Файл: Билет 1 Паллиативтік кмекті йымдастыру жне жргізу. Паллиативті кмекті даму тарихы, масаттары мен міндеттері.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 08.11.2023

Просмотров: 543

Скачиваний: 14

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.


7.Пациентті сол жақ қырымен аяғын ішіне тарта бүгіп жатқызыңыз. Астына клеенка және жаялық жайыңыз.

8.Залалсыздандырылған салфеткамен жел шығаратын түтікті немесе тереңдеткіш ұшына кигізетін түтікті алыңыз, оған вазелин майын жағыңыз.

9.Сол қолыңызбен пациенттің құйрығының арасын ашып, оң қолыңызбен ақырындап тереңдеткіш ұшына кигізетін түтікті немесе түтікті тік ішекке 15-20 см. тереңдікке енгізіңіз(алдымен 3-4см. кіндікке қарай, содан соң омыртқа жотасы бағыты бойымен).

10.Жане шприцінің сыртқы ұшына немесе алмұрт пішіндес баллонға жағыңыз да, майды ақырындап ішекке жіберіңіз.

11.Сол қолыңызбен түтікті шприцтің алдынан қысып тұрыңыз, сосын шприцті ажыратыңыз. Оны қолданылған материалдарға арналған ыдысқа салыңыз.

12.Оң қолыңызбен жел шығаратын түтікті шығарыңыз, бір мезгілде сол қолыңызбен түтікті іздеп, сезініңіз, ондағы майды толық шығару үшін.

13.Пациентке арқасымен жатуды ұсыныңыз және сол қалыпта 30-40 минут тыныш жата тұруын түсіндіріңіз.

14.Үлкен дәретке отыру 10-12 сағаттан соң болады, сондықтан бұл клизманы ұйықтар алдында қоюға тырысыңыз.

15.Жане шприцін, жел шығаратын түтікті, ұшына кигізілетін түтікті және баллонды зарарсыздандырыңыз.

Билет № 24


  1. Зәр шығару жүйесінің аурулары кезінде, урологиялық асқынуларға паллиативті көмек;

  2. [ЗӘРДІҢ ЕРІКСІЗ БӨЛІНУІ

  3. Зәрдің бөлінуін ұстамау және ұстай алмауын ажыратады. Зәрді ұстамау — зәр қуықтан әрдайым тамшылап немесе анда – санда білінбей тамып кетеді, өз бетімен бөлінеді.

  4. Зәрді ұстай алмау — зәр шығаруға сезімі бар, бірақ науқас зәр шығаруды өз бетімен ұстай алмайды.

  5. ЗӘРДІҢ ЖІТІ ТОҚТАУЫ

  6. Операциядан немесе босанудан соң бірінші күндері, жарақаттардан соң дамуы мүмкін. Жиі зәрдің жіті жүрмеуі сау адамның ыдыспен қолдану қажеттілігіне психологиялық реакция ретінде дамиды. Ең алдымен мейірбике зәр шығарды рефлекторлы түрде шығаруға тырысады. Бөлмеден бөтен адамдарды шығарып, емделушіні шыдамдылықпен бөледі. (дәрігердің рұқсатымен ) науқасты көлденең жағдайдан ыңғайлы жағдайға отырғызу , су бар кранды ашу, жыныс ағзаларын жылы сумен шаю. Қуық үстіне жылы жылытқыш салу — осы шаралар рефлекторлы зәр шығаруы мүмкін .

  7. Осы шаралар нәтижесіз болған жағдайда дәрігердің тағайындауымен қуыққа

  8. Зәрде қанда болуы медицинада терминмен аталады гематурия. Қан көп мөлшерде болуы мүмкін және несепті қызғылт, қызыл немесе қоңыр түске бояйды (бұл жалпы гематурия деп аталады) немесе аз мөлшерде болуы мүмкін (микроскопиялық гематурия). Содан кейін оның болуын анықтау үшін сараптама жүргізу қажет.

  9. Зәрдегі қан - бұл несеп шығару жолдарының зақымдануын көрсететін қалыптан тыс белгі. Несептің түсі өзгергенде немесе несеп белгілері пайда болған кезде (ауырсыну, зәр шығарудың қиындауы, шұғыл қажеттілік, несептің бұлыңғыр болуы және т.б.) дәрігермен кеңесу маңызды. Әдетте, себебін тез анықтау үшін ECBU немесе зәрді өлшеуішпен жұмыс жасалады



зәр ұстамау, зәр тоқтауында, зәрде қанның болуы.

  1. Онкологиялық пациентке гипертониялық клизмасын қою техникасы.



Гипертониялық клизма қою әдісі:

1. Тазарту процедурасын жүргізетін медбике немесе адам қолғап киіп, клизманың ұшын вазелинмен майлап, анальды аймаққа енгізеді.

2. Дөңгелек қозғалыста ұшы тік ішекке 10 см тереңдікке көтерілуі керек.

3. Содан кейін гипертониялық шешім біртіндеп енгізіледі.

4. Егер клизмалар бос болса, пациент оның артқы жағына оралуы керек, бұл оған ерітінді шамамен 30 минут ұстауға көмектеседі.

Науқас жатқан диванның жанында бассейн салу керек. Көбінесе дефекацияны шақыру рәсім аяқталғаннан кейін 15 минуттан кейін пайда болады. Егер гипертониялық клизма дұрыс жасалса, уақтылы және кейін жағымсыз сезімдер болмауы керек.

Процедурадан кейін әрдайым пайдаланылған арматураның ұшын немесе түтікшесін өңдеу қажет. Осы мақсатта жабдық 60 минут ішінде хлорамин (3%) ерітіндісіне малынған.

Тазартатын, гипертониялық, сифонды, қоректік, дәрілік және майлы клизмаларды емдеу тек медициналық жағдайда орындалады. Медициналық манипуляциялар үшін сізге резеңке, шыны түтік және винт бар арнайы жүйе қажет. Сонымен қатар, қант диабетінің кез-келген түріне арналған қоректік клизма қарсы болып табылады, өйткені ерітіндіде глюкоза бар.


Билет № 25


  1. Тыныс алу көріністері: ентікпе, тұншығу, астма, жөтел, қақырықтың түрлері, өкпеден қан кету кезінде дәрігерге дейінгі көмек.

  2. Ентікпе (лат. dyspnoe) — тыныс алу жиілігінің, ырғағының, тереңдігінің бұзылуы салдарынан тыныс алудың қиындауы

  3. Тұншығу, асфиксия (грек. asphyxіa; a – жоқ және sphyxіs – тамыр соғуы) – қанда оттек жетіспеушілігінен көмірқышқыл газының көбеюінен болатын адам өміріне қауіпті патологиялық жағдайы.

  4. Тұншығу әр түрлі жағдайларға байланысты, мысалы, жүрек, бронхы демікпесі кезінде, тыныс жолына бөгде заттар түскенде, электр тогымен зақымданғанда, т.б. пайда болады.

  5. Астма (демікпе) - бронхиолдардың немесе өкпенің ауа жолдарының дерттік жағдайы, осы ауа жолдарының тарылуымен сипатталады. Бұл созылмалы ауру; демікпе адамдарда өмір бойы қосарланумен өтуі мүмкін.

  6. : Жөтел – тыныс алу жүйесі ауруларының ең жиі кездесетін белгілерінің бірі. Жөтел өкпе қабынуы, туберкулез, тыныс жолының (көмекей, кеңірдек, т. б.) қабынуы кезінде, сондай-ақ тыныс жолдарына шаң-тозаң, улы газ, темекі түтіні енгенде, суға шашалғанда, негізінен, тыныс органдарының ішкі қабатына орналасқан сезімтал жүйке талшықтарының тітіркенуінен болады. Жөтел кезінде тыныс жолдарына жиналған қақырық сыртқа шығады. Қақырықты және қақырықсыз (құрғақ) Жөтел болады. Жиі және қатты Жөтел кезінде кеудеге шаншу қадалып, адамның тынысы тарылуы, ұйықтай алмауы мүмкін. Фарингит, трахеит, ларингит аурулары кезінде қақырықсыз Жөтел, бронхит, пневмониямен ауырғандарда қақырықты Жөтел болады. Жөтелді тоқтату үшін алдымен соған себепболған негізгі ауруды емдейді және оны тоқтауға көмектесетін дәрі-дәрмек беріледі.

  7. Өкпеден қан кету  – өкпелік немесе бронхиалдық тамырлардың жарылуына байланысты тыныс алу жолына қанның бөлінуі.

  8. žҚан зақымдалған бронхылардың және өкпе тінінің шырышты қабығындағы тамыр қабырғасының зақымдалуынан, өкпеге жақын жатқан ірі тамырлардың аневризмасының жарылуынан, сонымен қатар өкпедегі қанның іркілуіне байланысты диапедез жолымен (зақымдалмаған капиллярлар және ұсақ веналар арқылы қанның формалық элементтерінің шығуы), қанның құрамы өзгерген жағдайда кетеді.



2. Онкологиялық пациентке асқазанды шаю техникасы.
Науқасқа процедура барысын,  қарапайымдылығын және қауіпсіздігін түсіндіру. Стерильді резенке перчатканы қию.

•  Салмалы тістерді, протездерді алу.

•  Құсудың жоғары рефлексінде жұтқыншақты 1% дикаин ерітіндісімен жансыздандыру (шприцпен себеміз)

•  Науқасты орындыққа отырғызу.

•  Аяқ аралықтарына тазик немесе шелек қою

•  Науқасқа клеенкалы алжапқыш кигіземіз. (немесе фартук)

•  Алдын ала өсімдік майымен өңделген зондты тілдің түбіне дейін енгіземіз, науқасқа жұтынуын сұрап, зондты жылдам алға жылжытамыз. Науқастан жұтыну қозғалыстарын жасауын және мұрынмен терең тыныс алуын сұраймыз.

•  Зондтың жылжуы жұтыну актісіне сәйкес болу керек.

•  Зондты 40 см тереңдікке немесе керекті белгіге дейін жеткізіп енгіземіз: одан асқазан құрамы бөліне бастайды, ол зондтың дұрыс орналасуын көрсетеді.

•  Асқазанды Жане шприцімен шаю.

•  Асқазанды жууды су таза болғанға дейін қайталау керек.


Билет № 26


  1. Ісістер . Ісік туралы түсінік.

  2. Ісіну – бұл сіздің денеңіздің тіндерінде ұсталған сұйықтықтан туындаған ісіну. Себептерге аурулар, дәрі-дәрмектер және аллергия жатады. Емдеу өмір салтын өзгертуді, соның ішінде диета мен жаттығуларды қамтиды.

  3. Ісінудің себебі неде?

  4. Ісінудің көптеген себептері болуы мүмкін:

  5. Ісіну ауырлық күшінің әсерінен, әсіресе бір жерде ұзақ отыру немесе тұру нәтижесінде пайда болуы мүмкін. Су табиғи түрде аяқтарыңыз бен аяқтарыңызға түседі.

  6. Ісіну аяқтағы веналардың клапандарының әлсіреуінен (веноздық жеткіліксіздік деп аталатын жағдай) пайда болуы мүмкін. Бұл мәселе тамырлардың қанды жүрекке кері итеруін қиындатады және варикозды тамырларға және аяқтардағы сұйықтықтың жиналуына әкеледі.

  7. Жүрек жеткіліксіздігі және өкпе, бауыр, бүйрек және қалқанша безінің аурулары сияқты кейбір аурулар ісінуді тудыруы немесе оны нашарлатуы мүмкін.

  8. Кейбір препараттар, мысалы, қан қысымын немесе ауырсынуды бақылау үшін қабылдайтын дәрілер ісінуді тудыруы немесе нашарлатуы мүмкін.

  9. Аллергиялық реакция, қатты қабыну, күйіктер, жарақаттар, қан ұйығыштары немесе дұрыс тамақтанбау да ісінуді тудыруы мүмкін.

  10. Диетадағы тым көп тұз ісінуді нашарлатуы мүмкін.

  11. Жүктілік аяқтың ісінуін тудыруы мүмкін, себебі жатыр дененің төменгі діңіндегі қан тамырларына қысым жасайды


2. Онкологиялық пациентке
тазалау клизмасын қою.

Іс-әрекетінің алгоритмы:

1.Процедураның мақсаты мен орындалу тәртібін түсіндіріңіз, пациенттің келісімін алыңыз. Егер пациенттің жағдайы келсе, процедураны клизма жасайтын арнайы бөлмеде орындаңыз.

2.Халатыңызды ауыстырып, алжапқышты киіп, қолға гигиеналық деңгейде антисептикпен өңдеу жүргізіңіз. Қолыңызға қолғапты киіңіз.

3.Эсмарх кружкасын штативке бекітіңіз, кушеткадан 1 м. деңгейде, резеңке түтікі корцангпен жабыңыз.

4.Судың t өлшеңіз ол 18-20º, Эсмарх кружкасын 1,5-2 литр сумен толтырыныз.

5. Бикстен заласыздандырылған түтікшені алып және оған вазелин майын жағыңыз, Эсмарх кружкасының резеңке түтігіне жалғаңыз.

6. Түтікшені төмен қаратып резеңке түтіктігінің корцанты ашыныз, оны суға толтырыңыз.

7.Корцангты қысып, ұшына кигізілген түтікшемен қоса резеңке түтікті штативке бекітіңіз.

8.Кушеткаға клеенка мен жаялықты шеттерін төмен қарай тегенеге түсіре жайыңыз ( егер пациент суды ұстай алмай қалған жағдайға)

9.Пациентке кушетканың шетіне қарай сол жақ қырымен жатуды ұсыныңыз, аяғын ішіне тарта бүгіп (іштің еттері босап, тоқ ішекке судың өтуі жеңілдейді).Егер, пациентке қозғалуға болмайтын болса, онда оны арқасына жатқызыңыз.

10.Сол қолыңыздың бірінші, екінші саусағымен жамбас арасын аша отырып, оң қолыңызбен ақырындап айналмалы қозғалыстар жасай отырып түтікшені тік ішекке енгізіңіз, алдымен кіндікке қарай 3-4см. тереңдікте, ал содан соң құйымшаққа параллельді 8 10см. тереңдікте. 11.Корцангты ашып , түтікшені ұстай отырып, тік ішекке суды жіберіңіз. Судың тез кетпеуін қадағалаңыз, егер су тез кетсе ол ауырсыну сезімін тудырады. Эсмарх кружкасындағы су деңгейін қадағалаңыз.

12. Кружканың түбінде су аз ғана қалғанда жауып, түтікшені алып шығыңыз.

13. Жамбасты қысып, пациентке ішектегі суды 5 -10 минутқа ұстап тұруды ұсыныңыз,(мүмкіндігінше), нәжістің жақсы жібіп, сұйылуы үшін.

14.Судно беріңіз немесе пациентті унитазға отырғызыңыз.

15.Клизманың нәтижесін тексеріңіз. Сумен бірге нәжістер шықса, онда клизма сәтті болғаны.

16.Егер клизма сәтті болмаған жағдайда процедураны 1 -2 сағаттан соң қайта қайталаңыз.

17. Түтікшені және Эсмарх кружкасын зарарсыздандырыңыз.

18. Қолғапты шешіп,қолды жуу.
Билет № 27


  1. Ісіну синдромына паллиативті мейіргерлік көмек. Ісінудің негізгі себептері.



2. Мұрын катетер арқылы
ылғалданған оттегіні беру.