Файл: В атындаЫ араанды техникалы университеті коммерциялы емес акционерлік Оамы.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 26.10.2023
Просмотров: 83
Скачиваний: 2
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
ӘБІЛҚАС САҒЫНОВ АТЫНДАҒЫ ҚАРАҒАНДЫ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ
А.Н. Данияров атындағы
Өнеркәсiптiк көлiк кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Пән атауы: Темір жолды іздестіру және жобалау
Тақырыбы: Темір жол бөлімін жобалау
Орындаған:
«____»________2023
Тексерген:
«____»________2023
2023
Мазмұны
Кіріспе .... 6
1 Тасымалдау процесінің негіздері .... 7
-
Өтпелі қисықтар .... . 8 -
Жолдың жоғарғы құрылысы .... 9
-
Су өткізу құрылыстары .... 11
2.1 Екі жолды желіде кесте және өткізу қабілеті .... 13
2.2 Жер төсемі .... . 14
3 Темір жолдарды жобалаудағы теориялық негіздері .... . 17
3.1 Жолдың жоспарын жобалау ... . 17
3.2 Жергілікті жерде трассаны салу ... .. 19
4 Тарту есептері ... . 21
4.1 Локомотив және вагон құрамының қозғалысына негізгі үлес кедергісін есептеу ... . 22
4.2 Вагон құрамы қозғалысының негізгі орташа өлшенген үлестік кедергісі.....23
4.3 Масса мен құрамның ұзындығын есептеу ....26
4.4 Тартымның үлестік күшін есептеу .... 27
4.5 Тең әсер ететін меншікті күштерді есептеу .... 26
4.6 Қозғалыс жылдамдығының диаграммасын құру ..... 31
Қорытынды .... . 34
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі .... 35
Кіріспе
Теміржол көлігі – күрделі көп салалы шаруашылық. Оның құрамына темір-жол мен кәсіпорындар, сондай-ақ әкімшілік-шаруашылық, мәдениет-тұрмыс, медициналық мекемелер кіреді.
Тасымалдау процестерін орындау үшін жылжымалы құрамнан және құрылыстар мен құрылғылардан тұратын теміржолдың техникалық құралдары бар. Олар бөлім бекеттеріндегі жол тарамдары. Олар пойыздарды қабылдауға, жөнелтуге, қарсы қабылдауға, басып озуға, вагондарды таратуға, және сұрыптауға, т.с.с. операцияларды орындауға арналған. Теміржол қарамағындағы өнеркәсіп орындарына қызмет көрсететін ( вагондарды беру, қайтару және тиеп-түсіру операциялары және басқалары орындалады) аймақтық көлік салаларының аралық қатынасының (шаруашылық есепті) бірлестіктері мен өнеркәсіп орындары кіреді.
Теміржолдардың барлық аймақтарда орналасуына, пойыздардың барлық жағдайда жүйелі түрде жүруін және теміржол конвейерінің барлық бөлімдерінің нақты түрде өзара бірлесіп жұмыс істеуін қамтамасыз ету керектігіне байланысты, олардың жұмыс ерекшеліктеріне лайықты басқару құрылымы да өзіне тән ерекше болады.
Темір жолдарды іздестіру және жобалау – бұл көлік ғылымының зерттеу саласы инженерлік техниканың теориялық негіздері мен практикалық әдістері жаңа және күрделі жобаларды іздестіру және пайдаланылатын темір жолдарды қайта жаңартуға арналған ғылым.
Темір жол көлігінің маңызды техникалық құралдарының бірі болып табылады Теміржол жолы. Ол жолдың жоғарғы құрылымынан тұрады және жолдың төменгі құрылымы.
Теміржол жолы бірнеше функционалды мақсаты:
– жылжымалы құрам дөңгелектерінің қозғалысын бағыттау (жоғарғы функция жол құрылыстары);
– кеңістіктік (тік және көлденең) қамтамасыз ету рельс жолының тұрақтылығы (жолдың жоғарғы құрылымының функциясы);
– жылжымалы құрамнан жүктемелерді қабылдау және оларды жерге беру беті (жолдың төменгі және жоғарғы құрылымының қызметі);
– жер бетін тегістеу, қажетті жоспарды қамтамасыз ету және рельс жолының профилі (жолдың төменгі құрылымының функциясы).
Үздіксіздік теміржол жолының күйіне байланысты және пойыздар қозғалысының қауіпсіздігі, тасымалдау көлемі, сондай-ақ тиімділігі жылжымалы құрамды пайдалану.
Теміржол жолы күрделі жағдайларда, айтарлықтай жағдайда жұмыс істейді динамикалық пойыз жүктемелері және тікелей әсер ету оның күтпеген өзгеретін табиғи факторлары (температура, жауын-шашын, жел және т. б.) мұның бәрін ескеру қажет темір жолдарды жобалау және есептеу.
1 Тасымалдау процесінің негіздері
Тасымалдау процесі - темір жол көлігімен жолаушыларды, жүктерді, багажды және жүк-багажды тасымалдауды дайындау, жүзеге асыру және аяқтау кезінде орындалатын ұйымдастырушылық және технологиялық өзара байланысты операциялардың жиынтығы.
Жалпыға ортақ пайдаланылатын теміржол көлігінің инфрақұрылымы (бұдан әрі – Инфрақұрылым) - жалпыға ортақ пайдаланылатын теміржолдар мен басқа да құрылыстарды, теміржол станцияларын, электрмен жабдықтау құрылғыларын, байланыс желілерін, сигнал беру, орталықтандыру және бұғаттау жүйесін, ақпараттық кешендер мен қозғалысты басқару жүйесін және осы кешеннің жұмыс істеуін қамтамасыз ететін өзге де үйлерді, құрылыстарды, ғимараттарды, құрылғылар мен жабдықтарды қамтитын технологиялық кешен.
Тасымалдау процесі үнемі қайталанатын операцияларды орындауға байланысты: жүкті жөнелтуге қабылдау, вагондарды тиеуге берумен байланысты маневрлік қозғалыстар, вагондарға тиеу, оларды жинаумен байланысты маневрлер, пойыздарды қалыптастыру және оларды жөнелтуге дайындау, пойыздардың межелі станцияға дейінгі қозғалысы, пойыздарды жүру жолында тарату және қалыптастыру, пойыздарды межелі станцияда тарату, вагондарды түсіру орнына беру бойынша маневрлер, жүкті жүк алушыға түсіру және беру және т. б.
Тасымалдау процесі көрсетілген операциялар туралы ақпаратты жаппай берумен, қабылдаумен және өңдеумен қатар жүреді. Аралас тасымалдар кезінде көліктің бір түрінен екіншісіне қайта тиеу жүргізіледі. Тасымалдау процесінің барлық операциялары көлік құралдарын барынша тиімді пайдалана отырып және ең аз шығынмен неғұрлым ұтымды әдіспен орындалуға тиіс. Қазіргі жағдайда бұл тасымалдау процесін жоғарыдан төменге қарай басқарудың біртұтастығын қамтамасыз ету және бөлімшелер мен теміржолдардың қолданыстағы шекараларының түйісулерінде уақыттың жоғалуына жол бермейтін желілік технологияларды қолдану кезінде мүмкін болады.
Техникалық және коммерциялық пайдалану.
Тасымалдау процесінде әдетте теміржол көлігінің техникалық және коммерциялық жұмысы ерекшеленеді.
Техникалық пайдалану - бұл темір жолдардың ішкі қызметі, оны жүк жөнелтушілердің, жүк алушылардың және жолаушылардың қатысуынсыз олардың қызметкерлері жүзеге асырады.
Техникалық пайдалану саласына мыналар кіреді:
− пойыздар қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
− кестені әзірлеу және орындау;
− вагон ағындарын ұйымдастыру;
− пойыздар қозғалысын ұйымдастыру;
− техникалық нормалау;
− локомотивтерді, вагондарды және т. б. пайдалану.
Техникалық пайдалану нормалары мен ережелері ТПЕ және нұсқаулықтарда баяндалған.
Коммерциялық пайдалану - бұл теміржолдардың жүк жөнелтушілермен және алушылармен, жолаушылармен, сондай-ақ көліктің басқа түрлерімен құқықтық қатынастарын сипаттайтын теміржолдардың сыртқы қызмет саласы. Қызмет аясына: қабылдау; тиеу; түсіру; беру; өлшеу; жүктерді сақтау; тасымалдау құжаттарының жиынтығын жөнелту; жүктерді тасымалдау қағидалары; тарифтер; жолдардың, жүктерді жөнелтушілер мен алушылардың өзара міндеттері мен жауапкершілігі; кірме жолдарды пайдалану шарттары кіреді. Коммерциялық пайдаланудың құқықтық негізі теміржол көлігінің жарғысына және тиісті ережелермен келісу бойынша оны дамытуда шығарылатын Жүктерді тасымалдау қағидаларына негізделген.
Жүк жөнелтуші (жөнелтуші) – жеке немесе заңды тасымалдау шарты бойынша өз атынан немесе атынан әрекет ететін тұлға жүк, багаж, жүк – багаж иесінің аты – жөні тасымалдау құжатында көрсетілген.
Жүк алушы (алушы) – жеке немесе заңды тұлға, жүкті, багажды, жүк – багажды алуға уәкілеттік берілген.
Багаж – жолаушының белгіленген тәртіппен қабылданған заттары жол жүру құжатында (билетте) көрсетілген межелі теміржол станциясына дейін жолаушылар немесе пошта – багаж поезында тасымалдау.
Жүк багажы – жеке немесе заңды түрде қабылданған объект жолаушылар, пошта – багаж немесе жүк – жолаушылар поезында тасымалдау үшін белгіленген тәртіппен адамдар.
Жөнелту станциясы – жылжымалы құрамға тасымалдау және тиеу үшін жүкті қабылдау пункті (жүк жөнелтушінің темірмен өзара іс – қимылы құрметті). Межелі Станция – жылжымалы құрамнан жүкті түсіру пункті және оны жүк алушыға беру (темір жолдың жүк алушымен өзара іс – қимылы).
Жалпы пайдалану орындары (МО) – жабық және ашық қоймалар, ал сондай – ақ теміржол аумағында арнайы бөлінген учаскелер. Инфрақұрылым иесіне тиесілі және пайдаланылатын станциялар жүктерді, оның ішінде контейнерлерді, багажды, жүк – багажды тиеу, түсіру, сұрыптау, сақтау жөніндегі операцияларды орындау.
Жалпыға ортақ пайдаланылмайтын орындар (ҰБТ) – Теміржол жолдары жалпыға ортақ пайдаланылмайтын, жабық және ашық қоймалар, сондай – ақ теміржол станциясының аумағында орналасқан, инфрақұрылым иесіне тиесілі емес немесе ол жалға берген және пайдаланатын учаскелер жүктерді, оның ішінде контейнерлерді тиеу, түсіру жөніндегі операцияларды орындау үшін. Жөнелту – жеке тасымалдау құжаты ресімделетін жүк партиясы.
-
Өтпелі қисықтар
Өтпелі қисық — жол сызықтары дөңгелек қисықтармен және дөңгелек қисықтармен бір – бірімен байланысатын жол жоспарының элементі.
Өтпелі қисық жол элементтерінің әр түрлі қисықтықпен түйіскен жерінде (түзу және дөңгелек қисық, әр түрлі радиустағы дөңгелек қисықтар немесе S (кері қисықтар) түрінде әр түрлі бағытта бағытталған) қисықтықты емес, жолдың қисықтығын біртіндеп өзгерту үшін қолданылады. Жолдың қисаюы күрт өзгерген кезде көлік құралына әсер ететін көлденең күштер секіріспен өзгереді, бұл жолға (жолға) және экипаж бөлігіне динамикалық әсердің жоғарылауына әкеледі, олардың тозуын арттырады, жолдан тыс ұшу (рельстен шығу) немесе көлік құралының аударылуы ықтималдығын арттырады және жолаушыларға ыңғайсыздық тудырады.
Өтпелі қисықтардың құрылымы әсіресе жоғары қозғалыс жылдамдығында, кіші радиустың жол қисықтарын қолдануда, ауыр жылжымалы құрамда, ұзақ базалық жылжымалы құрамды өткізуде (әсіресе паровоздар сияқты ұзын қатты базасы бар ПС) өте маңызды.
Өтпелі Қисық оның басында түзу сызықтағыдай нөлге тең қисықтыққа ие болатындай етіп есептеледі, содан кейін қисықтықты біртіндеп өзгертеді, соңында дөңгелек қисықтың қисықтығына тең мәнге жетеді (және керісінше, айналымнан шығу үшін). Өтпелі қисық бұрылыстың бөлігі болғандықтан, ол жол төсемінің көлденең көлбеуін (рельстердегі сыртқы рельстің көтерілуі) дөңгелек Қисықтағы еңіске тең деңгейге дейін (және керісінше, бұрылыстан шығу үшін) қамтамасыз етеді.
Өтпелі ретінде келесі қисықтар жиі қолданылады:
Жүріп өткен қашықтыққа сызықтық пропорционалды түрде өсетін айнымалы қисықтық функциясы.
Текше парабола кейде жолдың жауапсыз учаскелері үшін есептеу оңай ретінде қолданылады.
Кадиоид – көлік құралының виражда баяулауын есепке алғанда клотоидқа қарағанда белгілі бір артықшылықтары бар.
Вена доғасы, көлік құралының қозғалыс динамикасын ескеретін басқаларға қарағанда жақсы. Атап айтқанда, ол бұрылғанға дейін қарама – қарсы жаққа сәл ауытқиды, сонымен бірге көлденең көлбеу өседі, осылайша көлік құралының жолдан жоғары көтерілген масса орталығы қисыққа мүмкіндігінше тегіс енеді.
1.2 Жолдың жоғарғы құрылысы
Жер төсемінің жоғарғы бөлігіндегі ені түзу учаскелердегі жолдың жоғарғы құрылымына сәйкес келуі тиіс. Қолданыстағы желілерде оларды реконструкциялауға дейін жер төсемінің ені кемінде: бір жолды желілерде – 5,5 м, қара жолдарда – 9,6 м, тасты және дренажды топырақтарда бір жолды желілерде – кемінде 5,0 м, қара жолдарда – 9,1 м рұқсат етіледі. жолдың бүйірлері.
Радиусы 2000 м – ден асатын қисық учаскелерде жер төсемі белгіленген нормалар бойынша кеңейеді.
Жаңадан салынып жатқан теміржол желілері мен екінші жолдарға арналған жер төсемінің жоғарғы бөлігіндегі ені құрылыс нормалары мен ережелерінің талаптарына сәйкес келуі тиіс.
Жер төсемінің шеті сулы жерлерде қатты жел болған кезде толқындардың максималды биіктігінен 0,5 м жоғары болуы керек.
Жолдың түзу учаскелеріндегі рельс бастарының ішкі беттері мен радиусы 350 м және одан жоғары қисық учаскелер арасындағы жолдың енінің номиналды мөлшері – 1520 мм.
Тік қисықтары бар учаскелердегі жолдың ені келесідей болуы керек:
1) радиусы 349 – дан 300 м – ге дейін – 1530 мм;
2) оның ішінде темірбетон шпалдарда – 1520 мм;
3) радиусы 299 м және одан аз – 1535 мм.
Теміржол желілері учаскелерінде және рельс – шпалдық торды кешенді ауыстыру жүргізілмеген жолдарда радиусы 650 м – ден асатын түзу және қисық учаскелерде 1524 мм калибр енінің номиналды мөлшеріне жол беріледі.
Сонымен қатар, бұл тік қисықтарда қабылданады:
1) радиусы 650 – ден 450 м – ге дейін – 1530 мм;
2) радиусы 449 – дан 350 м – ге дейін – 1535 мм;
3) радиусы 349 м және одан аз – 1540 мм.
Жолдың түзу және қисық учаскелерінде жоюды қажет етпейтін жолдың номиналды өлшемдерінен ауытқу шамасы тарылу бойынша – 4 мм, кеңейту бойынша + 8 мм, ал қозғалыс жылдамдығы 50 км / сағ және одан төмен учаскелерде – 4 мм, ал кеңейту бойынша – 10 мм аспауы тиіс.