Файл: Сабаты таырыбы Жаа птерге паркет салу жмыстарыны технологиясы.docx

3.Кернеу түзетудің эффектік тәсілін айтыңыз

А) Бір жарты периодты

В) Екі жарты периодты

С) Көпірлік

Д) Шунтты

Е) Трансформаторсыз импульстік.

4. Өлшеу құралының сенімділігі деп:

А) Қозғалыс параметрін

В) Жарық шамасын

С) Қысым параметрін

Д) Температураны

Электр құралдарын тексеру

ЕСКЕРТУ:

Инкубаторды ауыспалы тоқ көзіне, тұрақты тоқ ішкі көзіне немесе ішкі аккумляторға қосқанда электр құралын тексеру процедурасын орында. Келесі баяндау инкубаторды ауыспалы ток көзіне қосқанға сәйкес келеді.

Электр тоғымен зақымдалудан сақтану:

Үйдегі электр сымдары инкубаторда көрсетілген элетр құралдарының егжей тегжейіне сәйкесетінін қадағала.. Жерге кіргізумен сенімді қанымдау үшін қорек сымын аурухананың маркировка класына сәйкес розеткаға қос. Ұзартқыш пайдаланба. Жерге енгізу сапасына күмән туғанда бұл құралды пайдаланба.. Бұл жарақат алу немесе құралдың бұзылуына әкеліп соғады.

1 Ауыспалы тоқ қорегінің сымының бір ұшын қорек блогының разъеміне , келесісін қабырғадағы розеткаға қос.

2 Бас ажыратқыш Ауыспалы тоқ қорегін қорек блогындағы ВКЛ-1 қалыбына орнат.Ауыспалы тоқ қорек ережесінің бақылау индикаторы жанады.



Үйге тапсырма:

11-сынып № 30сабақ

Сабақтың тақырыбы: Тұрғын үйдің электр жүйесін жөндеу барысында қолданылатын техникалық қауіпсіздік ережелері

Мақсаты: Білімділік: Тұрақты электр тоғы бойынша алған білімдерін тиянақтау.

Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілетін арттыру, практикалық дағдыларын қалыптастыру, пәнге деген қызығушылығын дамыту.

3) Тәрбиелік: Ұқыптылық. ізденімпаздық.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ.

Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап әдістерін қолдану

Көрнекіліктер: интерактивті тақта, жазылған плакаттар, суретте

Жер сілкінген сәтте сіздің ой-әрекетіңіз бен іс-қимылыңызға 5-10 секунд қана уақытыңыз бар. Осы сәтте үрейге еркіндік беріп, абдырып-сасып қателессеңіз, арты бақытсыздыққа әкелуі ықтимал. Өзіңізді де, өзгелерді де үрейлендірмеңіз.

Үйдің ішінде:

Сілкініс кезінде далаға жүгіріп шығуда немесе жер сілкінісінің яғни үйдің ішінде кетуді пәтердің қай қабатта орналасуына байланысты шешуге тиіссіз. Егер сіз көп қабатты үйдің бірінші немесе екінші қабатында тұратын болсаңыз, далаға шығуға мүмкіндігіңіз бар. Далаға қашып шыққаннан кейін үйден аулақ тұрған жөн. Үшінші және одан жоғары қабаттардан қашып шығу қауіпті екенін естен шығармаңыз.

---

Сілкініс кезінде қауіпті және қауіпсіз жерлерді анық білген жөн.

Қауіпсіз жерлер:

Үйде (ғимараттың ішінде)

1)Босаға есік жақтауы

2)Ішкі бұрыш

3)Мықты қабырға

4)Бел ағаш

5)Ванна, тоңазытқыш

6)Парта,стол,кереует

Далада:

1)Ашық алаң

2)Биік ғимараттардан аулақ болу

3)Биік ағаштардан аулақ болу


Қауіпті жерлер:

1)Терезе жақтағы бұрыш

1)Биік ғимараттар

2)Биік ағаштар

3)Баспалдақ

4)Лифт

5)Жиһаздар

6)Шам жағу қауіпті

7) Соңғы қатардағы шеткі бөлмелер

Далада:

1)Биік ғимараттар

2)Биік ағаштар

3)Электр жүйелері

4)Жер асты өткелі


Сілкініс басталысымен үй ішіндегі қауіпсіз деген орындарға тез жетуге тырысыңыз. Ішкі қабырғаның қауіпсіз тұсында үйдің ішкі бұрышында, есік жақтауларының ортасында, тіреуіш ашалардың жанына тұрасыз (шкаф іші кереует). Терезелер мен ауыр жиһаздардан алыс тұрыңыз.

- лифтті пайдаланбаңыз.

- есіктен далаға шыққан уақытта жанталасып, бір- біріңізге кедергі жасамауға тырысыңыздар.

- үйлерден электр бағаналардан аулақ тұрыңыз, электр сымына жақындамаңыз.

- сілкініс кезінде үйге кірмеңіз.


Автомобиль ішінде:

- сілкініс басталған сәтте жүріп келе жатқан автомобильді ашық жерге тоқтатқан дұрыс.

- жолаушылар асып-саспай байыпты түрде транспорт ішінде отырып, жер сілкінісінің басылуын күткен жөн.
Келешекте болуы ықтимал күшті сілкіністердің құпияларымен жеке таныс болған жөн. Жер асты дүмпуінің болу себептерін, анық қай жерде болып, қалай таралатындығының қандай қосымша әрекеттерінің өзі де көптеген мәліметтер оқып -білу қажет. Екіншіден, тұрған халықтың апаттан сақтану дайындығы дәрежесі жоғары болуы тиіс. Тек осы шарттар орындалған жағдайда ғана зілзала апаттар адам өмірі мен халық байлығына айтарлықтайшығын келтірмейді

Үйге тапсырма

11-сынып №31сабақ

Сабақтың тақырыбы: Ток жүретін сымнанажырату. Электр тогынан немесе найзағайдан сақтану жолдары.

Мақсаты: Білімділік: Тұрақты электр тоғы бойынша алған білімдерін тиянақтау.

Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілетін арттыру, практикалық дағдыларын қалыптастыру, пәнге деген қызығушылығын дамыту.

3) Тәрбиелік: Ұқыптылық. ізденімпаздық.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ.

Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап әдістерін қолдану

---

Көрнекіліктер: интерактивті тақта, жазылған плакаттар, суреттер.

Құрал жабдықтар: амперметр. вольтметр, кілт, жалғағыш сымдар, ток көзі, реостат.

Сабақтың барысы: 1) Ұйымдастыру кезеңі:

2. Өтілген тақырып бойынша пысықтау сұрақтарына жауап алу.

1) Электр тоғы дгеніміз не?

2)Ток күшін өлшейтін құрал?

3) Электр тізбегін құрастыр?

4) Ом заңы қалай өрнектеледі?

5) Джоуль- Ленц заңы қалай тұжырымдалады?

6) Электр қыздырғыш құралдар?

7) Өткізгіштердің тізбектей және параллель жалғау заңдылықтары?

3. Кубизм әдісі:

а) Суреттеңіз; Электр тізбегі элементтерді шартты белгілеулерін сызып көрсет.

ә)салыстырыңыз. Вен диаграммасын қолдану:а)Электр тоғының жұмысы мен қуат ортақ қасиеттері. Тоқ күшімен кернеудің ерекшіліктері.

б)Зерттеңіз.1) Тоқ күші туралы толық мағына беру.2) Кез-келген тізбек құрастырып соны ортаға салу.

в) Қолданыңыз: Есеп шығару, тізбекті құрастырып, амперметр мен вольтметр көрсеткішін алып, кедергіні табу. Ом заңын пайдалану.

г) Талқылаңыз: Тоқ күшінің бізге керегі барма?

4. Есеп шығару: Физика есептерінің жинағы бойынша, №776,№777,№783.

5.Үлгірім төмен оқушылармен жұмыс.

1) Жалғасын тап: формулаларды екіге бөліп, сол бөлінген бөліктерден формула құру.

I= U/R I= q/t Q=RI² t P= A/t

Құрастырған формулалар бойынша түсіндіру.

2) Тест сұрақтарына жауап алу.

6) Сканворд шешу.

7. Сабақты қорытындылау. Тақтаға « тоқ күші»сөзін іліп, не біледі,сол туралы стрелкамен.

8. Үйге тапсырма беру. Қайталау.

11-сынып №32сабақ

Сабақтың тақырыбы: электр үтігі,шаңсорғыш) микротолқынды пеш, электр
шаңсорғыш) (практика)

Сабақтың мақсатын қою (3 мин.)

- Қалта шамы ненің көмегімен жанады?

- Үйдеге электр шамы тоқты қайдан алады?- Олай болса балалар электр тогы үздіксіз келіп тұру үшін оны шығарып тұратын көздер болады екен. Оны қалай деп атауға болады?

- Көшедегі электр жарығы кенет өшіп қалса, ол нені білдіреді?

- Ток деген не?
- Яғни бүгінгі сабағымыздың тақырыбы:

Электр тогы. Ток көздері

. Электр тогы. Бұған дейін тыныштықтағы электр зарядымен таныстық. Іс жүзінде, яғни адам өмірінде реттелген қозғалыстағы эл. зарядтарының маңызы зор.

Еркін заряд тасымалдаушылардың реттелген қозғалысын электр тогы дейміз.

---

Зарядталған денемен зарядталмаған денені қосатын өткізгіште электр тогы пайда болады. Ток зарядталған денеден зарядталмаған денеге қарай жүреді. Себебі зарядталмаған дененің потенциалы әрқашан төмен болады да, олардың арасында бағытталған электр өрісі бар болады. Осы бағытпен ток жүреді.

- сонымен, өткізгіште электр тогы жүру үшін басты шарт не деп ойлайсыңдар?

- Өткізгіште еркін заряд болмаса ток жүре ме?

- Электр өрісі қайда пайда болады?

қорытынды:

электр тогы жүріп тұру үшін:

• 
  өткізгіште еркін зарядтар болу керек;
  
• 
  еркін зарядты қозғалтатын электр өрісі болу керек;
  

электр өрісін үздіксіз шығарып тұратын ток көзі керек.

. Электр тогының әрекеттері.

Өткізгіште токтың бар-жоғын оның әрекетінен байқауға болады:

• 
  Токтың жылулық әрекеті. Өткізгіштен ток өткенде ол қызады. Бұл тұрмыстық техникада (эл.шам, үтік, эл.плитка...) кеңінен қолданыста екенін жақсы білеміз.
  
• 
  Токтың химиялық әрекеті. Химиялық ертіндіге батырылған өткізгіш арқылы ток өткенде ертінді құрамындағы заттар бөлінеді. Осы тәсілмен таза мыс алуға, металл бетін күміспен қаптауға болады. (сыртына күміс шеңбер, гүл салынған стаканды көрсету)
  
• 
  Токтың магниттік әрекеті. Өткізгіштен ток өткенде оның айналасында магниттік қасиет пайда болады. Темір заттарын магнит сияқты тартады. Токтың бұл қасиеті электрмагниттік крандарда қолданылады.
  
• 
  Токтың физиологиялық қасиеттері. Бұл қасиеттің бір атап өтерлігі, осы қасиеттің арқасында физикадағы ұлы жаңалық, электр тогы ашылған. Жануарлар денесінен ток өтсе онда бұлшық еттер жиырылады. Үлкен токтардың адам денесіне әсері қатты, сондықтан токпен жұмыс істегенде абай болу керек.
  

- Ток көздеріне нені жатқызуға болады?

Сонымен қатар ток көздеріне мыналар жатады:

♦ Гальвани элементтерінде (эл.батареясы) – химиялық реакция әсерінен зарядттар бөлінеді. Бұл элементте қандай энегрия эл.энергиясына түрленеді?

♦ электрофор машинасында оның дискілері металл шеткамен үйкеліп зарядтар оң және теріс полюске жиналады да ток көзі пайда болады, яғни электр энергиясы өндіріледі. Қандай энегрия эл.энергиясына түрленеді?

---

♦ генераторларда магнит өрісінде өткізгішті айналдырғанда электр тогы пайда болады. Бұл жерде өткізгішіті айналдыру үшін, судың, будың, желдің мехнаикалық энегрялары қолданылады.

♦ күн батареясында жылу әсерінен жартылай өткізгіш ішінде зарядттар оң және теріс полюстерге жіктеліп ток көзі пайда болалады. Қандай энегрия эл.энергиясына түрленеді деп ойлайсыңдар?

Үйге тапсырма:

11-сынып №33сабақ

Сабақтың тақырыбы: Тұрмыстық электр құралдарды жөндеу технологиясы

Сабақтың мақсаттары:

Білімділік;

1. Оқушылардың электр тоғы туралы теориялық білімдерін қалыптастыру;

2. Оқушылардың эксперименттік дағдыларын дамытуды жалғастыру;

а) электр тізбегінің элементтерін (ток көздері) салуды үйрету;

Дамытушылық;

1. 
   Оқу материалын талдай білу дағдысын дамыту; бақылау, салыстыру, оқылған құбылыстар мен фактілерді салыстыра білу, қорытынды жасау.
   
2. 
   Сапалы ойлауды дамыту: дәлелдік, мақсаттық, қабылдау, бағалай білуге бейімділік, сыни ойлау.
   

Тәрбиелік:

Тұрақты ток өндіру мен пайдалану проблемаларымен таныстыру.

Көрнекіліктер:

Диагностикалық карталар, семантикалық карталар, карточкалар

Тәжрибелер:

1. 
   Денелердің зарядтталып, ток көзіне айналатынын эбонит таяқшасы және элоктроскоп арқылы көрсету.
   
2. 
   Әр түрлі ток көздері, галвонометр, жалғағыш сымдар, 1,5 в эл.ламапсы.
   
3. 
   Метал шәугім, тұзды су, галвонометр, алюминий стаканмен жасалатын тәжрибе
   

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ

Әдіс-тәсілі: Сұрақ-жауап, талдау, баяндау.

Құрал-жабдық: 1. Демонстрациялық: а) электрофорн машина, гальваникалық элемент, аккумулятор, термобатарея, күн батареясы. 2. Лабораторялық: а) ток көзі; б) мыс, мырыш, көмір электродтар; в) тұз ертіндісі; г) вольтметр; д) кілт; е) жалғағыш сымдар.

Сабақ жоспары. 1. Сабаққа оқушылардың назарын аудару. 2. Сабақтың мақсатын қою. 3. Оқылатын материалмен жұмыс: а) ток көздерінің жұмысын бақылау; б) фронталді тәжрибе жасау. 5. Жаңа материалды тереңдету: а) әртүрлі ток көздерінінің ерекшеліктері туралы қорытындылар жасау; б) ток көзіндегі энергияның түрленісін қарастыру 6. Үйге тапсырма. 7. Қорытынды.

Сабақтың барысы

Бөлімі	Мұғалімнің әректі	Оқушының әрекеті
Білім	І. Ұйымдастыру Бағалау жүйесімен таныстырады. Диагностикалық картаға өз фамилияңды жаз. Сабақ бөлімдеріндегі тапсырманы орындаған оқушы диагностикалық картаға өзіне тиісті ұпайын қойып отырады. Денгейі баға ұпай жоғары «5» 21-42 жеткілікті «4» 10- 20 ауытку «3» 2 - 9 төмен «2» 0-1
	1. Сабаққа оқушылардың назарын аудару. Жалпы сұрақтар. Зарядталған бөлшектерді қозғалысқа келтіретін не? Электр өрісін қалай шығаруға болады? Денелерді қалай электрлеуге болады? Үй тапсырмасын қарап шығу.	Дұрыс жауап бергендер өздеріне 2 ұпай қояды Электр өрісі. Денелелерді электрлеу арқылы. Үйкеліс жасау арқылы.

---