ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 12.12.2023
Просмотров: 207
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Арифметикалық операциялар. Өрнектеу.
Пән Информатика сынып___ Күні _._ .201 ж.
сынып___ Күні _._ .201 ж.
сабақ №: 11 сағ.саны.: 1
Тақырып: Берiлгендердi енгiзу және шығаруды ұйымдастыру. Сызықтық алгоритмдi программалау.
Мақсат: Оқушылардың Паскаль тіліндегі енгізу және шығару операторлары жайлы білімдерін қалыптастыру. Сызықтық программаны құруды үйрету.
Міндеттер:
Білімділік – Оқушыларды енгізу\шығару операторларын қолданып сызықтық программа құруды үйрету.
Дамытушылық –Оқушылардың программалау тәсілдері мен әдістерін қолдану қабілеттерін дамыту.
Сабақ түрі: лекция сабақ
Сабақ типі: аралас сабақ
Әдіс-тәсілдер: түсіндірмелі – иллюстративті, көрнекілік, сұрақ -жауап
Құрал-жабдықтар компьютер - 7, жұмыс дәптері, ActiveStudio бағдарламасы, ActivBoard, ActivPen, бейнепроектор-1.
Пайдаланылған әдебиеттер:1) Б.Бурибаев. Информатика және ЕТ негіздері, оқулық 9 сынып;
2) Основы информатики и ВТ, базовый курс 10-11 класс;
3) С.Т.Мухамеджанова, «Методика обучения информатике»
4)Динисламов, «Паскаль программалау негіздері»
Сабақ барысы
а) оқушылар тізімі;
ә) кабинет жағдайы;
б) сабақ барысымен таныстыру.
1) Өрнек дегеніміз не?
2) Қандай арифметикалық амалдарды білесіңдер?
3) Меншіктеу операторы дегеніміз не?
4) Меншіктеу операторының жазылу тәртібі?.
3)Жаңа тақырыпқа кіріспе (3-5 мин)
4)Жаңа тақырыпты түсіндіру(3-5 мин)
Паскаль тілінде мәліметтерді енгізу және шығару үшін, яғни адам мен компьютер арасында мәлімет алмасу мақсатында алдын ала анықталатын Input, Output файлдары қолданылады. Программа берілген мәндерді Input файлынан алады да, алынған нәтижені Output файлына орналастырады. Стандартты енгізу файлы болып пернетақта, ал шығару файлы болып дисплей экраны саналады. Ол үшін енгізу операторы пайдаланылады.
Паскаль тілінде мәлімет енгізетін READ операторының жалпы пішімі төмендегідей:
READ (A1, A2, …, AN);
READLN(A1, A2, …, AN);
READLN;
Мұндағы, A1, A2, …, AN – айнымалы атаулары, оларды енгізу операторының параметрлері деп атайды. Оператордың параметрлері біреуден көп болса, олардың арасын бос орын қалдыру арқылы енгізу керек.
READLN алдыңғы оператордағыдай пернелерден мәндер енгізілгеннен кейін курсорды келесі қатарға көшіріп жібереді. Ешқандай параметрсіз енгізу операторы READLN ешбір мән енгізбейді, тек курсорды келесі қатарға көшіруді ғана атқарады. Енгізілетін айнымалылардың мәндері integer, real, char немесе string типтеріне жатуы мүмкін. Логикалық айнымалылар мәндері енгізілмейді. Мысалы:
Var
I: real;
J: integer;
K: char;
Begin
Read (I, J, K);
…..
Егер осы программаны іске қосатын болсақ, келесі мәндерді пернетақтадан енгізсек болады: 214.25 59 ‘р’
Бүтін айнымалыға бүтін, нақты айнымалыға нақты мәндер берілуі қажет.
Сергіту жаттығулары (2 мин)
Паскаль тілінде нәтижені экранға шығару үшін WRITE (жазу) операторы қолданылады. Оның жазылу пішімі:
WRITE (A1, A2, …, AN);
Мұндағы жақша ішіндегі жай айнымалылар немесе апострофтармен қоршалған символдар тобы болуы мүмкін. Мысалы, экранға А-ны мәні = 13.26 дегенді шығару үшін келесідей команда жазамыз:
WRITE( ‘A-ның мәні=’ , A);
Шығарылатын параметрлер бір-бірімен үтір арқылы ажыратылады. Паскаль тілінде нақты сандарға шығару операторын қолданғанда оларды компьютер экспоненциалды түрде шығарып көрсетеді. Алдыңғы мысалда экранда келесідей жазу шығады:
A-ның мәні=1.326Е+01
Бұл деген 1.326 *101
Пайдаланушыға түсінікті болу үшін оны қалыпты түрге келтіруге болады.
WRITE( ‘A-ның мәні=’ , A:4:2);
А : 4 : 2 дегендегі 4- нәтижеге берілген барлық орын, 2 – үтірден соңғы бөлшек бөлігіне берілетін орындар саны.
Мысал:
функциясын есептейтін программа құру қажет. x – тің мәнін пернетақтадан енгізіледі.
Program esep2;
Var
x:integer; y:real;
begin
writeln(‘х санын енгізіңіз:‘); read(x);
y:=sqrt(x); writeln(‘y=’, y:5:2);
end.
5)Жаңа тақырыпты бекіту (10-15 мин)
Тапсырмалар мен сұрақтар:
1 Енгізу операторы дегеніміз не?
2 Шығару операторы қалай жазылады?
3 Енгізу операторының жазылу форматы?
4 Енгізу\шығару операторына мысал келтір?
6)Сабақты қорытындылау
Оқушыларға енгізу және шығару операторлары туралы жалпы мағлұмат беру.
7) Үйге тапсырма
Деректерді енгізу және шығару. Сызықты алгоритмді программалау.
Пән Информатика сынып___ Күні _._ .201 ж.
сынып___ Күні _._ .201 ж.
сабақ №: 12 сағ.саны.: 2
Тақырып: Таңдауды ұйымдастыру және шартты программа. Шартты операторлар.
Мақсат: Оқушылардың Паскаль тіліндегі шартты оператор жайлы білімдерін қалыптастыру. Тармақталған программа құруды үйрету.
Міндеттер:
Білімділік – Оқушыларды таңдау ұйымдастырылған шартты программалар құрып үйрету.
Дамытушылық –Оқушылардың программалау тәсілдері мен әдістерін қолдану қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік – Оқушылардың компьютерде дұрыс жұмыс жасауға тәрбиелеу.
Сабақ түрі: лекция сабақ
Сабақ типі: аралас сабақ
Әдіс-тәсілдер: түсіндірмелі – иллюстративті, көрнекілік, сұрақ -жауап
Құрал-жабдықтар компьютер - 7, жұмыс дәптері, ActiveStudio бағдарламасы, ActivBoard, ActivPen, бейнепроектор-1.
Пайдаланылған әдебиеттер:1) Б.Бурибаев. Информатика және ЕТ негіздері, оқулық 9 сынып;
2) Основы информатики и ВТ, базовый курс 10-11 класс;
3) С.Т.Мухамеджанова, «Методика обучения информатике»
4)Динисламов, «Паскаль программалау негіздері»
Сабақ барысы
а) оқушылар тізімі;
ә) кабинет жағдайы;
б) сабақ барысымен таныстыру.
1 Енгізу операторы дегеніміз не?
2 Шығару операторы қалай жазылады?
3 Енгізу операторының жазылу форматы?
4 Енгізу\шығару операторына мысал келтір?
3) Жаңа тақырыпқа кіріспе (3-5 мин)
4) Жаңа тақырыпты түсіндіру(3-5 мин)
Тармақталу процесстері бар алгоритмдерді ұйымдастыру үшін шартты операторлар пайдаланылады. Тармақталу белгілі бір шарттың орындалуы немесе орындалмауына тәуелді атқарылады. Шарт ретінде логикалық өрнектің мәні пайдаланылады. Паскальда екі шартты оператор бар: if және саse.
If операторының толық жазылу пішімі:
IF <шартты өрнек>
THEN <1-оператор>
ELSE <2-оператор>;
немесе қысқартылған түрі
IF <шартты өрнек>
THEN <1-оператор>;
Мұндағы, 1- және 2- операторлардың өздері қарапайым немесе құрама оператор болуы мүмкін. IF сөзінен соң жазылатын өрнек түрінде берілген шарт алдын ала есептеледі, оның нәтижесі логикалық типте болады. Егер ол шарттың мәні TRUE (ақиқат) болса, THEN сөзінен кейін жазылған 1- оператор атқарылады, әйтпесе FALSE (жалған) болса, 2-оператор атқарылады.
М
ысал: X = a / b - 1, егер a < b;
program esep2_1;
var
a,b,x: real;
begin
writeln(' a және b сандарын енгіз:');
readln(a,b);
if (a < b) then x:= (a / b)-1;
if (a = b) then x:= 25 - a;
if (a > b) then x:= ((b - 5) / a);
writeln('X = ',x);
end.
Сергіту жаттығулары (2 мин)
5)Жаңа тақырыпты бекіту (10-15 мин)
Тапсырмалар мен сұрақтар:
1 Тармақталу алгоритмына программа құру үшін қандай операторлар қолданылады?
2 Шартты оператордың жазылу форматы?
3 Шарт ретінде не қолданылады?
Тапсырма №1.
X = bsin2a, егер a < 0;
Х функциясының мәнін есептейтін программа құрыңдар. Компьютерде орындап, нәтижесін көрсет.
Тапсырма №2.
1 – нұсқа
eгер х>0;
eгер х=0;
eгер х<0;
у(х) = sinx - x функциясының мәнін есептейтін программа құрыңдар.
2 – нұсқа
eгер х>0;
eгер х<0;
= cosx + x2 функциясының мәнін есептейтін программа құрыңдар.
Компьютерде орындап, нәтижесін көрсет.
6)Сабақты қорытындылау
Оқушыларға тармақталу операторы туралы жалпы мағлұмат беру.
7) Үйге тапсырма
Тармақтық алгоритмді программалау.
Пән Информатика сынып___ Күні _._ .201 ж.
сынып___ Күні _._ .201 ж.
сабақ №: 13 сағ.саны.: 2
Тақырып: Таңдауды ұйымдастыру және шартты программа. Шартты операторлар.
Мақсат: Оқушылардың Паскаль тіліндегі шартты оператормен программа құруды үйрету.
Міндеттер:
Білімділік – Оқушыларды таңдау ұйымдастырылған шартты программалар құрып үйрету.
Дамытушылық –Оқушылардың программалау тәсілдері мен әдістерін қолдану қабілеттерін дамыту.
Пән Информатика сынып___ Күні _._ .201 ж.
сынып___ Күні _._ .201 ж.
сабақ №: 11 сағ.саны.: 1
Тақырып: Берiлгендердi енгiзу және шығаруды ұйымдастыру. Сызықтық алгоритмдi программалау.
Мақсат: Оқушылардың Паскаль тіліндегі енгізу және шығару операторлары жайлы білімдерін қалыптастыру. Сызықтық программаны құруды үйрету.
Міндеттер:
Білімділік – Оқушыларды енгізу\шығару операторларын қолданып сызықтық программа құруды үйрету.
Дамытушылық –Оқушылардың программалау тәсілдері мен әдістерін қолдану қабілеттерін дамыту.
Сабақ түрі: лекция сабақ
Сабақ типі: аралас сабақ
Әдіс-тәсілдер: түсіндірмелі – иллюстративті, көрнекілік, сұрақ -жауап
Құрал-жабдықтар компьютер - 7, жұмыс дәптері, ActiveStudio бағдарламасы, ActivBoard, ActivPen, бейнепроектор-1.
Пайдаланылған әдебиеттер:1) Б.Бурибаев. Информатика және ЕТ негіздері, оқулық 9 сынып;
2) Основы информатики и ВТ, базовый курс 10-11 класс;
3) С.Т.Мухамеджанова, «Методика обучения информатике»
4)Динисламов, «Паскаль программалау негіздері»
Сабақ барысы
-
Ұйымдастыру кезеңі (2 мин):
а) оқушылар тізімі;
ә) кабинет жағдайы;
б) сабақ барысымен таныстыру.
-
Үй тапсырмасын тексеру.(3-5мин)
1) Өрнек дегеніміз не?
2) Қандай арифметикалық амалдарды білесіңдер?
3) Меншіктеу операторы дегеніміз не?
4) Меншіктеу операторының жазылу тәртібі?.
3)Жаңа тақырыпқа кіріспе (3-5 мин)
4)Жаңа тақырыпты түсіндіру(3-5 мин)
Паскаль тілінде мәліметтерді енгізу және шығару үшін, яғни адам мен компьютер арасында мәлімет алмасу мақсатында алдын ала анықталатын Input, Output файлдары қолданылады. Программа берілген мәндерді Input файлынан алады да, алынған нәтижені Output файлына орналастырады. Стандартты енгізу файлы болып пернетақта, ал шығару файлы болып дисплей экраны саналады. Ол үшін енгізу операторы пайдаланылады.
Паскаль тілінде мәлімет енгізетін READ операторының жалпы пішімі төмендегідей:
READ (A1, A2, …, AN);
READLN(A1, A2, …, AN);
READLN;
Мұндағы, A1, A2, …, AN – айнымалы атаулары, оларды енгізу операторының параметрлері деп атайды. Оператордың параметрлері біреуден көп болса, олардың арасын бос орын қалдыру арқылы енгізу керек.
READLN алдыңғы оператордағыдай пернелерден мәндер енгізілгеннен кейін курсорды келесі қатарға көшіріп жібереді. Ешқандай параметрсіз енгізу операторы READLN ешбір мән енгізбейді, тек курсорды келесі қатарға көшіруді ғана атқарады. Енгізілетін айнымалылардың мәндері integer, real, char немесе string типтеріне жатуы мүмкін. Логикалық айнымалылар мәндері енгізілмейді. Мысалы:
Var
I: real;
J: integer;
K: char;
Begin
Read (I, J, K);
…..
Егер осы программаны іске қосатын болсақ, келесі мәндерді пернетақтадан енгізсек болады: 214.25 59 ‘р’
Бүтін айнымалыға бүтін, нақты айнымалыға нақты мәндер берілуі қажет.
Сергіту жаттығулары (2 мин)
Паскаль тілінде нәтижені экранға шығару үшін WRITE (жазу) операторы қолданылады. Оның жазылу пішімі:
WRITE (A1, A2, …, AN);
Мұндағы жақша ішіндегі жай айнымалылар немесе апострофтармен қоршалған символдар тобы болуы мүмкін. Мысалы, экранға А-ны мәні = 13.26 дегенді шығару үшін келесідей команда жазамыз:
WRITE( ‘A-ның мәні=’ , A);
Шығарылатын параметрлер бір-бірімен үтір арқылы ажыратылады. Паскаль тілінде нақты сандарға шығару операторын қолданғанда оларды компьютер экспоненциалды түрде шығарып көрсетеді. Алдыңғы мысалда экранда келесідей жазу шығады:
A-ның мәні=1.326Е+01
Бұл деген 1.326 *101
Пайдаланушыға түсінікті болу үшін оны қалыпты түрге келтіруге болады.
WRITE( ‘A-ның мәні=’ , A:4:2);
А : 4 : 2 дегендегі 4- нәтижеге берілген барлық орын, 2 – үтірден соңғы бөлшек бөлігіне берілетін орындар саны.
Мысал:
функциясын есептейтін программа құру қажет. x – тің мәнін пернетақтадан енгізіледі.Program esep2;
Var
x:integer; y:real;
begin
writeln(‘х санын енгізіңіз:‘); read(x);
y:=sqrt(x); writeln(‘y=’, y:5:2);
end.
5)Жаңа тақырыпты бекіту (10-15 мин)
Тапсырмалар мен сұрақтар:
1 Енгізу операторы дегеніміз не?
2 Шығару операторы қалай жазылады?
3 Енгізу операторының жазылу форматы?
4 Енгізу\шығару операторына мысал келтір?
6)Сабақты қорытындылау
Оқушыларға енгізу және шығару операторлары туралы жалпы мағлұмат беру.
7) Үйге тапсырма
Деректерді енгізу және шығару. Сызықты алгоритмді программалау.
Пән Информатика сынып___ Күні _._ .201 ж.
сынып___ Күні _._ .201 ж.
сабақ №: 12 сағ.саны.: 2
Тақырып: Таңдауды ұйымдастыру және шартты программа. Шартты операторлар.
Мақсат: Оқушылардың Паскаль тіліндегі шартты оператор жайлы білімдерін қалыптастыру. Тармақталған программа құруды үйрету.
Міндеттер:
Білімділік – Оқушыларды таңдау ұйымдастырылған шартты программалар құрып үйрету.
Дамытушылық –Оқушылардың программалау тәсілдері мен әдістерін қолдану қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік – Оқушылардың компьютерде дұрыс жұмыс жасауға тәрбиелеу.
Сабақ түрі: лекция сабақ
Сабақ типі: аралас сабақ
Әдіс-тәсілдер: түсіндірмелі – иллюстративті, көрнекілік, сұрақ -жауап
Құрал-жабдықтар компьютер - 7, жұмыс дәптері, ActiveStudio бағдарламасы, ActivBoard, ActivPen, бейнепроектор-1.
Пайдаланылған әдебиеттер:1) Б.Бурибаев. Информатика және ЕТ негіздері, оқулық 9 сынып;
2) Основы информатики и ВТ, базовый курс 10-11 класс;
3) С.Т.Мухамеджанова, «Методика обучения информатике»
4)Динисламов, «Паскаль программалау негіздері»
Сабақ барысы
-
Ұйымдастыру кезеңі (2 мин):
а) оқушылар тізімі;
ә) кабинет жағдайы;
б) сабақ барысымен таныстыру.
-
Үй тапсырмасын тексеру.(3-5мин)
1 Енгізу операторы дегеніміз не?
2 Шығару операторы қалай жазылады?
3 Енгізу операторының жазылу форматы?
4 Енгізу\шығару операторына мысал келтір?
3) Жаңа тақырыпқа кіріспе (3-5 мин)
4) Жаңа тақырыпты түсіндіру(3-5 мин)
Тармақталу процесстері бар алгоритмдерді ұйымдастыру үшін шартты операторлар пайдаланылады. Тармақталу белгілі бір шарттың орындалуы немесе орындалмауына тәуелді атқарылады. Шарт ретінде логикалық өрнектің мәні пайдаланылады. Паскальда екі шартты оператор бар: if және саse.
If операторының толық жазылу пішімі:
IF <шартты өрнек>
THEN <1-оператор>
ELSE <2-оператор>;
немесе қысқартылған түрі
IF <шартты өрнек>
THEN <1-оператор>;
Мұндағы, 1- және 2- операторлардың өздері қарапайым немесе құрама оператор болуы мүмкін. IF сөзінен соң жазылатын өрнек түрінде берілген шарт алдын ала есептеледі, оның нәтижесі логикалық типте болады. Егер ол шарттың мәні TRUE (ақиқат) болса, THEN сөзінен кейін жазылған 1- оператор атқарылады, әйтпесе FALSE (жалған) болса, 2-оператор атқарылады.
М
ысал: X = a / b - 1, егер a < b;X = 25 - a, егер a = b;
X = b - 5, егер a > b.
program esep2_1;
var
a,b,x: real;
begin
writeln(' a және b сандарын енгіз:');
readln(a,b);
if (a < b) then x:= (a / b)-1;
if (a = b) then x:= 25 - a;
if (a > b) then x:= ((b - 5) / a);
writeln('X = ',x);
end.
Сергіту жаттығулары (2 мин)
5)Жаңа тақырыпты бекіту (10-15 мин)
Тапсырмалар мен сұрақтар:
1 Тармақталу алгоритмына программа құру үшін қандай операторлар қолданылады?
2 Шартты оператордың жазылу форматы?
3 Шарт ретінде не қолданылады?
Тапсырма №1.
X = bsin2a, егер a < 0;X = (a+1)/b, егер a >=0;
Х функциясының мәнін есептейтін программа құрыңдар. Компьютерде орындап, нәтижесін көрсет.
Тапсырма №2.
1 – нұсқа
eгер х>0;
eгер х=0;
eгер х<0;
у(х) = sinx - x функциясының мәнін есептейтін программа құрыңдар.
2 – нұсқа
eгер х>0;
eгер х<0;
= cosx + x2 функциясының мәнін есептейтін программа құрыңдар.Компьютерде орындап, нәтижесін көрсет.
6)Сабақты қорытындылау
Оқушыларға тармақталу операторы туралы жалпы мағлұмат беру.
7) Үйге тапсырма
Тармақтық алгоритмді программалау.
Пән Информатика сынып___ Күні _._ .201 ж.
сынып___ Күні _._ .201 ж.
сабақ №: 13 сағ.саны.: 2
Тақырып: Таңдауды ұйымдастыру және шартты программа. Шартты операторлар.
Мақсат: Оқушылардың Паскаль тіліндегі шартты оператормен программа құруды үйрету.
Міндеттер:
Білімділік – Оқушыларды таңдау ұйымдастырылған шартты программалар құрып үйрету.
Дамытушылық –Оқушылардың программалау тәсілдері мен әдістерін қолдану қабілеттерін дамыту.