ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 12.12.2023
Просмотров: 954
Скачиваний: 33
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
толықтырып тұратын торығуды да, органикалық бұзылуларды да емдейді.
Егер 1979 жылы ҮМЭ-де медициналық бикенің анықтамасы «орта медициналық білімі бар, дэрігердің басшылығымен жұмыс істейтін жэне оның жұмысына көмек көрсететін маман» болатын болса, қазіргі моделі «медициналық бике- мейірбикелік іс философиясын кэсіби жағынан түсініп, оз тэжірибесіне оңтайлы қолдана білетін жеке тұлға».
Мейірбике ісі тэжірибесінің төрт негізгі деңгейін немесе «Жаңа мейірбике концепциясын» білу керек.
Денсаулықты нығайту;
Жарақат пен аурулардың алдын алу;
Жойылған функцияларды қалпына келтіру;
Азап шегуді жеңілдету.
Медициналық мейірбике мына ролдерді атқарады:
Науқастың күтімін ұйымдастырушы;
Науқастың күтімін орындаушы;
Науқастың ықыласын қорғаушы (адвокат);
Педагог (консультант);
Зерттеуші;
Лидер (көшбасшы);
Медициналық бригаданың белсенді мүшесі.
Бақылау сүрақтары мен тапсырмалар
Қарым-катынас дегеніміз не? Анықтамасын беріңіз.
Қарым-катынас кұрлымына сипаттама беріңіз.
Коммуникация үрдісі, кері байланыс механизмдері дегеніміз не? Анықтама беріңіз.
Қарым-қатынастың вербалды жэне вербалды емес тэсілдері:' кинесика, проксемика, такесика, паралингвистика эрқайсысына сипаттама беріңіз.
Қарым-қатынас деңгейлері. Коммуникативті катынастарға сипаттама беріңіз.
Топтар дегеніміз не? Анықтамасын беріңіз.
7/ Шағын топ дегеніміз қандай топ? Нақты мысалдар арқылы түсіндіріңіз.
Үжым дегеніміз не? Анықтама беріңіз.
Топтар жэне оның жіктелуі, олардың әркайсысына сипаттама беріңіз.. ТО.Ықпал ету түрлері: жетекшілік жэне озаттық дегеніміз не?
Анықтамасын беріңіз. 11 .Қызмет қарым-қатынастары, субординация қағидасн түсіндіріңіз. 12.Қақтығыс үғымына аныктама беріңіз.
ІЗ.Қақтығыс формуласы, оның белгілері қандай? Анықтамасын беріңіз. 14.Қақтығысқа жауап қайтару стратегиясы дегеніміз не? Анықтамасын
беріңіз. 15.Маман моделіне сипаттама бере отырып, түсіндіріңіз. Іб.Кэсіби деңгейлері дегеніміз не?
П.Кэсіпшінің (профессионалдың) калыптасуына не қажет? 18.Менеджер түлғасына қойылатын талаптарын түсіндіріңіз. 19.Мейірбике жүмысын үйымдастырудағы мейірбикенің рөліне
анықтамасын беріңіз.
Рефераттық және өзіндік оқу-ізденіс жүмыс і арыиыц тақырыптары
Қарым-катынастың түрлері
Қатынас жасау - ақпарат алмасу әрекеті
Қарым-қатынас жэне тіл
Қарым-қатынас - адамдардың іс-эрекетін реттеп отыру күралы.
Қарым-катынас - адамдардың бір-бірін қабылдауы.
Топтар жэне оның жіктелуі.
Топтардың даму деңгейі.
¥жым - топтың ең жоғары түрі.
Шағын топ жэне шағын топ жөнінде батыс психологиясының көзқарасы.
Ю.Ұжымдагы психологиялық үйлесімділік.
11 .Ықпал ету түрлері: жетекшілік жэне озаттық.
12.Қызмет қарым-қатынастары, субординация.
13. Қақтығыс үғымы.
14.Қақтығыс формуласы, оның белгілері.
15.Қақтығысқа жауап қайтару стратегиясы.
Іб.Маман моделі.
17.Кэсіби деңгейлер.
18.Кэсіпшінің (профессионалдың) қалыптасуы.
19.Менеджер түлғасына қойылатын талаптар.
20.Мейірбике жүмысын ұйымдастырудағы мейірбикенің рөлі.
Қортынды білім деңгейін тексеретін тесттер
1. Бірынғай іс-эрекеттін кажеттіліктерінен туындайтын адамдар арасындағы
байланыстыц жан-жақты даму үрдісі:
А. акпарат В. эрекет С. қажеттілік Д. карым-катынас Е. эдіснама
2. Адамдардыц өзара эрекеттесуін үйымдастыру:
А. интерактивті В. коммуникациялық С. карым-қатынас
Д. эрекет Е. эмпирикалык
З.Адамдардын бір-бірін қабылдауы жэне сонын негізінде өзара түсінушіліктіц орнауы:
А. интерактивті В. коммуникация С. перцептивті Д. интеллект Е. адаптация
4. Өзара түсінушілікке экелетін екі жақты ақпарат алмасу процесі:
А. гуманизм В. адаптация С. стереотип Д. рефлексия Е. коммуникация
5. «Коммуникация» сөзініц магынасы:
А. талдау В. қалыптастыру С. жүріс-тұрыс Д. жалпы барлығымен бөлісу Е. қабілет
6. Коммуникация жетістігін білу үшін қажет:
А. қүзырет В. көзкарас С. ақпарат Д. кабілет Е. зейін
7. Басқа адамды қалай қабылдағандығы, карым-қатынас барысында кандай
ойлар мен сезімдердің туғандығы туралы мэлімет беру:
А. максат В. ізгі мұрат С. кері байланыс Д. ниет Е. тілек
8. Кэсіби багдардыц түрлері:
А. кэсіби сауат ашу В. кэсіби насихат С. кэсіби адаптация
Д. кэсіби ақыл-кеңес беру Е. осының барлығы
9. Қарым-катынас негізгі 2 канал арқылы жүзеге асады:
А. тікелей, жанама В. вербалды, вербалды емес С. психологиялық, нақтылық Д. интонация, дикция Е. вербалды, тікелей
10. Қарым-катынас барысында адамдардыц кеңістікте орналасуын зерттейді:
А. керініс В. сөйлеу С. проксемика Д. грамматика Е. жүріс-тұрыс
11. Адамдардын эмоциялары мен сезімдерінің сыртқы көріністерін зерттейді:
А. эмоция В. коммуникация С. ұмтылыс Д. құмарлық Е. кинесика
12. Қарым-катынас барысындагы қол алмасып амандасу, құшақтау т.б
денеге тию эрекеттерін зерттейді:
А. құмарлык В. моторика С. такесика Д. пантомимика Е. жестика
13. Кинесика терминініц магынасы:
А. еңкею В. козғалыс С. кисаю Д. ымдау Е. кұшақтау
14. Акустикалық жүйеге жатады:
А. такесика В. адаптация С. гуманизация Д. паралингвистика Е. когнитив
15. Ақпарат алмасудын негізгі құралы:
А. сөз В. мимика С. күлу Д. күрсіну Е. сезімдер
16. Өте күрделі үйымдасқан қоғам аталады:
А. козғалыс В. үмтылыс С. таным Д. топтар Е. иллюзия
17. Бірде-бір шағын топтьщ қүрамына кірмейтін адамдарды біріктіретін топты
атайды:
А. реалдық топ В. шартты шағын топ С. элсіз топ Д. референттік топ Е. референнтік емес топ
18. Топ дамуынын ен жоғарғы түрі:
А. ұжым В. таным С. ниет Д. наным Е. кызығу
19. ¥жымның негізгі қасиеттерінін бірі болып табылады:
А. жиыны В. кұрметтеуі С. ұйым'шылдығы Д. көніл-күйі Е. кажетсінуі
20. Шагын топтардың ішіндегі формалды емес топтар:
А. орта топтар В. микротоптар С. сәйкестендіру Д. ұжым Е. көшіру
21. Социологиялық, психологиялық эдебистте ксз-келген үйымдасқан топты
атайды:
А. мемлекет В. ығыстыру С. сэйкестендіру Д. ұжым Е. көшіру
22. Қүрылымы сырттан ресми түрдс бсрілген топтар:
А. ресми топ В. шағын топ С. ұлкен топ Д. орта топ Е. шартты топ
23. Қызметіне қарай бір-біріне багыну, яғни шені кіші қызметкерлердің өзінен
жогары кызметкерлерге қызмст бабында қатан багынуы аталады:
А. адаптация В. дискредитация С. агрессия Д. субординация Е. дискриминация
24. Адам еңбегінін белгілі бір түріне жарамдылығын көрсететін
психологиялық, физиологиялық ерекшеліктерінін, оған қажетті тиісті білім,
дагды икемділіктерінің жиынтыгы аталады:
А. кэсіби бағыттылық В. кэсіби дагды С. кэсіби шеберлік Д. кэсіби білім Е. кэсіби жарамдылық
25. Қарама-қарсы багытталған, мақсяггардың, ой-пікірлердің,
күндылықтардыц қақтыгысы аталады:
А. ығыстыру В. ренжіту С. дауласу Д. дау-дамай Е. түсінбеу
26. Мамандардың компьютерлік білімділігі, жана технологияларды қолдана
алу (мультимедия, электронды пошта, Интернет) қүзыреттілігі аталады:
А. коммуникативтік құзырет В. құкықтык құзірет С. ақпараттық құзырет
Д. кэсіптік құзырет Е. элеуметтік кұзырет
27. Мамандықтың белгілі бір түріне бағыт-бағдар беру мэселесіне келіп
тіреледі:
А. іс-эрекетке В. кэсіптік бейімделуіне С. қақтығысқа Д. кэсіптік бағдарға Е. кэсіби деңгейлерге
28. Басқалардың жүріс-түрысына ықпал ету мүмкіндігі аталады:
А. билік В. ыкдал С. мэжбүр Д. басқару Е. айқыңдау
29. Түлғалык таңдаулар мен қызығушылықтар негізінде қалыптасқан топ
аталады:
А. формалды емес топ В. микротоп С. орта топ Д. ресми топ Е. ұжым
30. Топ эрекетінің нэтижелі болуы байланысты:
А. мінез-құлыққа В. сенімге С. жетекшіге Д. ұжымға Е. кенесшіге
31. Жетекші мақсатка жету жолындағы бастапқы ақпараттар анықталмаган
жагдайда іс-эрекетті түбегейлі кайта қалыптастыру актісі:
А. шешім кабылдау В. механика С. қақтығыс Д. агрегат Е. сезім
Қорытынды білім денгейін тексеретін тест кілті
Глоссарий
А
Автоматизм- грек сөзі, қазақшасы «өздігінен қозғалғыштық» 1 деген мағынаны білдіреді.
Агнозия- санасы мен сезімі сақталған адамның тану процесінің
бұзылуы. I
Аграфия- жазудың бұзылуы. |
Агрессия- өзге адамдарға болмаса жануарларга себепсіз зиян ' келтіруге тура бағытталған қиянат, мінез-құлықындагы агрессия ; көрсетуге даярлығы.
Адаптация- (лат.асіаріаііоп, айаріет- икемделу, ұйрену мағынасын |
білдіреді). Өмірде кездесетін түрлі ситуациялық жағдайларға :
адамның бейімделуі. Сезім мүшелерінің, оларға эсер ететін.І
стимулдардың ерекшеліктеріне бейімделуі. !
Аддиктивтік мінез-қүлық- шындық өмірден кетуге үмтылған \
девианттық мінез-қүлықтың бір түрі. Бүл мінез-қүлық өзінің '
психикалық жағдайын белгілі бір заттарды қабылдау арқылы і
өзгерту немесе көтеріңкі көңіл күйді сақтау үшін назарын нақты \
іс-қимылға аударуы арқылы білінеді. 1
Аккомодация- латынның «аккомодатио» деген сөзі, қазақша «көз і
үйрену» деген мағынада.
Алексия- оқу процесін меңгере алмаушылық.
Алаң болушылық- зейіннің бір объектіге түрақтала алмауы.
Белгілі бір мақсатты іс-әрекетке түрақталу қабілетінің
функционалды жэне органикалық бүзылуы.
Альтруизм- қара басының ғана қамын ойламай, басқаларға
қамқорлық етуді уағыздайтын моральдық принцип.
Амнезия- есте сақтау процесінің бүзылуы.
Анамнез- баланың тэрбиесі мен дамуы, денсаулығының
ерекшеліктері, ауруының жүруі туралы мәліметтер жиынтығы.
Апатия- енжарлық, селқостық, сылбырлық, көңілдің еш нэрсеге
соқпауы, үнжырғаның түсуі.
Апперцепция- (латынша «ап»- префикс, «перцепция»-
қабылдауға қосымша) шынайылықтың заттары мен
қүбылыстарын қабылдаудың өткен тэжірибеге, түлғаның
индивидуалды ерекшеліктеріне жэне психикалық күйіне
тэуеяділігі.
Ар-үят- ізгілік пен мейірімділікті, имандылық пен
инабаттылықты білдіретін үғым.
Ассоциация- «ассоциатио» деген латын сөзі, қазақшасы
«байланыс» деген мағынаны білдіреді.
Астения- (грек сөзі, қазақша «элсіз» деген мағынаны білдіреді)
жоғары деңгейде шаршау мен тітіркендіргішке көрінетін нервтік-
психикалық элсіздік.
Аутизм- адамның сыртқы дүниеден оқшауланып, өзімен-өзі
болып, іштей сары уайымға салынған кездегі көңіл-күйі, ерекше
түйықтануы, өзіне кетуі.
Афазия- сөйлеу қабілетінен айырылу.
Аффект- «жан толқуы» деген латын сөзі. Бүл адамның
Егер 1979 жылы ҮМЭ-де медициналық бикенің анықтамасы «орта медициналық білімі бар, дэрігердің басшылығымен жұмыс істейтін жэне оның жұмысына көмек көрсететін маман» болатын болса, қазіргі моделі «медициналық бике- мейірбикелік іс философиясын кэсіби жағынан түсініп, оз тэжірибесіне оңтайлы қолдана білетін жеке тұлға».
Мейірбике ісі тэжірибесінің төрт негізгі деңгейін немесе «Жаңа мейірбике концепциясын» білу керек.
Денсаулықты нығайту;
Жарақат пен аурулардың алдын алу;
Жойылған функцияларды қалпына келтіру;
Азап шегуді жеңілдету.
Медициналық мейірбике мына ролдерді атқарады:
Науқастың күтімін ұйымдастырушы;
Науқастың күтімін орындаушы;
Науқастың ықыласын қорғаушы (адвокат);
Педагог (консультант);
Зерттеуші;
Лидер (көшбасшы);
Медициналық бригаданың белсенді мүшесі.
Бақылау сүрақтары мен тапсырмалар
Қарым-катынас дегеніміз не? Анықтамасын беріңіз.
Қарым-катынас кұрлымына сипаттама беріңіз.
Коммуникация үрдісі, кері байланыс механизмдері дегеніміз не? Анықтама беріңіз.
Қарым-қатынастың вербалды жэне вербалды емес тэсілдері:' кинесика, проксемика, такесика, паралингвистика эрқайсысына сипаттама беріңіз.
Қарым-қатынас деңгейлері. Коммуникативті катынастарға сипаттама беріңіз.
Топтар дегеніміз не? Анықтамасын беріңіз.
7/ Шағын топ дегеніміз қандай топ? Нақты мысалдар арқылы түсіндіріңіз.
Үжым дегеніміз не? Анықтама беріңіз.
Топтар жэне оның жіктелуі, олардың әркайсысына сипаттама беріңіз.. ТО.Ықпал ету түрлері: жетекшілік жэне озаттық дегеніміз не?
Анықтамасын беріңіз. 11 .Қызмет қарым-қатынастары, субординация қағидасн түсіндіріңіз. 12.Қақтығыс үғымына аныктама беріңіз.
ІЗ.Қақтығыс формуласы, оның белгілері қандай? Анықтамасын беріңіз. 14.Қақтығысқа жауап қайтару стратегиясы дегеніміз не? Анықтамасын
беріңіз. 15.Маман моделіне сипаттама бере отырып, түсіндіріңіз. Іб.Кэсіби деңгейлері дегеніміз не?
П.Кэсіпшінің (профессионалдың) калыптасуына не қажет? 18.Менеджер түлғасына қойылатын талаптарын түсіндіріңіз. 19.Мейірбике жүмысын үйымдастырудағы мейірбикенің рөліне
анықтамасын беріңіз.
Рефераттық және өзіндік оқу-ізденіс жүмыс і арыиыц тақырыптары
Қарым-катынастың түрлері
Қатынас жасау - ақпарат алмасу әрекеті
Қарым-қатынас жэне тіл
Қарым-қатынас - адамдардың іс-эрекетін реттеп отыру күралы.
Қарым-катынас - адамдардың бір-бірін қабылдауы.
Топтар жэне оның жіктелуі.
Топтардың даму деңгейі.
¥жым - топтың ең жоғары түрі.
Шағын топ жэне шағын топ жөнінде батыс психологиясының көзқарасы.
Ю.Ұжымдагы психологиялық үйлесімділік.
11 .Ықпал ету түрлері: жетекшілік жэне озаттық.
12.Қызмет қарым-қатынастары, субординация.
13. Қақтығыс үғымы.
14.Қақтығыс формуласы, оның белгілері.
15.Қақтығысқа жауап қайтару стратегиясы.
Іб.Маман моделі.
17.Кэсіби деңгейлер.
18.Кэсіпшінің (профессионалдың) қалыптасуы.
19.Менеджер түлғасына қойылатын талаптар.
20.Мейірбике жүмысын ұйымдастырудағы мейірбикенің рөлі.
Қортынды білім деңгейін тексеретін тесттер
1. Бірынғай іс-эрекеттін кажеттіліктерінен туындайтын адамдар арасындағы
байланыстыц жан-жақты даму үрдісі:
А. акпарат В. эрекет С. қажеттілік Д. карым-катынас Е. эдіснама
2. Адамдардыц өзара эрекеттесуін үйымдастыру:
А. интерактивті В. коммуникациялық С. карым-қатынас
Д. эрекет Е. эмпирикалык
З.Адамдардын бір-бірін қабылдауы жэне сонын негізінде өзара түсінушіліктіц орнауы:
А. интерактивті В. коммуникация С. перцептивті Д. интеллект Е. адаптация
4. Өзара түсінушілікке экелетін екі жақты ақпарат алмасу процесі:
А. гуманизм В. адаптация С. стереотип Д. рефлексия Е. коммуникация
5. «Коммуникация» сөзініц магынасы:
А. талдау В. қалыптастыру С. жүріс-тұрыс Д. жалпы барлығымен бөлісу Е. қабілет
6. Коммуникация жетістігін білу үшін қажет:
А. қүзырет В. көзкарас С. ақпарат Д. кабілет Е. зейін
7. Басқа адамды қалай қабылдағандығы, карым-қатынас барысында кандай
ойлар мен сезімдердің туғандығы туралы мэлімет беру:
А. максат В. ізгі мұрат С. кері байланыс Д. ниет Е. тілек
8. Кэсіби багдардыц түрлері:
А. кэсіби сауат ашу В. кэсіби насихат С. кэсіби адаптация
Д. кэсіби ақыл-кеңес беру Е. осының барлығы
9. Қарым-катынас негізгі 2 канал арқылы жүзеге асады:
А. тікелей, жанама В. вербалды, вербалды емес С. психологиялық, нақтылық Д. интонация, дикция Е. вербалды, тікелей
10. Қарым-катынас барысында адамдардыц кеңістікте орналасуын зерттейді:
А. керініс В. сөйлеу С. проксемика Д. грамматика Е. жүріс-тұрыс
11. Адамдардын эмоциялары мен сезімдерінің сыртқы көріністерін зерттейді:А. эмоция В. коммуникация С. ұмтылыс Д. құмарлық Е. кинесика
12. Қарым-катынас барысындагы қол алмасып амандасу, құшақтау т.б
денеге тию эрекеттерін зерттейді:
А. құмарлык В. моторика С. такесика Д. пантомимика Е. жестика
13. Кинесика терминініц магынасы:
А. еңкею В. козғалыс С. кисаю Д. ымдау Е. кұшақтау
14. Акустикалық жүйеге жатады:
А. такесика В. адаптация С. гуманизация Д. паралингвистика Е. когнитив
15. Ақпарат алмасудын негізгі құралы:
А. сөз В. мимика С. күлу Д. күрсіну Е. сезімдер
16. Өте күрделі үйымдасқан қоғам аталады:
А. козғалыс В. үмтылыс С. таным Д. топтар Е. иллюзия
17. Бірде-бір шағын топтьщ қүрамына кірмейтін адамдарды біріктіретін топты
атайды:
А. реалдық топ В. шартты шағын топ С. элсіз топ Д. референттік топ Е. референнтік емес топ
18. Топ дамуынын ен жоғарғы түрі:
А. ұжым В. таным С. ниет Д. наным Е. кызығу
19. ¥жымның негізгі қасиеттерінін бірі болып табылады:
А. жиыны В. кұрметтеуі С. ұйым'шылдығы Д. көніл-күйі Е. кажетсінуі
20. Шагын топтардың ішіндегі формалды емес топтар:
А. орта топтар В. микротоптар С. сәйкестендіру Д. ұжым Е. көшіру
21. Социологиялық, психологиялық эдебистте ксз-келген үйымдасқан топты
атайды:
А. мемлекет В. ығыстыру С. сэйкестендіру Д. ұжым Е. көшіру
22. Қүрылымы сырттан ресми түрдс бсрілген топтар:
А. ресми топ В. шағын топ С. ұлкен топ Д. орта топ Е. шартты топ
23. Қызметіне қарай бір-біріне багыну, яғни шені кіші қызметкерлердің өзінен
жогары кызметкерлерге қызмст бабында қатан багынуы аталады:
А. адаптация В. дискредитация С. агрессия Д. субординация Е. дискриминация
24. Адам еңбегінін белгілі бір түріне жарамдылығын көрсететін
психологиялық, физиологиялық ерекшеліктерінін, оған қажетті тиісті білім,
дагды икемділіктерінің жиынтыгы аталады:
А. кэсіби бағыттылық В. кэсіби дагды С. кэсіби шеберлік Д. кэсіби білім Е. кэсіби жарамдылық
25. Қарама-қарсы багытталған, мақсяггардың, ой-пікірлердің,
күндылықтардыц қақтыгысы аталады:
А. ығыстыру В. ренжіту С. дауласу Д. дау-дамай Е. түсінбеу
26. Мамандардың компьютерлік білімділігі, жана технологияларды қолдана
алу (мультимедия, электронды пошта, Интернет) қүзыреттілігі аталады:
А. коммуникативтік құзырет В. құкықтык құзірет С. ақпараттық құзырет
Д. кэсіптік құзырет Е. элеуметтік кұзырет
27. Мамандықтың белгілі бір түріне бағыт-бағдар беру мэселесіне келіп
тіреледі:
А. іс-эрекетке В. кэсіптік бейімделуіне С. қақтығысқа Д. кэсіптік бағдарға Е. кэсіби деңгейлерге
28. Басқалардың жүріс-түрысына ықпал ету мүмкіндігі аталады:
А. билік В. ыкдал С. мэжбүр Д. басқару Е. айқыңдау
29. Түлғалык таңдаулар мен қызығушылықтар негізінде қалыптасқан топ
аталады:
А. формалды емес топ В. микротоп С. орта топ Д. ресми топ Е. ұжым
30. Топ эрекетінің нэтижелі болуы байланысты:
А. мінез-құлыққа В. сенімге С. жетекшіге Д. ұжымға Е. кенесшіге
31. Жетекші мақсатка жету жолындағы бастапқы ақпараттар анықталмаган
жагдайда іс-эрекетті түбегейлі кайта қалыптастыру актісі:
А. шешім кабылдау В. механика С. қақтығыс Д. агрегат Е. сезім
Қорытынды білім денгейін тексеретін тест кілті
| № | кілті | № | кілті | № | кілті |
| 1 | Д | 12 | с | 23 | Д |
| 2 | А | 13 | в | 24 | Е |
| 3 | С | 14 | Д | 25 | д |
| 4 | Е | 15 | А | 26 | с |
| 5 | д | 16 | д | 27 | В |
| 6 | С | 17 | В | 28 | А |
| 7 | С | 18 | А | 29 | А |
| 8 | Е | 19 | С | 30 | с |
| 9 | В | 20 | В | 31 | А |
| 10 | С | 21 | д | | |
| 11 | Е | 22 | А | | |
Глоссарий
А
Автоматизм- грек сөзі, қазақшасы «өздігінен қозғалғыштық» 1 деген мағынаны білдіреді.
Агнозия- санасы мен сезімі сақталған адамның тану процесінің
бұзылуы. I
Аграфия- жазудың бұзылуы. |
Агрессия- өзге адамдарға болмаса жануарларга себепсіз зиян ' келтіруге тура бағытталған қиянат, мінез-құлықындагы агрессия ; көрсетуге даярлығы.
Адаптация- (лат.асіаріаііоп, айаріет- икемделу, ұйрену мағынасын |
білдіреді). Өмірде кездесетін түрлі ситуациялық жағдайларға :
адамның бейімделуі. Сезім мүшелерінің, оларға эсер ететін.І
стимулдардың ерекшеліктеріне бейімделуі. !
Аддиктивтік мінез-қүлық- шындық өмірден кетуге үмтылған \
девианттық мінез-қүлықтың бір түрі. Бүл мінез-қүлық өзінің '
психикалық жағдайын белгілі бір заттарды қабылдау арқылы і
өзгерту немесе көтеріңкі көңіл күйді сақтау үшін назарын нақты \
іс-қимылға аударуы арқылы білінеді. 1
Аккомодация- латынның «аккомодатио» деген сөзі, қазақша «көз і
үйрену» деген мағынада.
Алексия- оқу процесін меңгере алмаушылық.
Алаң болушылық- зейіннің бір объектіге түрақтала алмауы.
Белгілі бір мақсатты іс-әрекетке түрақталу қабілетінің
функционалды жэне органикалық бүзылуы.
Альтруизм- қара басының ғана қамын ойламай, басқаларға
қамқорлық етуді уағыздайтын моральдық принцип.
Амнезия- есте сақтау процесінің бүзылуы.
Анамнез- баланың тэрбиесі мен дамуы, денсаулығының
ерекшеліктері, ауруының жүруі туралы мәліметтер жиынтығы.
Апатия- енжарлық, селқостық, сылбырлық, көңілдің еш нэрсеге
соқпауы, үнжырғаның түсуі.
Апперцепция- (латынша «ап»- префикс, «перцепция»-
қабылдауға қосымша) шынайылықтың заттары мен
қүбылыстарын қабылдаудың өткен тэжірибеге, түлғаның
индивидуалды ерекшеліктеріне жэне психикалық күйіне
тэуеяділігі.
Ар-үят- ізгілік пен мейірімділікті, имандылық пен
инабаттылықты білдіретін үғым.
Ассоциация- «ассоциатио» деген латын сөзі, қазақшасы
«байланыс» деген мағынаны білдіреді.
Астения- (грек сөзі, қазақша «элсіз» деген мағынаны білдіреді)
жоғары деңгейде шаршау мен тітіркендіргішке көрінетін нервтік-
психикалық элсіздік.
Аутизм- адамның сыртқы дүниеден оқшауланып, өзімен-өзі
болып, іштей сары уайымға салынған кездегі көңіл-күйі, ерекше
түйықтануы, өзіне кетуі.
Афазия- сөйлеу қабілетінен айырылу.
Аффект- «жан толқуы» деген латын сөзі. Бүл адамның