ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 11.01.2024
Просмотров: 957
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
В зависимости от задачи восстановления голоса применяют дифференцированные методы обучения. Но при всех видах голосовых нарушений можно выделить общие этапы коррекционной работы:
• рациональная психотерапия;
• коррекция физиологического и фонического дыхания;
• тренировка кинестезии и координации голосового аппарата с помощью фонопедических упражнений;
• отработать сформированную фонацию.
35. Дауыс бұзылыстарының алдын алу және түзету құралы ретінде тыныс алу жаттығуларын сипаттаңыз.
Түзету арқылы тыныс алу жаттығулары:
1) мұрын арқылы дем алып-дем шығару (тез, терең емес дем алу, ұзақ дем шығару);
2) мұрын арқылы дем алып, ауыз арқылы дем шығару;
3) ауыз арқылы дем алып, мұрын арқылы дем шығару;
4) дем алып, дем шығару мұрынның бір жартысы, содан кейін екінші жартысы арқылы (кезекпен);
5) дем алу мұрынның бір жартысы, ал дем шығару мұрынның екінші жартысы арқылы (кезекпен);
6) мұрын арқылы дем алып, мұрын арқылы баяу, соңында күшейтіп дем шығару;
7) мұрын арқылы дем алып, толық жабылмаған еріндер арқылы дем шығару;
8) мұрын арқылы дем алып, ауаны мұрын арқылы бөлшектеп шығару (тынысын бір сәтке тоқтатып, ауаны аз мөлшермен шығару).
Тыныс алуға арналған жаттығулардың басталуынан 7-10 күннен кейін мойын, көмейдің сыртқы және ішкі бұлшық еттерін белсендіруге арналған жаттығулар қосылады.
Жаттығулар отырып орындалады:
1) бастапқы қалып — қолдары желкеде, құлып тәрізді. Қолмен кедергі жасай отырып, басты артқа шалқайту;
2) бастапқы қалып — қолды жұдырықа түйіп, иекке тірейді. Қолмен кедергі жасай отырып, басты алға қарай еңкейту;
3) бастапқы қалып — алақанмен құлақтарын жауып, қолмен кедергі жасай отырып, басты кезекпен екі иыққа қарай еңкейту;
4) төменгі жақты астыға, алдыға, оңға-солға қарай жылжыту. Жақты жұму;
5) ұрты үрлеу;
6) тіл ұшымен жұмсақ таңдайға жету;
7) есінеу кезінде жұмсақ таңдайды көтеру.
Дауысты қалпына келтіру жұмысын ерте бастаған дұрыс. Бұл патологиялық дыбыстау дағдыларын бекуінен және неврологиялық реакцияларының пайда болуынан сақтандырады. Дауыс бұзылуының этиологиясы мен механизміне қарай қалпына келтіруінде екі міндет қойылады: 1) организмнің компенсаторлы мүмкіндіктерін анықтау және іске қосу; 2) патологиялық дыбыстау тәсілін жою. Бұл міндеттерді шешу үшін келесі жұмыс атқару керек:
• көмей аппаратының нерв-бұлшық ет функцияларының белсенділігін арттыру;
• дауыс аппаратының екіншіреттік ақауларының – жалған органикалық өзгешеліктердің пайда болу – дамуын алдын алу;
• психогендік реакцияларды жою үшін тұлғаға оң әсер ету;
• жойылған дауыстау кинестезияларын (фонацияның өзін) қалпына келтіру;
• тыныс алу мен фонацияның үйлесімдігін (координациясын) қалыптастыру.
Дауысты қалпына келтіру міндетіне қарай оқытудың дифференциалды тәсілдері пайдаланылады. Бірақ дауыс бұзылуының барлық түрлері түзету жұмысының ортақ кезеңдерін белгілеуге болады:
• рационалды психотерапия;
• физиологиялық және фонациялық тыныс алуын түзету;
• дауыс аппаратының кинестезиясы мен координациясын фонопедиялық жаттығулар арқылы жаттықтыру;
• қалыптастырған фонацияны машықтандыру.
36. Раскройте сущность дооперационной работы с детьми с ринолалией.
Основное значение дооперационного периода - развития базы для формирования правильной речи. Данный период очень важен в логопедической работе. При осуществлении дооперационной работы после операции значительно быстрее восстанавливаются все приобретенные до нее навыки и быстрее заживают послеоперационные рубцы.
Формирование небно-глоточного смыкания:Активизация мышц глоточного кольца, подготовка сегментов мягкого неба к вело-фарингеальному (небно-глоточному) смыканию.
Работа над физиологическим дыханием: Постановка физиологического дыхания (диафрагмально-реберного)
Формирование ротового выдоха: Постановка ротового выдоха, дифференциация ротового и носового выдоха
Совершенствование артикуляционной моторики: Активизация артикуляционного аппарата, придание языку правильного положения.
Борьба с патологическими компенсаторными привычками: Устранение патологических компенсаторных привычек, борьба с излишними движениями лицевых мышц.
Развитие фонематического слуха: Развитие слухового внимания и фонематического слуха.
Исправление неправильного звукопроизношения: Постановка и автоматизация доступных звуков.
Работа над голосом: Развитие модуляции голоса.
36. Ринолалиясы бар балалармен операция алдындағы жұмыстың мәнін кеңейтіңіз.
Операция алдындағы кезеңнің негізгі маңыздылығы дұрыс сөйлеуді қалыптастырудың негізін дамыту болып табылады. Бұл кезең логопедиялық жұмыста өте маңызды. Операциядан кейін операция алдындағы жұмысты орындаған кезде, оған дейін алынған барлық дағдылар әлдеқайда жылдам қалпына келтіріледі және операциядан кейінгі тыртықтар тезірек жазылады.
Палатофарингеальды жабудың қалыптасуы: Жұтқыншақ сақинасының бұлшықеттерін белсендіру, жұмсақ таңдай сегменттерін вело-фарингальды (палато-фарингальды) жабуға дайындау.
Физиологиялық тыныс алу бойынша жұмыс: Физиологиялық тыныс алуды орнату (диафрагматикалық-қабырғалық)
Ауызша дем шығаруды қалыптастыру: Ауызша дем шығару, ауызша және мұрындық дем шығаруды ажырату.
Артикуляциялық моториканы жетілдіру: Артикуляциялық аппаратты белсендіру, тілге дұрыс қалыпта беру.
Патологиялық компенсаторлық әдеттермен күресу: Патологиялық компенсаторлық әдеттерді жою, бет бұлшықеттерінің қажетсіз қозғалыстарымен күресу.
Фонематикалық есту қабілетін дамыту: Есту зейінін және фонематикалық естуді дамыту.
Қате айтылуды түзету: Қол жетімді дыбыстарды қою және автоматтандыру.
Дауыс жұмысы: Дауыс модуляциясын дамыту.
37. Обоснуйте систему коррекционной работы при ринолалии в дооперационный период.
Подготовительный период
Основная цель занятий этого периода — формирование правильного речевого дыхания параллельно с усвоением артикулем. Период можно условно разделить на два этапа:
1. Формирование речевого дыхания при дифференциации вдоха и выдоха через нос и рот.
2. Формирование длительного ротового выдоха при реализации артикулем гласных звуков (без включения голоса) и фрикативных глухих согласных звуков.
Формирование речевого дыхания. Формирование речевого дыхания проводится на протяжении всей работы с ребенком. В подготовительном периоде эта работа ограничивается формированием только длительного ротового выдоха.
В основе предлагаемой системы работы — использование физиологического дыхания, образование физиологически естественных, ненапряженных дифференцировок речевых движений.
Наиболее продуктивным для формирования правильной речи является диафрагмальное (нижнереберное) дыхание.
I этап. В начале обучения необходимо определить вид физиологического дыхания ребенка, положив свою ладонь на боковую поверхность выше его талии. Если дыхание ребенка нижнереберное, логопед приспосабливает свое дыхание к ритму его дыхания и начинает работу. Если же у ребенка верхнеключичное или грудное дыхание, следует попытаться вызвать нижнереберное дыхание по подражанию. Для этого можно приложить ладонь ребенка к себе на бок и проверить своей ладонью его дыхание. Ребенок, ощущая при вдохе движение ребер логопеда и подражая ему, переключается на нижнеребернре дыхание.
С появлением правильного спокойного дыхания при закрытом рте можно переходить к дифференциации ротового и носового дыхания. Необходимо объяснить ученику, что существуют различные виды вдоха и выдоха и их сочетания: при закрытом рте вдох и выдох происходят через нос; при открытом рте возможны различные сочетания вдоха и выдоха. После такого объяснения ребенку предлагается проделать конкретные дыхательные упражнения. Последовательность их выполнения фиксируется рисунками в таблице 1 в тетради ребенка.
37. Операцияға дейінгі кезеңде ринолалияны түзету жұмыстарының жүйесін негіздеңіз.
Дайындық кезеңі
Бұл кезеңнің негізгі мақсаты - мақаланы меңгерумен қатар дұрыс сөйлеу тынысын қалыптастыру. Кезеңді екі кезеңге бөлуге болады:
1. Мұрын және ауыз арқылы дем алу мен дем шығаруды ажырату кезінде сөйлеу тынысын қалыптастыру.
2. Артикль дауысты дыбыстарды (дауысты қоспай) және фрикативті дауыссыз дыбыстарды орындағанда ұзақ ауызша дем шығаруды қалыптастыру.
Сөйлеу тынысын қалыптастыру. Сөйлеу тынысын қалыптастыру баламен жұмыс барысында жүзеге асырылады. Дайындық кезеңінде бұл жұмыс тек ұзақ ауызша дем шығаруды қалыптастырумен шектеледі.
Ұсынылған жұмыс жүйесі физиологиялық тыныс алуды қолдануға, сөйлеу қимылдарының физиологиялық табиғи, кернеусіз дифференциациясын қалыптастыруға негізделген.
Дұрыс сөйлеуді қалыптастыру үшін ең өнімді - диафрагматикалық (төменгі қабырға) тыныс алу.
I кезең. Жаттығудың басында баланың физиологиялық тыныс алу түрін алақанды белінен жоғары бүйір бетіне қою арқылы анықтау қажет. Егер баланың тынысы қабырға астынан төмен болса, логопед оның тыныс алуын тыныс алу ырғағына қарай реттеп, жұмысқа кіріседі. Егер балада жоғарғы клавикулярлық немесе кеуде тынысы болса, сіз төменгі қабырға тынысына еліктеуге тырысуыңыз керек. Мұны істеу үшін сіз баланың алақанын бүйіріңізге қойып, оның тыныс алуын алақаныңызбен тексере аласыз. Бала дем алу кезінде логопедтің қабырғасының қозғалысын сезініп, оған еліктей отырып, төменгі қабырғаның тыныс алуына ауысады.
Жабық ауызбен дұрыс тыныш тыныс алудың пайда болуымен ауызша және мұрындық тыныс алуды ажыратуға болады. Студентке ингаляция мен дем шығарудың әртүрлі түрлері және олардың комбинациясы бар екенін түсіндіру қажет: ауызды жабу кезінде тыныс алу және дем шығару мұрын арқылы жүреді; ауызды ашық күйде ингаляция мен дем шығарудың әртүрлі комбинациясы мүмкін. Осы түсіндірмеден кейін балаға арнайы тыныс алу жаттығуларын жасау ұсынылады. Оларды орындау реті баланың дәптеріндегі 1-кестедегі сызбалармен бекітіледі.
38. Опишите этиологию, механизмы и классификации нарушений голоса.
Этиология:
Причины нарушения голоса разнообразны: заболевания гортани, полости носа и глотки, легких, бронхов и гортани, сердца и сердечно-сосудистой системы, несоблюдение правил голосовой гигиены, снижение слуха. Эти этиологические факторы приводят к органическим и функциональным нарушениям голоса. Но провести грань между этими видами голосовых нарушений очень сложно. Первым симптомом органического расстройства может быть частичное расстройство функций гортани и легкая охриплость, а функциональные расстройства могут быть одной из причин серьезных органических изменений гортани, а следовательно, и хронических нарушений голоса.
Расстройства голоса делят на центральные и периферические (периферические). Каждый из них, вероятно, будет органическим или функциональным. Большинство расстройств являются индивидуальными расстройствами. Их причины обусловлены только появлением различных изменений или заболеваний голосового аппарата. Однако они могут сопровождаться другими сложными нарушениями речи (афазия, ринолалия, дизартрия, заикание).