ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 15.11.2019
Просмотров: 2399
Скачиваний: 1
Информатика пәні оқулығының маңызды ерекшелігі бұл өскелең өмір талабына сәйкестігі болып табылады. Оқулықтың мазмұны мен құрылымын А.Құсайынов, Ұ.Асылов, Қ.Молдабек т.б отандас ғалымдар аша білді. Ал білім мазмұнының мәні, зерттеу нысаны, оған қойылған дидактикалық талаптар мен ұстанымдар, әдіснамалық мәселелер М.Скатин, И.Лернер, В.Краевский, Ю.Бабанский, Б.Лихачев, В.Леднев, А.Хуторский ғалымдардың зерттеулерінде орын алды. Мектеп оқулықтарының пәндік мазмұнын жетілдіруге Қ.Аймағамбетова, Г.Уәйісова, Т.Оспанов, Ш.Құрманәлина, С.Рахметова, Т.Әбдікәрімова, Ж.Қайыңбаев, К.Ерешов т.б ғалымдарымыз өз үлестерін қосып келеді.
Оқулыққа қойылатын талаптар:
- Ұлттық ғылым саясатына сәйкестігі;
- Бағдарламаға сәйкестігі;
- Мазмұнының ғылыми мәнділігі және нақтылығы;
- Әлеуметтік-мәдени құндылығы;
- Ұсынылған материалдың тарихилығы;
- Оқушылардың физиологиялық және психологиялық ерекшеліктерінің ескерілуі;
- Мазмұнының жүйелігі, бірізділігі;
- Сабақтастық принципінің сақталуы;
- Еліміздің экономикалық даму ерекшеліктерінің сәйкестігі;
- Мектептердің компьютермен жабдықталуының ескерілуі;
- Компьютерлік оқытушы бағдарламалар пайдалануының ескерілуі;
- Практикалық тапсырмалардың тақырыпқа сәйкестігі;
- Тапсырмалардың жүйелі түрде таңдап алынуы;
- Оқытудың әр түрлі жаңа технологияларын пайдалануға ыңғайлылығы.
Осы талаптарды ескере отырып дайындалған оқулықтың сапасы жоғары болып, оқушылардың білімін арттыруға көмектеседі.
Оқулық пен оқу құралдарын сабақ барысында тиімді қолдану, экономикалық білімді игеруді білім, білік, дағдыны қалыптастыру, өзіндік жұмыстарды қалыптастыру, теориялық материалдарды қайталауға берілген сұрақтарға тиімді жауап беру тәсілдерін көрсету жайында әдістемелік нұсқаулар мен ұсыныстар беріледі.
Әрбір сыныпқа арналған әдістемелікте сол сыныптағы информатикадан берілетін білім мазмұны және оны оқып үйретудің өзіндік ерекшеліктері, сондай-ақ сабақ барысында сол ерекшеліктерді жүзеге асыру жолдары қарастырылады.
Дидактикалық материалдар информатика оқулығының негізінде алынған өзіндік, бақылау және тестік тапсырмалардың, пысықтау сұрақтарының, қызықты есептердің жиынтығы болып табылады.
Өзіндік бақылау және тестік жұмыстардың мазмұны оқулықтағы теориялық материалдар мен жаттығулардың мазмұны мен тығыз байланысты болуы шарт. Оқу құралдарының мазмұнына енген материалдар оқушылардың дайындық деңгейін ескере отырып түрлендіріп беруге ыңғайланып жасалынады. Дидактикалық материалға енетін өзіндік жұмыс тек оқыту сипатында, жаңа өтілген материалдарды пысықтауға және бекітуга арналып беріледі. Ол тапсырмалар оқушылардың біліктіліктерін, дағдыларын қалыптастыруға көмектесу және олардың білімдерін тексеруге бағытталады.
Дидактикалық материалда ұсынылатын тест тапсырмаларының сұрақтары өте анық, түсінікті, ой тұжырымын жасауға өте ыңғайлы болуы тиіс.
Информатика хрестоматиясында информатикадан стандарт материалдарынан тыс оқушылардың білімін тереңдетуге, жан-жақты дамытуға негізделеді, әрбір материалдың тарихи аспектілеріне, информатика саласын дамытуға мол еңбек сіңірген ғалымдар туралы, оқу бағдарламаларының жаңа түрлерінен, ақпаратты қорғау жөнінде мәлімет береді.
Құрамы мен құрылымына қойылатын талаптар дидактикалық негізделген жаңа буын оқулықтарының әдістемелік кешендерін дайындаудың қажетті алғы шарты болып табылады.
Информатикадан дайындалған жаңа буын оқулықтары стандартқа және информатикадан ОӘК- қойылатын талаптарға сәйкес өңделіп, жаңа оқу жылында мектептерге пайдалануға ұсынылды.
Информатика пәнінің ОӘК-не қойылатын дидактикалық талаптардың анықталуы бұл пән бойынша дайындалатын оқу-әдістемелік құралдардың сапасын арттыруға үлкен көмегін тигізетіні байқалады.
Информатиканы оқыту үрдісінде пайдаланатын мультимедиалық үйрету бағдарламаларының, электрондық оқулықтарының өскелең оқу талабына сай дайындалып, компьютерді оқыту құралы арқылы пайдалана алатындай деңгейде болуы керек.
Электрондық оқулықтарға қойылатын талаптар. Орта бiлiм беру жүйесiн ақпараттандырудың мемлекеттiк бағдарламасының негiзгi бағыттарының бiрi – оқыту процесiн ақпараттандыру. Аталған бағытты жүзеге асыру үшiн жаңа буын оқулықтарын электрондық нұсқаға аудару қажет.
Электрондық оқулықтың мазмұны оқушының интеллектiлiк ойлау қабiлетiн дамытуға бағытталуы қажет және оның мына қасиеттердi қанағаттандыруы жеткiлiктi: жинақтылық, жүйелiлiк, эстетикалық көркемдiлiгi, жылдамдылығы және т.б.
Электрондық оқулықтар ара қашықтықтан оқыту формасына негiзделiп жасақталады және оны жүзеге асыру үшiн қолданылады.
Осы уақытқа дейiн бақылаушы, жаттықтырушы, модельдеушi, дидактикалық ойындар сияқты қолданбалы бағдарламалар қолданылып келдi. Бұл бағдарламалар оқушының өздiгiнен оқып-үйренуiне және өзiндiк жұмыс жасау қабiлетiн дамытуға мүмкiндiк бередi.
Электрондық оқулықты құрастырған кезде оның мәтiндiк ақпараттан гөрi графиктiк ақпарат көбiрек қамтылуы керек, себебi ол оқушының ақпаратты тез, әрi көрнекi түрде қабылдауына жағдай жасайды.
SIN kaz «Халықты компьютерлік сауаттылыққа оқыту бағдарламасы»-на талдау. «Sin kaz» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2006 жылғы «04» тамыздағы № 427 және Қазақстан Республикасы Ақпараттандыру және байланыс агенттігі төрағасының 2006 жылғы «03» тамызда №317-ө және Мемлекеттік қызмет істері агенттігі төрағасының 2006 жылғы «09» тамыздағы № 02-01-02/112 бірлескен бұйрығымен бекітілген «Халықты компьютерлік сауаттылыққа оқыту бағдарламасы» болып саналады. Халықты компьютерлік сауаттылыққа оқыту бойынша электронды оқулықта кездесетін жаңа термин сөздердің қазақша-орысша сөздігі (оқу-әдістемелік құралдың терминологиялық негізі ретінде Microsoft корпорациясы ұсынуымен Windows амалдық жүйесінің және Microsoft Office бағдарламалар дестесінің қазақ тіліндегі тілдесуінде қолданылған және Қазақстан Республикасы Үкіметі жанындағы Мемлекеттік терминологиялық комиссия бекіткен терминологиялық сөздік алынды)
Бұл курстың өзінің мақсаты, сипаттамасы, мазмұны болады.
Курстың мақсаты - Курс қажетті «Компьютерлік сауаттылықтан» басқа, пайдаланушыны компьютерді пайдалы және тиімді пайдалану мүмкіндігіне тартады. Тыңдаушыны Интернеттің әлемдік желісіндегі тиімді және қауіпсіздік жұмысын үйретеді. Алынған білімдер ғылымдық жұмыстарды (баяндамалар, рефераттар...) құруға, сондай-ақ басқа қалалар мен елдердегі әріптестермен қарым-қатынас жасауға көмектеседі. Курс қызметкерлерге түгелдей пайдалы ақпарат береді.
Бұл курс 12 модульден тұрады. Барлық модульдерге бөлінген сағат саны -40.
Кесте 1. Курста қарастырылған мәселелер
|
1-модуль Кіріспе және дербес компьютермен алғашқы танысу |
|
|
2-модуль Windows-ты меңгеру |
|
|
3-модуль. Папкалармен және файлдармен тиімді жұмыстар. Объектілерді орналастыру және көшіру |
|
|
4-модуль. Деректерді мұрағаттау |
|
|
5-модуль. Жергілікті желі. Жергілікті желідегі электрондық поштамен тиімді жұмыс |
|
|
6-модуль. Word-тағы жұмыс. Құжаттарды жасау және әдемілеп рәсімдеу |
|
|
7-модуль. Суреттерді қою. Мәтіндік кестелерді тез құру және рәсімдеу Құжаттарды қағазға басып шығару |
|
|
8-модуль. Excel-дегі жұмыс. Электрондық кестелерді жасау |
|
|
9-модуль. Диаграммаларды есептеу және құру |
|
|
10-модуль. PowerPointтегі жұмыс. Әдемі презентацияны құру. |
|
|
11 модуль. Интернет бойынша кіріспе және алғашқы саяхат Интернетке қалай қосылуға болады? Интернет мүмкіндігі. |
|
|
12 модуль. Электрондық поштамен жұмыс. Outlook Express бағдарламасымен тиімді жұмыс. Web-пошта |
|
Осы курс кез келген компьютерлік бағдарламаларды одан әрі үйренуге негіз болып табылады.
Сондай-ақ курс бағдарлама көлемінде білімі бар, бірақ оларды жүйелендіргісі келетіндерге пайдалы, сондай-ақ жұмыстардың жаңа тәсілдері мен әдістері есебінен өзінің тиімділігін арттырады.
Қазіргі кезде “ақпараттандыру”, “білім беруді ақпараттандыру” деген сөз тіркестері біздің сөздік қорымызға еніп кетті. Олай болса, қоғамды ақпараттандыру дегеніміз – ғылыми техникалық прогресс жетістіктерінің күнделікті тұрмысқа ауқымды енуінің нәтижесі, яғни адам өміріне іс-әрекеттің интеллектуалды түрлерінің жан-жақты әсер етуі мен рөлінің жоғарлауына байланысты объективті үрдіс.
Білім берудің кез-келген саласында “Электрондық курстарды” пайдалану студенттер мен оқушылардың танымдық белсенділігін арттырып қана қоймай, логикалық ойлау жүйесін қалыптастыруға, шығармашылықпен еңбек етуіне жағдай жасайды.
Өзін - өзі бақылауға арналған тапсырмалар:
Қорғауға берілген реферат тақырыптары:
-
Мектеп информатика курсындағы оқулықтар.
-
Орта мектептің 7-8 сыныптың информатика пәні бойынша дидактикалық материалдардың ерекшілігі.
3. Орта мектептегі қолданыстағы электрондық оқулықтар.
Негізгі әдебиеттер /4, 12/,
Қосымша әдебиеттер/3, 13-19/.
Дәріс – 4.
Дәріс тақырыбы: Информатика пәні бойынша дайындық жасау және сабақ жүргізу.
Дәрістің мақсаты: Информатика сабақ конспектісін жазуды қарастыру.
Тақырып бойынша қарастырылатын сұрақтар:
1. Информатика сабақ конспектісінің құрылымы;
2. Информатика сабақ жоспарының кезеңдері.
Дәрістің тезисі: Студенттердің педагогикалық іс-тәжірибе өткен кездегі ескеретін жағдайлары – тақырыптық жоспарларды құра білуі, сабақтарды конспектілеуі, сабақтарды жүргізе және талдау жасай білу. Әрбір пән мұғалімі өзінің күнделікті жұмысында білім беру, тәрбиелік және дамытушылық міндеттерін шешеді. Кеңейтілген түрде бұл тапсырмалардың барлығы да нақты бір пән үшін алдын ала жасалынған оқу бағдарламасында белгіленеді. Пән мұғалімінің жұмысы оның нақты анықталған оқу–тәрбиелік жоспарының негізінде құрылады. Студенттер информатика пәнінің мұғалімінің жылдық және тақырыптық жоспарларымен, сабақтарының конспектілерінің жоспарларымен танысуы керек. Содан кейін мұғалім пайдаланатын оқу және әдістемелік құралдармен, қосымша әдебиеттермен, бағдарламалық қамту құрылғыларымен танысу қажет. Осыдан кейін, мұғалім немесе әдіскермен бірге өзінің жеке тақырыптық жоспары құрылуы керек, онда тақырып аты, әрбір сабақтың тақырыптары бойынша дидактикалық нұсқаулар, сабақ аты, түрі, оқыту нұсқаулары, құрылғылары, мұғалімге және оқушыға керекті ақпарат көздері көрсетілуі тиіс және сабақтың конспектілерінде төмендегілер көрсетілуі керек:
-
Сабақ реті;
-
Сабақтың мақсаты (білім беру, дамытушылық және тәрбиелік);
-
Сабақ түрі (жаңа материалмен танысу сабағы, оқылған материалды бекіту, білімді, білікті және дағдыны тексеру сабағы, оқылған материалды қорытындылау және жүйелеу сабағы);
-
Сабақтың негізгі этаптарын уақыт бойынша бөлу;
-
Мазмұны;
-
Негізгі түсініктерді қалыптастыру этапы (түсінікті енгізу; осы түсінік негізінде мысал келтіру; түсініктің нақты және нақты емес белгілерін анықтау; нақты белгіге негізделген түсінікті анықтау);
-
Оқыту әдістері: ауызша (жекелей, жаппай) немесе жазбаша (өздік, бақылау жұмыстары, информатика бойынша диктант), сұрақ – жауап; дәріс, түсіндіру, әңгімелесу, мәселелік түсіндіру, сөйлесу элементері бар әңгіме, ақпарат көздерімен өз бетімен жұмыс жасау, есептер, рольдік ойындар, жаттығулар мен тапсырмаларды ойын түрінде немесе әдеттегідей орындау және т.б.;
-
жұмыстарды қабылдау: сызба сызу, кестемен жұмыс, оқулық мәтіндерімен жұмыс, түсініктеме жазу және т. б.
Өткен сабақтардың барлығына демонстрациялық және дидактикалық электронды материалдар дайындау қажет.
Мұғалімнің жаңа сабаққа дайындалу уақыты 2 сағаттан 3 сағатқа дейін болады, егер оған бағдарламалық қамсыздандыруды меңгеру қажет болса, уақыты одан да көпке созылуы мүмкін. Ал студентке сабаққа дайындалуға одан да көп уақытын бөлуге тура келеді. Сабақ сапалы болуы үшін, бұл уақытты алдын ала жоспарлап қою қажет.
Сабақтың жоспарларын жасар алдында мынаны ескеру қажет: жекелеген сабақтардың жоспарланған тапсырмалары информатика пәнінің жалпы тапсырмаларының құрамдас бөлігі ретінде болу керек. Әр сабақтың нақты тапсырмалары басқаларымен өзара байланыста қарастырылуы керек.
Сабақ жоспарын оқушыларға тек белгілі бір білімді беруге, біліктілікті қалыптастыруға ғана емес, олардың беріктілігін қамтамасыз ететіндей, кейбір біліктіліктерді дағдыға айналдыруға мүмкіндік беретіндей етіп құру қажет.
Жекелеген сабақ конспектісінің жоспарын құрғанда мынаны есте сақтау қажет: материалмен танысу барысында оқушы бірмезгілде берілген материалды тереңірек түсінуге көмектесетін нақты бір тапсырманы орындаса, ойлау қызметінің белсенділігі артады. Сонымен қатар келесі шарттар орындалуы керек:
1) қойылған мәселе оқушының күшін нақты бір ойлау тәсілдерін пайдалануға бағыттайды;
2) оқушылар осы тапсырмаларды орындау үшін және аталған тәсілді қолдану дағдыларына қажет білімді игереді;
3) бұл әдіс материалға сәйкес келеді, ол қаншалықты сәйкес келсе, ойлау қабілеті соншалықты белсенді болады.
Сабақта оқушылардың ойлау қабілеттерін дидактикалық принциптерді пайдаланып та арттыруға болады. Бұл принцип бойынша мұғалім алдымен оқушылар материалмен алғаш танысқан кезде орындайтын нақты тапсырмалар ұсынады, тек осыдан соң ғана оларға кітап оқуға және мұғалімнің түсініктемелерін тыңдауға рұқсат етіледі.
Сабаққа тапсырма таңдағанда олардың оқушылардың барлығының шамаларына сай болуы керектігін ескеру қажет, әйтпегенде олардың сенімділігі жоғалады және ынтасы төмендейді. Барлық оқушылардың тапсырманы орындау үшін білімдері, біліктері мен дағдылары болуы керек, ондай болмаса сыныптың жартысы жұмысқа араласпай қояды. Барлық оқушылар тапсырманы орындай алатындарына сенімді болуы шарт.
Егер оқыту әдістемелерін мұғалім мен оқушы арасындағы білім беру мен тәрбиелеуге бағытталған реттелген байланыс деп білсек, онда әрбір оқыту әдістемелері мыналарды қамту керек: 1) оқытушы мұғалімнің қабілеті; 2) оқушының қабілеті (танымдық); 3) олардың арасындағы байланыс немесе әдістер, мұғалімнің қабілеті кез келген оқушының танымдық қабілетін басқара алуы қажет.
Мұндай тәсілді оқушы назарын аударуға бағытталған жекелеген сабақтарды жоспарлағанда қолдану қажет.
Жекелеген сабақтардың жоспарларын құрғанда, төмендегі құрылымдық бірліктерді пайдалануға болады: