ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 11.01.2024
Просмотров: 964
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Все этапы усвоения звуковой системы обеспечиваются двумя категориями факторов:
1) бессознательными (через вслушивание и воспроизведение);.
2) сознательными (через усвоение артикуляционных укладов и фонологических признаков звуков).
Коррекционные задачи имеют определенное различие в зависимости от того, произведена ли пластическая операция по закрытию расщелины или нет, хотя основные виды упражнений используются как в дооперационный, так и в послеоперационный период.
До операции решаются следующие задачи:
1) освобождение лицевых мышц от компенсаторных движений;
2) подготовка правильного произношения гласных звуков;
З) подготовка правильной артикуляции доступных ребенку согласных звуков.
После операции коррекционные задачи намного усложняются:
1) развитие подвижности мягкого нёба;
2) устранение неправильного уклада органов артикуляции при произнесении звуков;
З) подготовка произношения всех звуков речи без назального оттенка (за исключением носовых звуков).
Специфическими для послеоперационного периода являются следующие виды работы:
а) массаж мягкого нёба;
б) гимнастика мягкого нёба и задней стенки глотки;
в) артикуляционная гимнастика;
г) голосовые упражнения.
Основная цель данных упражнений состоит в том, чтобы:
– увеличить силу и длительность выдыхаемой через рот воз душной струи;
– улучшить деятельность артикуляционной мускулатуры;
– выработать контроль за функционированием нёбно-глоточного затвора.
Туа біткен таңдай жырығы бар мектеп жасына дейінгі балаларда фонетикалық тұрғыдан дұрыс сөйлеуді қалыптастыру бірнеше өзара байланысты мәселелерді шешуге бағытталған:
1) "ауыздан дем шығаруды" қалыпқа келтіру, яғни мұрыннан басқа барлық сөйлеу дыбыстарын айту кезінде ұзақ ауыз ағынын жасау;
2) барлық сөйлеу дыбыстарының дұрыс артикуляциясын дамыту;
3) дауыстың мұрын реңін жою;
4) дыбыстық талдау ақауларының алдын алу мақсатында дыбыстарды саралау дағдыларын тәрбиелеу;
5) сөйлеудің прозодикалық жағын қалыпқа келтіру;
б) еркін сөйлеу дағдыларын автоматтандыру.
Осы нақты мәселелерді шешу дұрыс айтылу дағдыларын игеру заңдылықтарын ескере отырып мүмкін болады. Сөйлеудің дыбыстық жағын түзету кезінде дыбысты айтудың дұрыс дағдыларын игеру бірнеше кезеңнен өтеді.
Бірінші кезең - "сөйлеу алдындағы" жаттығулар кезеңі-келесі жұмыс түрлерін қамтиды:
1) тыныс алу жаттығулары;
2) артикуляциялық гимнастика;
3) оқшауланған дыбыстардың артикуляциясы немесе квазиартикуляция;
4) силлабикалық жаттығулар.
Бұл кезеңде негізінен бастапқы рефлекторлық қозғалыстар негізінде моториканы оқыту жүреді.
Екінші кезең-дыбыстарды саралау кезеңі, яғни сөйлеу дыбыстарының моторлы (кинестетикалық) бейнелеріне негізделген фонематикалық көріністерді тәрбиелеу.
Үшінші кезең-интеграция кезеңі, яғни біртұтас мәлімдемедегі дыбыстардың позициялық өзгеруін үйрету.
Төртінші кезең-автоматтандыру кезеңі, яғни дұрыс айтылуды нормативке, үйреншікті кезеңге айналдыру, сондықтан ол баланың және логопедтің тарапынан арнайы бақылауды қажет етпейді.
Дыбыстық жүйені игерудің барлық кезеңдері факторлардың екі санатымен қамтамасыз етіледі:
1) бейсаналық (тыңдау және жаңғырту арқылы);.
2) саналы (дыбыстардың артикуляциялық тәсілдері мен фонологиялық белгілерін игеру арқылы).
Түзету тапсырмалары саңылауды жабу үшін пластикалық хирургия жасалғанына немесе жасалмағанына байланысты белгілі бір айырмашылыққа ие, дегенмен жаттығулардың негізгі түрлері операцияға дейінгі және операциядан кейінгі кезеңде қолданылады.
Операцияға дейін келесі міндеттер шешіледі:
1) бет бұлшықеттерін компенсаторлық қозғалыстардан босату;
2) дауысты дыбыстардың дұрыс айтылуын дайындау;
З) балаға қол жетімді дауыссыз дыбыстардың дұрыс артикуляциясын дайындау.
Операциядан кейін түзету тапсырмалары әлдеқайда күрделі:
1) жұмсақ таңдайдың қозғалғыштығын дамыту;
2) дыбыстарды айту кезінде артикуляция органдарының дұрыс емес құрылымын жою;
З) мұрын реңкінсіз сөйлеудің барлық дыбыстарының айтылуын дайындау (мұрын дыбыстарын қоспағанда).
Операциядан кейінгі кезеңге тән келесі жұмыс түрлері:
а) жұмсақ таңдай массажы;
б) жұмсақ таңдай мен жұлдырудың артқы қабырғасының гимнастикасы;
в) артикуляциялық гимнастика;
г) дауыстық жаттығулар.
Бұл жаттығулардың негізгі мақсаты:
- ДДҰ аузы арқылы дем шығаратын тұншықтырғыш ағынның күші мен ұзақтығын арттыру;
- артикуляциялық бұлшықеттердің қызметін жақсарту;
- палатофарингеальды Қақпаның жұмысын бақылауды дамыту.
44. Опишите работу по профилактике голосовых нарушений.
Для предупреждения различных голосовых расстройств очень важна охрана и воспитание голоса с раннего детства. Каждый взрослый должен знать, что развитие голоса идет постепенно, что детский голосовой аппарат еще слаб и форсирование голоса может нанести непоправимый вред.
Профилактическая работа должна строиться с учетом новых данных, полученных в результате клинико-педагогического обследования, базироваться на знании голосового дефекта разных нозологических форм и учете личностных психологически особенностей детей, таких как фиксированность на дефекте и определение ведущего канала сенсорной модальности.
Программа мероприятий составляется с учетом комплексной оценки состояния голосового аппарата, коммуникативных возможностей и личностных психологических особенностей.
Итак, нарушения голоса у младших школьников и подростков очень важно предупреждать охраной детского голоса и соблюдением профилактических мероприятий, занятиями дыхательной гимнастикой и т.д.
Большая роль в гигиеническом воспитании детей младшего школьного и подросткового возраста принадлежит семье и школе. Долг родителей - пристально следить за развитием его голоса и речи, умело, вовремя помогать ему. Известно, что родители, учителя школ более всего влияют на развитие голоса у детей. Дети очень легко перенимают как хорошие, так и плохие особенности речи голоса взрослых. Они с раннего возраста должны слышать мягкие мелодичные голоса с точными и выразительными интонациями. Обладая большой подражательностью, дети усваивают интонацию и способ голосоподачи окружающих их взрослых. В связи с этим преподаватели школ должны обладать хорошей техникой речи, четкой дикцией, быть примером правильного пользования голосовым аппаратом. Родители и педагоги должны быть ознакомлены с причинами расстройства голоса, с основами гигиены голоса в детском возрасте. Профилактика заболеваний гортани у детей и подростков должна предусматривать санацию всех ЛОР-органов, дыхательные упражнения лечебную гимнастику и т.д.
Таким образом, только комплексный подход к охране голоса у детей и подростков может предупредить развитие многих заболеваний голосового аппарата, сохранить голос чистым, сильным и красивым.
Образовательному учреждению и семье для профилактики нарушений голоса надо постоянно следить за состоянием носоглотки детей и правильным пользованием голосом. Особое значение это имеет по отношению к детям
, только что перенесшим заболевания верхних дыхательных путей.
Для предотвращения функциональных нарушений следует соблюдать следующие меры профилактики:
- не кричать (особенно в дыму, на сырости, на ветру, на холоде), громко не разговаривать;
- с периодичностью проходить осмотр у лора, вовремя лечить сопутствующие голосовым расстройствам болезни: тонзиллит, ларингит и др.;
- не злоупотреблять громким хоровым пением.
Комплекс дыхательных упражнений составляется индивидуально с учетом выявленных ошибок фонационного дыхания. Для этих целей рекомендуются:
1. Статические дыхательные упражнения, основная задача которых – воспитать смешанно-диафрагмальный тип дыхания, скоординировать правильное соотношение носового вдоха и ротового выдоха, добиться сознательного произвольного управления дыханием.
2. Динамические дыхательные упражнения, облегчающие процесс освоения навыков координированного дыхания, косвенно влияющие на процесс фонации.
3. Фонационные дыхательные упражнения.
Те качества дыхания, которые необходимы для речевой деятельности, корригируются и развиваются в процессе фонации, во время проговаривания постепенно усложняющихся заданий. Сочетание фонационных упражнений лечебной гимнастикой значительно ускоряет процесс автоматизации, способствует развитию дыхания и косвенно совершенствует дыхательную мускулатуру.
На подготовительном этапе занятия начинают со статических дыхательных упражнений, используя глухие щелевые согласные звуки и гласные. Вместе с тем у некоторых обучающихся приходится начинать упражнения в положении лежа, так как закрепившийся патологический навык фонации оказывается стойким.
На этапе формирования голосового навыка речевой материал подбирается с учетом индивидуальных возможностей и клинического диагноза.
На этапе автоматизации и закрепления носовых навыков используют различной степени сложности стихи, пословицы, поговорки, скороговорки
Әр түрлі дауыстық бұзылулардың алдын алу үшін ерте жастан бастап дауысты қорғау және тәрбиелеу өте маңызды. Әрбір ересек адам дауыстың дамуы біртіндеп жүретінін, балалардың дауыс аппараты әлі де әлсіз екенін және дауысты мәжбүрлеу орны толмас зиян келтіруі мүмкін екенін білуі керек.
Профилактикалық жұмыс клиникалық-педагогикалық тексеру нәтижесінде алынған жаңа деректерді ескере отырып құрылуы керек, әртүрлі нозологиялық формалардың дауыстық ақауын білуге және балалардың жеке психологиялық ерекшеліктерін ескеруге негізделуі керек, мысалы, ақауға тіркелу және сенсорлық модальділіктің жетекші арнасын анықтау.
Іс-шаралар бағдарламасы дауыстық аппараттың жай-күйін, коммуникативтік мүмкіндіктері мен жеке психологиялық ерекшеліктерін кешенді бағалауды ескере отырып жасалады.
Сонымен, бастауыш сынып оқушылары мен жасөспірімдердегі дауыстың бұзылуы балалардың дауысын қорғау және алдын-алу шараларын сақтау, тыныс алу жаттығулары және т. б.
Бастауыш мектеп пен жасөспірімдік жастағы балаларды гигиеналық тәрбиелеуде отбасы мен мектеп үлкен рөл атқарады. Ата - ананың міндеті-оның дауысы мен сөйлеуінің дамуын мұқият бақылау, шебер, уақытында көмектесу. Ата-аналар, мектеп мұғалімдері балалардағы дауыстың дамуына көбірек әсер ететіні белгілі. Балалар ересектердің дауысының жақсы және жаман сөйлеу ерекшеліктерін оңай қабылдайды. Олар жас кезінен бастап дәл және мәнерлі интонациялары бар жұмсақ, әуезді дауыстарды естуі керек. Үлкен еліктеу арқылы балалар интонацияны және айналасындағы ересектердің дауыс беру тәсілін үйренеді. Осыған байланысты мектеп мұғалімдері жақсы сөйлеу техникасына, нақты дикцияға ие болуы керек, дауыстық аппаратты дұрыс қолданудың мысалы болуы керек. Ата-аналар мен мұғалімдер дауыстың бұзылу себептерімен, балалық шақтағы дауыс гигиенасының негіздерімен танысуы керек. Балалар мен жасөспірімдерде көмей ауруларының алдын алу барлық ЛОР мүшелерін санитарлық тазартуды, тыныс алу жаттығуларын емдік гимнастиканы және т. б. қарастыруы керек.
Осылайша, балалар мен жасөспірімдерде дауысты қорғаудың кешенді тәсілі ғана дауыстық аппараттың көптеген ауруларының дамуына жол бермейді, дауысты таза, күшті және әдемі етеді.
Білім беру мекемесі мен отбасы дауыстың бұзылуының алдын алу үшін балалардың мұрын-жұтқыншақ жағдайын және дауыстың дұрыс қолданылуын үнемі қадағалап отыруы керек. Бұл жоғарғы тыныс жолдарының ауруларын жаңа ғана бастан өткерген балаларға қатысты ерекше маңызға ие. Бақылаулар көрсеткендей, "кішкентай суық тию" дауыстық аппаратқа теріс әсер етеді, онда балалар мектепке баруды, секциялар мен үйірмелерде жаттығуды жалғастырады. Аллергиялық ауруларға бейім балаларға ерекше назар аудару керек. Тітіркендіргішті уақтылы жою баланың тыныс алуы мен дауысын қалыпқа келтіреді. Біраз уақыттан бері мұндай балаларға дауысқа үлкен жүктеме берілмеуі керек, яғни олардан дауысты күшейтіп, қатты сөйлеу мен ән айтуды талап етпеуі керек. Балаларға дауыстық аппараттың қалай жұмыс істейтінін және оның қалай дұрыс жұмыс істеуі керектігін қол жетімді түрде түсіндіру қажет. Оларға дауыстық бұзылулардың себептері туралы, ең алдымен, көптеген балаларға тән дауыс берудің патологиялық әдістеріне назар аудару керек (әсіресе қатты айқайлау, айқайлау әдеті). Хор ұжымдарының қатысушы балалары ерекше қарым - қатынасқа лайық, олар дауыстық аппараттың шамадан тыс жүктелуіне жол бермеуі керек және жас диапазонының мүмкіндіктеріне сәйкес қатаң ән айтуы керек.