Файл: Химия пнінен Жиынты баалауа арналан дістемелік.docx

^{+ 2I-}(ер) ^{→ 2Cl-} (ер) + ^I2 (ер)


(ер)
^{D. I}2 (ер) ^{+ 2Br- → 2I-} (ер) + ^Br2 (ер)

2. 
   Хлор әрекеттескен натрий гидроксидінің температурасына байланысты әр түрлі өнім түзіп натрий гидроксидімен әрекеттеседі.
   

1. 
   Хлордың суық натрий гидроксидімен реакция теңдеуін жазыңыз.
   

2. 
   Хлордың ыстық натрий гидроксидімен реакция теңдеуін жазыңыз.
   

3. 
   (а) Калий галогениді ерітіндісіне КХ азот қышқылының ерітіндісін және күміс нитратының ерітінділерін қосқанда ақ тұнба түзіледі. Бұл тұнба аммиактың судағы сұйытылған ерітіндісінде ериді.
   

(і) Қандай тұнба түзілді? Тұнбаның формуласын жазыңыз.



(іі) Тұнбаның аммиактың судағы ерітіндісімен реакция теңдеуін жазып, заттардың агрегаттық күйлерін белгілеңіз:



(b) Екі құты 300°С қыздырылды. Бірінші құтыда хлорсутек болды, екіншісінде йодсутек (газ күйінде).

(і) Әр ыдыстың ішінде қандай өзгерістер жүргенін анықтаңыз, жүретін реакция теңдеулерін жазыңыз:



(с) Калий хлориді, бромиді және йодидтерінің қатты үлгілерін бөлу үшін концентрлі күкірт қышқылын қолданады.

(і) Әрбір үлгіде қандай өзгеріс болады? Сипаттаңыз.

KCl KBr KI

4. 
   (а) Хлор суды тазалау үшін қолданылады. Тазалау әдісінің бір артықшылығымен бір кемшілігін жазыңыз:
   

Артықшылығы: Кемшілігі:

2. 
   Суға аз мөлшерде қосылған хлор
   

І. Суды тазартады

2. 
   Бактерияларды жояды
   
3. 
   Суды ішу үшін қауіпсіз етеді
   
   1. 
      тек I дұрыс
      
   2. 
      I, II және III дұрыс
      
   3. 
      тек I және II дұрыс
      
   4. 
      тек II және III дұрыс
      

---

5. 
   ^{(а) Атмосфераға зиянды күкірт диоксиді SO}2 ^{газының өтіп кетуін болдыртпау экономикалық және техникалық тұрғыдан қиын үрдіс болып табылады. SO}2 газының атмосфераға бөлінуін азайту үшін пеш мұржаларында десульфирлеу әдісі қолданылады, яғни газдар кальций гидроксидімен тазаланады (жуылады). Қандай негізгі өнім түзіледі?
   
   1. 
      CaO
      
   2. 
      ^Ca(OH)2
      
   3. 
      ^CaSO3
      
   4. 
      ^CaSO4
      

2. 
   Медицинада барий сульфатын асқазан-ішек жолдарын рентгендік зерттеулер жүргізу кезінде қолданады. Неге осы зерттеуде барийдің басқа қосылыстары емес, сульфаты пайдаланылады?
   
   1. 
      Барийдің суда еритін қосылыстары улы болып келеді.
      
   2. 
      Барий сульфаты ағзадағы органикалық заттармен әрекеттеседі.
      
   3. 
      Барий сульфаты асқазан қышқылымен әрекеттесіп күкірт қышқылын түзеді.
      
      1. 
         I, II және III дұрыс
         
      2. 
         тек I және II дұрыс
         
      3. 
         тек II және III дұрыс
         
      4. 
         тек I дұрыс
         
3. 
   Фермер егіс алқабын өңдеу кезінде әкті аммоний қосылысы бар азот тыңайтқышымен бірге топыраққа салды. Өңделген топырақта қандай реакциялар жүреді?
   
   1. 
      
      4 (сулы еріт.)
      ^Ca(OH)2 ^{+ 2NH + → Ca2+}( сулы еріт.) ^{+ 2NH}3 ^{+ 2H}2^O
      
   2. 
      
      ( сулы еріт.)
      ^Ca(OH)2 ^{+ 2H +}(сулы еріт.) ^{→ Ca2+ + 2H}2^O
      
   3. 
      ^Ca(OH)2 ^{+ CO}2 ^{→ CaCO}3 ^{+ H}2^O
      
      1. 
         I, II және III дұрыс
         
      2. 
         тек I және II дұрыс
         
      3. 
         тек II және III дұрыс
         
      4. 
         тек I дұрыс
         

---

6. 
   (а) ІІ топ металдары катиондарын сапалық анықтаудың бірі жалын түсінің өзгерісі болып табылады.
   

Кальций Ca²⁺ жалындыбояйды. Барий Ba²⁺ жалындыбояйды. Стронций Sr²⁺ жалындыбояйды.

2. 
   Төменде берілген аниондар ішінен барий Ba²⁺ катионына сапалық реакцияны жүргізетін анионды таңдаңыз:
   

1. 
   ^SO4^2-
   
2. 
   ^СO3^2-
   
3. 
   ^NO3^-
   
4. 
   ^PO4^3-
   

Бағалау критерийі		Тапсырма №	Дескриптор			Балл
			Білімалушы
Периодтық кестеде топ бойынша галогендердің физикалық және химиялық қасиеттерінің өзгерісін сипаттайды;		1	кестеден сәйкестікті көрсете отырып галогендердің физикалық қасиеттерін сипаттайды;			1
			кестеден физикалық қасиеттеріне байланысты шын/жалған тұжырымды ажыратады;			1
		2	топ бойынша галогендердің химиялық қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарын сипаттайды;			1
			галоид-иондарының белсенділігіндегі өзгеру заңдылықтарын көрсетеді;			1
			суық жағдайда көрсетеді;	жүретін	реакцияны	1
			ыстық жағдайда көрсетеді;	жүретін	реакцияны	1
Галогенид-иондарды анықтауды жоспарлап, күміс нитраты және аммиак ерітіндісін қолдана отырып анықтайды;		3	галогенид-иондарды тәжірибе нәтижесін сипаттайды;			1
			аммиак ерітіндісін қолдана отырып анықтайды, байқалатын өзгерістерді сипаттайды;			1
			галогенид иондарының температураға байланысты өзгерісін сипаттайды;			1
			галоид иондарының концентрлі күкірт қышқылымен әрекеттескенде байқалатын өзгерісті көрсетеді;			1
Суды хлормен процесінің артықшылықтары кемшіліктерін салыстырады;	тазалау мен	4	хлордың суды тазарту үшін қолдануы процесінің артықшылықтары мен кемшіліктеріне сипаттайды;			1
			хлордың суда тазартуда қажеттілігін сипаттайды;			1
Сілтілік-жер металдардың маңызды қосылыстарының қолданылу аясын сипаттайды, сандық есепті шешеді;		5	десульфирлеу көрсетеді;	әдісінің	өнімдерін	1
			барийдің қолдану саласын сипаттайды;			1
			кальцийдің маңызды қосылыстарының қолдану аясын көрсетеді;			1
(ІІ) топ металдары катиондарын сапалық анықтайды, байқалатын өзгерістерді болжайды;		6	катиондардың жалын түсін өзгертуін сипаттайды;			1
			Ba2+ катионына анықтайды.	сапалық	реакцияны	1
		Барлығы				17

---

10.3С «17-топ элементтері» және 10.3D «ІІ-топ элементтері» бөлімдері бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрик Білім алушының аты-жөні

Бағалау критерийі	Оқу жетістіктерінің деңгейі
	Төмен	Орта	Жоғары
Периодтық кестеде топ бойынша галогендердің физикалық, химиялық қасиеттерінің өзгерісін сипаттайды.	Периодтық кестеде топ бойынша галогендердің физикалық, химиялық қасиеттерінің өзгерісін сипаттауда қиналады.	Кестеден сәйкестікті көрсете отырып галогендердің физикалық, химиялық қасиеттерін сипаттауда /қасиеттеріне байланысты шын/жалған тұжырымды ажыратуда химиялық қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарын сипаттауда/ галоид-иондарының белсенділігіндегі өзгеру заңдылықтарын / суық жағдайда жүретін реакцияны көрсетуде/ ыстық жағдайда жүретін реакцияны көрсетуде қателіктер жібереді.	Периодтық кестеде топ бойынша галогендердің физикалық, химиялық қасиеттерінің өзгерісін дұрыс сипаттайды.
Галогенид-иондарды анықтауды жоспарлап, күміс нитраты және аммиак ерітіндісін қолдана отырып анықтайды.	Галоид иондарды анықтауды жоспарлайды, күміс нитраты және аммиак ерітіндісін қолдана отырып анықтауда қиналады.	Галогенид-иондарды тәжірибе нәтижесін сипаттауда/ күміс нитраты және аммиак ерітіндісін қолдана отырып анықтауда, байқалатын өзгерістерді сипаттауда/ галогенид иондарының температураға байланысты өзгерісін сипаттауда /концентрлі күкірт қышқылымен әрекеттескенде байқалатын өзгерісті көрсетуде қателіктер жібереді.	Галоид иондарды анықтауды жоспарлайды, күміс нитраты және аммиак ерітіндісін қолдана отырып дұрыс анықтайды.

---

Суды хлормен тазалау процесінің артықшылықтары мен кемшіліктерін салыстырады.	Хлордың суды тазалаудағы қолданылуын түсіну және бұл процестің артықшылықтары мен кемшіліктерін салыстыруда қиналады.	Хлордың суды тазарту үшін қолдануы процесінің артықшылықтары мен кемшіліктеріне сипаттауда/ хлордың суда тазартуда қажеттілігін көрсетуде қиналады.	Хлордың суды тазалаудағы қолданылуын түсіну және бұл процестің артықшылықтары мен кемшіліктерін дұрыс салыстырады.
Сілтілік-жер металдардың маңызды қосылыстарының қолданылу аясын сипаттайды, сандық есептерді шешеді.	Сілтілік-жер металдардың маңызды қосылыстарының қолданылу аясын сипаттауда сандық есепті шешуде қиналады.	Десульфирлеу әдісінің өнімдерін көрсетуде/ барийдің қолдануы саласын сипаттауда/ кальцийдің маңызды қосылыстарының қолданылу аясын көрсетуде/сандық есептер шығаруда қателіктер жібереді.	Сілтілік-жер металдардың маңызды қосылыстарының қолданылу аясын дұрыс сипаттайды, сандық есепті дұрыс шешеді.
(ІІ) топ металдары катиондарын сапалық анықтайды, байқалатын өзгерістерді болжайды.	(ІІ) топ металдары катиондарын сапалық анықтайды, байқалатын өзгерістерді болжауда қиналады.	Катиондардың жалын түсін өзгертуін сипаттауда/ Ba2+ катионына сапалық реакция жүргізіп, байқалатын өзгерісті сипаттауда/ ион алмасу реакциясын жазуда/ ерімейтін тұнбаны дұрыс көрсетеді қиналады.	(ІІ) топ металдары катиондарын сапалық анықтайды, байқалатын өзгерістерді дұрыс болжайды.

---