ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 11.01.2024
Просмотров: 960
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
- Круговой массаж (движения выполняются от носа к верхней губе указательными пальцами обеих рук) в течение 10 секунд;
- Массирование (горизонтальные и продольные пилящие движения указательными пальцами обеих рук производятся от основания носа к краю верхней губы, вниз и в стороны от носогубных складок) в течение 10-20 секунд;
- Горизонтальное перекатывание (указательными пальцами обеих рук, нос преимущественно краем верхней губы и наоборот) в течение 10-20 секунд
- Продольное сгибание (указательными пальцами обеих рук преимущественно отводят нос в сторону носогубных складок и наоборот) в течение 20-30 секунд;
- перекатывание-перекатывание (указательными пальцами обеих рук производятся движения подвижных тканей вверх-вниз и из стороны в сторону) в течение 20-30 секунд;
- щипкообразное перекатывание (указательными и большими пальцами обеих рук или одной руки производятся легкие сдавливающие движения от носа преимущественно к краю верхней губы и по направлению к носогубным складкам) в течение 20 секунд;
- Подкатывание после операционного рубца (указательный палец кладут на слюнный слой под рубцом верхней губы, а большой - на кожу над рубцом, совершают подкатывающие движения по подушечке между пальцами) в течение 10-20 секунд;
- Массаж крыла и купола (купола) открывающихся сторон носового хода (данный массаж выполняется с помощью эластичного инструмента, тугого и меньшего по размеру, чем носовой ход. Например, небольшого резинового распылителя. Предварительно смазать конец резинового распылителя вазелином, нанести 3-5 раз в носовой ход мм., растягивающие движения крыльями носа производят преимущественно его кончиком вверх и в большую сторону) в течение 10-20 секунд ;
- Массаж крыла и кончика носа (удержание крыла и кончика носа указательным и большим пальцами, выполнение легких втягивающих и загибающих движений) выполняется в течение 10-20 секунд.
40. Операциядан кейінгі кезеңде ринолалияны түзету жұмыстарының жүйесін анықтаңыз.
Операциядан кейінгі кезеңде логопедиялық жұмыстың сәттілігі көбінесе оның операцияға дейінгі кезеңде қалай жүргізілгенімен анықталады. Тиімділігі хирургиялық операцияның сапасына және сөйлеу аппаратының анатомиялық және функционалдық жағдайына байланысты.
Операциядан кейінгі кезеңде, тігісті шешкеннен кейін массажға көп көңіл бөлінеді. Үстіңгі еріннің гипертрофикалық және келоидты тыртықтарын жоюдың негізгі әдістерінің бірі – массаж болып табылады. Сонымен қатар, массаж еріннің артикуляциялық функциясының дамуына септігін тигізеді және мұрын мен үстіңгі еріннің операциядан кейінгі және қалдықты деформациясының пайда болуын азайтады.
Осы ерекшеліктерді есепке ала отырып, ата-аналарға үй жағдайында төмендегідей массаж түрлерін ұсынамын:
- Бойлай сипалау (екі қолдың сұқ саусақтарымен мұрыннан еріннің екі жақ бұрышына қарай қимылдар жасалады) 10 секунд орындалады;
- Көлденең сипалау (екі қолдың сұқ саусақтарымен мұрыннан бастап үстіңгі еріннің қызыл жиегіне, ауыз сызығына перпендикулярлы қимылдар жүзеге асырылады, астыға және үстіге) 10 секунд орындалады;
- Түзу сызықты уқалаулар (екі қолдың сұқ саусақтарымен мұрыннан бастап астыға қарай үстіңгі еріннің шетіне дейін және екі жақ бағытта мұрын-еріннің қатпарларына дейін және керісінше қимылдар жасалады), 20-30 секунд жасалады;
- Айналдыра уқалау (екі қолдың сұқ саусақтарымен мұрыннан бастап үстіңгі ерінге айналдыра қимылдар жасалады) 10 секунд жасалады;
- Аралай уқалау (екі қолдың сұқ саусақтарымен көлденең және бойлық аралау қимылдары мұрын негізінен бастап үстіңгі еріннің шетіне дейін төмен және мұрын-ерінді қатапарларға қарай екі жаққа жасалады) 10- 20 секунд ішінде;
- Көлденең ширату (екі қолдың сұқ саусақтарымен мұрын негізінен үстіңгі еріннің шетімен және керісінше қимылдар жасалады) 10-20 секунд ішінде
- Бойлай ширату (екі қолдың сұқ саусақтарымен мұрын негізінен мұрын-ерін қатпарлары жағына қарай және керісінше қимылдар жүзеге асырылады) 20-30 секунд ішінде жасалады;
- Жылжымалы ширату (екі қолдың сұқ саусақтарымен ұлпаларды үстіге-астыға және екі жаққа қарай жылжыту қимылдары жасалады) 20-30 секунд жасалады;
- Қысқыш тәрізді ширату (екі қолдың немесе бір қолдың сұқ және үлкен саусақтарымен мұрын негізінен үстіңгі еріннің шетіне дейін және мұрын-ерін қатпарларына қарай жеңіл қысу қимылдары жасалады) 20 секунд ішінде орындалады;
- Операциялық тыртықтан кейінгі ширату (сұқ саусақ үстіңгі еріннің тыртығының астындағы сілекейлі қабатта орналасады, ал үлкен саусақ – тыртықтың үстіндегі теріде, саусақтардың арасындағы жастықшаға ширату қимылдары жасалады)10-20 секунд ішінде орындалады;
- Мұрын жолының саңылау жақтарының қанатына және күмбезіне (купол) массаж (бұл массаж тығыз, мұрын жолына қарағанда көлемі жағынан кішкентай эластикалық құралдың көмегімен жасалады. Мысалы, көлемі кішкентай резинадан жасалған сепкіш. Резеңкеден жасалған сепкіштің ұшын алдын ала вазелинмен сылау, мұрын жолына 3-5 мм. кіргізіледі, мұрын қанаттарының негізінен оның ұшына жоғары және үлкен жағына қарай созу қимылдары жасалады) 10- 20 секунд ішінде;
- Мұрын қанаты мен ұшының массажы (мұрын қанаты мен ұшын сұқ және үлкен саусақтармен ұстап, жеңіл тарту және ширату қимылдарын жасау) 10-20 секунд ішінде орындалады.
41. Объясните принципы, схему комплексного исследования детей с ринолалией.
Для понимания специфических особенностей структуры речевого дефекта, правильной организации комплексной коррекционной работы необходимо провести подробное всестороннее исследование клинических и психолого-педагогических данных ребенка с расщелиной неба. Выявить структуру дефекта и поставить правильный диагноз можно лишь при тесном сотрудничестве челюстно-лицевых хирургов, ортодонтов, стоматологов, педиатров, логопедов, психологов, невропатологов, психиатров.
Используются различные методы исследования: изучение медицинской и педагогической документации, педагогическое наблюдение за детьми в условиях свободного общения и на специальных занятиях, беседы с врачами, родителями, детьми, объективные методы исследования, рентгенография и т.д.
В процессе выявления и последующего преодоления любого речевого нарушения необходимо соблюдать основополагающие принципы логопедии.
При обследовании детей с врожденными расщелинами верхней губы и неба наиболее актуальными являются следующие:
-принцип комплексности;
-принцип системного подхода;
-принцип индивидуального подхода;
-принцип учета ведущей деятельности возраста.
Медико-психолого-педагогическая диагностика включает изучение данных анамнеза, логопедического и психолого-педагогического статуса. Исследование ребенка начинается с беседы с родителями и изучения медицинской и психолого-педагогической документации
-Сбор анамнестических данных и изучение документации. Отмечается наследственность; особенности протекания пренатального, натального, постнатального периодов; тип и вид расщелины; сроки оперативного вмешательства; небно-глоточное смыкание; аномалии в строении и нарушения функции органов артикуляции; голосовая и дыхательная функции; общее соматическое состояние; раннее физическое и речевое развитие; состояние моторной функции: общая моторика, мелкая моторика пальцев рук, артикуляционная моторика; состояние физического слуха; состояние интеллекта; роль социальных факторов
, микросоциальное окружение; длительность пребывания в стационаре; дефекты воспитания; занимался ли с логопедом, где, в течение какого времени, есть ли положительная динамика; заключения специалистов.
-Логопедическое обследование. Логопед должен уметь определить, какие компоненты речевой системы страдают, какова степень тяжести нарушения, что первично в структуре дефекта, а что вторично. Успешное решение задач коррекционного обучения во многом зависит от того, насколько правильно и своевременно было определено речевое нарушение, от степени его тяжести и начала коррекционных занятий. Логопедическое обследование включает следующее: обследование состояния артикуляционного аппарата (строение и функции), выявление патологической активности лицевой и мимической мускулатуры, обследование состояния дыхательной функции, состояния голосовой функции, обследование звукопроизношения, просодической стороны речи, состояния фонематического восприятия и способности к фонематическому анализу (звуко-слоговой и звуко-буквенный анализ), обследование лексико-грамматического строя речи, слоговой структуры слов, сформированности навыка словообразования, обследование состояния монологической речи.
-Психолого-педагогическое обследование включает обследование психологической базы речи, выявление особенностей психического развития детей, ведущей деятельности (особенности игровой деятельности детей), изучение уровня сенсорного развития, состояния общей и мелкой моторики. Исследование может проводиться совместно психологом и другими педагогами, работающими с детьми данной категории.
Сөйлеу ақауы құрылымының ерекшеліктерін түсіну, кешенді түзету жұмыстарын дұрыс ұйымдастыру үшін таңдай жырығы бар баланың клиникалық және психологиялық-педагогикалық деректерін жан-жақты зерттеу қажет. Ақаудың құрылымын анықтау және дұрыс диагноз қою тек жақ-бет хирургтарының, ортодонттардың, стоматологтардың, педиатрлардың, логопедтердің, психологтардың, невропатологтардың, психиатрлардың тығыз ынтымақтастығымен мүмкін болады.
Зерттеудің әртүрлі әдістері қолданылады: Медициналық және педагогикалық құжаттаманы зерттеу, еркін қарым-қатынас жағдайында және арнайы сабақтарда балаларды педагогикалық бақылау, дәрігерлермен, ата-аналармен, балалармен әңгімелесу, объективті зерттеу әдістері, рентгенография және т. б.
Кез-келген сөйлеу бұзылыстарын анықтау және одан әрі жеңу процесінде логопедияның негізгі принциптерін сақтау қажет.
Жоғарғы ерін мен таңдайдың туа біткен жырықтары бар балаларды тексеру кезінде мыналар ең өзекті болып табылады:
- кешенділік принципі;
- жүйелік тәсіл принципі;
- жеке көзқарас принципі;
- жастың жетекші қызметін есепке алу принципі.
Медициналық-психологиялық-педагогикалық диагностика анамнез деректерін, логопедиялық және психологиялық-педагогикалық мәртебені зерттеуді қамтиды. Баланы зерттеу ата-аналармен сөйлесуден және медициналық және психологиялық-педагогикалық құжаттаманы зерттеуден басталады.
- Анамнестикалық деректерді жинау және құжаттаманы зерттеу. Тұқым қуалаушылық байқалады; пренатальды, туа біткен, босанғаннан кейінгі кезеңдердің ерекшеліктері; жырықтың түрі мен түрі; хирургиялық араласу уақыты; палатофарингеальды жабылу; артикуляция мүшелерінің құрылымы мен функциясының бұзылуы; дауыстық және тыныс алу функциялары; жалпы соматикалық жағдай; ерте физикалық және сөйлеу дамуы; мотор функциясының жағдайы: жалпы моторика, саусақтардың ұсақ моторикасы қолдың артикуляциялық моторикасы; физикалық есту жағдайы; интеллект жағдайы; әлеуметтік факторлардың рөлі, микроәлеуметтік орта; стационарда болу ұзақтығы; білім берудегі ақаулар; логопедпен айналысқан ба, қайда, қай уақытта, оң динамика бар ма; мамандардың қорытындылары.
- Логопедиялық тексеру. Логопед сөйлеу жүйесінің қандай компоненттері зардап шегетінін, бұзылудың ауырлығы қандай екенін, ақау құрылымында не бірінші және екінші дәрежелі екенін анықтай алуы керек. Түзету жаттығуларының мәселелерін сәтті шешу көбінесе сөйлеу бұзылысының қаншалықты дұрыс және уақтылы анықталғанына, оның ауырлығына және түзету сабақтарының басталуына байланысты. Логопедиялық тексеру мыналарды қамтиды: артикуляциялық аппараттың жай-күйін (құрылымы мен функциялары) тексеру, бет және мимикалық бұлшықеттердің патологиялық белсенділігін анықтау, тыныс алу функциясының жай-күйін, дауыс функциясының жай-күйін тексеру, дыбыстың айтылуын, сөйлеудің просодикалық жағын, фонематикалық қабылдау күйін және фонематикалық талдау қабілетін тексеру (дыбыстық-силлабикалық және дыбыстық-әріптік талдау), лексиканы тексеру- сөйлеудің грамматикалық құрылымы, сөздердің силлабикалық құрылымы, сөзжасам дағдысының қалыптасуы, монологиялық сөйлеудің жай-күйін тексеру.
- Психологиялық-педагогикалық тексеру сөйлеудің психологиялық базасын тексеруді, балалардың психикалық даму ерекшеліктерін, жетекші іс-әрекетті (балалардың ойын қызметінің ерекшеліктері) анықтауды, сенсорлық даму деңгейін, жалпы және ұсақ моториканың жай-күйін зерттеуді қамтиды. Зерттеуді психолог және осы санаттағы балалармен жұмыс істейтін басқа тәрбиешілер бірлесіп жүргізе алады.