міндеттерді жүзеге асыруға мүмкіндік береді:

1. Білім беру қызметінің сапасын арттыруға жағдай жасайтын объективті және анық бағалау жүйесін іске асыру;

2. Халықаралық тәсілдер мен стандарттарға сәйкес сапалы және бірыңғай бағалау механизмін қалыптастыру;

3. Бағалау әрекетіндегі мұғалімдердің құзыреттілігін арттыру;

4. Өз бетінше білім алу дағдыларын дамыту үшін жағдай жасау және білім алушылардың өз оқуына деген жауапкершілігін арттыру;

5. Үлгерімі төмен білім алушылармен жұмысты жетілдіру;

6. Білім алушылардың күтілетін нәтижелерге, соның ішінде жоғары деңгей дағдыларына (талдау, жинақтау, бағалау) жетуін бағалауға мүмкіндік беретін тапсырмалар үлгілерінің қорын құру;

7. Объективті, үздіксіз және нақты:

- білім алушыларға олардың оқуының сапасы туралы;

- мұғалімдерге білім алушылардың ілгерілеуі туралы;

- ата-аналарға оқу нәтижелерінің жетістік деңгейі туралы;

- басқару органдарына ұсынылған білім беру қызметінің сапасы туралы ақпаратты беру;

8. Электрондық журналды жинау үдерісін оңтайландыру және ақпараттар ұсыну үшін қолдану;

9. Әр білім алушының, жеке мектептің, барлық аудан, облыс және мемлекет деңгейіндегі мектептердің бөлім және тақырыптар аясында оқу бағдарламасын меңгеру мониторингін қолдану;

10. Стандарттарды, оқу бағдарламаларын жетілдіру үшін талдау жүргізу және басқа да басқарушылық шешімдер қабылдау.

Критерий арқылы бағалаудың оқыту үшін маңызы неде?

Оқушы өзін-өзі талдау мен рефлексия жасау тәжірибесін үйренуі, оқу үдерісі ғана емес, бағалау үдерісінің де белсенді қатысушысы болуы керек. Бұл жағдайда өзін-өзі бағалауға баса назар аударылады.

Білім сапасын бағалау жүйесінде жаңарту мәселесі:. Бес балдық жүйенің қазіргі заманға сай білім жүйесін қанағаттандыра алмауы

2. Оқушы танымындағы өзгерістер мен білім саласындағы қалыптасқан қайшылықтар3.Әлеуметтік сұраныстардың өзгеруі

Критериалды бағалаудың басты ерекшелігі:

1.алдын-ала ұсынылған бағалау шкаласы;

2. анық, айқындылығы;

3. бағаның әділдігі;  

4. өзін-өзі бағалауға мүмкіндіктің берілуі.

Сабақта критерий арқылы бағалауды қолдану:

-сабақтың мақсаты критерий құрудың негізі болып табылады.

-сабақтың/бөлімнің басында оқу мақсатын түсіндіру.

-алдын-ала критерийлердің үлгісін дайындау, оқу мақсаттарына сай келуін қарау. -критерийлерді оқушылар тіліне аудару, оларға түсінікті болу үшін өздеріне құрғызу (немесе) бірге құру.

---

-критерийлерді тақтаға немесе оқушының дәптерлеріне жаздырту.

-белгіленген критерийлерді оқушылардың барлығы бірдей түсінгеніне көз жеткізу.

-оқушыларға өз жұмысын құрылымдауға көмек беру үшін жоспарлауға/жазуға арналған ережелер.

Критериалды бағалаудың функциялары: 

1. 
   Ынталандыру
   
2. 
   Белсенділік
   
3. 
   Түзету
   
4. 
   Дамытушы
   

Критериалдық бағалау жүйесінің қызметі:         

• 
  балаға оқытудың әр сатысындағы дайындық (меңгеру) деңгейін анықтауға мүмкіндік береді.       
  
• 
  көп балды шкаланы пайдалануда үлкен саралау мүмкіндігімен ерекшеленеді және мұғалімге бағаның кейбір айырмашылығын көрсетуге мүмкіндік береді;
  
• 
  оқушының тек оқу жылындағы ғана емес сонымен қатар оқу барысы кезіндегі білімді қабылдауының объективті динамикасын алуға мүмкіндік береді;
  
• 
  ағымдағы және қорытынды бағалар қоры арқылы оқушы еңбегінің нәтижесін көрсетуге болады;
  
• 
  білімді бағалаудың объективтілігін жоғарылатуға мүмкіндік береді;
  
• 
  оқушының әртүрлі жұмысты орындағаны үшін алған бағаларының мәнін түсініп, жіберген қателіктерін анықтап, қатемен жұмыс жасауға мүмкіндік береді;
  
• 
  ата-ана мектеп      оқушы арасындағы байланысты нығайта түседі.
  

Критериалды бағалаудың қағидаттары

Критериалды бағалау төмендегідей қағидаттарға (принциптерге) негізделеді:

• Оқыту мен бағалаудың өзара байланысы. Бағалау оқу бағдарламасындағы мақсаттармен, күтілетін нәтижелермен тікелей байланысты оқытудың ажырамас бір бөлігі болып табылады. Демек, неге және қалай оқытады, білім алушының қажеттілігі қандай және бағалау тәжірибесінде жүзеге асыруға қажетті нәтижелерге жетуге қалай көмектесуге болады деген сұрақтарға жауап іздеу.

• Шынайылық, анықтық және валидтілік. Бағалау дәл және сенімді ақпаратты ұсынады. Қолданылатын критерийлердің, құралдардың оқу мақсаттарына жетуге, күтілетін нәтижелерді бағалайтынына сенімділік бар. Объективтілік, анықтық, валидтілік жиынтығы бағалаудың сапасын анықтайды. Барынша мазмұнды сипаттаманы бағалауды қаншалықты дұрыс өткізетінімізді және нақты нені өлшейтінімізді бағалаудың валидтілігі ұсынады. Аталған қағидатты жүзеге асыру:

- нені бағалау қажеттігін нақты түсіну және анықтауды;

---

- бағалау критерийлерін құрастыру және негіздеуді;

- тапсырмаларды құрастыру және рәсімдерді жоспарлауды көрсетеді.

• Ашықтық және нақтылық. Бағалау түсінікті, айқын ақпараттарды ұсынады, сондай-ақ, барлық оқу үдерісіне қатысушылардың қызығушылығын, жауапкершілігін арттырады. Аталған қағидат мақсаттар мен бағалау рәсімдерінің түсінікті, нұсқаулықтың анық және нақты, нәтижелердің пайдалы және қолжетімді болуын болжайды. Бағалау үдерісінде оның мақсаттылығы мен дұрыстығы еш күмән тудырмауы тиіс. Өз кезегінде білім беру үдерісіне қатысушылар арасындағы өзара әрекет пен сенімге қол жеткізу олардың қызығушылығын арттыру және оқу нәтижесіне оң әсер етуге ықпал етеді.

• Үздіксіздік. Бағалау білім алушылардың оқу жетістігінің ілгерілеуін дер кезінде және жүйелі қадағалап отыруға мүмкіндік беретін үздіксіз үдеріс болып табылады. Бағалау үдерісінің тұрақтылығы рәсімдер арасындағы өзара байланысты негіздейтін және бірыңғай білім беру жүйесін құратын қалыптастырушы бағалау, балл қою кестесі механизмін қолдану және жиынтық бағалаудың кестесін белгілеу әрекеттері арқылы қамтамасыз етіледі.

• Дамытуға бағыттылық. Бағалау білім алушылардың, мұғалімдердің, мектептің, білім беру саласының даму бағытын анықтайды және ынталандырады. Бағалау білім алушылардың қандай білім мен дағдыларды меңгергені туралы ақпараттарға талдау жасауға және жинақтауға негізделген білім беру үдерісінің алдағы уақыттағы қадамдары туралы негізгі шешімді қабылдауына мүмкіндік береді.

Критериалдық бағалау жүйесі төмендегі жағдайларды қамтуы керек:

- оқу пәні бойынша немесе курсындағы оқушының оқу жетістігінің деңгейінің нәтижелер бойынша анықгалган талагітармен салыстыру мүмкіндігі;

- оқушьшың дайындығының жалпы деңгейінің және де оның жекеленген пәндер бойынша дамуының (ақпаратты игеруі, ақпаратты өңдеуі, өзінің ойларын шығармашылық көріністермен, образдармен немесе кескіндеу арқьшы жеткізуі және т.б.) өзгерістерді және қозғалыстарды тіркеп отыруы мүмкіндігі;

бағалардың нақты мазмұны (көрсеткіштер туралы ақпараттың болуы);

бұл ақпарат мүғалімге және де оқушылар үшін белгілі болуы керек;

сонымен қатар оқушының мүғалімнің қойған багасын өзіндік бағамен салыстырып, бағалаудың объективті болғанына сенімді болуы;

- кеп деңгейлі, көп балды, бағалаудың әлемдік тэжірибесіне бейімделінген болуы;

---

- белгіленген уақыт ішінде балл жинау механизмінің есесінен оқу үрдісінің тұтастығын қамтамасыздауы керек;

-мүғалімнің, оқушының, ата-аналардың, сынып жетекшісінің, сонымен қатар мектептің әкімшілігі және педагогикалық ұжымның арасында үнемі байланысты қарастыруы және қамтамасыз етуі керек;

-оқушылар негізгі мазмұнды игеру барысында мектептегі білім берудің белгіленген деңгейі үшін біркелкі болуы керек; мүғалімдердің, сынып жетекшісінің, ата-аналардың, мектептің әкімшілігінің және, ең бастысы, оқушылардың өздерінің бірлесіп қимылдауын қарастырады;

- оқушылардың психикасына кері эсер беруден сақгап, оны қоріауы керек. Сонымен қатар критериалдық бағалау екі деңгейді құрауы керек: біріншісі пәннің негізгі мазмұны бойынша критериалдық бағалау; екіншісі - пәннің жоғары деңгейлерді бағалау, яғни пәннің мазмұны бойынша бейіналды және бейіндік деңгейлер.
Әдебиеттер:

8. 
   Методические рекомендации по системе критериального оценивания учебных достижений детей с ограниченными возможностями. – Астана: Национальная академия образования им. И. Алтынсарина, 2015. – 54 с.
   
9. 
   Система критериального оценивания учебных достижений учащихся. Методическое пособие. – Астана. НАО. 2013. – 80 с.
   
10. 
    Красноборова А.А. Критериальное оценивание в школе: учебное пособие.-Пермь,2010.-84 с.
    
11. 
    Негізгі және жалпы орта мектеп мұғалімдеріне арналған критериалды бағалау бойынша нұсқаулық. Оқу-әдістемелік құрал, / О.И.Можаева, А.С.Шилибекова, Д.Б.Зиеденованың редакциялауымен – Астана: «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ, 2016. - 54 б.
    
12. 
    Набуова Р.А., Жубандыкова А.М. Бағалаудың өлшемдік технологиялары. Оқу құралы. – Алматы, 2019. -260 бет.
    
13. 
    Урмашев Б.А. Критериалды бағалау технологиясы. Оқу құралы. - Алматы: «ССК» баспасы, 2016. – 140б.
    
14. 
    Оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау жүйесін енгізудің әдіснамалық және оқу-әдістемелік негіздері. Әдістемелік құрал. –Астана: Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы, 2015. – 58 б
    

3-тақырып. Критериалды бағалау педагогикалық технология ретінде. Бағалау кезеңдері мен құралдары.

3 дәріс
Мақсаты: бағалау кезеңдері мен құралдары туралы білімдерді қалыптастыру.
Жоспары:

1. Критериалды бағалау жүйесінің әдіснамалық негізі.

2. Критериалды бағалау кезеңдері.

Критериалды бағалау жүйесінің әдіснамалық негізі ретінде В.П. Беспальконың критериалдық-бағдарлы оқыту технологиясы шыққан. Оның критериалды бағалау теориясындағы негізгі ережелер дәстүрлі білім беру процесінде оқу шарттарының параметрлері әрдайым тіркелген (барлығына бірдей оқу уақыты, ақпаратты беру амалы және т.б.), ал тіркелмеген болып оқу нәтижелері қалуда жүргені негіз ретінде алынған. Американдық психологтар Дж. Керолл және Б. Блумның тұрақты, тіркелген параметр ретінде дәл осы оқу 5 нәтижелерін бөліп көрсету қажеттігі туралы әзірленген ержелерін негізге алып, В. П. Беспалько бағалау жүйесіне көзқарастарды өзгертуге тырысқан. Бұл жағдайда, американдық психологтардың теориясына сәйкес, оқудың басқа шарттары білім алушылардың барлығымен берілген нәтиже-критерийге жетуі үшін өзгеріп отырады. Осындай көзқарастың негізінде критериалдық-бағдарлы оқыту технологиясы әзірленген, оны сонымен қатар толық меңгеру

---

технологиясы деп те атайды, себебі оның бастама беретін сәті ретінде барлық білім алушылардың қажетті оқу материалын меңгеруге қабілетті болатыны алынған. Барлық мектептегі пәндер бойынша ұсынылатын стандарттар меңгерудің анық критерийлерін әзірлеу үшін негіз болып табылады. Критериалдық-бағдарлы оқыту технологиясының тиімділігі тапсырмалар түрлерін, бақылау нұсқаларын, білім алушыға көрсетілетін түрлі көмектердің қолданылуы әр оқушыға оларды меңгермей жеке тұлғаның толыққанды оқуы мен дамуы мүмкін болмайтын білімділік критерийлердің белгіленген деңгейіне жетуге мүмкіндік беретінінде.

КОО моделіне сәйкес, оқу нәтижелеріндегі айырмашылықтар барлық білім беру нәтижесінен тыс болуы мүмкін, яғни.кейінгі сараланған Оқыту нәтижелері құрылатын жалпы білім беру минимумы.

КОО моделі келесі элементтерді (кезеңдерді)қамтиды:

1. тақырыпты (сабақты) меңгеру эталоны (өлшемшарттары) дәл айқындалады, ол оқытудың нақты нәтижелерінің тізбесінде (бағдарламада талап етілетін меңгеру деңгейлерін айқындай отырып, оқыту мақсаттары)көрсетіледі;

2. тексеру жұмыстары дайындалуда-тесттер;

3. Оқу материалы жеке фрагменттерге (оқу бірліктеріне) бөлінеді. Әрбір фрагмент оқу материалының тұтас бөлімі болып табылады; мазмұндық тұтастықтан басқа бөлімдерге бөлу кезінде бағдар ретінде материалды зерделеудің сол немесе өзге ұзақтығы (2 – 3 сабақ, 2 - 3 апта) қызмет ете алады. Оқу бірліктерін бөлгеннен кейін оларды зерделеу барысында қол жеткізілуі тиіс нәтижелер (критерийлер) айқындалады және әрбір оқу бірлігін зерделеу мақсаттарына қол жеткізуге көз жеткізуге мүмкіндік беретін ағымдағы тексеру жұмыстары жасалады. Ағымдағы тесттердің негізгі мақсаты-түзету оқу процедураларының қажеттілігін анықтау;

4. материалды зерттеу әдістері таңдалады, оқу тапсырмалары жасалады;

5. тест сұрақтарының әрқайсысы бойынша баламалы түзету және байыту материалдары әзірленеді.

КОО технологиясының негізгі сәті толық меңгеру эталонын (критерийін) дәл анықтау және тұжырымдау болып табылады (бағдарлама және жалпыға бірдей стандарт талаптарына сәйкес). Оның негізі-ғылыми негізделген оқу мақсаттары.

Оқытудағы оқу мақсаттарының маңызды функцияларын бөліп көрсетуге болады:

оқу процесін болжау мен жоспарлауды бөліп көрсетуге болатын дизайн функциясы; жоспар дегеніміз-белгілі бір жалпы мақсатты жеке құрылымдық компоненттерге бөлу;

---

Смотрите также файлы

• Программа на выступление.docx

• Цифровая рация dp990DP995Краткое руководство.pdf

• 2 неделя изучения курса.docx

• Гимн Орлят России.docx

• Контрольная работа по дисциплине Невропатология на тему.docx