Файл: азастан республикасы ылым жне жоары білім министрлігі ОРыт ата атындаЫ ызылорда университеті жаратылыстану институты.doc

Скачать файл (3,25Мб)

Заказать решение

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 12.12.2023

Просмотров: 443

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

ҚОРҚЫТ АТА АТЫНДАҒЫ ҚЫЗЫЛОРДА УНИВЕРСИТЕТІ

ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ИНСТИТУТЫ

«БИОЛОГИЯ, ГЕОГРАФИЯ ЖӘНЕ ХИМИЯ» КАФЕДРАСЫ
Модуль 2:«Пропедевтика»

OFD 1201 «Оқушылардың физиологиялық дамуы»

Пәнінің оқу - әдістемелік кешені

6В01510 – «Математика»

6В01582 – «Физика»

6В01517 – «Информатика»

6В01407 – «Музыкалық білім»

6В01409 – «Көркем еңбек және сызу мұғалімдерін даярлау»

білім беру бағдарламалары

ҚЫЗЫЛОРДА 2022

Түсіндірме жазба

Оқушылардың физиологиялық дамуы жалпы физиологияның бөлімі болып табылады. Бұл ғылым әртүрлі онтогенез кезеңдерінде ағзада өтіп жатқан тіршілік қызметтерді зерттейді. Тәрбие және оқытудың педагогикалық тиімділігі балалардың және жасөспірімдердің морфофизиологилық ерекшеліктеріне, даму кезеңдеріне байланысты. Сонымен қатар дене шынықтыру және сауықтыру жұмысын дұрыс қамтамасыз етуге, балалардың психологиясының жастық ерекшеліктерін түсінуге көмектеседі. Ал бала гигиенасы оқу тәрбие үдерісін, күн және демалу тәртібін, балалардың тамақтануын, құрал-жабдықтарды, бала мекемелерін ғылыми негізделген ұсыныстармен қамтамасыз етеді.

Пәннің мақсаты: мектепте, колледжде оқу - тәрбие үрдісінің физиологиялық-гигиеналық негіздерін, оқушылардың еңбек және демалыс режимін талдау;

Балалар мен жасөспірімдердің әртүрлі жастағы өсу мен даму заңдылықтарын, жекелеген жүйелердің физиологиясын және жасқа сай ерекшелігін қарастыру, сонымен қатар балалар мен жасөспірімдердің денсаулығын сақтау жолдарын меңгеру;

Пәннің міндеттері:

Дамып келе жатқан организмнің жасқа байланысты ерекшеліктері туралы білім игеру;
Балалар мен жасөспірімдердің денсаулығын сақтау және нығайту, олардың оқу және дене жақсарту туралы педагогикалық қызметте пайдалану;

Оқушылардың физиологиялық дамуы пәні 6В01510 – «Математика», 6В01582 – «Физика», 6В01517 – «Информатика», 6В01407 – «Музыкалық білім», 6В01409 – «Көркем еңбек және сызу мұғалімдерін даярлау» білім беру бағдарламалары бойынша 1 курстың білім алушыларына арналған. Пәннің жалпы сағат саны – 90 сағат. Оның ішінде лекциялар – 15 сағат, практикалық сабақ – 15, БАОӨЖ – 5, БӨЖ – 55. Қорытынды бақылау – емтихан.

Пәннің мазмұны

«Оқушылардың физиологиялық дамуы» пәні педагогикалық білім беру бағдарламалары үшін дайындалған. Пәнде оқушылар ағзасының өсуі мен дамуының негізгі заңдылықтары, жеке дамудың әртүрлі кезеңдеріндегі мүшелер мен мүшелер жүйесінің жұмыс істеу ерекшеліктері, дамып жатқан ағза жүйелерінің өзара әрекеттесуі туралы қазіргі заманғы идеялар, оқушылардың әртүрлі дене жүйелерінің жұмыс істеуінің физиологиялық ерекшеліктерін қарастырады.

Пәннің мазмұны: «Оқушылардың физиологиялық дамуы» пәні педагогикалық білім беру бағдарламалары үшін дайындалған. Пәнде оқушылар ағзасының өсуі мен дамуының негізгі заңдылықтары, жеке дамудың әртүрлі кезеңдеріндегі мүшелер мен мүшелер жүйесінің жұмыс істеу ерекшеліктері, дамып жатқан ағза жүйелерінің өзара әрекеттесуі туралы қазіргі заманғы идеялар, оқушылардың әртүрлі дене жүйелерінің жұмыс істеуінің физиологиялық ерекшеліктерін қарастырады.

Пәннің мақсаты: мектепте, колледжде оқу - тәрбие үрдісінің физиологиялық-гигиеналық негіздерін, оқушылардың еңбек және демалыс режимін талдау;

Балалар мен жасөспірімдердің әртүрлі жастағы өсу мен даму заңдылықтарын, жекелеген жүйелердің физиологиясын және жасқа сай ерекшелігін қарастыру, сонымен қатар балалар мен жасөспірімдердің денсаулығын сақтау жолдарын меңгеру;

Пәннің міндеттері:

Дамып келе жатқан организмнің жасқа байланысты ерекшеліктері туралы білім игеру;
Балалар мен жасөспірімдердің денсаулығын сақтау және нығайту, олардың оқу және дене жақсарту туралы педагогикалық қызметте пайдалану;

Пәнді игеру барысында қалыптасатын құзыреттіліктер: Оқушылардың дамуы мен өсуінің негізгі заңдылықтарын, жеке дамудың әртүрлі кезеңдерінде мүшелер мен жүйелердің қызмет ету ерекшеліктерін игеру. Педагогикалық қызметте оқушылардың физикалық даму қабілеттілігін анықтау әдістерін және алған білімдерін оқыту мен тәрбиеде қолдану.

Пән бойынша оқытудың күтілетін нәтижелер: Оқушылардың дамуы мен өсуінің негізгі заңдылықтарын, жеке дамудың әртүрлі кезеңдерінде мүшелер мен жүйелердің қызмет ету ерекшеліктерін игерген. Педагогикалық қызметте оқушылардың физикалық даму қабілеттілігін анықтау әдістерін және алған білімдерін оқыту мен тәрбиеде қолданады.

Пререквизит: мектеп биология курсы

Постреквизит: -

І. Пәннің технологиялық картасы

А П Т А	Тақырып атауы	Сағат саны	Сабақ түрі	Қолданылатын педагогикалық технологиялар	Бақылау түрі	Әдебиет
Модуль №1: «Балалар мен жасөспірімдердің өсу мен дамуы»
1	Лекция1. Тақырып: Кіріспе. «Оқушылардың физиологиялық дамуы» пәні 1.1. Оқушылардың физиологиялық дамуы пәні. 1.2. Оқушылардың физиологиялық дамуы пәнінің басқа ғылымдармен байланысы. 1.3. Оқушылардың физиологиялық дамуы ғылымының қалыптасуы	1	Интерактивті лекция	Сын тұрғысынан ойлау технологиясы	Тақырыптық бақылау	1.Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы: оқу құралы / С.Ж. Бұғыбаева, Р.Б. Лесбекова, Б.Ғ. Есжан, Ж.С. Кисебаев. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	Практикалық сабақ1. Тақырып: Жеке бастың гигиенасы.	1	Семинар	Сын тұрғысынан ойлау технологиясы	Жеке-дара жұмысқа бақылау	1.Набидоллина Ш.С. Бастауыш мектеп жасындағы балалардың анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	БОӨЖ 1. Тақырып: Оқушылардың физиологиялық дамуы пәні 1.1. Оқушылардың физиологиялық дамуының зерттеу әдістері	1	Өзіндік жұмыс	Сын тұрғысынан ойлау технологиясы	Топтық жұмысқа бақылау	1. Physiology development of pupils: Textbook / Sh. Balgimbekov, R.Aisman, G.Tashenova, T.Nurkenov. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	БӨЖ 1. Тақырып: Оқушылардың өмір сүру дағдылары 1.1.Балалар мен жасөспірімдерде салауатты өмір салтын қалыптастыру негіздері 1.2. Өмір тіршілік жағдайларының балалар мен жасөспірімдердің өсуіне, дамуына тигізетін әсерлері	4	Зерттеу жұмысы	Әдебиеттермен жұмыс жасау	Жеке жұмысқа бақылау	2.Абжанова Ш.А., Тамақтану физиологиясы және санитария-гигиена : Оқулық. - Алматы : "Бастау" баспасы, 2017. - 320 б. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
2	Лекция2. Тақырып: Балалардың өсуі мен дамуының негізгі заңдылықтары 2.1.Балалар мен жастардың өсуі мен дамуы, олардың көрсеткіштері 2.2.Акселерация 2.3. Адам жасының кезеңдері	1	Проблемалық дәріс	Сын тұрғысынан ойлау технологиясы	Ауызша бақылау	1.Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы: оқу құралы / С.Ж. Бұғыбаева, Р.Б. Лесбекова, Б.Ғ. Есжан, Ж.С. Кисебаев. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	Практикалық сабақ2. Тақырып: Жасөспірімдердің өсуі мен дамуы 2.1. Өсу мен дамудың заңдылықтары 2.2. Адам жасының кезеңдері	1	Семинар (зерттеу сабағы)	Деңгейлік саралау технологиясы	Дидактикалық жұмыстармен жұмыс жасау	1.Набидоллина Ш.С. Бастауыш мектеп жасындағы балалардың анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы 2. Дүйсембин Қ.Д., Набидоллина Ш.С., Ордабеков С.О., Абдрақов Б.Қ., Ахауова Г.А. Жас ерекшелік анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	БОӨЖ 2. Тақырып: Оқушылардың жас ерекшеліктеріне байланысты сынып бөлмелеріне қойылатын талаптар	1	Кейс сабақ	Өзіндік дамыту технологиясы	Ауызша бақылау	1. Physiology development of pupils: Textbook / Sh. Balgimbekov, R.Aisman, G.Tashenova, T.Nurkenov. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	БӨЖ 2. Тақырып : Физиология ғылымының дамуына үлес қосқан ғалымдардың еңбектері	4	Жеке жұмыс жасау	Жекелеп оқыту технологиясы	Жеке жұмысқа бақылау	2.Абжанова Ш.А., Тамақтану физиологиясы және санитария-гигиена : Оқулық. - Алматы : "Бастау" баспасы, 2017. - 320 б. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
3	Лекция3. Тақырып:Жүйке жүйесінің физиологиясы. 3.1.Жүйке жүйесінің маңызы. 3.2 Жүйке құрылымдарының морфологиясы	1	Түсіндірмелі-иллюстрациялы сабақ	Модульдік оқыту технологиясы	Тақырыптық бақылау	1.Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы: оқу құралы / С.Ж. Бұғыбаева, Р.Б. Лесбекова, Б.Ғ. Есжан, Ж.С. Кисебаев. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	Практикалық сабақ3.Тақырып: Рефлекс 3.1.Рефлекс доғасы 3.2.Аксонның қызметі 3.3. Дендриттердің қызметі	1	Жарыс сабақ	Ойын технологиясы	Топтық жұмысқа бақылау	1.Набидоллина Ш.С. Бастауыш мектеп жасындағы балалардың анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы 2. Дүйсембин Қ.Д., Набидоллина Ш.С., Ордабеков С.О., Абдрақов Б.Қ., Ахауова Г.А. Жас ерекшелік анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	БОӨЖ 3.Тақырып : Жүйке жүйесінің физиологиясы 3.1.Рефлекс-жүйке әрекетінің негізі	1	Кейс жинақтау сабақ	Жеке жұмыс жасау	Жеке жұмысқа бақылау	1.Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы: оқу құралы / С.Ж. Бұғыбаева, Р.Б. Лесбекова, Б.Ғ. Есжан, Ж.С. Кисебаев. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	БӨЖ 3. Тақырып : Жүйке жүйесінің физиологиясы, оның жасқа байланысты дамуы. 3.1.Нейронның қызметі, қасиеттері. Тітіркену, тітіркендіргіш, қозу, тежелу ұғымдары	4	Зерттеу жұмысы	Жекелеп оқыту технологиясы	Жеке жұмысқа бақылау	1.Набидоллина Ш.С. Бастауыш мектеп жасындағы балалардың анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы 2. Дүйсембин Қ.Д., Набидоллина Ш.С., Ордабеков С.О., Абдрақов Б.Қ., Ахауова Г.А. Жас ерекшелік анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
4	Лекция4. Тақырып: Ми және жұлынның құрылысы 4.1. Ми бөліктері және оның қызметі 4.2. Жұлынның қызметі	1	Түсіндірмелі-иллюстрациялы сабақ	Модульдік оқыту технологиясы	Тақырыптық бақыла	1. Physiology development of pupils: Textbook / Sh. Balgimbekov, R.Aisman, G.Tashenova, T.Nurkenov. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	Практикалық сабақ4. Тақырып: Жүйке жүйесі 4.1. Үлкен ми сыңарлары 4.2 Аралық ми 4.3. Ортаңғы ми 4.4.Сопақша ми 4.5. Мишық	1	Интерактивтік топтық жұмыс	Сұрақ-жауап	Жазбаша бақылау	2.Абжанова Ш.А., Тамақтану физиологиясы және санитария-гигиена : Оқулық. - Алматы : "Бастау" баспасы, 2017. - 320 б. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	БОӨЖ 4. Оқушылардың жоғары дәрежелі жүйке қызметі және оның жасқа байланысты ерекшелігі	1	Жарыс сабақ	Әдебиеттермен жұмыс жасау	Дидактикалық жұмыстармен жұмыс жасау	1.Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы: оқу құралы / С.Ж. Бұғыбаева, Р.Б. Лесбекова, Б.Ғ. Есжан, Ж.С. Кисебаев. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	БӨЖ 4. Тақырып: Оқушылар арасындағы жүйке жүйесі қызметі бұзылуынан туындайтын аурулар	4	Талқылау сабақ	Глоссарий	Жеке-дара жұмыс жасау	1.Набидоллина Ш.С. Бастауыш мектеп жасындағы балалардың анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы 2. Дүйсембин Қ.Д., Набидоллина Ш.С., Ордабеков С.О., Абдрақов Б.Қ., Ахауова Г.А. Жас ерекшелік анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
5	Лекция5. Тақырып: Анализаторлардың жас ерекшелік физиологиясы мен гигиенасы. 5.1.Сыртқы ақпараты қабылдаудың жүйелі ұйымдасуы. Организмнің сенсорлық жүйесі. 5.2.Көру анализаторы. Көздің құрылысы мен оптикалық қасиеті. Аккомодация. Көру өткірлігі. 5.3.Есту анализаторы. Құлақтың құрылысы мен акустикалық қасиеттері.	1	Интерактивтік лекция	Венн Диаграммасы	Ұжымдық конспект	1.Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы: оқу құралы / С.Ж. Бұғыбаева, Р.Б. Лесбекова, Б.Ғ. Есжан, Ж.С. Кисебаев. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	Практикалық сабақ5. Тақырып: Анализаторлар, олардың жасқа байланысты ерекшеліктері. 5.1. Көру гигиенасы. 5.2. Көру және есту мүшесінің функционалдық ерекшеліктері. Олардың оңтайлы жұмыс жасауы	1	Интерактивтік топтық жұмыс	Сұрақ-жауап	Жазбаша бақылау	1.Набидоллина Ш.С. Бастауыш мектеп жасындағы балалардың анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы 2. Дүйсембин Қ.Д., Набидоллина Ш.С., Ордабеков С.О., Абдрақов Б.Қ., Ахауова Г.А. Жас ерекшелік анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	БОӨЖ 5. Тақырып: Тақырып: Анализаторлар, олардың жасқа байланысты ерекшеліктері. 4.1. Иіс сезу, дәм сезу, сипап сезу, тепе-теңдікті сақтау анализаторлары.	1	Кейс сабақ	Жекелеп оқыту технологиясы	Жеке жұмыс жасау	1. Physiology development of pupils: Textbook / Sh. Balgimbekov, R.Aisman, G.Tashenova, T.Nurkenov. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	БӨЖ 5. Тақырып: Сенсорлы жүйелердің жасқа байланысты дамуы	4	Зерттеу жұмысы	Әдебиеттермен жұмыс жасау	Жеке жұмысқа бақылау	1.Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы: оқу құралы / С.Ж. Бұғыбаева, Р.Б. Лесбекова, Б.Ғ. Есжан, Ж.С. Кисебаев. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
6	Лекция6. Тақырып: Жасөспірімдер эндокринологиясы 6.1.Ішкі секрециялық бездер. Эндокриндік, экзокриндік, аралас бездер 6.2. Гипофиз, қалқанша без және қалқанша маңы бездерінің физиологиясы	1	Баяндау лекция	Дамыта оқыту технологиясы	Тақырыптық бақылау	1.Набидоллина Ш.С. Бастауыш мектеп жасындағы балалардың анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы 2. Дүйсембин Қ.Д., Набидоллина Ш.С., Ордабеков С.О., Абдрақов Б.Қ., Ахауова Г.А. Жас ерекшелік анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	Практикалық сабақ 6. Тақырып: Ішкі секреция бездерінің физиологиясы. 6.1. Гормондар құрамы 6.2. Гормондардың қызметі	1	Проблемалық сабақ	Пікір-талас	Топтық жұмыс жасау	1. Physiology development of pupils: Textbook / Sh. Balgimbekov, R.Aisman, G.Tashenova, T.Nurkenov. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	БӨЖ6. Тақырып: Жасөспірімдер эндокринологиясы	4	Зерттеу жұмысы	Салыстырмалы диаграмма	Жеке жұмыс жасау	2.Абжанова Ш.А., Тамақтану физиологиясы және санитария-гигиена : Оқулық. - Алматы : "Бастау" баспасы, 2017. - 320 б. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
7	Лекция 7. Тақырып: Ұйқы безі, бүйрек үсті безі, жыныс бездерінің физиологиясы 7.1. Ұйқы безінің қызметі 7.2. Бүйрек үсті безінің құрылысы және қызметі 7.3. Жыныс бездерінің физиологиясы	1	Баяндау лекция	Дамыта оқыту технологиясы	Тақырыптық бақылау	1.Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы: оқу құралы / С.Ж. Бұғыбаева, Р.Б. Лесбекова, Б.Ғ. Есжан, Ж.С. Кисебаев. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	Практикалық сабақ 7. Тақырып: Ұйқы безі, бүйрек үсті безі, жыныс бездерінің қызметі бұзылуы кезінде туындайтын аурулар	1	Проблемалық саба	Пікір-талас	Топтық жұмыс жасау	1.Набидоллина Ш.С. Бастауыш мектеп жасындағы балалардың анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы 2. Дүйсембин Қ.Д., Набидоллина Ш.С., Ордабеков С.О., Абдрақов Б.Қ., Ахауова Г.А. Жас ерекшелік анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	БӨЖ 7. Тақырып: Оқушылар арасында жиі кездесетін эндокрионологиялық аурулардың профилактикасы	4	Зерттеу жұмысы	Жекелеп оқыту технологиясы	Қорытынды бақылау	1. Physiology development of pupils: Textbook / Sh. Balgimbekov, R.Aisman, G.Tashenova, T.Nurkenov. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
7	Аралық бақылау №1			Тест
Модуль №2: «Оқу-тәрбие жұмысына қойылатын гигиеналық талаптар»
8	Лекция 8. Тақырып: Тірек- қимыл жүйесі және оның жас ерекшеліктері. 8.1.Оқушы қаңқасы. 8.2.Қаңқаның қалыптасуы мен олардың иілістері	1	Интерактивті лекция	Дамыта оқыту технологиясы	Тақырыптық бақылау	1.Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы: оқу құралы / С.Ж. Бұғыбаева, Р.Б. Лесбекова, Б.Ғ. Есжан, Ж.С. Кисебаев. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	Практикалық сабақ 8. Тақырып: Тірек-қимыл жүйесі 8.1. Қаңқаның қызметі: сүйектердің, бұлшықеттердің түрлері, гиподинамия	1	Семинар	Салыстырмалы ассоциация құрастыру	Дидактикалық жұмыстармен жұмыс жасау	1.Набидоллина Ш.С. Бастауыш мектеп жасындағы балалардың анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы 2. Дүйсембин Қ.Д., Набидоллина Ш.С., Ордабеков С.О., Абдрақов Б.Қ., Ахауова Г.А. Жас ерекшелік анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	БӨЖ 8. Тақырып: Тірек-қимыл аппараты, оның жасқа байланысты дамуы 8.1. Қаңқа бөлімдері	5	Зерттеу жұмысы	Әдебиеттермен жұмыс жасау	Жеке жұмысқа бақылау	1.Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы: оқу құралы / С.Ж. Бұғыбаева, Р.Б. Лесбекова, Б.Ғ. Есжан, Ж.С. Кисебаев. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
9	Лекция 9. Тақырып: Тірек-қимыл жүйесі 9.1. Бұлшықеттің құрылысы, түрлері 9.2. Бұлшықеттердің қызметі	1	Интерактивті лекция	Дамыта оқыту технологиясы	Тақырыптық бақылау	1.Набидоллина Ш.С. Бастауыш мектеп жасындағы балалардың анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы 2. Дүйсембин Қ.Д., Набидоллина Ш.С., Ордабеков С.О., Абдрақов Б.Қ., Ахауова Г.А. Жас ерекшелік анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	Практикалық сабақ 9.Тақырып: Бұлшық ет дамуы мен түрлері 9.1. Бұлшық еттің түрлері, қызметтері 9.2. Буындардың қызметі	1	Семинар	Салыстырмалы ассоциация құрастыру	Дидактикалық жұмыстармен жұмыс жасау	1.Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы: оқу құралы / С.Ж. Бұғыбаева, Р.Б. Лесбекова, Б.Ғ. Есжан, Ж.С. Кисебаев. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	БӨЖ 9. Тақырып: Витаминдер және олардың балалар мен жасөспірімдердің өміріндегі маңызы	4	Жеке жұмыс	Әдебиеттермен жұмыс жасау	Конспект	1.Набидоллина Ш.С. Бастауыш мектеп жасындағы балалардың анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы 2. Дүйсембин Қ.Д., Набидоллина Ш.С., Ордабеков С.О., Абдрақов Б.Қ., Ахауова Г.А. Жас ерекшелік анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
10	Лекция10. Тақырып: Қан және қанайналу жүйесінің жас ерекшеліктері. 10.1. Организмнің ішкі ортасы – қан, ұлпааралық сұйықтық, лимфа. 10.2. Қан жүйесі, қанның жасалуы	1	Баяндау лекция	Дамыта оқыту технологиясы	Ауызша бақылау	1. Physiology development of pupils: Textbook / Sh. Balgimbekov, R.Aisman, G.Tashenova, T.Nurkenov. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	Практикалық сабақ 10.Тақырып: Қан және қанайналу жүйесінің жас ерекшеліктері. 10.1. Қан жасушаларының құрылысы 10.2. Қан топтары, оларды анықтау	1	Бағдарламалы сабақ	Жекелеп оқыту технологиясы	Қорытынды бақылау	2.Абжанова Ш.А., Тамақтану физиологиясы және санитария-гигиена : Оқулық. - Алматы : "Бастау" баспасы, 2017. - 320 б. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	БӨЖ 10. Тақырып: Балалар мен жасөспірімдердегі қан жүйесіне байланысты аурулар	4	Жеке жұмыс	Әдебиеттермен жұмыс жасау	Жеке жұмысқа бақылау	1.Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы: оқу құралы / С.Ж. Бұғыбаева, Р.Б. Лесбекова, Б.Ғ. Есжан, Ж.С. Кисебаев. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
11	Лекция11. Тақырып: Қан айналу жүйесінің жалпы құрылысы мен маңызы 11.1. Жүрек, оның құрылыс мен қызметі 11.2. Үлкен қан айналу жүйесі 11.2. Кіші қан айналу жүйесі	1	Баяндау лекция	Дамыта оқыту технологиясы	Ауызша бақылау	1.Набидоллина Ш.С. Бастауыш мектеп жасындағы балалардың анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы 2. Дүйсембин Қ.Д., Набидоллина Ш.С., Ордабеков С.О., Абдрақов Б.Қ., Ахауова Г.А. Жас ерекшелік анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
11	Практикалық сабақ 11. Тақырып: Қан айналу жүйесінің жалпы құрылысы мен маңызы 11.1. Жүректің қызметі мен жұмысын анықтау 11.2.Жүрек- қан тамырлар жүйесі қызметі, бұзылғанда туындайтын аурулар	1	Бағдарламалы сабақ	Жекелеп оқыту технологиясы	Қорытынды бақылау	1. Physiology development of pupils: Textbook / Sh. Balgimbekov, R.Aisman, G.Tashenova, T.Nurkenov. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	БӨЖ 11. Тақырып: Балалар мен жасөспірімдердегі қанайналым жүйесі аурулары	3	Жеке жұмыс	Әдебиеттермен жұмыс жасау	Жеке жұмысқа бақылау	2.Абжанова Ш.А., Тамақтану физиологиясы және санитария-гигиена : Оқулық. - Алматы : "Бастау" баспасы, 2017. - 320 б. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
12	Лекция12. Тақырып: Тыныс алу мүшелері және олардың қызметінің жас ерекшеліктері 12.1.Оқушының тыныс алу жүйесінің маңызы, құрылысы мен қызметінің ерекшеліктері. 12.2.Өкпенің тіршілік сыйымдылығы. Өкпедегі газдың алмасуы. 12.3.Тыныс алу мүшелерінің қызметінің реттелу жолдары	1	Интерактивті лекция	Сын тұрғысынан ойлау технологиясы	Тақырыптық бақылау	1.Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы: оқу құралы / С.Ж. Бұғыбаева, Р.Б. Лесбекова, Б.Ғ. Есжан, Ж.С. Кисебаев. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	Практикалық сабақ 12. Тақырып: Тыныс алу жүйесі 12.1. Тыныс алу қозғалыстары 12.2. Тыныс алу мүшелері қызметінің гигиенасы	1	Семинар	Дамыта оқыту технологиясы	Жеке-дара жұмысқа бақылау	1.Набидоллина Ш.С. Бастауыш мектеп жасындағы балалардың анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы 2. Дүйсембин Қ.Д., Набидоллина Ш.С., Ордабеков С.О., Абдрақов Б.Қ., Ахауова Г.А. Жас ерекшелік анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	БӨЖ 12. Тақырып: Балалар мен жасөспірімдердегі тыныс алу жүйесінің аурулар	3	Жеке жұмыс	Әдебиеттермен жұмыс жасау	Жеке жұмысқа бақылау	1. Physiology development of pupils: Textbook / Sh. Balgimbekov, R.Aisman, G.Tashenova, T.Nurkenov. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
13	Лекция 13. Тақырып: Ас қорыту жүйесінің жасерекшеліктері 13.1.Ас қорыту жүйесі мүшелерінің құрылысы мен қызметі 13.2.Ауыз қуысындағы ас қорыту. Сілекей бездері 13.3 Тістер. Тістің алмасуы	1	Проблемалық дәріс	Сын тұрғысынан ойлау	Ауызша бақылау	1.Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы: оқу құралы / С.Ж. Бұғыбаева, Р.Б. Лесбекова, Б.Ғ. Есжан, Ж.С. Кисебаев. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	Практикалық сабақ 13. Тақырып: Асқорыту жүйесінің физиологиясы 13.1. Тамақтану тәртібін құрастыру 13.2. Астың реттелуі	1	Жарыс сабақ	Салыстырмалы ассоциация құрастыру	Топтық жұмыс жасау	1.Набидоллина Ш.С. Бастауыш мектеп жасындағы балалардың анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы 2. Дүйсембин Қ.Д., Набидоллина Ш.С., Ордабеков С.О., Абдрақов Б.Қ., Ахауова Г.А. Жас ерекшелік анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	БӨЖ 13. Тақырып: Балалар мен жасөспірімдердегі асқорыту жүйесі аурулары	3	Жеке жұмыс	Әдебиеттермен жұмыс жасау	Жеке жұмысқа бақылау	1. Physiology development of pupils: Textbook / Sh. Balgimbekov, R.Aisman, G.Tashenova, T.Nurkenov. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
14	Лекция14. Тақырып: Сыртқа шығару жүйесі мүшелерінің физиологиясы 14.1. Зәр шығару жүйесі 14.2.Бүйректің құрылысы және қызметі	1	Интерактивті лекция	Өзіндік дамыту технологиясы	Ауызша бақылау	2.Абжанова Ш.А., Тамақтану физиологиясы және санитария-гигиена : Оқулық. - Алматы : "Бастау" баспасы, 2017. - 320 б. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	Практикалық сабақ 14. Тақырып: Сыртқа шығару жүйесі мүшелерінің физиологиясы 14.1. Жеке бастың гигиенасы.	1	Семинар (зерттеу сабағы)	Сын тұрғысынан ойлау технологиясы Кластер, миға шабуыл	Қорытынды бақылау	1.Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы: оқу құралы / С.Ж. Бұғыбаева, Р.Б. Лесбекова, Б.Ғ. Есжан, Ж.С. Кисебаев. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	БӨЖ 14. Тақырып: Балалар мен жасөспірімдердегі зәр шығару жүйесі аурулары	3	Жеке жұмыс	Әдебиеттермен жұмыс жасау	Жеке жұмысқа бақылау	1.Набидоллина Ш.С. Бастауыш мектеп жасындағы балалардың анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы 2. Дүйсембин Қ.Д., Набидоллина Ш.С., Ордабеков С.О., Абдрақов Б.Қ., Ахауова Г.А. Жас ерекшелік анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
15	Лекция15. Тақырып: Терінің құрылысы және қызметі 15.1.Терінің құрылысы 15.2.Терінің қызметі	1	Интерактивті лекция	Өзіндік дамыту технологиясы	Ауызша бақылау	1.Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы: оқу құралы / С.Ж. Бұғыбаева, Р.Б. Лесбекова, Б.Ғ. Есжан, Ж.С. Кисебаев. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	Практикалық сабақ Терінің құрылысы және қызметі 15.1. Шаш гигиенасы 15.2. Тырнақ гигиенасы	1	Семинар (зерттеу сабағы)	Сын тұрғысынан ойлау технологиясы Кластер, миға шабуыл	Қорытынды бақылау	1.Набидоллина Ш.С. Бастауыш мектеп жасындағы балалардың анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы 2. Дүйсембин Қ.Д., Набидоллина Ш.С., Ордабеков С.О., Абдрақов Б.Қ., Ахауова Г.А. Жас ерекшелік анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	БӨЖ 15. Тақырып: Оқушының киіну гигиенасы	3	Жеке жұмыс	Әдебиеттермен жұмыс жасау	Жеке жұмысқа бақылау	1. Physiology development of pupils: Textbook / Sh. Balgimbekov, R.Aisman, G.Tashenova, T.Nurkenov. http://library.korkyt.kz:84/MegaPro/Web/SearchResult/ToPage/1
	Аралық бақылау №2			Платонус	Тест
	Емтихан			Платонус	Тест
	Барлығы:	90
	Оның ішінде:
	Лекциялар:	15
	Практикалық сабақтар:	15
	Зертханалық сабақтар:	-
	БОӨЖ :	5
	БӨЖ :	55

II. сабақтардың түрлеріне сәйкес білім алушының жұмыс уақытын бөлу

Сағаттардың жалпы саны	Академиялық сағаттар саны
Сағаттардың жалпы саны	Лекциялар	Практикалық / семинарлық	зертханалық	БОӨЖ	БӨЖ
90	15	15	-	5	55

III. Аралық бақылаулар мен емтихандардың сұрақтары:

1 аралық бақылау сұрақтары:

Адам организмнің жеке мүшелерінің және мүшелер жүйелерінің қызметтерін, даму жолдарын қарастыратын ғылым.
Адамның денсаулығын сақтауға қажетті жағдайларды қарастырып, анықтап, түрлі ұсыныстар жасайтын ғылым.
Балалар мен жастардың өсуін анықтайтын аспап?
Жасқа байланысты физиология әдістемесінің бірі.
Сыртқы ортаны танудағы негізгі әдістеме.
Байқау мен лабораториялық эксперименттің аралық түрі.
Жасқа сай физиология ғылымында лабороториялық тәжірибе әдісінің бірі.
Организмдегі жасушалардаың саны мен салмағының ұлғаюуына байланысты дене көрсеткіштерінің артуы.
Организмде негізгі қанша көрсеткіш бар?
Сан көрсеткіштерінің сапалық көрсеткіштерге айналуы.
Жыныстық жетілу қыздарда неше жастан басталады?
Жыныстық жетілу ұлдарда неше жаста басталады?
Өсу қарқыны адам өмірінде неше рет күшейеді?
Адам өмірін негізінде неше кезеңге бөлуге болады?
Балалар мен жастардың өсуі мен дамуының ата-аналарымен салыстырғанда жылдамырақ болуы.
Өсуі мен дамуы ұқсас, физиологиялық ерекшеліктері бірдей уақыт мөлшерінің шегі.
Бір кезеңнен екінші кезеңге ауысу уақыты.
Организмнің көзін жұмып, тыныш, ештеңені ойламай, тыңдамай, денесін босатып, ояу жатқан қалпы.
Адам денесінің сыртқы және ішкі орталардың түрлі әсерлеріне жауап беру қабілеті.
Тірі ұлпалардың электрлік қызметі.
Жүйке жүйесінің құрылысы мен функциялық негізі.
Нейрондардың бір-бірімен байланысы.
Сыртқы қабықпен қапталған нерв клеткасының өсінділері.
Қозуды орталыққа өткізетін нервтер.
Қозуды орталықтан жұмысшы мүшеге таситын нервтер.
Адамның жүйке жүйесі нешеге бөлінеді?
Орталық жүйке жүйесі неден тұрады?
Орталық жүйке жүйесінің ең маңызды бөлігі.
Адамның миы қайда орналасқан?
Ми мен жұлыннан шығып бүкіл мүшелерге, олардың ұлпаларына, клеткаларына тараған нерв клеткалары мен нерв талшықтары.
Шеткі жүйке жүйесі қандай жүйке жүйелеріне бөлінеді?
Организмнің сыртқы мүшелерін және сырт тұлғасын қандай жүйке жүйесі нервтендіреді?
Вегетативтік жүйке жүйесі қандай жүйке жүйелерінен тұрады?
Ми сыңарларының сыртында нейрондардың денесінен тұратын қалыңдығы 2-4 мм сұр зат.
Ми қыртысында қозуды әрекет потенциалы ретінде жазып алатын аспап.
Сыртқы ортаның тітіркендіргіштерінің әсеріне нерв жүйесінің қатысуымен организмнің берген жауабы.
Рефлекстің пайда болуына қажетті уақыт.
И.П.Павлов барлық рефлекстерді қандай рефлекстер деп бөлген.
Рефлекс кезінде қозудың жүретін жолы.
Рефлекторлық доға неше бөлімнен тұрады?
И.М.Сеченевтің «Ми рефлекстері» еңбегі қай жылы жазылды?
Қандай рефлекстер туа пайда болып, өздерінің орындалуы үшін ешқандай қосымша жағдайларды қажет етпейді?
Қандай рефлекстер тұқым қуаламайды, тек өмір тәжірибесінің негізінде сыртқы ортамен байланыстың арқасында пайда болып отырады?
Тежелудің түрлері.
Ең бірінші темпераменттің төрт типін анықтаған ғалым.
Темпераменттің физиологиялық негіздерін ғылыми тұрғыда дәлелдеген ғалым.
И.П.Павлов сыртқы ортаның табиғи әсерлерін қалай атады?
Есте сақтау қабілеті аз зерттелген қаситтердің бірі.
Ес неше бөліктен тұрады?
Ес мәліметті сақтау мерзіміне байланысты нешеге бөлінеді?
«Эмоция» сөзі латын тілінен аударғанда қандай мағына береді?
Адамның ішкі сезімін білдіретін сыртқы ортадан алған сезімдерінің негізінде қалыптасқан көңіл-күйінің көріністері.
Эмоцияны мұқият зерттеген ағылшын физиологы.
Эмоция мен есте сақтау қабілеттерінің арасындағы байланысты зерттеген орыс психиатры.
Сыртқы және ішкі ортаның әсерлерін қабылдап, талдап, талқылайтын, олардың жағдайлары туралы сезім тудыратын мүшелер жүйесі.
Организмде қанша талдағыш бар?
Барлық талдағыштар неше бөлімнен тұрады?
Көру талдағышының сезгіш бөлімі қайда орналасқан?
Әр түрлі қашықтықта орналасқан заттың бейнесін торлы қабыққа түсіру үшін көз бұршағы қандай қызмет атқарады?
Адамның ымыртта, қараңғыда көру қабілеті төмендеп, жойылуы.

2 аралық бақылау бойынша бақылау сұрақтары:

Ішкі секрециялық бездердің өнімдері.
Стресс ұғымын ең алғаш ғылымға енгізген канадалық физиолог.
«Стресс» ұғымы ағылшын тілінен аударғанда қандай мағынаны білдіреді.
Сыртқы және ішкі ортаның жағдайларының өзгеруіне сәйкес организмнің үйренуі.
Қанның пішінді элементтері.
Қанның құрамы.
Қанның ядросыз қызыл түйіршіктері.
Қанның ядросы бар ақ түйіршіктері.
Лейкоциттердің қызметін жан-жақты зерттеген ғалым.
Тромбоциттердің басты қызметі.
Қан тамырлары жарақаттанғанда жараның бетін қандай түйіршіктер жабады.
Қан беруші адам.
Қан қабылдаушы адам.
Адамның жұқпалы ауруларға қарсы тұру қабілеті.
Қанның құрамындағы қорғану қызметін атқаратын заттар.
Уланған кезде организмде пайда болатын усыздандырушы заттар.
Қан айналу жүйесіндегі негізгі бөлім.
Гемоглобиннің қан плазмасына шығуы.
Жүректің жиырылуы.
Жүректің босаңсуы.
Жүректің қабырғасы үш қабаттан тұрады: -
Құрамы жағынан қанға ұқсас, бірақ эритроциттер болмайды, лейкоциттері көп жүйе.
Тыныс алуға қатысатын мүшелер.
Басты тыныс алу мүшесі.
Тыныс алу мүшесі нешеге бөлінеді.
Өкпеге кіретін және шығатын ауаның мөлшері.
Өкпенің тіршілік сыйымдылығын өлшейтін аспап.
Ас қорыту мүшелерінің қызметтерін зерттеген орыс физиологы.
Қарын мен ішектерде астың қорытылуын зерттеуге ең көп қолданылатын әдіс.
Крахмал мен гликогенді ыдырататын фермент.
Қарын қуысындағы ас қоймалжыңы.
Қарын сөлін өндірілуінде үш кезең байқалады:
Тамақты көргенде, оның иісін сезгенде бөлінеді:
Адам тіршілігіне қажетті белоктың мөлшері.
Құрамында азоты бар химиялық заттар-
Витаминдер неше топқа бөлінеді.
Ұзақ мерзім бойы жеген тамақтың құрамында витаминдер мүлде болмаса-
Жеген тамақтың құрамында витаминдер жеткіліксіз болса-
Жеген тамақтың құрамында витаминдер мөлшерден артық болса-
Витаминге қарсы заттар.
Қуық қандай мүше?
Несептің тоқтамауы қандай ауру?
Адам терісі неше қабаттан тұрады?
Адам қаңқасының негізі.
Сұйық қан тамырлары мен нервтер өтетін сүйек каналдарының айналасында орналасқан.
Адам қаңқасы неден тұрады?
Тұлға сүйектеріне не жатады?
Бүкіл дененің тірегі-
Еттердің негізгі қызметі-
Қаңқа қанша сүйектерден тұрады?
Төс сүйегі-
Латынның S әрпі тәрізді иілген сүйек-
Адамның миы орналасқан үлкен қуыс-
Бас сүйектері негізгі екі бөліктен тұрады
Жиырылу қабілеті.
Кеңістікте белсенді қозғалуға байланысты пайда болатын дененің еркін қимылы-
Күнделікті тіршілікте орындалатын қимылдардың қосындысы.
Ұйымдастырылған қозғалыстар аз болуына байланысты соңғы жылдары балаларда пайда бола бастаған белгілер.
Ауаның, судың, топырақтың, азықтың құрамындағы заттар.
Температуралық, ылғал, ауа қозғалысы, атмосфералық қысым, күн радиациясы, айқай-шу, электромагниттік өріс.

Дәм сезгіш рецепторлар қайда орналасады?10
Ауру тудыратын микроорганизмдер, вирустар, құрттар т.б. олар денеге әсер етсе түрлі инфекциялық паразиттік ауруларды тудырады.
Сөз, ұжымдық қарым-қатынас тәрізді адам қоғамындағы түрлі әлеуметтік жағдайлар-
Еңбек, үй тұрмысы және саяси әлеуметтік-экономикалық жағдайлар.
Қарапайым белоктың құрамында қанша зат бар?
Майдың көбі май ұлпасындағы организмнің... 1.
Глюкозаның мөлшері адам қанында шамамен тұрақты-
Ұйқы безінің Лангерганс аралшаларының ішкі секрециялық қызметі бұзылып, инсулин гармоны жетіспегенде қандай ауру байқалады?
Белгілі бір қоректік заттың 1 грамм тотыққанда шығаратын қуаттың мөлшері:
Қалыпта жағдайда адам организіміндегі ең төменгі деңгейлі зат алмасуы мен қуаттың жұмсалуы.
Тірі табиғаттың ерекше маңызды және организмнің негізгі қызметі

V. Әдебиеттер тізбесі

Негізгі әдебиеттер:

Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы: оқу құралы / С.Ж. Бұғыбаева, Р.Б. Лесбекова, Б.Ғ. Есжан, Ж.С. Кисебаев. - Алматы : Қазақ спорт және туризм академиясы, 2017. - 204 б. ;
Physiology development of pupils: Textbook / Sh. Balgimbekov, R.Aisman, G.Tashenova, T.Nurkenov. - Almaty : Association of higher educational institutions of Kazakhstan, 2016. - 280 p. ;
Абжанова Ш.А., Тамақтану физиологиясы және санитария-гигиена : Оқулық. - Алматы : "Бастау" баспасы, 2017. - 320 б. ;

Қосымша әдебиеттер:

Набидоллина Ш.С. Бастауыш мектеп жасындағы балалардың анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы:оқулық. -Астана:Фолиант, 2011.-280б
Дүйсембин Қ.Д., Набидоллина Ш.С., Ордабеков С.О., Абдрақов Б.Қ., Ахауова Г.А. Жас ерекшелік анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы. Оқу құралы. Қарағанды, Ақнұр, 2012ж.

ДЕДЛАЙН:

Білім алушының лекциялық сабақтағы жұмысын бағалау критерийлері: