ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 10.11.2023
Просмотров: 182
Скачиваний: 4
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Кітапхананың стратегиялық басылымдары:
Кітап қорын толықтыру және сақталуын қамтамасыз ету;
Салалық кітапханалық ақпараттық - қызмет көрсету;
Жаңа ақпараттық техника еңгізу және дамыту.
1998жылдан бастап «қоғамдық ғылымдар», « мәдениет, өнер, тіл, әдебиет» арналары бойынша жалғаспалы журналдар мен библиографиялық өнімдер басып шығарады.
Республикалық және халықаралық жобаларды іске асырады.
1971 жылы жаңа ғимаратқа көшіп, Қ.Р.үкіметі қаулысымен 2008 жылы Қ. Р. Маңызды тарихи және мәдени ескерткіштер тізіміне еңген.3 билет; 2 сұрақ.
Қоғамдық – саяси әдебиеттер библиографиясы.
Кітапхананың негізгі қорын құрайтың ҚСӘ. тұтынушыларға қоғам мен табиғаттың даму заңдылықтарын, мемл. Сыртқы және ішкі саясаттарын талдай білуге, елңмңз бен әлемдердің тарихын тануға көмектеседі. ҚСӘ ББК бойынша 6/8 бөлімін құрайды. Кез- келген ҚСӘ кітапханада 19% құрайды. Соңғы кезде қоғамдық – саяси өмірде көптеген өзгерістер болып жатыр. Сол себепті саясатқа, тарихқа, халықаралық қатынастарға деген ынтасы өсуде. Сондықтан қоғамдық әлеуметтік жүріп жатқан жаналықтарды жеткізу үшін кітапханадағы ақпараттық информациялық жұмыс жақсы жолға қойылуы керек. Қоғамдағышиеленіскен жағдайларды философиялық әдебиеттер арқылы шешуін табады. Халықты, қоғамды қай жерде болмасын ьтәрбиелеу өте күрделі процесс. Сол себепті тәрбие саласына жауапты тәрбиешілер, қстаздары, ата- аналары қоғамдық принцптарды үйретуге педогогика саласының маңызы зор. Кітапханадағы ҚСӘ жүргізілетін жеке және қоғамдық жұмыстар:
-
Ақпарат күні -
Кітап көрмелері -
Мамандар күні -
Дебад, дөңгелек стол, конференциялар.
3 билет;3сұрақ
Қазақ мәдениеті энц.анықтамалық 269бет
4 билет, 1 сұрақ
Библиографиялау- библиографиялық ақпарат дайындап шығару процесі. Библиографиялық қызметте библиографиялау аса маңызды процесс болып табылады. Библиографиялау 3 кезеңнен тұрады.
1.дайындық
2.негізгі
3.қорытынды
Құжаттарды библиографиялау кезеңдерінде жасалатындар;
-тақырыпты таңдау мен зерттеу (библиографиялық құралдың жоспарын жасау);
-құжатқа библиографиялық талдау жасау
-библиографиялық сипаттама құрастыру
-аннотациялау, рефераттау
-индекстеу;
-құжаттарды библиографиялық іріктеу;
-библиографиялық жазбаларды топтау,
-анықтама аппаратын құрастыру(,көмекші көрсеткіштерді кіріспе мақаланы,алғы сөзді, т.б.)
-библиографиялық редакциялау,безендіру.
Құжаттарды библиографиялық өңдеудің аналитикалық әдістеріне жататындар;
-құжаттарға библиографиялық талдау жасау
-библиографиялық сипаттама құрастыру
-аннотациялау,рефераттау
-индекстеу
Құжатқа биб. Талдау жасау барысында құжаттың мазмұнымен танысу,толық жан-жақты библиографиялық сипаттама беру ж/е құрастырылатын биб. құралдың мақсатына,оның оқырманға арналғандығына,жеке әрбір құралға кіретін құжаттың сәйкестігін белгілеу көзделеді.
Биб. Сипаттама құрастыру құжаттар туралы биб. Мәліметтерді стандартқа сәйкес анықтау ж/е белгілеу болып табылады.
Аннотациялау-құжаттың, оның бөлігінің н/се құжаттар тобының мақсаты.
2 сұрақ.
Библиографиялық тізім көмекші көрсеткішсіз, жай құрылымдығы, баспа немесе қолжазба формасындағы, шамалы көлемде болатын библиографиялық жазбалардың жиынтығынан тұратын библиографиялық құрал.
Ереже бойынша библиографиялық тізім библиографиялық құралдың дербес емес формасы бола отырып, басылымдардың ішінде болады(кітап ішіндегі, журнал ішіндегі, газет ішіндегі, кітапқа қосымша, мақалаға қосымша ), жарияланбайтын құжаттарда (диссертациядағы тізім, ,ылыми есеп беру арасындағы тізім) көрсетіледі. «Библиографиялық тізім» ( әдебиеттер тізімі) термині тақырыптық библиографиялық анықтаманы көрсету үшін жиі қолданылады.
4 билет;3сұрақ
Қазақ мәдениеті энц.анықтамалық 259бет
5 билет:1сұрақ
Библи-қ өнім - бұл библиографиялық ақпаратты қолданылатын және тарататын құжаттардың жиынтығы. Қнімге жататындар: библи-қ сілтеме, каталогты карточка, жеке электр.библи-қ жазба, библи-қ көрсеткіш, тізім, шолу, каталогтар, библиог-қкартотекалар, библиог-қ мәліметтер базасымен, бланктерң, жазбаша библи-қ аныұтама. Жазба тәсілімен материалды тасымалдаушыға байланысты библиог-қ өнім әр түрлі формаларда шығады. Алғашқы формалары қолжазбалық, баспалық кітап және карточка тұрінде болады. ХХ ғ. Машиналы жазба, мекротасымалдаушылар және машина оқитын библиографиялық өнім (магнит таспалары мен дискеталарға) пайда болды. Барлық өнімдердің арасында неғұрлым кең таралған формалары: карточкалы каталогтар мен библиографиялық құралдар. Қазіргі кезде мәліметтер базасы негізіндегі автоматтандырылған тәртіп бойынша толық дайындалатын библиографиялық басылымдармен анықтамалар, электрондық библи-қ өнімдер.
Библи-ө құралдар мынандай типтерге бөлінеді:
1)библи-қ көрсеткіш – ол едәуір көлемдегі күрделі құрылымы мен ғылыми анықтамалық аппараттан тұратын библи-қ құрал. Негізгі бөлім арнайы тәсілмен ұййымдастырылған библи-қ жазбалардың массиві.
2) ғылыми анықтама аппарат – алғыс сөз. Кңрңспе, мақала, соңғы сөз мазмұны. Кқмекші көрсеткіштерге: пәндік, жүйелңк, тақырыптық, географиялық атаулар, дербес көрсеткіштер жатады. Бұл көрсеткіштер құжаттың мазмұнын ашып керекті материалды тез тауып алуға көмектеседі,яғни іздестіру құралы ретінде қолданылады.
3) библиог-қ тізім. Құралымы қарапайым, кқлемі шамалы көмекші көрсеткіші жоқ, библи-қ жазбалардың жиынтығынан тұратын библи-қ құрал.
4) библи-қ шолу- библ-қ құрал немесе ауызша библи-қ хабарлама түрінде құжаттардың мазмұны туралы баяндалатын қысқаша сипаттама, онда түсіндірме және фактілік мәліметтер мен толықтырып отырылады.
5 билет:2 сұрақ
Қазақ елінің баспа ісі ХІХ ғ.аяғы – ХХғ.басында бастау алған. Қазақ баспа ісіне еңбек сіңірген А. Байтұрсынов. Ал, қазқа елінің ең тұңғыш жарық көрген басылымы « Дала уәләйәті» н/е «Түркістан уәләйәті» газеті. Қ. Р. Ірі баспалары:
Жазушы” баспасы — Қазақстандағы, негізінен, көркем әдеби шығармаларды басып шығаруға маманданған баспа.
Қазақ мемлекеттік баспасының жастар мен балалар әдебиеті, көркем әдебиет бөлімдері негізінде 1933 жылы Қазақ көркем әдебиет баспасы құрылып, ол Қазақстан жазушылар одағына бағынды. Баспаның тұңғыш директоры Ғ.Мүсірепов болды. 1941 жылы 26 қаңтарда республикадағы барлық кітап баспалары қайта біріктіріліп, Қазақ біріккен мемлекеттік баспасы атанғанда, аталған баспа да соның құрамына кірді. 1950 жылы қаңтарда Қазақ мемлекеттік көркем әдебиет баспасы қайта бөлініп, ол Қазақстан Мәдениет министрінің қарамағына беріледі. 1964 жылы “Жазушы” баспасы аталып, Қазақстан Министрлер Кеңесінің Баспа, полиграфия және кітап саудасы істері жөніндегі мемлекеттік комитетіне бағындырылды.
Баспада проза, поэзия, көркем аударма, әдеби сын, қайта басылым, орыс әдебиеті, ұйғыр әдебиеті, музыка мен өнер редакциялары және балалар мен жастар әдебиеті бас редакциясы жұмыс істеді. “Жазушы” баспасы қазақ, орыс, ұйғыр, корей, неміс тілдерінде көркем әдеби шығармаларды, әдеби зерттеулер мен көркем әдеби сын жанрындағы еңбектерді, музыка, көркемөнер туындыларын, альбом, буклет, әдеби күнтізбелер, т.б. шығарып тұрды. “Жалын” альманағы алғашқы жылдары осы баспаның жанынан жарық көрді. “Жазушы” баспасы қазақ әдебиетін дамытуға, республикадағы баспа ісін өркендетуге елеулі үлес қосты. Әлем әдебиетінің алтын қорына қосылған М.Әуезовтің “Абай жолынан” бастап, С.Мұқанов, Мүсірепов, Ғ.Мұстафин, Қ.Аманжолов, Ә.Әбішев, Д.Әбілев, Ә.Тәжібаев, Б.Момышұлы, Х.Есенжанов, Т.Жароков, С.Ерубаев, Ж.Молдағалиев, Ә.Нұрпейісов, Т.Ахтанов, Қ.Есенберлин, Қ.Мұхамеджанов, О.Сүлейменов, Ә.Әлімжанов, Қ.Бекхожин, Х.Ерғалиев, С.Мәуленов, Ғ.Қайырбеков, Т.Әлімқұлов, Б.Соқпақбаев, М.Мақатаев, Қ.Мырзалиев, Т.Молдағалиев, Ж.Нәжімеденов, С.Мұратбеков, Ш.Мұртаза, Ә.Кекілбаев, М.Мағауин, т.б. аса көрнекті қаламгерлердің алғашқы туындыларынан бастап, таңдамалы жинақтары, көп томдық кітаптары осы баспадан жарық көрді.
Қазақстан кітап баспасы«Қазақстан» – Қазақстан Республикасындағы ұзақ тарихы бар танымал баспалардың бірі, мемлекеттік кітап баспасы.
1920 жылы Бүкілресейлік мемлекеттік баспаның Қырғыз (қазақ) бөлімшесі ретінде құрылған[2]Тарихы
Баспа 1920 жылы қараша айында қабылданған №7 қаулысымен бекітілген "ҚССР Мемлекеттік баспасы туралы ережеге" сәйкес қазақ халқын сауаттандыру мақсатында Қырғыз Орталық Атқару комитетінің жанынан Орынбор қаласында құрылған. Аталмыш қаулыны қабылдауға және қазақ баспасының түп-тамыры саналатын қазіргі "Қазақстан" баспасының құрылуына Сейітқали Меңдешұлы (төраға), Радус-Зенкович, Әбілқайыр Досұлы, Сәкен Сейфуллин, Смағұл Сәдуақасов, Алманов және Әлихан Бөкейханов сынды комитет мүшелері түрткі болып, өз ықпалдарын тигізген.
Баспа құрылымдық, мәртебелік жағынан бірқатар өзгерістерді басынан кешірген. 1921 жылы 17 тамызда ол халық ағарту комиссариатының құрамына оның Мемлекеттік баспа жөніндегі бас басқармасы ретінде берілсе, 1922 жылы 8 наурызда сол комиссариат жанындағы Баспасөз істері жөніндегі (бас баспа) бас басқармасына айналдырылып, қызметі шаруашылық есепке көшірілді. Республикалық Орталық Атқару Комитеті төралқасының 1922 жылдың ортасындағы шешімімен баспа партия мен өкімет, үкімет қаулыларын, декреттерін, басқа да заңдық актыларды қазақ тіліне аударып, басып шығаруға дайындауға, саяси және ғылыми-көпшілік, ауыл шарушылық әдебиетін, денсаулық, гигиена жөніндегі листовкалар шығаруға, әсіресе мектептер мен сауатсыздықты жою үйірмелеріне арналған кітаптар, үгіт-насихат кітапшаларының санын ұлғайтуға міндеттелді.
Олардың 18-і халық ертегілері, 12-сі аударма шығармалар, 45-і қазақ жазушыларының туындылары. Алты жылдың ішінде баспа 319 кітапты 950945 данамен шығарған. 1922-1923 оқу жылында 14 оқулық кітап шығарылды. Кеңес елінің басқа да басшыларының кітаптары да осы баспадан шығып тұрды. 1929 жылға дейін В.И.Лениннің 25 еңбегі 117 мың данамен қазақ тілінде шыққаны туралы мәлімет бар. 1920-30 жылдары қазақ әдебиетінің туындыларын жарыққа шығаратын бірден-бір мекеме болған. Мұхтар Әуезовтың, Сәкен Сейфулиннің, Бейімбет Майлиннің, Ілияс Жансүгіровтің, Сәбит Мұқановтың, Ғабит Мүсіреповтың, Ғабиден Мұстафиннің, Жақан Сыздықовтың, Қалмақан Әбдіқадыровтың, Сабыр Шариповтың, Иса Байзақовтың, Жұмат Шанинның, Асқар Тоқмағамбетовтің, Ғали Ормановтың және басқа жазушылардың алғашқы кітаптары осы баспадан шыққан.
1976 жылы "Қазақстан" мен "Жазушы" баспаларының жастар әдебиеті редакциялары негізінде "Жалын" баспасы құрылған.