• 
  мұғалімдердің оқу-әдістемелік қамтамасыз етуді белсенді дамыту және меңгеруін бастау;
  
• 
  тәрбие жұмысының мазмұнын, дәстүрлі нысандары мен әдістерін қайта қарау мәселесін қою.
  

Кезең келесі ерекшеліктермен сипатталады:

• 
  үздіксіз білім берудің барлық кезеңдерінің мазмұнын оны ақпараттандыру негізінде өзгерту;
  
• 
  оқытудың әдістемелік негізін өзгерту және әрбір оқытушының заманауи ақпараттық технологиялардың тиісті құралдарымен қолдау көрсетілетін оқытудың кең ауқымды әдістері мен ұйымдық нысандарын әзірлеуі[19].
  

Компьютерлік технологияларды практикалық енгізу және ақпараттандырудың келесі кезеңдеріне көшу компьютерлік бағдарламаларды құру мақсатында жеке пәндердің мазмұнын таңдаумен байланысты. Бағдарламалық жасақтама ағымдағы оқу бағдарламасын көрсетуі керек және мектеп бағдарламасымен уақтылы байланысты болуы керек. Осылайша, бұл жағдайда жетекші ғылыми-әдістемелік мәселелердің бірі мектеп біліміне қатысты заманауи білім беру (ақпараттық) технологияларын жобалау әдістемесін ұйымдастыру болып табылады.

Компьютерлік оқыту бағдарламалары 70-ші жылдардың басында дербес компьютерлер пайда болған кезде өзін оқыту құралы ретінде көрсетті. Бірақ әлі күнге дейін жалпыға бірдей танылған және «заңдастырылған» атауы жоқ. Ең көп таралған тұжырымдар: бағдарламалық-әдістемелік кешен, оқыту бағдарламалары, білім беру мақсаттарына арналған бағдарламалық қамтамасыз ету, бақылау және оқыту бағдарламалары және т.б. олардың ішіндегі ең кеңі білім беру мақсаттарына арналған бағдарламалық қамтамасыз ету тұжырымдамасы болып табылады.

---

Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды дамыту бағыттарын және оларды біздің елімізде де, шетелде де білім беру мақсатында қолдану тәжірибесін талдау бізге олардың мүмкіндіктерін келесі салаларда пайдаланудың негізгі бағыттарын анықтауға мүмкіндік береді:

• 
  мультимедиялық технологияларды, телекоммуникациялық желі ресурстарын, виртуалды шындық технологиясын пайдалануға негізделген оқу ақпаратымен жұмыс істеу бойынша білім беру қызметінің әртүрлі түрлерін ұйымдастыру тәсілі;
  
• 
  оқушының іс-әрекетін шындыққа барынша жақындататын оқу тренажерлерін құру үшін сипатталуы мүмкін кез келген процестерді имитациялық модельдеуді енгізу;
  
• 
  зерттелетін процестердің немесе заңдылықтардың динамикасын жеделдететін схемалар немесе модельдер ретінде нақты әлемге қатысты виртуалды әлемдерді дамыту, содан кейін оқушының талдауы және олардың даму тенденцияларын анықтау;
  
• 
  ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалана отырып, оқушылардың жас санатына сәйкес келетін білім беру қызметінің негізгі түрлерін жүзеге асыру саласында білім, дағдылар деңгейін белгілеу процесін автоматтандыру.
  

Бастауыш мектептегі білім беруді ақпараттандырудың мүмкіндіктері мен артықшылықтарын қарастырайық.

Жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану компьютермен жұмыс істеудің жаңалығы арқылы ғана емес, оқуға деген қызығушылықты арттыруға ықпал ететін оқу мотивациясын арттыруға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, нұсқаулар мен айыптауларға жүгінбестен дұрыс шешімдерді ынталандыру арқылы қиындықтарға сәйкес тапсырмаларды ұсынуды реттеу мүмкіндігі. Компьютерде жұмыс істей отырып, оқушы кез-келген оқу мәселесінің шешімін соңына дейін жеткізуге мүмкіндік алады. Өйткені, оған қажетті көмек көрсетіледі, ал егер ең тиімді оқыту жүйелері қолданылса, онда олар шешімді түсіндіреді. Оның оңтайлылығын талқылап, ең ұтымды шешімдерді анықтай алады. Компьютер оқушылардың мотивациясына әсер етіп, зерттелетін материалдың практикалық маңыздылығын аша алады [20].

Білім беру процесінде жаңа ақпараттық технологияларды қолдану оқу іс-әрекетінің режимін және зерттелетін объектілерді компьютерлік визуализациялауды өз бетінше таңдауға мүмкіндік беретін интерактивті диалогты іске асыру арқылы оқу процесін даралауға және саралауға мүмкіндік береді. Жеке және сараланған оқыту тәсілдері әсіресе бастауыш сыныптарда қажет, өйткені бұл жерде балалардың дайындығы мен даму деңгейлерінде айқын айырмашылықтар бар. Жұмыстың фронтальды формасы және мұндай жағдайда қарапайым оқушыға назар аудару өзін ақтамайды және сабақтарда не болып жатқанына деген қызығушылықтың жоғалуына әкеледі. Ал әлсіздердің оқу процесіне белсенді қатыса алмауына әкеледі. Оқушының компьютердегі жеке жұмысы бағдарламада қарастырылған тапсырмаларды орындау кезінде жайлылық жағдайларын жасайды: әр бала ол үшін оңтайлы жүктемемен жұмыс істейді, өйткені ол басқалардың әсерін сезбейді.

---

Смотрите также файлы

• Сценарий проведения новогодних елок для 18 классов 2023 год.doc

• ысамерзімді жоспар Сабаты таырыбы Астана аласына саяхат 1саба.docx

• Рабочая программа внеурочной деятельности Мой выбор профессии (тип программы тематическая, кружок, социальное направление).docx

• Дипломная работа роль театрализованных игр в формировании нравственного поведения дошкольников.docx

• 11. Кркем шыарманы ру, бейнені жазытыта орналастыру дісі (Композиция).docx